อำเภอเขาค้อ

อำเภอเขาค้อ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดเพชรบูรณ์

อำเภอเขาค้อ
อำเภอ
คำขวัญ:  ดินแดนแห่งขุนเขา ลำเนาพนาไพร งามจับใจทะเลหมอก พันธุ์ไม้ดอก เมืองหนาว เรื่องราววีรชนผู้กล้า ตระการตาพระตำหนักเขาค้อ
พิกัดภูมิศาสตร์: 16°38′0″N 100°59′54″E / 16.63333°N 100.99833°E / 16.63333; 100.99833
อักษรไทย	อำเภอเขาค้อ
อักษรโรมัน	Amphoe Khao Kho
จังหวัด	เพชรบูรณ์
พื้นที่
• ทั้งหมด	604.00 ตร.กม. (233.21 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	40,485 คน
• ความหนาแน่น	67.02 คน/ตร.กม. (173.6 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	67270 (ไปรษณีย์เขาค้อ - เฉพาะตำบลเขาค้อ ตำบลทุ่งสมอ ตำบลริมสีม่วง ตำบลสะเดาะพง และตำบลหนองแม่นา), 67280 (ไปรษณีย์แคมป์สน - เฉพาะตำบลแคมป์สน และตำบลเข็กน้อย)
รหัสภูมิศาสตร์	6711
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอเขาค้อ หมู่ที่ 1 ตำบลเขาค้อ อำเภอเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์ 67270
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

 

ที่ว่าการอำเภอเขาค้อ

พื้นที่ "เขาค้อ" มีความขัดแย้งทางอุดมการทำให้เกิดสงครามก่อการร้ายขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2508 โดยเฉพาะในพื้นที่รอยต่อ 3 จังหวัดคือ จังหวัดเพชรบูรณ์ จังหวัดพิษณุโลก และจังหวัดเลย ฝ่ายต่อต้านรัฐบาลได้ยึดเอาพื้นที่ที่มีสภาพเป็นป่าเขา ยากที่ฝ่ายรัฐบาลจะปราบปรามได้ โดยใช้เขาค้อเป็นศูนย์กลางกองทัพบกได้มอบหมายให้กองทัพภาคที่ 3 รับผิดชอบในการต่อสู้กับผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ โดยจัดตั้งกองบัญชาการผสม 394 ขึ้นที่สนามบินอำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ เมื่อวัยที่ 25 ธันวาคม 2511 ปัจจุบันเป็นที่ตั้งกองบัญชาการผสมพลเรือน ตำรวจ ทหาร ที่ 33 (พตท.33) ได้ดำเนินการต่อสู้อย่างต่อเนื่องโดยผ่านยุทธการที่สำคัญรวม 12 ครั้ง เช่น ยุทธการภูขี้เถ้า ยุทธการรามสูร ยุทธการผาเมืองเผด็จศึก 1-3 ยุทธการผาเมืองเกรียงไกร ฯลฯ เป็นต้น เมื่อ ประมาณปี พ.ศ. 2514 - 2515 ได้เริ่มสร้างถนนแยกจากถนนพิษณุโลก - หล่มสัก ตรงบริเวณกิโลเมตรที่ 100 บ้านแคมป์สนไปยังบ้านเล่าลือ

ในปี พ.ศ. 2517 ได้มีแนวความคิดที่จะลดความกดดันการขัดขวางงานของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย โดยการสร้างถนนอีกสายหนึ่งจากบ้านนางั่วถึงบ้านสะเดาะพง เพื่อเชื่อมกับถนนสายแรกที่บ้านสะเดาะพง ซึ่งได้รับการขัดขวางต่อต้านอย่างรุนแรงจนก่อให้เกิดความเสียหายอย่างหนัก ทั้งสองฝ่าย ขณะนั้นพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ เสด็จฯเยี่ยมกองรบพิเศษค่ายสฤษด์เสนา จังหวัดพิษณุโลก ทรงมีพระราชดำริที่จะให้พื้นที่สองข้างทาง เป็นประโยชน์กับราษฎรทั่วๆ ไปมิใช่เฉพาะทหารกองทัพภาคที่3 จึงได้จัดตั้งหมู่บ้านยุทธศาสตร์พัฒนาขึ้น โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ได้พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์จำนวนหนึ่งเป็นทุนในการ ดำเนินงานครั้งแรก โดยตั้งเป็น "กองอำนวยการโครงการพัฒนาลุ่มน้ำเข็ก" โดยมีงานหลักในการสร้างเส้นทาง ทุ่งสมอ - เขาค้อ ลาดยางตลอดสายฝึกอบรมและติดอาวุธราษฎรอาสาสมัครจัดที่ดินทำกินให้ราษฎรจัดหา แหล่งน้ำ เพื่อการเกษตร และเรียกโครงการนี้ว่า "โครงการพัฒนาลุ่มน้ำเข็ก"และเริ่มดำเนินการเมื่อวันที่ 11 มีนาคม 2520 กระทรวงมหาดไทยได้เล็งเห็นความสำคัญของพื้นที่ดังกล่าว จึงได้ออกประกาศกระทรวงมหาดไทย ลงวันที่ 20 สิงหาคม 2527 จัดตั้งกิ่งอำเภอเขาค้อ โดยให้มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 21 สิงหาคม 2527 เป็นต้นไป

อำเภอเขาค้อ รวมเอาพื้นที่ตำบลแคมป์สน จำนวน 12 หมู่บ้าน ตำบลทุ่งสมอ จำนวน 8 หมู่บ้าน ทั้งสองตำบลอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอหล่มสัก และพื้นที่ตำบลนางั่วจำนวน 3 หมู่บ้าน ในเขตการปกครองของอำเภอเมืองเพชรบูรณ์ ซึ่งพื้นที่ทั้งหมดเป็นพื้นที่ตามโครงการพระราชดำริในโครงการพัฒนาลุ่มน้ำเข็กเดิม จัดตั้งขึ้นเป็นกิ่งอำเภอเขาค้อ ขึ้นการปกครองกับอำเภอหล่มสักจังหวัดเพชรบูรณ์ สำหรับเหตุผลในการตั้งชื่ออำเภอเขาค้อมีอยู่ว่า เนื่องจาก เป็นสถานที่ตั้งอำเภอ ตั้งอยู่ในบริเวณเขาค้อ สภาพพื้นที่ทางธรรมชาติเป็นภูเขาและมีต้นค้อมาก และเหตุผล อีกประการหนึ่งคือชื่อ "เขาค้อ" เป็นที่รู้จักของประชาชนทั่วประเทศ ในฐานะเป็นพื้นที่ซึ่งพลเรือนตำรวจทหารได้พลีชีพเพื่อชาติในการกวาดล้างผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ อันเป็นวีรกรรมที่ทราบโดยทั่วกัน ภูมิศาสตร์ที่ว่าการอำเภอเขาค้อตั้งอยู่ในบริเวณบ้านกนกงาม (บ้านเขาค้อ) ติดถนนสายแคมป์สน - สะเดาะพง ตรงบริเวณหลักกิโลเมตรที่ 21

• วันที่ 24 กันยายน 2517 ตั้งตำบลแคมป์สน แยกออกจากตำบลน้ำชุน
• วันที่ 25 สิงหาคม 2524 ตั้งตำบลทุ่งสมอ แยกออกจากตำบลแคมป์สน
• วันที่ 16 สิงหาคม 2527 เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอเมืองเพชรบูรณ์ และอำเภอหล่มสัก โดยโอนพื้นที่หมู่ 11 บ้านจะวะสิต, หมู่ 12 บ้านธนิตคำเที่ยง และหมู่ที่ 14 บ้านริมสีม่วง ตำบลนางั่ว อำเภอเมืองเพชรบูรณ์ มาขึ้นกับตำบลทุ่งสมอ อำเภอหล่มสัก เพื่อประโยชน์แก่การปกครอง การพัฒนาตามโครงการพัฒนาลุ่มน้ำเข็กและความมั่นคงของประเทศ
• วันที่ 14 กันยายน 2527 แยกพื้นที่ตำบลทุ่งสมอ และตำบลแคมป์สน อำเภอหล่มสัก มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอเขาค้อ ขึ้นกับอำเภอหล่มสัก
• วันที่ 5 พฤศจิกายน 2528 ตั้งตำบลริมสีม่วง ตั้งตำบลสะเดาะพง ตั้งตำบลหนองแม่นา และตั้งตำบลเขาค้อ แยกออกจากตำบลทุ่งสมอ
• วันที่ 29 พฤศจิกายน 2528 ตั้งที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขเขาค้อ กิ่งอำเภอเขาค้อ อำเภอหล่มสัก
• วันที่ 15 กันยายน 2532 ตั้งตำบลเข็กน้อย แยกออกจากตำบลแคมป์สน
• วันที่ 19 มิถุนายน 2534 ยกฐานะกิ่งอำเภอเขาค้อ อำเภอหล่มสัก เป็น อำเภอเขาค้อ
• วันที่ 24 กันยายน 2547 ยุบสภาตำบลริมสีม่วง และสภาตำบลสะเดาะพง รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลเขาค้อ

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอเขาค้อตั้งอยู่ทางตอนบนของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอนครไทย (จังหวัดพิษณุโลก) อำเภอด่านซ้าย (จังหวัดเลย) และอำเภอหล่มเก่า
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอหล่มสักและอำเภอเมืองเพชรบูรณ์
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองเพชรบูรณ์ มีแม่น้ำเข็กเป็นแนวแบ่งเขต
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอนครไทย มีลำเข็กน้อยเป็นเส้นแบ่งเขต อำเภอเนินมะปรางและอำเภอวังทอง (จังหวัดพิษณุโลก)

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอเขาค้อแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 7 ตำบล 72 หมู่บ้าน ได้แก่

1.

เขาค้อ

(Khao Kho)

14 หมู่บ้าน

5.

สะเดาะพง

(Sado Phong)

5 หมู่บ้าน

2.

แคมป์สน

(Khaem Son)

14 หมู่บ้าน

6.

หนองแม่นา

(Nong Mae Na)

10 หมู่บ้าน

3.

ทุ่งสมอ

(Thung Samo)

14 หมู่บ้าน

7.

เข็กน้อย

(Khek Noi)

12 หมู่บ้าน

4.

ริมสีม่วง

(Rim Si Muang)

6 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอเขาค้อประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 5 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลแคมป์สน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแคมป์สนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเขาค้อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาค้อ ตำบลริมสีม่วง และตำบลสะเดาะพงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลทุ่งสมอ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทุ่งสมอทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองแม่นา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองแม่นาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเข็กน้อย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเข็กน้อยทั้งตำบล

อ้างอิง

1. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองเพชรบูรณ์ และอำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 91 (158 ง): 3580–3588. September 24, 1974.
2. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 98 (140 ง): 2876–2878. August 25, 1981.
3. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอเมืองเพชรบูรณ์ กับอำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ พ.ศ. ๒๕๒๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 101 (108 ก): (ฉบับพิเศษ) 3-5. August 16, 1984.
4. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งเขตท้องที่อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ ตั้งเป็นกิ่งอำเภอเขาค้อ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 101 (118 ง): 2996. September 14, 1984.
5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่กิ่งอำเภอวังโป่ง อำเภอชนแดน อำเภอวิเชียรบุรี กิ่งอำเภอเขาค้อ อำเภอหล่มสัก และอำเภอหนองไผ่ จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 102 (162 ง): 5390–5402. November 5, 1985.
6. "ประกาศกระทรวงคมนาคม เรื่อง ตั้งที่ทำการไปรษณีย์โทรเลขสีดา ภูหลวง นาอ้อ เมยวดี เขาค้อ ทุ่งทราย และศรีบรรพต" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 102 (171 ง): 5641–5642. November 19, 1985.
7. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบล ในท้องที่อำเภอหนองไผ่ และกิ่งอำเภอเขาค้อ อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 106 (154 ง): (ฉบับพิเศษ) 47-59. September 15, 1989.
8. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอทุ่งตะโก อำเภอพะโต๊ะ อำเภอเขาค้อ อำเภอน้ำหนาว อำเภอวังจันทร์ อำเภอนาด้วง อำเภอเต่างอย อำเภอสิงหนคร อำเภอพระสมุทรเจดีย์ และอำเภอลำดวน พ.ศ. ๒๕๓๔" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 108 (107 ก): (ฉบับพิเศษ) 29-32. June 19, 1991.
9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมสภาตำบลกับองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). September 24, 2004: 1–2. Cite journal requires |journal= (help)