อำเภอท่าเรือ

ท่าเรือ เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เดิมชื่อ อำเภอนครน้อย ต่อมาในปี พ.ศ. 2460 ได้เปลี่ยนชื่อมาเป็นชื่ออำเภอดังเช่นปัจจุบัน

อำเภอท่าเรือ
อำเภอ
คำขวัญ:  ถิ่นกำเนิดหลวงพ่อโต แดนตะโกดัดงาม เย็นสายน้ำนามป่าสัก วิวสวยนักเขื่อนพระรามหก
พิกัดภูมิศาสตร์: 14°33′6″N 100°43′39″E / 14.55167°N 100.72750°E / 14.55167; 100.72750
อักษรไทย	อำเภอท่าเรือ
อักษรโรมัน	Amphoe Tha Ruea
จังหวัด	พระนครศรีอยุธยา
พื้นที่
• ทั้งหมด	119.2 ตร.กม. (46.0 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	46,137 คน
• ความหนาแน่น	387.06 คน/ตร.กม. (1,002.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	13130
รหัสภูมิศาสตร์	1402
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอท่าเรือ เลขที่ 133 หมู่ที่ 1 ตำบลท่าเจ้าสนุก อำเภอท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา 13130
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอท่าเรือตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอดอนพุดและอำเภอบ้านหมอ (จังหวัดสระบุรี)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเสาไห้และอำเภอหนองแซง (จังหวัดสระบุรี)
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอภาชี
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอนครหลวง

ประวัติศาสตร์

• วันที่ 1 เมษายน 2480 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดสระบุรี กับจังหวัดพระนครศรีอยุธยา โอนพื้นที่ตำบลบ้านร่อม อำเภอหนองโดน (อำเภอบ้านหมอในปัจจุบัน) จังหวัดสระบุรี มาขึ้นกับ อำเภอท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
• วันที่ 16 มกราคม 2481 โอนพื้นที่หมู่ 5,6,7 (ในขณะนั้น) ของตำบลโคกมะนาว ไปขึ้นกับตำบลท่าเรือ
• วันที่ 15 พฤษภาคม 2482 เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอท่าเรือ (1,2,3,4,5,6)
  • (1) โอนพื้นที่หมู่ 6 (ในขณะนั้น) ของตำบลท่าเจ้าสนุก ไปขึ้นกับตำบลบ้านร่อม
  • (2) ยุบตำบลสวนพริก แล้วโอนพื้นที่หมู่ 1,2,3 (ในขณะนั้น) ของตำบลสวนพริก (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลท่าเจ้าสนุก และโอนพื้นที่หมู่ 4 (ในขณะนั้น) ของตำบลสวนพริก (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลหนองขนาก
  • (3) ยุบตำบลบ้านแขก แล้วโอนพื้นที่หมู่ 1,2 (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านแขก (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลท่าเจ้าสนุก และโอนพื้นที่หมู่ 3,4,5,6 (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านแขก (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลศาลาลอย
  • (4) รวมตำบลบ้านบึง เข้ากับตำบลวังแดง แล้วจัดตั้งเป็น ตำบลวังแดง
  • (5) โอนพื้นที่หมู่ 5,6,7 (ในขณะนั้น) ของตำบลจำปา ไปขึ้นกับตำบลหนองขนาก
  • (6) ยุบตำบลโคกมะนาว แล้วโอนพื้นที่หมู่ 1,2,3,4,8,9 (ในขณะนั้น) ของตำบลโคกมะนาว (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลจำปา และโอนพื้นที่หมู่ 5,6,7 (ในขณะนั้น) ของตำบลโคกมะนาว (ที่โดนยุบ) ไปขึ้นกับตำบลท่าเรือ
• วันที่ 26 ธันวาคม 2487 จัดตั้งเทศบาลตำบลท่าเรือ ในท้องที่บางส่วนตำบลท่าเรือ
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลท่าเจ้าสนุก แยกออกจากตำบลท่าเรือ ตั้งตำบลโพธิ์เอน แยกออกจากตำบลปากท่า
• วันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2499 โอนพื้นที่หมู่ 9,10 (ในขณะนั้น) ของตำบลหนองขนาก อำเภอท่าเรือ ไปขึ้นตำบลดอนหญ้านาง อำเภอภาชี
• วันที่ 1 มีนาคม 2501 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลไก่จ้น ในท้องที่อำเภอท่าเรือ
• วันที่ 11 เมษายน 2504 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลไก่จ้น อำเภอท่าเรือ เป็น ตำบลท่าหลวง
• วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2506 ยุบองค์การบริหารส่วนตำบลไก่จ้น อำเภอท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา และจัดตั้งสุขาภิบาลท่าหลวง ในท้องที่บางส่วนของตำบลท่าหลวง บางส่วนของตำบลท่าเรือ และบางส่วนของตำบลจำปา
• วันที่ 21 ตุลาคม 2517 โอนพื้นที่ตำบลท่าเรือที่อยู่นอกเขตเทศบาลตำบลท่าเรือ (ในสมัยนั้น) ไปขึ้นกับตำบลจำปา
• วันที่ 25 ธันวาคม 2524 เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลตำบลท่าเรือ ให้ครอบคลุมตำบลท่าเรือทั้งหมด
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลท่าหลวง เป็นเทศบาลตำบลท่าหลวง

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอท่าเรือแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 10 ตำบล 84 หมู่บ้าน

1.

ท่าเรือ

(Tha Ruea)

-

6.

วังแดง

(Wang Daeng)

8 หมู่บ้าน

2.

จำปา

(Champa)

9 หมู่บ้าน

7.

โพธิ์เอน

(Pho En)

6 หมู่บ้าน

3.

ท่าหลวง

(Tha Luang)

10 หมู่บ้าน

8.

ปากท่า

(Pak Tha)

8 หมู่บ้าน

4.

บ้านร่อม

(Ban Rom)

9 หมู่บ้าน

9.

หนองขนาก

(Nong Khanak)

10 หมู่บ้าน

5.

ศาลาลอย

(Sala Loi)

15 หมู่บ้าน

10.

ท่าเจ้าสนุก

(Tha Chao Sanuk)

9 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอท่าเรือประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลท่าเรือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าเรือทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลท่าหลวง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลจำปาและบางส่วนของตำบลท่าหลวง
• องค์การบริหารส่วนตำบลจำปา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจำปา (นอกเขตเทศบาลตำบลท่าหลวง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่าหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าหลวง (นอกเขตเทศบาลตำบลท่าหลวง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านร่อม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านร่อมทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลศาลาลอย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศาลาลอยทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลวังแดง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังแดงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลโพธิ์เอน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโพธิ์เอนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลปากท่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลปากท่าทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองขนากครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองขนากทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่าเจ้าสนุก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าเจ้าสนุกทั้งตำบล

เศรษฐกิจ

อำเภอท่าเรือแต่เดิมเป็นเขตเกษตรกรรมมีการเพาะปลูกข้าวและการเพาะเลี้ยงพันธุ์ปลาจากสายน้ำแห่งแม่น้ำป่าสัก มีเขื่อนพระราม 6 ซึ่งเป็นแหล่งดึงดูดนักท่องเที่ยว

สถานที่ท่องเที่ยว

อำเภอท่าเรือมีสถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจและเป็นที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวได้แก่

1. เขื่อนพระราม 6 เป็นเขื่อนทดน้ำเพื่อการเกษตรแห่งแรกของประเทศไทย
2. วัดสะตือ พุทธไสยาสน์ ซึ่งเป็นสถานที่สมเด็จพุฒาจารย์ (โต) พรหมรังสี เกิดในเรือซึ่งอยู่บริเวณใกล้เคียงกับวัดแห่งนี้ จึงได้มีการอัญเชิญพระพุทธรูปของสมเด็จพุฒาจารย์ (โต) พรหมรังสี ประดิษฐานปางไสยาสน์อยู่ในวัดแห่งนี้
3. วัดบึงลัฏฐิวัล เป็นวัดสายปฏิบัติธรรม มีพระธาตุเจดีย์ศรีอยุธยาสัมมาสัมโพธิญาณ และมีบรรยากาศร่มรื่นเหมาะแก่การปฏิบัติธรรม
4. วัดหนองแห้ว วัดตั้งอยู่ในเขตเทศบาลตำบลท่าเรือมีพระองค์ใหญ่ไม่มีการตั้งชื่ออย่างเป็นทางการ โดยชาวบ้านเรียกว่า'หลวงพ่อใหญ่'ตั้งอยู่ในบริเวณวัดเป็นที่เคารพและนับถือของชาวบ้าน
5. วัดไม้รวก วัดนี้สร้างตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 3 มีภาพจิตรกรรมฝาผนังโบราณ มีพระพุทธรูปปางป่าเลไลย์และพระพุทธรูปปางไสยาสน์จำลองประดิษฐานอยู่ภายในวัด
6. วัดศาลาลอย ตั้งอยู่ในตำบลศาลาลอย เดิมมีชื่อว่าวัดศิลาลอยเนื่องจากมีศิลาลอยน้ำมาชาวบ้านจึงช่วยกันอันเชิญศิลาขึ้นมาแต่ไม่สำเร็จ ปัจจุบันศิลานั้นประดิษฐานอยู่ที่วัดเทพจันทร์ลอย อำเภอนครหลวง สิ่งที่น่าสนใจของวัดนี้คือพระองค์ใหญ่ที่ประดิษฐานในวิหาร
7. วัดไก่จ้น เป็นถิ่นกำเนิดสมเด็จพระพุฒาจารย์มีรูปปั้นจำลงอสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต  พรหมรังสี) และพระพุทธรูปปางป่าเลไลย์ ประดิษฐานในวิหาร

คมนาคม

อำเภอท่าเรือ มีสถานีรถไฟ จำนวน 2 แห่ง ป้ายหยุดรถ 1แห่ง คือ

1. สถานีรถไฟท่าเรือ เป็นสถานีรถไฟระดับ ชั้น 1 อยู่ห่างจากสถานีรถไฟกรุงเทพเป็นระยะทาง 102 กม.

2. สถานีรถไฟหนองวิวัฒน์ เป็นสถานีรถไฟระดับ ชั้น 3 อยู่ห่างจากสถานีรถไฟกรุงเทพเป็นระยะทาง 96 กม.

ป้ายหยุดรถ

1.ป้ายหยุดรถบ้านปลักแรด

เส้นทางรถ

• ถนนสายภาชี - ท่าเรือ
• ถนนสายนครหลวง - ท่าเรือ
• ถนนสายท่าเรือ-พระพุทธบาท
• ถนนสายท่าเรือ - ท่าลาน

ขนมขึ้นชื่อประจำอำเภอ

ขนมบ้าบิ่น เป็นขนมที่มีชื่อเสียงชนิดหนึ่งของจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ขนมบ้าบิ่นที่ขึ้นชื่อนั้นเป็นขนมบ้าบิ่นของอำเภอท่าเรือ ซึ่งเป็นขนมที่มีรสชาติหวานมันหอม ในปัจจุบันนี้ผู้ผลิตได้พัฒนาให้มีถึง 3 ชนิด คือ ชนิดสีขาวทำจากมะพร้าวอ่อน ชนิดสีเขียวทำมาจากใบเตย ชนิดสีดำหรือสีม่วงทำมาจากข้าวเหนียวดำ ชาวบ้าน ทำไว้สำหรับบริโภคภายในครัวเรือนและแลกเปลี่ยนกับเพื่อนบ้าน และเป็นอาชีพที่ ทำรายได้แก่ประชาชนชาวอำเภอท่าเรือ อีกอย่างหนึ่งด้วย^{[ต้องการอ้างอิง]}

สถานศึกษา

โรงเรียนมัธยมศึกษา

โรงเรียนท่าเรือนิตยานุกุล สถานศึกษาขนาดใหญ่ เป็นโรงเรียนประจำอำเภอท่าเรือ (1 อำเภอ 1 โรงเรียนในฝัน) โรงเรียนท่าหลวงวิทยานุกุล สถานศึกษาขนาดเล็ก ตั้งอยู่ในตำบลท่าหลวง อำเภอท่าเรือ โรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา โรงเรียนวัดบัวงาม ตั้งอยู่ในตำบลจำปา โรงเรียนวัดนางคุ่ม ตั้งอยู่ในตำบลศาลาลอย โรงเรียนวังแดงเหนือ (แจ่มวิทยาคาร) ตั้งอยู่ในตำบลวังแดง โรงเรียนบ่อแร่ ตั้งอยู่ในตำบลหนองขนาก

สังกัดเทศบาลตำบลท่าเรือ โรงเรียนเทศบาลท่าเรือประชานุกุล โรงเรียนเทศบาลวัดกลาง โรงเรียนเทศบาลวัดแค(ท่าเรือ) สังกัดเทศบาลตำบลท่าหลวง โรงเรียนเทศบาลวัดถลุงเหล็กซีเมนต์ไทยอุปถัมภ์ โรงเรียนเอกชน โรงเรียนแสงทวีปวิทยา โรงเรียนแสนโกสิกนุสรณ์ โรงเรียนประเสริฐวิทยาทาน

สถานที่ราชการและสถานที่สำคัญ

ที่ว่าการอำเภอท่าเรือ สถานีตำรวจภูธรท่าเรือ สำนักงานที่ดินจังหวัดพระนครศรีอยุธยา สาขาท่าเรือ สำนักงานสาธารณสุขอำเภอท่าเรือ สำนักงานเกษตรอำเภอท่าเรือ สำนักงานการประปาส่วนภูมิภาค อำเภอท่าเรือ สำนักงานการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค อำเภอท่าเรือ บริษัท ทีโอที จำกัด (มหาชน) อำเภอท่าเรือ ที่ทำการไปรษณีย์อำเภอท่าเรือ โรงพยาบาลท่าเรือ สำนักงานเทศบาลตำบลท่าเรือ สำนักงานเทศบาลตำบลท่าหลวง โครงการส่งน้ำและบำรุงรักษาป่าสักใต้

ธนาคาร ธนาคารออมสิน สาขาท่าเรือ (อยุธยา) ธนาคารไทยพาณิชย์ สาขาท่าเรือ(อยุธยา) ธนาคารกรุงไทย สาขาท่าเรือ ธนาคารกรุงเทพ สาขาท่าเรือ อยุธยา ธนาคารกรุงศรีอยุธยา สาขาท่าเรือ ธนาคารธนชาต สาขาท่าเรือ - อยุธยา ธนาคารกสิกรไทย สาขาท่าเรือ ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร สาขาท่าเรือ บริษัทประกันภัย บริษัท ไทยสมุทรประกันชีวิต จำกัด สาขาท่าเรือ บริษัท ไทยประกันชีวิต จำกัด (มหาชน) สาขาท่าเรือ

วัดราษฏร์ในอำเภอท่าเรือ

วัดราษฏร์มหานิกาย

วัดจำปา ตำบลจำปา วัดชุมแสง ตำบลจำปา วัดบัวงาม ตำบลจำปา วัดโบสถ์พัทธสีมา ตำบลจำปา วัดโพธิ์ไทร ตำบลจำปา วัดจงกลณี ตำบลท่าเจ้าสนุก วัดตำหนัก ตำบลท่าเจ้าสนุก วัดมะขามโพลง ตำบลท่าเจ้าสนุก วัดสฎางค์ ตำบลท่าเจ้าสนุก วัดกลาง ตำบลท่าเรือ วัดแคท่าเรือ ตำบลท่าเรือ วัดไม้รวก ตำบลท่าเรือ วัดหนองแห้ว ตำบลท่าเรือ วัดไก่จ้น ตำบลท่าหลวง วัดถลุงเหล็ก ตำบลท่าหลวง วัดบึงลัฎฐิวัน ตำบลท่าหลวง วัดยางนม ตำบลท่าหลวง วัดเวียง ตำบลท่าหลวง วัดสะตือ ตำบลท่าหลวง วัดหัวหิน ตำบลท่าหลวง

วัดบ้านร่อม ตำบลบ้านร่อม วัดสว่างอารมณ์ ตำบลบ้านร่อม วัดแคอรัญญิก ตำบลปากท่า วัดแดง ตำบลปากท่า วัดเทพคันธาราม ตำบลโพธิ์เอน วัดบางม่วง ตำบลโพธิ์เอน วัดโพธิ์เอน ตำบลโพธิ์เอน วัดสามเรือน ตำบลโพธิ์เอน วัดบึง ตำบลวังแดง วัดวังแดงใต้ ตำบลวังแดง วัดวังแดงเหนือ ตำบลวังแดง วัดช้าง ตำบลศาลาลอย วัดนางคุ่ม ตำบลศาลาลอย วัดศักดิ์ ตำบลศาลาลอย วัดศาลาลอย ตำบลศาลาลอย วัดทุ่งมล ตำบลหนองขนาก วัดบ้านแถว ตำบลหนองขนาก วัดพุฒาวาส ตำบลหนองขนาก วัดสายใหม 2ตำบลหนองขนาก

วัดราษฏร์ธรรมยุติกนิกาย

วัดตำหนักพระเจ้าทรงธรรม ตำบลท่าเจ้าสนุก วัดบ้านราม ตำบลท่าหลวง

วัดรามพงศาวาส ตำบลท่าหลวง

เหตุการณ์สำคัญ

ในวันอาทิตย์ที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2508 ขณะนั้นเป็นเวลาประมาณ 16.20 น. เกิดเหตุการณ์คนร้ายจำนวน 17 คน ได้เข้ายึดตลาดเทศบาลตำบลท่าเรือ เพื่อทำการปล้นและชิงทรัพย์ เป็นเหตุการณ์หนึ่งที่ชาวท่าเรือไม่เคยลืมเลือน^{[ต้องการอ้างอิง]}

อ้างอิง

1. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 34 ตอนที่ ๐ก วันที่ 29 เมษายน 2460
2. [1]พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงเขตจังหวัด พุทธศักราช ๒๔๗๙
3. [2]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
4. [3]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
5. "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลตำบลท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พุทธศักราช ๒๔๘๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 61 (77 ก): 1167–1171. 26 ธันวาคม 2487. Check date values in: |date= (help)
6. [4]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
7. [5]พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอในท้องที่จังหวัดนครราชสีมา จังหวัดแพร่ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา และจังหวัดพัทลุง พ.ศ. ๒๔๙๙
8. [6]ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล [จำนวน ๕๙ แห่ง]
9. [7]พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนชื่ออำเภอและตำบลบางแห่ง พ.ศ. ๒๕๐๔
10. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลท่าหลวง อำเภอท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (17 ง): 439–441. 15 กุมภาพันธ์ 2506. Check date values in: |date= (help)
11. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 91 (180 ง): 3926–3927. 29 ตุลาคม 2517. Check date values in: |date= (help)
12. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลตำบลท่าเรือ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา พ.ศ. ๒๕๒๔" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 98 (211 ก): (ฉบับพิเศษ) 7-11. 24 ธันวาคม 2524. Check date values in: |date= (help)

แหล่งข้อมูลอื่น

• http://intranet.m-culture.go.th/ayutthaya/tharua.html
• http://www.tharua.net
• http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=thailandhappy&month=11-09-2012&group=5&gblog=24