วัวทะเลชเต็ลเลอร์

วัวทะเลชเต็ลเลอร์ ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: สมัยไพลสโตซีน– ส.ศ. 1768
รูปจำลองของวัวทะเลชเต็ลเลอร์
สถานะการอนุรักษ์
สูญพันธุ์  (1768) (IUCN 3.1)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Mammalia
อันดับ:	Sirenia
วงศ์:	Dugongidae
วงศ์ย่อย:	†Hydrodamalinae Palmer, 1895
สกุล:	†Hydrodamalis Retzius, 1794
สปีชีส์:	†H.  gigas
ชื่อทวินาม
Hydrodamalis gigas (Zimmermann, 1780)

วัวทะเลชเต็ลเลอร์ (อังกฤษ: Steller's sea cow, Great northern sea cow; ชื่อวิทยาศาสตร์: Hydrodamalis gigas) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในทะเลขนาดใหญ่ชนิดหนึ่งในอันดับพะยูน (Sirenia) จัดเป็นเพียงชนิดเดียวเท่านั้นที่อยู่ในสกุล Hydrodamalis

วัวทะเลชเต็ลเลอร์จัดเป็นพะยูนที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลกที่เคยปรากฏมา มีความยาวเต็มที่ได้ถึง 8 เมตร น้ำหนักมากถึง 3 ตัน นับได้ว่ามีขนาดพอ ๆ กับวาฬเพชฌฆาต อาศัยอยู่เป็นฝูงเล็ก ๆ ในเขตอาร์กติกและช่องแคบเบริงซึ่งอยู่ระหว่างสหรัฐกับสหภาพโซเวียต เมื่อกลางปี ค.ศ. 2017 ได้มีค้นพบโครงกระดูกของวัวทะเลชเต็ลเลอร์ที่มีความสมบูรณ์ที่สุดที่ชายฝั่งทะเลของอุทยานธรรมชาติคอมมานดอร์สกีในไซบีเรีย โดยซากนี้มีความยาว 5.2 เมตร ขาดเพียงส่วนหัวและกระดูกที่ต่อจากนั้น ซึ่งถ้าหากเป็นซากที่สมบูรณ์แล้วอาจจะยาวได้ถึง 6 เมตร

วัวทะเลชเต็ลเลอร์ได้รับการค้นพบโดยเกออร์ค วิลเฮ็ล์ม ชเต็ลเลอร์ นักวิทยาศาสตร์ชาวเยอรมัน ที่หมู่เกาะคอมมานเดอร์ เมื่อ ค.ศ. 1741 จากการที่ชเต็ลเลอร์ได้ล่องเรือของกองทัพเรือรัสเซียที่นำโดยไวตัส เบริง ออกสำรวจน่านน้ำแถบนั้น และเรือได้ล่มลง ชเต็ลเลอร์ได้รอดชีวิตมาได้และอยู่จนผ่านพ้นฤดูหนาวและใช้เศษไม้ที่มาจากซากเรือต่อจนเป็นเรือลำใหม่ และออกล่องทะเลจนกระทั่งหาทางกลับมาได้ โดยขณะที่ติดเกาะอยู่นั้น ขณะนั้นหมู่เกาะคอมมานเดอร์ยังเป็นดินแดนที่ไม่มีใครอาศัยอยู่ และที่ปัจจุบัน คือ เกาะเบริง ซึ่งเป็นเกาะที่ชเต็ลเลอร์ได้ติดอยู่ ชเต็ลเลอร์ได้สังเกตเห็นวัวทะเลขนาดใหญ่ และได้เคยชำแหละซากด้วย จนกระทั่งได้บรรยายลักษณะตลอดจนอุปนิสัยเอาไว้ได้ จนกระทั่งได้ถูกนำมาตั้งเป็นชื่อ

เมื่อชเต็ลเลอร์และคณะเดินทางกลับ ข่าวการพบเจอวัวทะเลขนาดใหญ่ก็ได้แพร่กระจายไปทั่ว จนได้เกิดเป็นการล่าสัตว์ทะเลเลี้ยงลูกด้วยนมหลายชนิดในทะเลแถบนั้น และความที่เป็นสัตว์ขนาดใหญ่ อีกทั้งยังมีเนื้อและไขมันปริมาณมาก จึงถูกล่าเพื่อเอาเนื้อ หนัง และไขมัน ทำให้วัวทะเลชเต็ลเลอร์ถูกฆ่าไปเป็นจำนวนมาก จนกระทั่งใน ค.ศ. 1768 หรือเพียง 27 ปี หลังจากที่ได้เป็นที่รู้จัก วัวทะเลชเต็ลเลอร์ก็สูญพันธุ์จนหมดสิ้น

อ้างอิง

1. Domning, D., Anderson, P. K. & Turvey, S. (2008). Hydrodamalis gigas. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 29 December 2008.
2. หน้า 14 ประชาชื่น-ไอที, พบซาก 'สเตลเลอร์ ซีคาว' โผล่ที่ไซบีเรีย. มติชนปีที่ 40 ฉบับที่ 14508: วันพฤหัสบดีที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2560
3. "Hydrodamalis". กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง.
4. "Steller's SeaCow". Sirenian (ภาษาenglish).CS1 maint: unrecognized language (link)

แหล่งข้อมูลอื่น

•   ข้อมูลเกี่ยวข้องกับ Hydrodamalis gigas จากวิกิสปีชีส์