สถาปัตยกรรมอินโด-อิสลาม

สถาปัตยกรรมอินโด-อิสลาม (Indo-Islamic architecture) เป็นสถาปัตยกรรมของอนุทวีปอินเดีย ซึ่งส่วนใหญ่สร้างขึ้นเพื่อใช้ประโยชน์ในเชิงศาสนาอิสลาม สถาปัตยกรรมอินโด-อิสลามเริ่มต้นขึ้นพร้อมกับการแพร่หลายของศาสนาอิสลามบนอนุทวีปอินเดียหลังพระเจ้ามูฮัมมัดแห่งกอร์สถาปนาเมืองหลวงอิสลามขึ้นคือเดลี ในปี 1193 จากนั้นหลังทั้งรัฐสุลต่านเดลี และ จักรวรรดิโมกุล เข้ามาปกครองพื้นที่อนุทวีปอินเดีย ทั้งสองรัฐเป็นผู้สืบทอดเชื้อสายมาจากอัฟกานิสถาน หรือแถบเอเชียกลาง ก็ได้นำสถาปัตยกรรมแบบดังกล่าวมาสู่อนุทวีปอินเดียมาด้วย คือกลุ่มสถาปัตยกรรมอิหร่าน

หอคอยกุตุบมีนาร์ ในเดลี เป็นตัวอย่างสำคัญของสถาปัตยกรรมอินโด-อิสลาม

สถาปัตยกรรมอินโด-อิสลามพบมากในมัสยิด และสุสาน (กุโบร์) ซึ่งมีลักษณะแตกต่างจากสถาปัตยกรรมที่มีมาก่อนหน้าในอินเดีย กลุ่มสถาปัตยกรรมฮินดู โดยสิ้นเชิง ลักษณะสำคัญ เช่น โดมขนาดใหญ่ และการใช้โค้งจำนวนมาก อันเป็นลักษณะที่ไม่เคยพบในงานศิลป์แบบฮินดูเลย

วัสดุที่นิยมคือหิน โดยเฉพาะหินทราย ซึ่งแตกต่างจากงานสถาปัตยกรรมอิสลามในแถบตะวันออกกลางที่ใช้อิฐอย่างแพร่หลาย สถาปัตยกรรมอินโดอิสลามพัฒนาขึ้นในเดลี ก่อนจะเผยแพร่ไปกับการขยายอาณาเขตของโมกุล ซึ่งทำให้ในแต่ละบริเวณมีการพัฒนาสถาปัตยกรรมเฉพาะถิ่นไปอีก หลังจักรวรรดิโมกุลล่มสลาย สถาปัตยกรรมอินโดอิสลามเริ่มผสมผสานเข้ากับแบบฮินดู พบในการสร้างพระราชวังในยุคนั้นอย่างชัดเจน

สถาปัตยกรรมอินโดอิสลามมีอิทธิพลมากต่อสถาปัตยกรรมอินเดีย สถาปัตยกรรมปากีสถาน สถาปัตยกรรมบังคลาเทศ และภายหลังอิทธิพลของอาณานิคมบริธิช ราช ก็ผสมผสานสถาปัตยกรรมโคโลเนียลแบบตะวันตกเข้ากับอินโดอิสลาม เกิดเป็นาถาปัตยกรรมสำคัญคือ สถาปัตยกรรมอินโด-ซาราเซนิก (Indo-Saracenic) และสถาปัตยกรรมฟื้นฟูอินโด-ซาราเซนิก (Indo-Saracenic Revival) ขึ้น

อ้างอิง

1. Yale, 164-165
2. Harle, 421, 425; Yale, 165; Blair & Bloom, 149
3. Harle, 424; Yale, 165

บรรณานุกรม

• "Banglapedia": "Architecture" in Banglapedia
• Blair, Sheila, and Bloom, Jonathan M., The Art and Architecture of Islam, 1250-1800, 1995, Yale University Press Pelican History of Art, ISBN 0300064659
• Harle, J.C., The Art and Architecture of the Indian Subcontinent, 2nd edn. 1994, Yale University Press Pelican History of Art, ISBN 0300062176
• Hasan, Perween, Sultans and Mosques: The Early Muslim Architecture of Bangladesh, 2007, I.B.Tauris, ISBN 1845113810, 9781845113810, google books
• "Yale":Richard Ettinghausen, Oleg Grabar and Marilyn Jenkins-Madina, 2001, Islamic Art and Architecture: 650-1250, Yale University Press, ISBN 9780300088694