สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน

สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (อังกฤษ: State Audit Office of the Kingdom of Thailand) หรือ สตง. (SAO) เป็นองค์กรอิสระ อยู่ภายใต้การกำกับดูแลของ คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน (คตง.) มีหน้าที่ดำเนินการเกี่ยวกับ การบริหารงานบุคคล การงบประมาณ การปฏิบัติงาน และการดำเนินการอื่น ที่เกี่ยวกับการตรวจเงินแผ่นดิน ตรวจสอบการใช้งบประมาณของรัฐบาล โดยมี ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน (Auditor General) เป็นหัวหน้าสำนักงาน

สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน
ที่ทำการ
ภาพรวม
งบประมาณ	1,977.5059 ล้านบาท (พ.ศ. 2559)
ผู้บริหารหลัก	พลเอก ชนะทัพ อินทามระ, ประธานคณะกรรมการ ประจักษ์ บุญยัง, ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน อัญชลี เจริญทรัพย์, รองผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน พศุตม์ณิชา จำปาเทศ, รองผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน ภัทรา โชว์ศรี, รองผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน สุทธิพงษ์ บุญนิธิ, รองผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน สุรพงศ์ ศิรินทราเวช, รองผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน
เว็บไซต์
สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน

ประวัติ

การตรวจเงินแผ่นดินในประเทศไทย เริ่มขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตรา "พระราชบัญญัติสำหรับกรมพระคลังมหาสมบัติแลว่าด้วยกรมต่าง ๆ ซึ่งจะเบิกเงินส่งเงิน จุลศักราช 1237" ขึ้นในวันที่ 14 เมษายน พ.ศ. 2418

ในปี พ.ศ. 2476 รัฐสภาได้ตราพระราชบัญญัติว่าด้วยคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน พ.ศ. 2576 นับเป็นกฎหมายตรวจเงินแผ่นดินฉบับแรกภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง และมีหลวงดำริอิศรานุวรรต เป็นประธานคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินคนแรก

ต่อมามีการเปลี่ยนชื่อเป็น “สำนักงานคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน” สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี ใน ปี พ.ศ. 2495 ต่อมาในปี พ.ศ. 2515 ย้ายไปขึ้นตรงกับนายกรัฐมนตรีไทย จากนั้นได้มีการตราพระราชบัญญัติการตรวจเงินแผ่นดิน พ.ศ. 2522 พร้อมทั้งได้มีการเปลี่ยนแปลงชื่อหน่วยงานจาก “สำนักงานคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน” เป็น “สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน”

สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน มีการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่โดยเป็นหน่วยงานของรัฐบาล ซึ่งรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 ได้กำหนดให้เป็นองค์กรตรวจสอบอิสระและเป็นกลาง ประกอบด้วย คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน และสำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน โดยให้เสนอรายงานผลการปฏิบัติงานต่อสภาผู้แทนราษฎร วุฒิสภา และคณะรัฐมนตรี ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการตรวจเงินแผ่นดิน พ.ศ. 2542 และพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการตรวจเงินแผ่นดิน พ.ศ. 2561 ในเวลาต่อมา

ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน

เมื่อรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 มีผลใช้บังคับ และกำหนดให้สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน เป็นองค์กรอิสระ โดยมี คตง. 10 คน และผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน 1 คน จึงได้มีการสรรหาผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน แต่ประสบปัญหาล่าช้า เนื่องจากผู้สมัครขาดคุณสมบัติ จึงมีผู้เสนอชื่อให้คุณหญิงจารุวรรณ เมณฑกา เป็นผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน และได้รับเลือกเป็นผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดินคนแรก

หลังการรัฐประหารในปี 2549 ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดินได้รับแต่งตั้งเป็นกรรมการตรวจสอบการกระทำที่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อรัฐ (คตส.) และให้ทำหน้าที่คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ตั้งแต่วันที่ 20 กันยายน พ.ศ. 2549 จนกว่าจะมีคำสั่งเปลี่ยนแปลง

ต่อมาในปี 2553 สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาได้ตีความการปฏิบัติหน้าที่ในตำแหน่งผู้ว่าการสำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ของคุณหญิงจารุวรรณ เมณฑกา ว่าพ้นจากตำแหน่งนับตั้งแต่วันที่มีอายุครบ 65 ปี พิศิษฐ์ ลีลาวชิโรภาส รองผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน ได้เรียกร้องให้คุณหญิงจารุวรรณ ปฏิบัติตามคำวินิจฉัยดังกล่าว จนเกิดความขัดแย้งกันภายใน สตง. กระทั่งในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2553 ศาลปกครองกลางได้ตัดสินให้การดำรงตำแหน่งผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดินของคุณหญิงจารุวรรณ สิ้นสิ้นลงเมื่อมีอายุครบ 65 ปีบริบูรณ์แล้ว

ลำดับ (สมัย)	รูป	รายนาม	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ
1		คุณหญิง จารุวรรณ เมณฑกา	31 ธันวาคม พ.ศ. 2544	5 กรกฎาคม พ.ศ. 2553
2		พิศิษฐ์ ลีลาวชิโรภาส	25 กันยายน พ.ศ. 2557	25 กันยายน พ.ศ. 2560
3		ประจักษ์ บุญยัง	27 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2561	ปัจจุบัน

คณะกรรมการการตรวจเงินแผ่นดิน

ดูเพิ่มเติมที่: คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2559 เล่ม 132 ตอนที่ 91ก วันที่ 25 กันยายน 2558
2. ประกาศพระราชโองการ แต่งตั้งผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน (นายประจักษ์ บุญยัง) เล่ม ๑๓๕ ตอน ๔๙ ง พิเศษ หน้า ๑ ๖ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๖๑
3. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2561/E/307/T_0035.PDF
4. พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน (นางจารุวรรณ เมณฑกา)
5. ประกาศคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ฉบับที่ ๓๐ เรื่อง การตรวจสอบการกระทำที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่รัฐ
6. ประกาศคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ฉบับที่ ๑๒ เรื่อง ให้พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญบางฉบับมีผลใช้บังคับต่อไป
7. เปิดคำวินิจฉัยกฤษฎีกา'จารุวรรณ'พ้นผู้ว่าสตง.
8. ศาลปกครองพิพากษา'จารุวรรณ'พ้นตำแหน่งผู้ว่าสตง.
9. คสช.ตั้ง “พรชัย จำรูญพานิชย์กุล” นั่งรักษาการผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน
10. โปรดเกล้าฯแต่งตั้ง'ประจักษ์ บุญยัง'เป็นผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน

ดูเพิ่ม

• คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน
• ผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน

วิกิซอร์ซ

•   วิกิซอร์ซมี คำสั่งศาลรัฐธรรมนูญที่ 57/2555

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน