สมาคมธรรมประทีป
สมาคมธรรมประทีป หรือ ศูนย์ผู้ปฏิบัติธรรพุทธศาสนานิชิเร็นโชชู ประเทศไทย (อังกฤษ : Thailand Buddhist Nichiren Shoshu Association, Dharma Pradip Association) เป็น ศูนย์ผู้นับถือศาสนาและสมาคมผู้ปฏิบัติศาสนาพุทธนิกายนิชิเรนโชชู แห่งประเทศไทย ก่อตั้งโดย ดร. พิภพ ตังคณะสิงห์ ในวันที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2514 โดยเป็นหนึ่งใน 6 องค์กรสมาคมผู้นับถือนิกายนิชิเรนโชชูในประเทศไทยที่ขึ้นตรงต่อวัดใหญ่ไทเซขิจิ ซึ่งสมาคมธรรมประทีปถือเป็นองค์กรที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย (ไม่นับสมาคมสร้างคุณค่าในประเทศไทย ที่ได้ถูกคว่ำบาตรจากทางวัดใหญ่) สมาคมนี้เป็นศูนย์ภาคีองค์การพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลก (พ.ส.ล.) อันดับที่ 109
การก่อตั้งสมาคม
พ.ศ. 2505 ด็อกเตอร์ หนุ่มใหญ่ท่านหนึ่งนามว่า ดร. พิภพ ตังคณะสิงห์ ผู้อำนวยการและเจ้าของโรงเรียนสากลการบัญชี ได้สังเกตเห็นเพื่อนบ้านที่เป็นชาวต่างชาติเป็นชาวไต้หวันชื่อ มิสเตอร์พัว (พัวกิมจุง) และเพื่อนประมาณ 10 กว่าคน ซึ่งในขณะนั้นเป็นสมาชิกของสมาคมสร้างคุณค่า (โซคา งักไก) มักจะมารวมตัวกันเพื่อสวดมนต์ จึงเกิดความสงสัยและสอบถามรายละเอียด จนได้ทราบว่า เป็นการสวดมนต์ฝ่ายมหายาน เป็นศาสนาพุทธ อย่างไรก็ตามรายละเอียดนั้นไม่สามารถสื่อการกันได้มากนัก เนื่องจากมิสเตอร์พัวพูดภาษาอังกฤษไม่คล่องแคล่วนัก
ต่อมาได้พาชาวต่างชาติชาวอเมริกันมาขอพบอาจารย์พิภพเพื่อเล่าความเป็นมาของ พุทธศาสนานิชิเร็นโชชู ให้อาจาร์ยฟัง ส่งผลให้อาจารย์เป็นคนไทยคนแรกที่ได้รับทราบเรื่องราวต่างๆ ของนิกายนี้ อย่างไรก็ตาม ดร.พิภพ มิได้ตกลงปลงใจเชื่อในหลักคำสอนนี้ในทันที ในเวลาต่อมาได้ศึกษาหาความรู้จากหนังสือต่างๆ รวมถึงสอบถามจากพระเถระที่มีความรู้ แต่ก็ยังไม่กระจ่างจนในที่สุด ดร.พิภพ จึงได้เข้าไปสืบค้นข้อมูลที่ หอสมุดแห่งชาติ และที่นี้นี่เองท่านจึงได้พบรายละเอียดของนิกายนี้ ดร.พิภพจึงได้เริ่มปฏิบัติธรรมนิกายนิชิเร็นโชชูเป็นคนแรก และได้ทำการชักชวน คุณธนิษฐา พูลสมบัติ ผู้เป็นภรรยามานับถือด้วย ซึ่งถือเป็นศิษย์คนแรกของอาจารย์ ในเวลาต่อมาได้มีสมาชิกผู้นับถือมากขึ้น ดร.พิภพ ได้มีความคิดที่จะสร้างความเป็นผึกแผ่นของผู้นับถือจึงพยายามจะขอจดทะเบียนสมาคม จึงได้มีการเดินทางไปพบกับเพื่อนเก่าของดร. พิภพ อาทิเช่น สัญญา ธรรมศักดิ์, สุนทร หงส์ลดารมภ์, ประดิษฐ์ ลีวีระวงศ์ และอีกหลายท่าน เนื่องจากในสมัยนั้นการจดทะเบียนสมาคมเป็นเรื่องยาก หากไม่มีบุคคลทางราชการรับรอง
สมาคมธรรมประทีปได้ถือกำเนิดอย่างเป็นทางการในวันที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2514 จากนั้นการเผยแผ่ธรรมก็เริ่มขึ้นอย่างจริงจังและมีแบบแผน มีสมาชิกเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว อย่างไรก็ตาม ดร. พิภพได้ปฏิเสธตำแหน่งนายกสมาคม และได้มอบตำแหน่งให้กับนายประสิทธิ์ พรรณรัตน์ ขึ้นดำรงตำแหน่งแทน
แน่นอนว่ามากคนก็มากความ ในภายหลังได้เกิดกรณีขัดแย้งกันระหว่าง ดร.พิภพ และผู้ดูแลสมาชิกที่ส่งมาจากประเทศญี่ปุ่น (ยิมูโจ) ทำให้สมาชิก 8 เขตในสมัยนั้น (ทั้งหมดมี 9 เขต) ตัดสินใจแยกตัวออกมาก่อตั้งเป็นสมาคมสร้างคุณค่าในประเทศไทย ส่งผลให้สมาคมธรรมประทีปต้องย้ายสำนักงานที่ตั้งมาอยู่ที่เขตคลองเตยและบางไผ่ตามลำดับ
คณะกรรมการบริหาร
คณะบริหารสมาคม
- คุณประภาพร วณวิทย์ - นายกกรรมการ
- คุณอังสนา กอวีรสกุลชัย - อุปนายกและเหรัญญิก
- คุณพลัง จักรมงคลชัย - อุปนายก
- คุณธนิษฐา พูลสมบัติ - เลขานุการ
- คุณนิพนธ์ จารึกสุวรรณ - ฝ่ายรายได้
- ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร ดรุณี ศรีชนะ - กรรมการ
- คุณชินวัฒน์ ปิยะเวชการ - ฝ่ายสันทนาการและสังคมสงเคราะห์
คณะสงฆ์ที่รับผิดชอบ
- พระคุณเจ้าชิวโดะ อิจิริ - หัวหน้าคณะ
- พระคุณเจ้าเรียวจุ โฮริซาวา
ในอดีต
- พระคุณเจ้าไดโดะ นากาโมโตะ - ปัจจุบันเป็นเจ้าอาวาสอยู่ที่วัดของนิชิเร็นโชชู ในประเทศญี่ปุ่น
- พระคุณเจ้าโคเมอิ ซาโตะ
- "พระคุณเจ้าโชกุ คิมูระ"
- "พระคุณเจ้าชินโดะ โนมูระ"
- "พระคุณเจ้าชตสึ โนมูระ" - ปัจจุบันเป็นเจ้าอาวาสอยู่ที่วัดในประเทศสิงคโปร์
ศาสนกิจผู้บรรยายธรรม
- คุณอังศนา งามศิลปเสถียร
- คุณนันทนา ชัยรัตนวัฒน์
- คุณพจนีย์ ชัยรัตนวัฒน์
- ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร ดรุณี ศรีชนะ
- คุณสุวัจชัย บุญศิริวิบูลย์
พิธีกรรม กิจกรรมของสมาคม
ในปัจจุบันสมาคมธรรมประทีป ตั้งอยู่ที่เลขที่ 50 ถนนเพชรเกษม แขวงปากคลอง เขตภาษีเจริญ กรุงเทพฯ ซึ่งสมาชิกผู้นับถือจะมาทำกิจกรรมร่วมกันในทุกๆ วันพฤหัสบดี เสาร์ และ อาทิตย์ โดยจะมีกิจกรรมหลักๆดังนี้
- การสวดมนต์เย็น และศึกษาธรรม (วันเสาร์ 19.00 น. - 20.30 น.)
- การสวดมนต์เช้า และศึกษาธรรม (วันอาทิตย์ 10.00 น. - 11.30 น.)
- การสวดมนต์เพื่อสันติสุขโลก (วันพฤหัสบดี 19.00 น. - 20.30 น.)
นอกเหนือจากนี้ยังมีพิธีกรรมต่างๆ ที่จะกระทำโดยพระสงฆ์ที่ถูกส่งมาจากวัดใหญ่ไทเซขิจิ ในประเทศญี่ปุ่น อาทิเช่น
- พิธีรับโกฮนซน (พิธีการรับสิ่งสักการบูชาหรือ โงะฮนซน)
- พิธีรับศีล (พิธีเข้าเป็นผู้นับถือนิชิเร็นโชชู)
- พิธีโทบะ (พิธีรำลึกถึงผู้ล่วงลับของพุทธศาสนานิชิเรนโชชู)
- พิธีแต่งงาน
โดยที่สมาคมธรรมประทีปนี้จะมี พระสงฆ์ นิกายนิชิเรนโชชู เดินทางมาจาก วัดใหญ่ไทเซขิจิที่ประเทศญี่ปุ่นเป็นประจำเพื่อประกอบพิธีกรรมต่างๆ
ภายในสมาคม
อาคารสมาคมธรรมประทีปมีทั้งหมด 4 ชั้น มีห้องพระที่ประดิษฐาน โงะฮนซน ทั้งหมด 3 ห้อง
ชั้น 1
ชั้น 1 ของสมาคมธรรมประทีป นั้นเป็นโรงอาหารห้องครัวและลานจอดรถ และมีบริการเครื่องดื่มให้กับสมาชิก ส่วนนี้ยังเป็นจุดชุมนุมของสมาชิกอีกด้วย
ชั้นลอย
บริเวณชั้นลอยของสมาคมธรรมประทีปนั้น จะประกอบด้วย ห้องยุวชน ห้องธุรการ ซึ่งให้บริการสำหรับการรับบริจาคให้กับสมาคม หรือการบริจาคให้กับวัดใหญ่ไทเซขิจิ ที่ประเทศญี่ปุ่น รวมถึงยังมีการวางขายอุปกรณ์ เครื่องบูชาต่างๆ เช่น ตู้พระ(บุทสึดน, Altar) กระถางธูป เชิงเทียน เทียน ธูป รวมไปถึง คัมภีร์ และ ลูกประคำที่ใช้ในการสวดมนต์ด้วย ซึ่งลูกประคำทั้งหมดของสมาคมนั้นได้ผ่านพิธีเปิดเนตรจากวัดใหญ่ไทเซขิจิแล้วทั้งสิ้น โดยบทสวดมนต์นั้นจะมีวางขายเป็นภาษาไทย และภาษาจีน และยังมีวางจำหน่ายหนังสือธรรมต่างๆ ซึ่งประพันธ์โดย ดร.พิภพ ตังคณะสิงห์ อีกด้วย อาทิเช่น หนังสือประวัติของพระนิชิเร็นไดโชนินเป็นต้น ห้องธุรการยังเป็นจุดจำหน่ายจุลสารของสมาคมอีกด้วย ถัดจากห้องธุรการไปก็จะมีห้องพระชั้นลอย จำนวน 60 ที่นั่ง ซึ่งใช้ในการศึกษาธรรมของสมาชิกกลุ่มยุวชน และของสมาชิกกลุ่มก้าวหน้า
ชั้น 2
ชั้นสองนั้นประกอบได้ด้วย ห้องประชุมต่างๆ รวมถึงห้องเกี่ยวกับคณะบริหารของสมาคม และมีห้องน้ำและห้องครัวอีกด้วย เมื่อมีการประชุมของคณะกรรมการบริหาร หรือการประชุมผู้นำ 6 องค์กร ของนิชิเร็นโชชู ประเทศไทย ก็จะมีการจัดประชุมกันที่ชั้นนี้ และเมื่อพระสงฆ์เดินทางมาประกอบพิธีกรมต่างๆ ก็จะใช้ชั้นนี้เปนห้องรับรองพระสงฆ์อีกด้วย ในชั้น 2 นี้มีห้องพระชั้น 2 ซึ่งเป็นตู้พระขนาดใหญ่ทำจากไม้ และประดิษฐานโงะฮนซนของดร.พิภพ เป็นโงะฮนซนองค์แรกของประเทศไทย จารึกโดยประมุขสงฆ์ลำดับที่ 66 พระนิตตัสสึ โชนิน สังเกตด้านข้างของโงะฮนซน มีชื่อของดร.พิภพอยู่ทางด้านซ้ายมือ
ชั้น 3
ชั้น 3 ของสมาคมธรรมประทีปนั้นเป็นห้องพระใหญ่ ซึ่งสามารถจุจำนวนสมาชิกได้เกินกว่า 100 ที่นั่ง ห้องพระชั้น 3 นี้จะใช้ในการประกอบพิธีกรรมต่างๆทุกพิธีของสมาคม อาทิเช่น พิธีรับพระ-รับศีล พิธีแต่งงาน พิธีโทบะ หรือการสวดมนต์ปฏิบัติธรรมเช้า-เย็น รวมไปถึง การสวดมนต์เพื่อสันติสุขโลก(โชได) อีกด้วย และยังเป็นห้องสำหรับศึกษาธรรมอีกด้วย ในห้องพระชั้น 3 นี้มีตู้พระขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย รวมไปถึงโงะฮนซนองค์ใหญ่ที่สุดของประเทศไทยประดิษฐานอยู่ (ไม่นับรวมสมาคมสร้างคุณค่าในประเทศไทย) ภายในตู้พระ(บุตสึดัน, Altar) สีทองขนาดใหญ่ ทำจากทองคำเปลว ที่ทำงานด้วยระบบคอมพิวเตอร์ในการเปิด-ปิดตู้พระด้วยรีโมทซึ่งผู้นำสวดจะเป็นผู้กดเพื่อเปิด-ปิด สมาชิกไม่มีสิทธิที่จะเปิด-ปิดด้วยตนเอง ด้วยเหตุผลที่ว่า โงะฮนซนจะต้องถูกเก็บรักษาอย่างดีภายในไคดันที่สะอาดบริสุทธิ์
ชั้น 4
ภายในชั้น 4 ของสมาคมธรรมประทีปนั้น จะเป็นห้องพักสำหรับรับรองสมาชิกที่เดินทางมาจากต่างจังหวัด หรือสมาชิกที่มีความประสงค์จะพักที่สมาคมอาจด้วยเนื่องปัญหาด้านสุขภาพ หรือการเดินทาง
สิ่งพิมพ์ของสมาคม
สมาคมธรรมประทีปมีการตีพิมพ์จุลสารของสมาคม ซึ่งภายในจุลสารนั้นประกอบไปด้วยหลักธรรมของพระนิชิเรนไดโชนิน และ เกร็ดความรู้ต่างๆ รวมไปถึงตารางการศึกษาธรรมและกิจกรรมต่างๆของสมาคมเพื่อแจ้งข่าวสารให้สมาชิกทราบถึงความเป็นไปของศาสนจักรและของสมาคม จุลสารธรรมประทีปนั้นจะมีจำหน่ายที่ ห้องธุรการชั้นลอย ของสมาคม และในเขตสาขาต่างๆของสมาคมทั้ง 5 เขต โดยจะออกวางจำหน่ายทุกๆ 2 เดือน ปีละ 6 เล่ม โดยในอดีตจะมีชื่อเรียกจุลสารสมาคมว่า "บัวขาว"
การแบ่งกลุ่มสมาชิก
สมาชิกผู้ปฏิบัติธรรมของสมาคมธรรมประทีปถูกแบ่งออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆคือ
- กลุ่มยุวชน - ประกอบด้วยเด็กและเยาวชน รวมถึงวัยรุ่นและผู้ใหญ่ที่อายุไม่มาก
- กลุ่มก้าวหน้า - ประกอบด้วยสมาชิกผู้ใหญ่ชาย
- กลุ่มราชพฤกษ์ - ประกอบด้วยสมาชิกผู้ใหญ่หญิง
เขตสาขาของสมาคม
สมาคมธรรมประทีปนั้นจะมีการแบ่งการดูแลสมาชิกเป็นเขตๆ เพื่อให้ง่ายต่อการดูแลจัดการสมาชิกและเผยแผ่ธรรม ซึ่งเขตสาขาเหล่านี้จะมีหัวหน้าเขตคอยดูแลสมาชิกในเขต และประสานงานระหว่างสมาชิกกับสมาคมในกรณีที่สมาชิกต้องการจะประกอบพิธีรับพระรับศีล หรือพิธีแต่งงาน รวมไปถึงพิธีต่างๆ และทุกๆสัปดาห์จะมีการประชุมศึกษาธรรม ณ เขตสาขาต่างๆอีกด้วย โดยอาจาร์ยธรรมมะของสมาคมจะผลัดเปลี่ยนกันสอนธรรมตามสาขาต่างๆ
รายชื่อเขตสาขาที่มีการศึกษาธรรมวันพุธ
- เขตราชา - เขตยานนาวา กลุ่มเขตกรุงเทพใต้ เขตสาทร เขตคลองเตย เขตบางคอแหลม หรือเขตต่างๆใกล้เคียง
- เขตดาวคะนอง - กลุ่มเขตตากสิน เขตธนบุรี เขตบางคอแหลม เขตทุ่งครุ เขตจอมทอง และพื้นที่ใกล้เคียง
- เขตบางบอน - กลุ่มเขตกรุงธนใต้
รายชื่อเขตสาขาที่มีการศึกษาธรรมวันอังคาร
- เขตบางไผ่ - บริเวณบางไผ่ และกลุ่มเขตกรุงธนใต้
แหล่งข้อมูลอื่น
- เว็ปไซต์ของสมาคม
- นิชิเร็นโชชูประเทศไทย
- เฟสบุ้คของสมาคมธรรมประทีป