fbpx
วิกิพีเดีย

สมุดข่อย

สมุดข่อย หรือ สมุดไทย เป็นสมุดเอกสารตัวเขียนแบบพับที่เคยนิยมใช้ในวัฒนธรรมพุทธ ได้แก่ ประเทศไทย, ประเทศกัมพูชา, ประเทศลาว, ประเทศพม่า และประเทศศรีลังกา เทคนิคในการผลิตน่าจะมาจากราชอาณาจักรซีลอนโบราณ (ปัจจุบันคือประเทศศรีลังกา) ส่วนใหญ่ทำมาจากข่อย โดยไม่เย็บเล่มเหมือนหนังสือตะวันตก แต่จะพับรวมกันแบบรอยพับ สมุดข่อยอาจทำมาจากกระดาษสีดำ (สมุดไทยดำ) หรือกระดาษขาว (สมุดไทยขาว) การใช้สมุดข่อยในประเทศไทยสามารถสืบไปได้ถึงสมัยสุโขทัย ส่วนใหญ่มักใช้เขียนตำราทางโลก เช่น พระราชพงศาวดาร เอกสารทางกฎหมาย และงานวรรณกรรม ในขณะที่เอกสารตัวเขียนใบลานมักใช้กับตำราทางศาสนา นอกจากนี้ สมุดนี้มีชื่อเรียกหลายแบบ เช่น ปะระไบ ในภาษาพม่า, สะหมุดข่อย ในภาษาลาว, พับสา ในภาษาไทยถิ่นเหนือและลาว และ ไกรง์ ในภาษาเขมร

ตัวอย่าง สมุดไทยดำ ที่วัดคุ้งตะเภา จังหวัดอุตรดิตถ์

ไทย

การใช้ สมุดข่อย ในประเทศไทยสามารถสืบได้ถึงสมัยอาณาจักรอยุธยา โดยใช้ในเอกสารฆราวาสเช่นพระราชพงศาวดาร, เอกสารทางกฎหมาย และผลงานวรรณกรรม เช่นเดียวกันกับคัมภีร์ศาสนาพุทธ ถึงแม้ว่าเอกสารทางศาสนาโดยทั่วไปจะใช้เอกสารตัวเขียนใบลานมากกว่า

พม่า

กระดาษที่ทำจากใบไผ่และใบลาน ปะระไบ เคยเป็นสื่อหลักในการเขียนและการวาดรูปในของพม่าสมัยใหม่ตอนต้น

มีปะระไบอยู่สองประเภท: ในอดีต ปะระไบดำ (ပုရပိုက်နက်) เคยใช้ในการเขียน ในขณะที่ ปะระไบขาว (ပုရပိုက်ဖြူ) เคยใช้ในการวาดรูป นอกจากนี้ ปะระไบดำมักใช้กับผลงานที่มีความสำคัญทางวิทยาศาสตร์และทางเทคนิค เช่น แพทยศาสตร์, คณิตศาสตร์, ดาราศาสตร์, โหราศาสตร์, ประวัติศาสตร์, สังคมและเศรษฐศาสตร์วิเคราะห์, ดนตรี, ลำนำประวัติศาสตร์, นิยาย, กวีนิพนธ์ เป็นต้น ส่วน ปะระไบขาว มักมีภาพสีของกิจกรรม, เรื่องราว, ประเพณีและมารยาททางสังคม, บ้าน, เครื่องแต่งกาย, ทรงผม, เครื่องประดับ เป็นต้น ของกษัตริย์และข้าราชสำนัก พงศาวดารพม่าส่วนใหญ่ได้รับการบันทึกลงไปในปะระไบ

 
ปะระไบ แสดงภาพชีวประวัติของพระพุทธเจ้า

กัมพูชา

กระดาษที่ทำสมุดเขมร มีชื่อว่า ไกรง์ (kraing) ที่ทำมาจากเปลือกไม้ของต้นหม่อน เก็บไว้ในเจดีย์ทั่วประเทศ ในช่วงสงครามกลางเมืองกัมพูชาและต่อมาในสมัยของเขมรแดงในคริสต์ทศวรรษ 1960 ถึง 1970 เจดีย์กัมพูชารวมถึงห้องสมุดมากถึงร้อยละ 80 ถูกเผาทำลาย ในประเทศกัมพูชา มี ไกรง์ ตั้งแต่สมัยจักรวรรดิเขมรจำนวนน้อยมากที่ยังคงอยู่

หมายเหตุ

  1. พม่า: ပုရပိုက်; ออกเสียง: [pəɹəbaiʔ]
  2. ลาว: ສະໝຸດຂ່ອຍ
  3. ลาว: ພັບສາ

อ้างอิง

  1. . Nakorn Phanom National Library (Thailand). คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2020-05-01. สืบค้นเมื่อ 2021-10-01.
  2. "สมุดข่อย และคัมภีร์ใบลาน กรุสมบัติจากบรรพชน" [Samut khoi and palm-leaf manuscipts: treasure troves from our ancestors]. Ayutthaya Studies Institute, Ayutthaya Rajabhat University. สืบค้นเมื่อ 17 October 2015.
  3. Igunma, Jana (2013). "Southeast Asia (2): The Mainland". ใน Suarez, Michael F.; Woudhuysen, H. R. (บ.ก.). The Book: A Global History. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780191668753.
  4. "สมุดข่อย และคัมภีร์ใบลาน กรุสมบัติจากบรรพชน" [Samut khoi and palm-leaf manuscripts: treasure troves from our ancestors]. Ayutthaya Studies Institute, Ayutthaya Rajabhat University. สืบค้นเมื่อ 17 October 2015.
  5. Igunma, Jana (2013). "Southeast Asia (2): The Mainland". ใน Suarez, Michael F.; Woudhuysen, H. R. (บ.ก.). The Book: A Global History. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780191668753.
  6. EB 1878, p. 556.
  7. Raghavan 1979: 4–14
  8. Raghavan 1979: 6
  9. Hla Pe 1985: 37
  10. Sen David and Thik Kaliyann (19 September 2015). "Palm leaves preserving history". The Phnom Penh Post. 6.
  11. Prof. K. R. Chhem and M. R. Antelme (2004). "A Khmer Medical Text "The Treatment of the Four Diseases" Manuscript". Siksācakr, Journal of Cambodia Research. 6: 33–42.

บรรณานุกรม

  • "Burmah" , Encyclopædia Britannica, 9th ed., Vol. IV, New York: Charles Scribner's Sons, 1878, pp. 551–559.
  • Hla Pe, U (1985). Burma: Literature, Historiography, Scholarship, Language, Life, and Buddhism. Singapore: Institute of Southeast Asian Studies. ISBN 9789971988005.
  • Raghavan, V. (1979). "Preservation of Palm Leaf and Parabaik Manuscripts and Plan for Compilation of a Union Catalogue of Manuscripts" (PDF). UNESCO. Cite journal requires |journal= (help)

สม, ดข, อย, หร, สม, ดไทย, เป, นสม, ดเอกสารต, วเข, ยนแบบพ, บท, เคยน, ยมใช, ในว, ฒนธรรมพ, ทธ, ได, แก, ประเทศไทย, ประเทศก, มพ, ชา, ประเทศลาว, ประเทศพม, และประเทศศร, งกา, เทคน, คในการผล, ตน, าจะมาจากราชอาณาจ, กรซ, ลอนโบราณ, จจ, นค, อประเทศศร, งกา, วนใหญ, ทำมาจากข,. smudkhxy hrux smudithy epnsmudexksartwekhiynaebbphbthiekhyniymichinwthnthrrmphuthth idaek praethsithy praethskmphucha praethslaw praethsphma aelapraethssrilngka ethkhnikhinkarphlitnacamacakrachxanackrsilxnobran pccubnkhuxpraethssrilngka swnihythamacakkhxy odyimeybelmehmuxnhnngsuxtawntk aetcaphbrwmknaebbrxyphb smudkhxyxacthamacakkradassida smudithyda hruxkradaskhaw smudithykhaw karichsmudkhxyinpraethsithysamarthsubipidthungsmysuokhthy 1 swnihymkichekhiyntarathangolk echn phrarachphngsawdar exksarthangkdhmay aelanganwrrnkrrm inkhnathiexksartwekhiyniblanmkichkbtarathangsasna 2 3 nxkcakni smudnimichuxeriykhlayaebb echn paraib inphasaphma a sahmudkhxy inphasalaw b phbsa inphasaithythinehnuxaelalaw c aela ikrng inphasaekhmrtwxyang smudithyda thiwdkhungtaepha cnghwdxutrditth enuxha 1 ithy 2 phma 3 kmphucha 4 hmayehtu 5 xangxing 5 1 brrnanukrmithy aekikhkarich smudkhxy inpraethsithysamarthsubidthungsmyxanackrxyuthya odyichinexksarkhrawasechnphrarachphngsawdar exksarthangkdhmay aelaphlnganwrrnkrrm echnediywknkbkhmphirsasnaphuthth thungaemwaexksarthangsasnaodythwipcaichexksartwekhiyniblanmakkwa 4 5 phma aekikhkradasthithacakibiphaelaiblan 6 paraib ekhyepnsuxhlkinkarekhiynaelakarwadrupinkhxngphmasmyihmtxntn 7 miparaibxyusxngpraephth inxdit paraibda ပ ရပ က နက ekhyichinkarekhiyn inkhnathi paraibkhaw ပ ရပ က ဖ ekhyichinkarwadrup nxkcakni paraibdamkichkbphlnganthimikhwamsakhythangwithyasastraelathangethkhnikh echn aephthysastr khnitsastr darasastr ohrasastr prawtisastr sngkhmaelaesrsthsastrwiekhraah dntri lanaprawtisastr niyay kwiniphnth epntn swn paraibkhaw mkmiphaphsikhxngkickrrm eruxngraw praephniaelamaryaththangsngkhm ban ekhruxngaetngkay thrngphm ekhruxngpradb epntn khxngkstriyaelakharachsank 8 phngsawdarphmaswnihyidrbkarbnthuklngipinparaib 9 paraib aesdngphaphchiwprawtikhxngphraphuththecakmphucha aekikhkradasthithasmudekhmr michuxwa ikrng kraing thithamacakepluxkimkhxngtnhmxn ekbiwinecdiythwpraeths inchwngsngkhramklangemuxngkmphuchaaelatxmainsmykhxngekhmraednginkhristthswrrs 1960 thung 1970 ecdiykmphucharwmthunghxngsmudmakthungrxyla 80 thukephathalay 10 inpraethskmphucha mi ikrng tngaetsmyckrwrrdiekhmrcanwnnxymakthiyngkhngxyu 11 hmayehtu aekikh phma ပ ရပ က xxkesiyng peɹebaiʔ law ສະໝ ດຂ ອຍ law ພ ບສາxangxing aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb smudkhxy The History of Paper Nakorn Phanom National Library Thailand khlngkhxmuleka ekbcak aehlngedim emux 2020 05 01 subkhnemux 2021 10 01 smudkhxy aelakhmphiriblan krusmbticakbrrphchn Samut khoi and palm leaf manuscipts treasure troves from our ancestors Ayutthaya Studies Institute Ayutthaya Rajabhat University subkhnemux 17 October 2015 Igunma Jana 2013 Southeast Asia 2 The Mainland in Suarez Michael F Woudhuysen H R b k The Book A Global History Oxford Oxford University Press ISBN 9780191668753 smudkhxy aelakhmphiriblan krusmbticakbrrphchn Samut khoi and palm leaf manuscripts treasure troves from our ancestors Ayutthaya Studies Institute Ayutthaya Rajabhat University subkhnemux 17 October 2015 Igunma Jana 2013 Southeast Asia 2 The Mainland in Suarez Michael F Woudhuysen H R b k The Book A Global History Oxford Oxford University Press ISBN 9780191668753 EB 1878 p 556 Raghavan 1979 4 14 Raghavan 1979 6 Hla Pe 1985 37 Sen David and Thik Kaliyann 19 September 2015 Palm leaves preserving history The Phnom Penh Post 6 Prof K R Chhem and M R Antelme 2004 A Khmer Medical Text The Treatment of the Four Diseases Manuscript Siksacakr Journal of Cambodia Research 6 33 42 brrnanukrm aekikh Burmah Encyclopaedia Britannica 9th ed Vol IV New York Charles Scribner s Sons 1878 pp 551 559 Hla Pe U 1985 Burma Literature Historiography Scholarship Language Life and Buddhism Singapore Institute of Southeast Asian Studies ISBN 9789971988005 Raghavan V 1979 Preservation of Palm Leaf and Parabaik Manuscripts and Plan for Compilation of a Union Catalogue of Manuscripts PDF UNESCO Cite journal requires journal help ekhathungcak https th wikipedia org w index php title smudkhxy amp oldid 9745149, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม