สมเด็จพระสังฆราช (เขมร : សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ สมฺเตจพฺระสงฺฆราช ; อังกฤษ : Supreme Patriarch ) เป็นประมุขของคณะสงฆ์กัมพูชา
สมเด็จพระมหาสังฆราชសម្ដេចព្រះមហាសង្ឃរាជ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ผู้ดำรงตำแหน่งคนปัจจุบัน ตั้งแต่ ค.ศ. 2006
ผู้แต่งตั้ง พระมหากษัตริย์กัมพูชา วาระ ตลอดพระชนม์ชีพ สถาปนา ค.ศ. 2006
สมณศักดิ์ของผู้ดำรงตำแหน่งสังฆราช ในประเทศกัมพูชา ซึ่งมีคณะสงฆ์เถรวาทอยู่ 2 นิกายหลัก คือ คณะมหานิกายและธรรมยุติกนิกาย ได้จัดการปกครองให้คณะสงฆ์แต่ละนิกายมีประมุขดำรงตำแหน่งพระสังฆราชของตนเองเป็นเอกเทศ พระสงฆ์ผู้ดำรงตำแหน่งสมเด็จพระสังฆราชแต่ละพระองค์นั้นมีสมณศักดิ์ต่างๆ กัน ดังปรากฏตามบัญชีรายพระนามข้างท้ายบทความ แต่ในปัจจุบัน จะทรงมีสมณศักดิ์ดังต่อไปนี้
สมเด็จพระสังฆราชคณะสงฆ์มหานิกาย ทรงมีสมณศักดิ์เป็นที่ "สมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี" (เขมร : សម្តេចព្រះមហាសុមេធាធិបតី สมฺเตจพฺระมหาสุเมธาธิบตี ) คำว่า สุเมธาธิบดี แปลว่า ผู้เป็นใหญ่ในหมู่นักปราชญ์ สมเด็จพระสังฆราชคณะมหานิกายกัมพูชาเกือบทุกพระองค์ดำรงสมณศักดิ์นี้ สมเด็จพระสังฆราชคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกาย ทรงมีสมณศักดิ์เป็นที่ "สมเด็จพระสุคนธาธิบดี" (เขมร : សម្តេចព្រះសុគន្ធាធិបតី สมฺเตจพฺระสุคนฺธาธิบตี ) คำว่า สุคนธาธิบดี แปลว่า ผู้เป็นใหญ่ในหมู่ผู้มีกลิ่น คือ ศีล อันหอมฟุ้ง สมณศักดิ์นี้มีที่มาจากสมณศักดิ์ของสมเด็จพระสังฆราชฝ่ายธรรมยุติกนิกายกัมพูชาพระองค์แรก คือ สมเด็จพระสุคนธาธิบดี (ปาน ปญฺญาสีโล) แต่ตามประวัติศาสตร์ที่ผ่านมานั้น สมเด็จพระสังฆราชคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกายส่วนมากจะดำรงสมณศักดิ์เป็นที่ "สมเด็จพระสุธรรมาธิบดี" (เขมร : សម្តេចព្រះសុធម្មាធិបតី สมฺเตจพฺระสุธมฺมาธิบตี ) ราชทินนามของสมณศักดิ์นี้แปลว่า "ผู้เป็นใหญ่ในหมู่ผู้มีธรรมอันดีงาม" ในยุคหลังได้มีการเพิ่มพูนสมณศักดิ์ของสมเด็จพระสังฆราชให้สูงขึ้นเป็น "สมเด็จพระอัครมหาสังฆราชาธิบดี" (เขมร : សម្តេចព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជាធិបតី สมเตจพระอคฺคมหาสงฺฆราชาธิบตี ) และมีอำนาจปกครองคณะสงฆ์ทั่วประเทศ ทั้งนี้ ต่อมาได้มีการสถาปนาให้สมเด็จพระสังฆราชคณะสงฆ์ธรรมยุตินิกายมีสถานะเป็น "มหาสังฆราชาธิบดี" เช่นกัน ในราชทินนาม "สมเด็จพระอภิสิริสุคนธามหาสังฆราชาธิบดี" (เขมร : សម្តេចព្រះអភិសិរីសុគន្ធាមហាសង្ឃរាជាធិបតី สมฺเตจพฺระอภิสิรีสุคนฺธามหาสงฺฆราชาธิบตี ) แต่มีอำนาจปกครองเฉพาะคณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกายเท่านั้น
ประวัติ แต่เดิมมาการปกครองคณะสงฆ์กัมพูชานั้นไม่มีตำแหน่งสกลสังฆปริณายก หรือผู้ปกครองสงฆ์ทั้งหมดทุกนิกายทั่วสังฆมณฑล คณะสงฆ์แต่ละนิกายต่างก็มีสมเด็จพระสังฆราชเป็นของตนเองและแยกกันปกครอง ไม่ขึ้นแก่กันมาตลอด กระทั่งกองทัพเขมรแดง ได้เข้ายึดอำนาจการปกครองประเทศกัมพูชาแบบเบ็ดเสร็จเด็ดขาดในปี ค.ศ. 1975 การปกครองของคณะสงฆ์ทั้งสองนิกายในช่วงเวลาดังกล่าวจึงขาดช่วงไปอย่างสิ้นเชิง เนื่องจากรัฐบาลกัมพูชาประชาธิปไตย ของเขมรแดงมีการกวาดล้างศาสนาและลัทธิความเชื่อต่างๆ ทั่วประเทศ พระสงฆ์ในพุทธศาสนาต้องถูกบังคับสึกให้ออกมาใช้แรงงานหรือถูกสังหารในกรณีที่ไม่ยอมสึก บางส่วนก็ต้องลี้ภัยออกไปยังต่างประเทศ
เมื่อแนวร่วมสามัคคีสงเคราะห์ชาติกัมพูชา ได้โค่นล้มการปกครองของเขมรแดงและจัดตั้งรัฐบาลสาธารณรัฐประชาชนกัมพูชา ขึ้นแทนที่ในปี ค.ศ. 1979 แล้ว พุทธศาสนาในกัมพูชาจึงค่อยๆ ได้รับการฟื้นฟูขึ้นมาใหม่ ใน ค.ศ. 1981 คณะสงฆ์กัมพูชาได้มีการปรับปรุงโครงสร้างการปกครองตามอย่างคณะสงฆ์เถรวาทในประเทศเวียดนาม โดยจัดให้มีการปกครองคณะสงฆ์รวมกันเป็นคณะเดียวอยู่ในกำกับของรัฐบาล ไม่แบ่งแยกนิกาย มีตำแหน่งประมุขคณะสงฆ์เรียกว่า ประธานการกสงฆ์ โดยพระเทพ วงศ์ (ទេព វង្ស เทพ วงฺส ) ได้รับเลือกเป็นประธานการกสงฆ์ที่ปรับปรุงใหม่
หลังจากกัมพูชาลงนามในข้อตกลงสันติภาพปารีส ค.ศ. 1991 พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ ได้ทรงสถาปนาพระเทพ วงศ์ เป็นสมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี สมเด็จพระสังฆราชในคณะมหานิกาย และสถาปนาสมเด็จพระองค์ครู บัวร์ กรี (បួរ គ្រី บัวร กรี ) เป็นสมเด็จพระสุคนธาธิบดี สมเด็จพระสังฆราชในคณะธรรมยุติกนิกาย ทำให้การปกครองคณะสงฆ์ประเทศกัมพูชากลับมาแยกกันปกครองเป็น 2 นิกาย และมีผู้ดำรงตำแหน่งสมเด็จพระสังฆราช 2 พระองค์อีกครั้ง ทั้งนี้ รัฐธรรมนูญกัมพูชายังกำหนดให้สมเด็จพระสังฆราชทั้งสองพระองค์เป็นสมาชิกโดยตำแหน่งของกรมปรึกษาราชบัลลังก์ ซึ่งมีหน้าที่คัดเลือกผู้สืบราชสันตติวงศ์เป็นพระมหากษัตริย์กัมพูชา
ถึงปี ค.ศ. 2006 พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ ทรงสถาปนาสมเด็จเทพ วงศ์ เป็นสมเด็จพระอัครมหาสังฆราชาธิบดี สมเด็จพระมหาสังฆราชในพระราชอาณาจักรกัมพูชา นับเป็นบุคคลแรกในรอบ 150 ปีที่ได้รับตำแหน่งพิเศษดังกล่าว และสถาปนาพระนนท์ แงด (នន្ទ ង៉ែត) เป็นสมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี สมเด็จพระสังฆนายกในคณะมหานิกายมาจนถึงปัจจุบัน ต่อมาในปี ค.ศ. 2007 จึงได้มีการสถาปนาสมเด็จบัวร์ กรี ขึ้นเป็นสมเด็จพระอภิสิริสุคนธามหาสังฆราชาธิบดี (សម្តេចព្រះអភិសិរីសុគន្ធាមហាសង្ឃរាជាធិបតី สมฺเตจพฺระอภิสิรีสุคนฺธามหาสงฺฆราชาธิบตี ) สมเด็จพระมหาสังฆราชในคณะธรรมยุติกนิกายในพระราชอาณาจักรกัมพูชา โดยไม่ปรากฏว่ามีการแต่งตั้งผู้ใดขึ้นดำรงตำแหน่งสมเด็จพระสังฆนายกในคณะธรรมยุติกนิกายทดแทนอย่างเช่นในคณะมหานิกาย
รายพระนามประมุขสงฆ์แห่งกัมพูชา หมายเหตุ: ปีพุทธศักราชในที่นี้ใช้วิธีการคำนวณพุทธศักราชอย่างที่ใช้ในประเทศไทย ซึ่งจะเร็วกว่าพุทธศักราชที่ใช้ในประเทศกัมพูชาอยู่ 1 ปี
สมเด็จพระสังฆราชแห่งคณะมหานิกาย ลำดับที่ พระรูป พระนาม พระนามเดิม ฉายา สถิต ณ วัด ประสูติ-สิ้นพระชนม์ พระชนมายุ (ปี) ดำรงตำแหน่ง รวมระยะเวลา (ปี) หมายเหตุ 1 สมเด็จพระมหาสังฆราช (เนิล เตียง สุวณฺณเกสโร) និល ទៀង សុវណ្ណកេសរោ วัดอุณาโลม 1823-1913 90 1859-1913 54 2 สมเด็จพระธรรมลิขิต (แก อุก อินฺทตฺเถโร) កែ អ៊ុក ឥន្ទត្ថេរោ วัดอุณาโลม 1851-1936 86 1914-1930 16 3 สมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี (ปรัก ฮิน สุธมฺมตฺเถโร) ប្រាក់ ហ៊ិន សុធម្មត្ថេរោ วัดสาละวัน 1863-1947 84 1930-1947 17 4 สมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี (ชวน ณาต โชตญาโณ) ជួន ណាត ជោតញ្ញាណោ วัดอุณาโลม 1883-1969 86 1948-1969 21 5 สมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี (ฮวต ตาต วชิรปญฺโญ) ហួត តាត វជិរបញ្ញោ วัดอุณาโลม 1892-1975 83 1970-1975 5 ถูกกองทัพเขมรแดง นำตัวไปปลงพระชนม์ที่เมืองอุดงค์มีชัย จังหวัดกำปงสปือ 6 สมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี (เทพ วงศ์) ទេព វង្ស ไม่ทราบ วัดอุณาโลม 1932-ปัจจุบัน 87 1991-2006 15 เลื่อนสมณศักดิ์เป็นสมเด็จพระอัครมหาสังฆราชาธิบดี 7 สมเด็จพระมหาสุเมธาธิบดี (นนท์ แงด ปสฺสทฺธิสมฺโพชฺฌงฺโค) នន្ទ ង៉ែត បស្សទ្ធិសម្ពោជ្ឈង្គោ วัดปทุมวดี 1922-ปัจจุบัน 97 2006-ปัจจุบัน 13 ข้อมูล ณ ปี พ.ศ. 2562
สมเด็จพระสังฆราชแห่งคณะธรรมยุติกนิกาย ลำดับที่ พระรูป พระนาม พระนามเดิม ฉายา สถิต ณ วัด ประสูติ-สิ้นพระชนม์ พระชนมายุ (ปี) ดำรงตำแหน่ง รวมระยะเวลา (ปี) หมายเหตุ 1 สมเด็จพระสุคนธาธิบดี (ปาน ปญฺญาสีโล) ប៉ាន បញ្ញាសីលោ วัดปทุมวดี 1826-1893 67 1855–1893 38 2 สมเด็จพระมงคลเทพาจารย์ (เอี่ยม ภทฺทคู) អៀម ភទ្ទគូ วัดปทุมวดี 1849-1922 73 1893-1922 29 3 สมเด็จพระมงคลเทพาจารย์ (สุก ปญฺญาทีโป) ស៊ុក បញ្ញាទីបោ วัดปทุมวดี 1861-1943 82 1923-1943 11 4 สมเด็จพระสุธรรมาธิบดี (อุง สะเรย พุทฺธนาโค) អ៊ុង ស្រី ពុទ្ធនាគោ วัดปทุมวดี 1870-1956 85 1943-1956 13 5 สมเด็จพระมหาสุธรรมาธิบดี (ภุล เทส อินฺทญาโณ) ភុល ទេស ឥន្ទញាណោ วัดปทุมวดี 1891-1966 75 1956-1966 10 6 สมเด็จพระมหาสุธรรมาธิบดี (เทพ เลือง คนฺธโร) ទេព លឿង គន្ធរោ วัดปทุมวดี 1883-1975 92 1966-1975 9 สิ้นพระชนม์ก่อนเสียกรุงพนมเปญให้แก่เขมรแดงเพียง 2 วัน 7 สมเด็จพระสังฆราช (ฮี เจีย) ហ៊ី ជា ไม่ทราบ วัดปทุมวดี ไม่ทราบ-1975 ไม่ทราบ 1975 ไม่ถึงหนึ่งสัปดาห์ รักษาการสมเด็จพระสังฆราชแห่งคณะธรรมยุติกนิกายกัมพูชา ถูกกองทัพเขมรแดงปลงพระชนม์ 8 สมเด็จพระอภิสิริสุคนธามหาสังฆราชาธิบดี (บัวร์ กรี จนฺทคิริโก) បួរ គ្រី ចន្ទតិរិកោ วัดปทุมวดี 1940-ปัจจุบัน 79 1991-ปัจจุบัน 28 ดำรงสมณศักดิ์เป็น "สมเด็จพระสุคนธาธิบดี" จนถึง พ.ศ. 2550 จึงได้รับการสถาปนาเป็นสมเด็จพระมหาสังฆราชในคณะธรรมยุติกนิกาย
ประธานการกสงฆ์กัมพูชา ประธานการกสงฆ์กัมพูชาเป็นตำแหน่งประมุขของคณะสงฆ์กัมพูชา (ไม่มีการแยกคณะมหานิกายและธรรมยุติกนิกาย) ในสมัยรัฐบาลสาธารณรัฐประชาชนกัมพูชา
ลำดับที่ ภาพ นาม ฉายา ดำรงตำแหน่ง รวมระยะเวลา (ปี) หมายเหตุ 1 พระวินัยธรเทพ วงศ์ ไม่ทราบ 1981–1991 10 ตำแหน่งยุบเลิกไปเนื่องจากมีการจัดการปกครองคณะสงฆ์ใหม่
สมเด็จพระมหาโฆสานนท์ (วา ยาว) ประธานคณะสงฆ์กัมพูชาพลัดถิ่น ค.ศ. 1988–2007
อนึ่ง การเลือกพระเทพ วงศ์ เป็นประธานการกสงฆ์กัมพูชาโดยรัฐบาลสาธารณรัฐประชาชนกัมพูชาภายใต้การนำของนายกรัฐมนตรีฮุน เซน นั้น ปรากฏว่าไม่เป็นที่ยอมรับของบรรดาพระสงฆ์กัมพูชาที่ลี้ภัยทางการเมืองอยู่ต่างประเทศ เนื่องจากพระเทพ วงศ์ ด้อยอาวุโสทั้งอายุและพรรษากว่าพระหลายๆ รูปในเวลานั้น และมีข้อครหาในการอิงแอบกับฝ่ายการเมืองของรัฐบาลฮุน เซน คณะสงฆ์ดังกล่าวจึงได้ประชุมกันและคัดเลือกให้สมเด็จพระมหาโฆสานนท์ (วา ยาว) ทำหน้าที่เป็นประธานคณะสงฆ์กัมพูชา โดยไม่ได้เกี่ยวข้องหรือเป็นที่ยอมรับจากรัฐบาลที่พนมเปญแต่อย่างใด ท่านผู้นี้อยู่ในตำแหน่งดังกล่าวระหว่างปี ค.ศ. 1988–2007
สมเด็จพระมหาสังฆราชในพระราชอาณาจักรกัมพูชา ลำดับที่ พระรูป พระนาม พระนามเดิม ฉายา นิกายที่สังกัด ดำรงตำแหน่ง รวมระยะเวลา (ปี) หมายเหตุ 1 สมเด็จพระอัครมหาสังฆราชาธิบดี (เทพ วงศ์) ទេព វង្ស ไม่ทราบ มหานิกาย 2006–ปัจจุบัน 13 ข้อมูล ณ ปี พ.ศ. 2562
อ้างอิง (Harris 2001 , p. 75) ↑ Cambodia Daily article on KI Media (Harris 2001 , p. 77) វត្តខេមររតនារាម. "សម្តេចសង្ឃ កែ អ៊ុក". watkhmers.org . สืบค้นเมื่อ 2019-10-07 . វត្តខេមររតនារាម. "សម្តេចសង្ឃ ប្រាក់ ហ៊ិន". watkhmers.org . สืบค้นเมื่อ 2019-10-07 . Pot, Pol; Sary, Ieng; révolutionnaire, Cambodia Tribunal populaire (2000-04-04). Genocide in Cambodia: Documents from the Trial of Pol Pot and Ieng Sary (ภาษาอังกฤษ). University of Pennsylvania Press. p. 361. ISBN 9780812235395 วัดปทุมวดีได้ถูกพระสงฆ์คณะมหานิกายเข้าครอบครองขณะที่ยังไม่มีการแยกคณะสงฆ์ในช่วงหลังยุคการปกครองของเขมรแดง ดูรายละเอียดที่ ហោត្រៃ. "ប្រវត្តិ វត្តបទុមវតីរាជវរាម". haotrai.com . สืบค้นเมื่อ 2019-10-07 . បាភ្នំស្រុកកំណើតខ្. "ព្រះរាជជីវប្រវត្តិសង្ខេបរបស់សម្តេចព្រះសុគន្ធាសង្ឃរាជាធិបតី សម្តេចព្រះសង្ឃរាជទី១ នៃគណៈធម្មយុត្តិកនិកាយ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា". baphnommyhomeland.blogspot.com . สืบค้นเมื่อ 2019-10-07 . ↑ ហោត្រៃ. "ប្រវត្តិ វត្តបទុមវតីរាជវរាម". haotrai.com . สืบค้นเมื่อ 2019-10-07 . ៥០០០ឆ្នាំ. "សម្ដេចព្រះសុធម្មាធិបតី គណៈធម្មយុត្តិកនិកាយ គន្ធរោ ទេព លឿង". 5000-years.org . สืบค้นเมื่อ 2019-10-07 . In 1988, Maha Ghosananda was elected Supreme Patriarch by a group of exiled monks in Paris. During this same period, Tep Vong held the same office in the unified Cambodian sangha. After 1991, Tep Vong was recognized as head of the Maha Nikaya in Cambodia. (Harris 2001 , p. 70)
บรรณานุกรม Harris, Ian C. (August 2001), "Sangha Groupings in Cambodia", Buddhist Studies Review , UK Association for Buddhist Studies, 18 (I): 65–72 พระระพิน ด้วงลอย. (2545). การศึกษาสถานภาพพระสงฆ์ภายใต้ระบบเขมรแดง ระหว่าง 1975-1979 . สารนิพนธ์ ศศ.ม. (ประวัติศาสตร์เอเซีย). กรุงเทพฯ: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒ. ออนไลน์.
ดูเพิ่ม
สมเด, จพระส, งฆราชก, มพ, ชา, สมเด, จพระส, งฆราช, เขมร, សម, ចព, សង, ឃរ, สม, เตจพ, ระสง, ฆราช, งกฤษ, supreme, patriarch, เป, นประม, ขของคณะสงฆ, มพ, ชาสมเด, จพระมหาส, งฆราชในพระราชอาณาจ, กรก, มพ, ชาសម, ចព, មហ, សង, ឃរ, ចក, រកម, ดำรงตำแหน, งคนป, จจ, นสมเด, จพระอ, ค. smedcphrasngkhrach ekhmr សម ត ចព រ សង ឃរ ជ sm etcph rasng khrach xngkvs Supreme Patriarch epnpramukhkhxngkhnasngkhkmphuchasmedcphramhasngkhrachinphrarachxanackrkmphuchaសម ដ ចព រ មហ សង ឃរ ជ ន ព រ រ ជ ណ ចក រកម ព ជ phudarngtaaehnngkhnpccubnsmedcphraxkhrmhasngkhrachathibdi ethph wngs tngaet kh s 2006phuaetngtngphramhakstriykmphuchawaratlxdphrachnmchiphsthapnakh s 2006 enuxha 1 smnskdikhxngphudarngtaaehnngsngkhrach 2 prawti 3 rayphranampramukhsngkhaehngkmphucha 3 1 smedcphrasngkhrachaehngkhnamhanikay 3 2 smedcphrasngkhrachaehngkhnathrrmyutiknikay 3 3 prathankarksngkhkmphucha 3 4 smedcphramhasngkhrachinphrarachxanackrkmphucha 4 xangxing 5 brrnanukrm 6 duephimsmnskdikhxngphudarngtaaehnngsngkhrach aekikhinpraethskmphucha sungmikhnasngkhethrwathxyu 2 nikayhlk khux khnamhanikayaelathrrmyutiknikay idcdkarpkkhrxngihkhnasngkhaetlanikaymipramukhdarngtaaehnngphrasngkhrachkhxngtnexngepnexkeths phrasngkhphudarngtaaehnngsmedcphrasngkhrachaetlaphraxngkhnnmismnskditang kn dngprakttambychirayphranamkhangthaybthkhwam aetinpccubn cathrngmismnskdidngtxipni smedcphrasngkhrachkhnasngkhmhanikay thrngmismnskdiepnthi smedcphramhasuemthathibdi ekhmr សម ត ចព រ មហ ស ម ធ ធ បត sm etcph ramhasuemthathibti khawa suemthathibdi aeplwa phuepnihyinhmunkprachy smedcphrasngkhrachkhnamhanikaykmphuchaekuxbthukphraxngkhdarngsmnskdini smedcphrasngkhrachkhnasngkhthrrmyutiknikay thrngmismnskdiepnthi smedcphrasukhnthathibdi ekhmr សម ត ចព រ ស គន ធ ធ បត sm etcph rasukhn thathibti khawa sukhnthathibdi aeplwa phuepnihyinhmuphumiklin khux sil xnhxmfung smnskdinimithimacaksmnskdikhxngsmedcphrasngkhrachfaythrrmyutiknikaykmphuchaphraxngkhaerk khux smedcphrasukhnthathibdi pan py yasiol aettamprawtisastrthiphanmann smedcphrasngkhrachkhnasngkhthrrmyutiknikayswnmakcadarngsmnskdiepnthi smedcphrasuthrrmathibdi ekhmr សម ត ចព រ ស ធម ម ធ បត sm etcph rasuthm mathibti rachthinnamkhxngsmnskdiniaeplwa phuepnihyinhmuphumithrrmxndingam inyukhhlngidmikarephimphunsmnskdikhxngsmedcphrasngkhrachihsungkhunepn smedcphraxkhrmhasngkhrachathibdi ekhmr សម ត ចព រ អគ គមហ សង ឃរ ជ ធ បត smetcphraxkh khmhasng khrachathibti aelamixanacpkkhrxngkhnasngkhthwpraeths thngni txmaidmikarsthapnaihsmedcphrasngkhrachkhnasngkhthrrmyutinikaymisthanaepn mhasngkhrachathibdi echnkn inrachthinnam smedcphraxphisirisukhnthamhasngkhrachathibdi ekhmr សម ត ចព រ អភ ស រ ស គន ធ មហ សង ឃរ ជ ធ បត sm etcph raxphisirisukhn thamhasng khrachathibti aetmixanacpkkhrxngechphaakhnasngkhthrrmyutiknikayethannprawti aekikhaetedimmakarpkkhrxngkhnasngkhkmphuchannimmitaaehnngsklsngkhprinayk hruxphupkkhrxngsngkhthnghmdthuknikaythwsngkhmnthl khnasngkhaetlanikaytangkmismedcphrasngkhrachepnkhxngtnexngaelaaeykknpkkhrxng imkhunaekknmatlxd krathngkxngthphekhmraedngidekhayudxanackarpkkhrxngpraethskmphuchaaebbebdesrceddkhadinpi kh s 1975 karpkkhrxngkhxngkhnasngkhthngsxngnikayinchwngewladngklawcungkhadchwngipxyangsineching enuxngcakrthbalkmphuchaprachathipitykhxngekhmraedngmikarkwadlangsasnaaelalththikhwamechuxtang thwpraeths phrasngkhinphuththsasnatxngthukbngkhbsukihxxkmaichaerngnganhruxthuksngharinkrnithiimyxmsuk bangswnktxngliphyxxkipyngtangpraethsemuxaenwrwmsamkhkhisngekhraahchatikmphuchaidokhnlmkarpkkhrxngkhxngekhmraedngaelacdtngrthbalsatharnrthprachachnkmphuchakhunaethnthiinpi kh s 1979 aelw phuththsasnainkmphuchacungkhxy idrbkarfunfukhunmaihm in kh s 1981 khnasngkhkmphuchaidmikarprbprungokhrngsrangkarpkkhrxngtamxyangkhnasngkhethrwathinpraethsewiydnam odycdihmikarpkkhrxngkhnasngkhrwmknepnkhnaediywxyuinkakbkhxngrthbal imaebngaeyknikay mitaaehnngpramukhkhnasngkheriykwa prathankarksngkh odyphraethph wngs ទ ព វង ស ethph wng s idrbeluxkepnprathankarksngkhthiprbprungihm 1 2 hlngcakkmphuchalngnaminkhxtklngsntiphaphparis kh s 1991 phrabathsmedcphranordm sihnu idthrngsthapnaphraethph wngs epnsmedcphramhasuemthathibdi smedcphrasngkhrachinkhnamhanikay aelasthapnasmedcphraxngkhkhru bwr kri ប រ គ រ bwr kri epnsmedcphrasukhnthathibdi smedcphrasngkhrachinkhnathrrmyutiknikay thaihkarpkkhrxngkhnasngkhpraethskmphuchaklbmaaeykknpkkhrxngepn 2 nikay aelamiphudarngtaaehnngsmedcphrasngkhrach 2 phraxngkhxikkhrng thngni rththrrmnuykmphuchayngkahndihsmedcphrasngkhrachthngsxngphraxngkhepnsmachikodytaaehnngkhxngkrmpruksarachbllngk sungmihnathikhdeluxkphusubrachsnttiwngsepnphramhakstriykmphucha 3 thungpi kh s 2006 phrabathsmedcphranordm sihnu thrngsthapnasmedcethph wngs epnsmedcphraxkhrmhasngkhrachathibdi smedcphramhasngkhrachinphrarachxanackrkmphucha nbepnbukhkhlaerkinrxb 150 pithiidrbtaaehnngphiessdngklaw 2 aelasthapnaphrannth aengd នន ទ ង ត epnsmedcphramhasuemthathibdi smedcphrasngkhnaykinkhnamhanikaymacnthungpccubn 2 txmainpi kh s 2007 cungidmikarsthapnasmedcbwr kri khunepnsmedcphraxphisirisukhnthamhasngkhrachathibdi សម ត ចព រ អភ ស រ ស គន ធ មហ សង ឃរ ជ ធ បត sm etcph raxphisirisukhn thamhasng khrachathibti smedcphramhasngkhrachinkhnathrrmyutiknikayinphrarachxanackrkmphucha odyimpraktwamikaraetngtngphuidkhundarngtaaehnngsmedcphrasngkhnaykinkhnathrrmyutiknikaythdaethnxyangechninkhnamhanikayrayphranampramukhsngkhaehngkmphucha aekikhhmayehtu piphuththskrachinthiniichwithikarkhanwnphuththskrachxyangthiichinpraethsithy sungcaerwkwaphuththskrachthiichinpraethskmphuchaxyu 1 pi smedcphrasngkhrachaehngkhnamhanikay aekikh ladbthi phrarup phranam phranamedim chaya sthit n wd prasuti sinphrachnm kh s ph s phrachnmayu pi darngtaaehnng kh s ph s rwmrayaewla pi hmayehtu1 smedcphramhasngkhrach enil etiyng suwn neksor ន ល ទ ងenil etiyng ethiyng ស វណ ណក សរ suwn neksor wdxunaolm 1823 19132366 2456 90 1859 19132402 2456 542 smedcphrathrrmlikhit aek xuk xin tht ethor ក អ កaek xuk ឥន ទត ថ រ xin tht ethor wdxunaolm 1851 19362394 2479 86 1914 19302458 2473 16 4 3 smedcphramhasuemthathibdi prk hin suthm mt ethor ប រ ក ហ នprk hin ស ធម មត ថ រ suthm mt ethor wdsalawn 1863 19472406 2490 84 1930 19472473 2490 17 5 4 smedcphramhasuemthathibdi chwn nat ochtyaon ជ ន ណ តchwn nat ជ តញ ញ ណ ochtyaon wdxunaolm 1883 19692426 2512 86 1948 19692491 2512 215 smedcphramhasuemthathibdi hwt tat wchirpy oy ហ ត ត តhwt tat វជ របញ ញ wchirpy oy wdxunaolm 1892 19752435 2518 83 1970 19752513 2518 5 thukkxngthphekhmraedngnatwipplngphrachnmthiemuxngxudngkhmichy cnghwdkapngspux 6 6 smedcphramhasuemthathibdi ethph wngs ទ ព វង សethph wngs imthrab wdxunaolm 1932 pccubn2475 pccubn 87 1991 20062534 2549 15 eluxnsmnskdiepnsmedcphraxkhrmhasngkhrachathibdi7 smedcphramhasuemthathibdi nnth aengd ps sth thism ophch chng okh នន ទ ង តnnth aengd បស សទ ធ សម ព ជ ឈង គ ps sth thism ophch chng okh wdpthumwdi 7 1922 pccubn2465 pccubn 97 2006 pccubn2549 pccubn 13 khxmul n pi ph s 2562smedcphrasngkhrachaehngkhnathrrmyutiknikay aekikh ladbthi phrarup phranam phranamedim chaya sthit n wd prasuti sinphrachnm kh s ph s phrachnmayu pi darngtaaehnng kh s ph s rwmrayaewla pi hmayehtu1 smedcphrasukhnthathibdi pan py yasiol ប នpan បញ ញ ស ល py yasiol wdpthumwdi 1826 18932369 2436 67 1855 18932398 2436 38 8 2 smedcphramngkhlethphacary exiym phth thkhu អ មexiym ភទ ទគ phth thkhu wdpthumwdi 1849 19222392 2465 73 1893 19222436 2465 29 9 3 smedcphramngkhlethphacary suk py yathiop ស កsuk បញ ញ ទ ប py yathiop wdpthumwdi 1861 19432404 2486 82 1923 19432466 2485 11 9 4 smedcphrasuthrrmathibdi xung saery phuth thnaokh អ ង ស រ xung saery ព ទ ធន គ phuthth naokh wdpthumwdi 1870 19562413 2498 85 1943 19562486 2498 13 9 5 smedcphramhasuthrrmathibdi phul eths xin thyaon ភ ល ទ សphul eths ឥន ទញ ណ xin thyaon wdpthumwdi 1891 19662434 2509 75 1956 19662498 2509 10 9 6 smedcphramhasuthrrmathibdi ethph eluxng khn thor ទ ព ល ងethph eluxng គន ធរ khn thor wdpthumwdi 1883 19752426 2518 92 1966 19752509 2518 9 sinphrachnmkxnesiykrungphnmepyihaekekhmraedngephiyng 2 wn 10 9 7 smedcphrasngkhrach hi eciy ហ ជ hi eciy imthrab wdpthumwdi imthrab 1975imthrab 2518 imthrab 19752518 imthunghnungspdah rksakarsmedcphrasngkhrachaehngkhnathrrmyutiknikaykmphucha 9 thukkxngthphekhmraedngplngphrachnm8 smedcphraxphisirisukhnthamhasngkhrachathibdi bwr kri cn thkhiriok ប រ គ រ bwr kri ចន ទត រ ក cn thkhiriok wdpthumwdi 1940 pccubn2483 pccubn 79 1991 pccubn2534 pccubn 28 darngsmnskdiepn smedcphrasukhnthathibdi cnthung ph s 2550 cungidrbkarsthapnaepnsmedcphramhasngkhrachinkhnathrrmyutiknikayprathankarksngkhkmphucha aekikh prathankarksngkhkmphuchaepntaaehnngpramukhkhxngkhnasngkhkmphucha immikaraeykkhnamhanikayaelathrrmyutiknikay insmyrthbalsatharnrthprachachnkmphucha ladbthi phaph nam chaya darngtaaehnng kh s ph s rwmrayaewla pi hmayehtu1 phrawinythrethph wngs imthrab 1981 19912524 2534 10 taaehnngyubelikipenuxngcakmikarcdkarpkkhrxngkhnasngkhihm smedcphramhaokhsannth wa yaw prathankhnasngkhkmphuchaphldthin kh s 1988 2007 xnung kareluxkphraethph wngs epnprathankarksngkhkmphuchaodyrthbalsatharnrthprachachnkmphuchaphayitkarnakhxngnaykrthmntrihun esn nn praktwaimepnthiyxmrbkhxngbrrdaphrasngkhkmphuchathiliphythangkaremuxngxyutangpraeths enuxngcakphraethph wngs dxyxawuosthngxayuaelaphrrsakwaphrahlay rupinewlann aelamikhxkhrhainkarxingaexbkbfaykaremuxngkhxngrthbalhun esn khnasngkhdngklawcungidprachumknaelakhdeluxkihsmedcphramhaokhsannth wa yaw thahnathiepnprathankhnasngkhkmphucha odyimidekiywkhxnghruxepnthiyxmrbcakrthbalthiphnmepyaetxyangid thanphunixyuintaaehnngdngklawrahwangpi kh s 1988 2007 11 smedcphramhasngkhrachinphrarachxanackrkmphucha aekikh ladbthi phrarup phranam phranamedim chaya nikaythisngkd darngtaaehnng kh s ph s rwmrayaewla pi hmayehtu1 smedcphraxkhrmhasngkhrachathibdi ethph wngs ទ ព វង សethph wngs imthrab mhanikay 2006 pccubn2549 pccubn 13 khxmul n pi ph s 2562xangxing aekikh Harris 2001 p 75 2 0 2 1 2 2 Cambodia Daily article on KI Media Harris 2001 p 77 វត តខ មររតន រ ម សម ត ចសង ឃ ក អ ក watkhmers org subkhnemux 2019 10 07 វត តខ មររតន រ ម សម ត ចសង ឃ ប រ ក ហ ន watkhmers org subkhnemux 2019 10 07 Pot Pol Sary Ieng revolutionnaire Cambodia Tribunal populaire 2000 04 04 Genocide in Cambodia Documents from the Trial of Pol Pot and Ieng Sary phasaxngkvs University of Pennsylvania Press p 361 ISBN 9780812235395 wdpthumwdiidthukphrasngkhkhnamhanikayekhakhrxbkhrxngkhnathiyngimmikaraeykkhnasngkhinchwnghlngyukhkarpkkhrxngkhxngekhmraedng duraylaexiydthi ហ ត រ ប រវត ត វត តបទ មវត រ ជវរ ម haotrai com subkhnemux 2019 10 07 ប ភ ន ស រ កក ណ តខ ព រ រ ជជ វប រវត ត សង ខ បរបស សម ត ចព រ ស គន ធ សង ឃរ ជ ធ បត សម ត ចព រ សង ឃរ ជទ ១ ន គណ ធម មយ ត ត កន ក យ ន ព រ រ ជ ណ ចក រកម ព ជ baphnommyhomeland blogspot com subkhnemux 2019 10 07 9 0 9 1 9 2 9 3 9 4 9 5 ហ ត រ ប រវត ត វត តបទ មវត រ ជវរ ម haotrai com subkhnemux 2019 10 07 ៥០០០ឆ ន សម ដ ចព រ ស ធម ម ធ បត គណ ធម មយ ត ត កន ក យ គន ធរ ទ ព ល ង 5000 years org subkhnemux 2019 10 07 In 1988 Maha Ghosananda was elected Supreme Patriarch by a group of exiled monks in Paris During this same period Tep Vong held the same office in the unified Cambodian sangha After 1991 Tep Vong was recognized as head of the Maha Nikaya in Cambodia Harris 2001 p 70 brrnanukrm aekikhHarris Ian C August 2001 Sangha Groupings in Cambodia Buddhist Studies Review UK Association for Buddhist Studies 18 I 65 72 phraraphin dwnglxy 2545 karsuksasthanphaphphrasngkhphayitrabbekhmraedng rahwang 1975 1979 sarniphnth ss m prawtisastrexesiy krungethph bnthitwithyaly mhawithyalysrinkhrinthrwiorth xxniln duephim aekikhsasnaphuththinpraethskmphuchaekhathungcak https th wikipedia org w index php title smedcphrasngkhrachkmphucha amp oldid 9449482, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
