อนุสัญญาว่าด้วยการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรีในทุกรูปแบบ

อนุสัญญาว่าด้วยการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรีในทุกรูปแบบ (อังกฤษ: Convention on the Elimination of all Forms of Discrimination against Women หรือย่อว่า CEDAW) เป็นอนุสัญญาระหว่างประเทศฉบับหนึ่งซึ่งสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติมีมติเห็นชอบในปี 2522 และสหรัฐอเมริกาเป็นประเทศพัฒนาแล้วประเทศเดียวที่ลงนามในอนุสัญญานี้แล้วแต่มิยอมให้สัตยาบัน

อนุสัญญาว่าด้วยการขจัด
การเลือกปฏิบัติต่อสตรีในทุกรูปแบบ

ประเภท	อนุสัญญา
วันลงนาม	18 ธันวาคม 2522
ที่ลงนาม	นครนิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา
วันมีผล	3 กันยายน 2524
ภาคี	187 (ดู รายชื่อ)
ผู้เก็บรักษา	เลขาธิการสหประชาชาติ
ภาษา	อาหรับ จีน อังกฤษ ฝรั่งเศส รัสเซีย และสเปน
อนุสัญญาว่าด้วยการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรีในทุกรูปแบบ ที่ วิกิซอร์ซ

ภาคีแห่งอนุสัญญานี้

ลงนามและให้สัตยาบันแล้ว   ให้สัตยาบันโดยภาคยานุวัติหรือสืบสิทธิ   รัฐซึ่งยังไม่เป็นที่รับรองแต่ยินยอมปฏิบัติตามอนุสัญญา

ลงนามเท่านั้น   มิได้ลงนาม

สาระสำคัญ

อนุสัญญานี้ให้บทอธิบายศัพท์ "การเลือกปฏิบัติต่อสตรี" ว่า (ข้อ 1)

"...การแบ่งแยก การกีดกัน หรือการจำกัดใด ๆ เพราะเหตุแห่งเพศ ซึ่งมีผลหรือความมุ่งประสงค์ที่จะทำลายหรือทำให้เสื่อมเสียการยอมรับ การได้อุปโภคหรือใช้สิทธิโดยสตรี โดยไม่คำนึงถึงสถานภาพด้านการสมรส บนพื้นฐานของความเสมอภาคของบุรุษและสตรี ของสิทธิมนุษยชน และเสรีภาพขั้นพื้นฐานในด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมของพลเมือง หรือด้านอื่น ๆ..."

นอกจากนี้ ยังมีการกำหนดวาระเพื่อดำเนินกิจกรรมยุติการเลือกปฏิบัติเพราะเหตุแห่งเพศ

บรรดารัฐที่ให้สัตยาบันแล้วมีหน้าที่พิทักษ์และธำรงความเสมอภาคระหว่างเพศในกฎหมายของประเทศตน มีหน้าที่ยกเลิกบทบัญญัติแห่งกฎหมายบรรดาที่เป็นปฏิปักษ์ต่ออนุสัญญานี้ และมีหน้าที่จัดให้มีกฎหมายใหม่เพื่อป้องกันการเลือกปฏิบัติต่อสตรี กับทั้งยังต้องจัดให้มีตุลาการและสถาบันสาธารณะเพื่อประกันอย่างมีประสิทธิภาพซึ่งการป้องกันการเลือกปฏิบัติต่อสตรี และดำเนินการเป็นขั้นเป็นตอนเพื่อขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรีในทุกรูปแบบไม่ว่าที่เกิดโดยบุคคลธรรมดา องค์กรองค์การ และหน่วยงานทั้งภาครัฐและเอกชน

ภาคี

  ดูบทความหลักที่ รายชื่อภาคีแห่งอนุสัญญาว่าด้วยขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรีในทุกรูปแบบ

รัฐสมาชิกของสหประชาชาติจำนวนหกรัฐที่มิได้ลงนามในอนุสัญญานี้ ได้แก่ อิหร่าน นาอูรู ปาเลา โซมาเลีย ซูดาน และตองงา ซึ่งล้วนเป็นรัฐอิสลามไม่ก็เป็นรัฐที่เป็นเกาะแก่งบนทะเลแปซิฟิก นอกจากนี้ นีอูเอและนครรัฐวาติกันก็ยังมิได้ลงนาม ส่วนสหรัฐอเมริกานั้นเป็นประเทศเดียวที่ลงนามแล้วแต่ยังมิยอมให้สัตยาบัน

คณะกรรมการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรี

การควบคุมดูแลการปฏิบัติตามอนุสัญญานี้เป็นหน้าที่ของคณะกรรมการชุดหนึ่งที่ชื่อ "คณะกรรมการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรี" (Committee on the Elimination of Discrimination against Women) ประกอบด้วยกรรมการยี่สิบสองคน เป็นผู้ทรงคุณวุฒิด้านสตรีจากประเทศสมาชิกต่าง ๆ ของสหประชาชาติ โดยมีการกำหนดคุณสมบัติว่าเป็น "ผู้เชี่ยวชาญที่มีคุณธรรมและความสามารถสูงในสาขาที่ครอบคลุมโดยอนุสัญญานี้" กรรมการจะได้รับเลือกตั้งมาคราวละสี่ปี แต่วาระดำรงตำแหน่งของสมาชิกเก้าคนที่ได้รับเลือกตั้งในการเลือกตั้งครั้งแรกจะสิ้นสุดหลังจากครบสองปี

คณะกรรมการประชุมกันปีละสองครั้งเป็นอย่างน้อยเพื่อพิจารณารายงานการปฏิบัติตามอนุสัญญานี้ซึ่งรัฐภาคีมีหน้าที่ทำและจัดส่งมาทุก ๆ สี่ปี และคณะกรรมการนี้ยังเป็นหนึ่งในองค์กรด้านสิทธิมนุษย์ทั้งแปดแห่งสหประชาชาติด้วย

พิธีสารเลือกรับ

  ดูบทความหลักที่ พิธีสารเลือกรับของอนุสัญญาว่าด้วยการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรีในทุกรูปแบบ

พิธีสารเลือกรับของอนุสัญญาว่าด้วยการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรีในทุกรูปแบบ (Optional Protocol to the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women) เป็นความตกลงฝ่ายเดียวของอนุสัญญานี้ที่อนุญาตให้ภาคีของอนุญาตเลือกยอมรับในอำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการว่าด้วยการขจัดการเลือกปฏิบัติต่อสตรีในทุกรูปแบบ โดยพิธีสารเลือกรับนี้ได้รับมติเห็นชอบจากสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติเมื่อวันที่ 6 ตุลาคม 254) และมีผลใช้บังคับในวันที่ 22 ธันวาคม 2543 ในเดือนสิงหาคม 2552 ปรากฏว่ามีภาคีแห่งพิธีสารเลือกรับนี้แล้วทั้งสิ้นหนึ่งร้อยเจ็ดสิบห้ารัฐ แบ่งเป็นรัฐที่ลงนามแล้วเจ็ดสิบเก้ารัฐ และรัฐภาคีเก้าสิบหกรัฐ

เชิงอรรถ

1. Declarations, Reservations and Objections to CEDAW; 2009 : Online.
2. Member States of the Convention on the Elimination of all Forms of Discrimination against Women, n.d. : Online.
3. Optional Protocol to the Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women, n.d. : Online.
4. Optional Protocol to Women's Convention Comes into Force, 2000 : Online.
5. UN OHCHR, n.d. : Online.

อ้างอิง

• Declarations, Reservations and Objections to CEDAW. (2009). [Online]. Available: <click>. (Accessed: 2 August 2009).
• Member States of the Convention on the Elimination of all Forms of Discrimination against Women. (n.d.). [Online]. Available: <click>. (Accessed: 2 August 2009).
• Optional Protocol to the Convention on the Elimination of Discrimination against Women. (n.d.). [Online]. Available: <click>. (Accessed: 2 August 2009).
• Optional Protocol to Women's Convention Comes into Force. (2000, 21 December). [Online]. Available: <click>. (Accessed: 2 August 2009).
• UN OHCHR. (n.d.). Status as at: 02-08-2552 01:45:08 EDT. [Online]. Available: <click>. (Accessed: 2 August 2009).

ดูเพิ่ม

• เว็บไซต์ของอนุสัญญานี้
• โครงการตามอนุสัญญานี้สำหรับทวีปเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดย หน่วยงานการพัฒนาระหว่างประเทศแห่งแคนาดา (Canadian International Development Agency)
• Bayefsky Website has hard-to-find รายงานเกี่ยวกับการปฏิบัติตามอนุสัญญานี้ที่มีไปยังสหประชาชาติ
• บทความเกี่ยวกับการปฏิบัติตามอนุสัญญานี้ในนครซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐอเมริกา โดยพิพิธภัณฑ์สตรีระหว่างประเทศ