สาธารณรัฐตากาล็อก

สาธารณรัฐตากาล็อก (ตากาล็อก: Republika ng Katagalugan) เป็นคำที่ใช้กล่าวถึงรัฐบาลปฏิวัติที่เกี่ยวข้องกับการปฏิวัติฟิลิปปินส์ต่อต้านสเปนและสงครามฟิลิปปินส์-สหรัฐอเมริกา 2 รัฐบาล โดยรัฐบาลหนึ่งนั้นเกี่ยวข้องกับขบวนการกาตีปูนัน

ชื่อ

คำว่าตากาล็อกเป็นคำที่อ้างถึงกลุ่มชาติพันธุ์และภาษาในฟิลิปปินส์ กาตากูลากัน (Katagalugan) อาจจะอ้างถึงประวัติศาสตร์ของบริเวณตากาล็อกในเกาะลูซอน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของหมู่เกาะฟิลิปปินส์ อย่างไรก็ตาม สมาคมลับกาติปูนันได้อธิบายการใช้คำว่าตากาล็อกว่า “คำว่าตากาล็อกหมายถึงทุกคนที่เกิดในหมู่เกาะ ตลอดทั้งวิซายัน อีโลกาโน ปัมปาโง เป็นต้น ทั้งหมดเป็นตากาล็อก” นักปฏิวัติคาร์ลอส รอนกีโญ เขียนในบันทึกความทรงจำของเขาว่า “คำว่าตากาล็อกหรือชื่อตากาล็อกไม่ได้มีความหมายอื่น แต่ตากาอิล็อกเป็นการติดตามจนถึงรากเหง้า อ้างถึงการจัดตั้งที่อยู่อาศัยตามแนวแม่น้ำ ไม่สามารถปฏิเสธได้ว่าทั้งหมดเกิดขึ้นในฟิลิปปินส์ ทั้งในเกาะหรือในเมือง” โดยความคิดนี้ กาตากูลากันอาจจะแปลได้ว่าชาติตากาล็อก

อันเดรส โบนีฟาซีโอ สมาชิกก่อตั้งของกาติปูนันและต่อมากลายเป็นผู้นำสูงสุด สนับสนุนให้ใช้คำว่ากาตากูลากันสำหรับชาติฟิลิปปินส์ คำว่าฟิลิปิโนถูกกำหนดให้ใช้สำหรับชาวสเปนที่เกิดในหมู่เกาะ โดยฟิลิปิโนและฟิลิปินาสมีรากที่เกี่ยวข้องกับอาณานิคม

รัฐอธิปไตยแห่งชาติตากาล็อกของโบนิฟาซิโอ

รัฐอธิปไตยตากาล็อก Haring Bayang Katagalugan
พ.ศ. 2439–พ.ศ. 2440
ธงรูปแบบหนึ่งของ กาตีปูนัน   ตราใหญ่
เพลงชาติ: มารางัล นา ดาลิต นัง คาตากาลูกัน "Marangál na Dalit ng̃ Katagalugan" "Honorable Hymn of the Tagalog Nation"
สถานะ	รัฐที่ไม่ได้รับการรับรอง
เมืองหลวง	ตอนโด (มะนิลา)
การปกครอง	สาธารณรัฐปฏิวัติ
ประธานาธิบดี
ยุคประวัติศาสตร์	การปฏิวัติฟิลิปปินส์
• ก่อตั้ง	24 สิงหาคม พ.ศ. 2439
• สิ้นสุด	10 พฤษภาคม พ.ศ. 2440
สกุลเงิน	เปโซ
ก่อนหน้า ถัดไป   สเปนอีสต์อินดีส สเปนอีสต์อินดีส

ใน พ.ศ. 2439 การปฏิวัติฟิลิปปินส์ปะทุขึ้นหลังจากที่รัฐบาลอาณานิคมตรวจพบกาติปูนัน เมื่อการปฏิวัติเกิดขึ้น กาติปูนันกลายเป็นรัฐบาลปฏิวัติที่เปิดเผย นักประวัติศาสตร์ชาวสหรัฐ จอห์น อาร์ เอ็ม เทย์เลอร์ ได้เขียนไว้ว่า “กาติปูนันมาจากการออกแบบอย่างลับๆ มีจุดยืนที่เปิดเผยเกี่ยวกับเอกราชของฟิลิปปินส์” นักประวัติศาสตร์ฟิลิปปินส์หลายท่าน เช่น เกรโกริโอ ไซเด ได้กล่าวว่า “กาติปูนันเป็นมากกว่าสมาคมปฏิวัติลับ แต่เป็นรัฐบาล โบนาฟาซิโอมุ่งหมายให้กาติปูนันบริหารฟิลิปปินส์ทั้งหมดหลังจากล้มล้างการปกครองของสเปน” ในทำนองเดียวกัน เรนาโต คอนสแตนติโนได้เขียนไว้ว่ากาติปูนันเป็นรัฐบาลเงา

ในวันสิ้นเดือนสิงหาคม สมาชิกกาติปูนันประชุมที่กาโลโอกันและตัดสินใจเริ่มการปฏิวัติ แต่สถานที่ในการประชุมจริงๆยังเป็นที่โต้แย้งกันอยู่ การต่อสู้โดยใช้กำลังเริ่มเมื่อ พ.ศ. 2440 ที่กาวิเต นำโดยเอมีลีโอ อากีนัลโด นำไปสู่การจัดตั้งรัฐบาลใหม่ขึ้น โบนิฟาซิโอถูกประหารชีวิตเมื่อเขาไม่ยอมรับรัฐบาลใหม่ สาธารณรัฐฟิลิปินส์ภายใต้การนำของอากีนัลโดถือเป็น สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ที่ 1 ถือว่าก่อตั้งอย่างเป็นทางการใน พ.ศ. 2442 รัฐบาลที่ตามมาต่อจากนี้ทั้งรัฐบาลเตเยเรสและสาธารณรัฐเบียกนาบาโตมีอากีนัลโดเป็นผู้นำเช่นกัน

สาธารณรัฐกาตากูลากันของซากาย

สาธารณรัฐกาตากูลากัน Repúbliká ng̃ Katagalugan
พ.ศ. 2445–พ.ศ. 2449
ธง   ตราแผ่นดิน
สถานะ	รัฐที่ไม่ได้รับการรับรอง
การปกครอง	สาธารณรัฐ
ประธานาธิบดี
รองประธานาธิบดี
ยุคประวัติศาสตร์	สงครามฟิลิปปินส์-สหรัฐอเมริกา
• ประกาศเอกราช	6 พฤษภาคม พ.ศ. 2445
• จับกุม มาการิโอ ซากาย	14 กรกฎาคม พ.ศ. 2449
ก่อนหน้า ถัดไป   รัฐบาลทหารสหรัฐอเมริกาแห่งหมู่เกาะฟิลิปปินส์ รัฐบาลภายในหมู่เกาะฟิลิปปินส์

ใน พ.ศ. 2445 นายพลมาการิโอ ซากาย สมาชิกของกาตีปูนันได้จัดตั้งสาธารณรัฐกาตากูลากัน (ตากาล็อก: Repúbliká ng̃ Katagalugan) ที่ภูเขาดีมาซาลัง ปัจจุบันอยู่ในจังหวัดริซัล และมีฟรานซิสโก การ์เรออนเป็นรองประธานาธิบดี ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2447 ซากายได้ประกาศสิทธิปกครองตนเองของฟิลิปปินส์ ซึ่งในเวลานั้น การเรียกร้องเอกราชถือเป็นอาชญากรรมสำหรับรัฐบาลอาณานิคมสหรัฐอเมริกา

สาธารณรัฐนี้สิ้นสุดใน พ.ศ. 2449 เมื่อซากายและผู้นำของรัฐถูกสหรัฐจับกุมและประหารชีวิต ผู้รอดชีวิตบางส่วนหนีไปญี่ปุ่นเข้าร่วมกับอาร์เตมีโอ รีการ์เต สมาชิกกาตีปูนันที่ลี้ภัยออกไป และต่อมา ได้ร่วมสนับสนุนสาธารณรัฐฟิลิปปินส์ที่ 2 ที่ญี่ปุ่นสนับสนุนระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2

อ้างอิง

1. Guerrero, Milagros; Encarnacion, Emmanuel; Villegas, Ramon (2003), "Andrés Bonifacio and the 1896 Revolution", Sulyap Kultura, National Commission for Culture and the Arts, 1 (2): 3–12
2. Guerrero, Milagros; Schumacher, S.J., John (1998), Reform and Revolution, Kasaysayan: The History of the Filipino People, 5, Asia Publishing Company Limited, ISBN 962-258-228-1
3. Kabigting Abad, Antonio (1955). General Macario L. Sakay: Was He a Bandit or a Patriot?. J. B. Feliciano and Sons Printers-Publishers.
4. Flores, Paul (August 12, 1995). "Macario Sakay: Tulisán or Patriot?". Philippine History Group of Los Angeles. สืบค้นเมื่อ 2007-04-08.

• Agoncillo, Teodoro (1990) [1960], History of the Filipino People (Eighth ed.), R.P. Garcia Publishing Company, ISBN 971-10-2415-2
• Borromeo, Soledad Masangkay; Borromeo-Buehler, Soledad (1998), The cry of Balintawak: a contrived controversy : a textual analysis with appended documents, Ateneo de Manila University Press, ISBN 978-971-550-278-8.
• Constantino, Renato (1975), The Philippines: A Past Revisited, ISBN 971-8958-00-2.
• Halili, Christine N; Halili, Maria Christine (2004), Philippine History, Rex Bookstore, Inc., ISBN 978-971-23-3934-9.