เจ้าปิ่นแก้ว
เจ้าปิ่นแก้ว หรือ แม่เจ้าปิ่นแก้ว เป็นพระขนิษฐาในพระยาแสนซ้าย และเป็นพระมารดาในพระยาพิมพิสารราชา เจ้าผู้ครองนครแพร่ องค์ที่ 3
| เจ้าปิ่นแก้ว | |
|---|---|
| พระนาม | เจ้าปิ่นแก้ว |
| พระอิสริยยศ | ราชธิดาเจ้านครแพร่ |
| ฐานันดร | เจ้านายฝ่ายเหนือ |
| ราชวงศ์ | เทพวงศ์ |
| ข้อมูลส่วนพระองค์ | |
| พระบิดา | พระยาเทพวงศ์ |
| พระมารดา | แม่เจ้าสุชาดาราชเทวี |
| พระสวามี | เจ้าวังขวา |
| พระบุตร | เจ้าเขียว เจ้าหลวงพิมพิสาร เจ้าเรือนแก้ว เจ้าแก้ววรรณา เจ้าราชวงศ์ (น้อยสุริยวงศ์) |
พระประวัติ
เจ้าปิ่นแก้ว เป็นพระขนิษฐาในพระยาแสนซ้าย พระยาแพร่ ตามที่พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 4 ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค) กล่าวว่า
"...พระบาทสมเด็จฯ พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ตั้งราชวงศ์พิมพิสารบุตรพระยาวังขวา มารดาเป็นน้องพระยาแพร่แสนซ้าย เป็นพระยาแพร่..."
แต่ในหนังสือเชื้อสายเจ้าหลวงเมืองแพร่ 4 สมัย เรียบเรียงโดยบัวผิว วงศ์พระถาง เจ้าไข่มุกต์ ประชาศรัยสรเดช และร.ต.ดวงแก้ว รัตนวงศ์ ระบุว่า เป็นพระธิดาพระยาเทพวงศ์ เจ้าผู้ครองนครแพร่ องค์ที่ 1 กับแม่เจ้าสุชาดา และเป็นพระขนิษของพระยาอินทวิไชย เจ้าผู้ครองนครแพร่ องค์ที่ 2
โอรส-ธิดา
แม่เจ้าปิ่นแก้ว เสกสมรสกับเจ้าพระวังขวา (นามเดิมไม่ปรากฏ) มีโอรส-ธิดา ด้วยกัน 5 คน คือ
- เจ้าเขียว สมรสกับเจ้าพระเมืองชัย (นามเดิมไม่ปรากฏ) (ต่อมาได้เป็นพระวังขวานครแพร่สืบทอดตำแหน่งจากพ่อตา) มีบุตร-ธิดา 6 คน คือ
- เจ้าเมืองอินทร์ สมรสกับเจ้าคำใย้ มีธิดา 1 คน คือ
- เจ้าหนู ดอกไม้
- เจ้าหนานชัยลังกา
- เจ้าหนานศรีทิ
- เจ้าขิง อิ่นคำลือ สมรสกับเจ้าหนานอินต๊ะ อิ่นคำลือ มีบุตร-ธิดา 6 คน คือ
- เจ้าตุ้ย ใยญาณ
- เจ้าแจ้ อิ่นคำลือ
- เจ้าเตี่ยง อิ่นคำลือ
- เจ้าฮ่าย อิ่นคำลือ
- เจ้าปั๋น อิ่นคำลือ
- เจ้าน้อยคำมูล อิ่นคำลือ
- เจ้าสีมา รสเข้ม สมรสกับเจ้าเทพรส รสเข้ม (บุตรชายเจ้าไชยสงคราม กับเจ้านางอิ่น) มีบุตร-ธิดา 8 คน คือ
- เจ้าหนานหมื่น รสเข้ม
- เจ้าบุ รสเข้ม
- เจ้าน้อยแสน รสเข้ม
- เจ้าน้อยหนู รสเข้ม
- เจ้าขันคำ รสเข้ม
- เจ้าน้อยหวัน รสเข้ม
- เจ้าน้อยศรี รสเข้ม
- เจ้าน้อยตุ่น รสเข้ม
- เจ้าเมืองอินทร์ สมรสกับเจ้าคำใย้ มีธิดา 1 คน คือ
- เจ้าพิมพิสาร (ต่อมาคือพระยาพิมพิสารราชา เจ้าผู้ครองนครแพร่ องค์ที่ 21) เสกสมรสกับแม่เจ้าแก้วไหลมาราชเทวี ,แม่เจ้าธิดา และแม่เจ้าคำใย้
- เจ้าเรือนแก้ว หรือเฮือนแก้ว สมรสกับเจ้าบุรีรัตน์ (หนานปัญญา มหายศปัญญา) มีโอรส-ธิดา 2 คน คือ
- แม่เจ้าบัวถา มหายศปัญญา พระชายาในเจ้าพิริยเทพวงษ์ ไม่มีบุตร
- เจ้าบุรีรัตน์ (น้อยหนู มหายศปัญญา) สมรสกับเจ้าคำ เจ้าจันทร์คำ นางป้าว และนางสา มีโอรส-ธิดา 5 คน คือ
- เจ้าอินทร์ป๋ง มหายศปัญญา
- เจ้าสุนันตา วงศ์บุรี
- เจ้าสุธรรมา หัวเมืองแก้ว
- เจ้าสุกันทา วิจฝัน
- เจ้าน้อยแดง มหายศปัญญา
- เจ้าแก้ววรรณา สมรสกับเจ้าพระวังซ้าย (เฒ่า) มีธิดา 4 คน คือ
- เจ้าคำเอ้ย สามีไม่ปรากฏชื่อ มีบุตร-ธิดา 2 คน คือ
- เจ้าน้อยมา
- เจ้าฟุ่น
- เจ้าขันคำ สมรสกับพ่อเฒ่าอภิวงศ์
- เจ้าเขียว รัตนวงศ์ สมรสกับเจ้าเสาร์ รัตนวงศ์ มีบุตร-ธิดา 6 คน คือ
- เจ้าบุญนำ รัตนวงศ์
- เจ้าน้อยหน่อคำ รัตนวงศ์
- เจ้าหนานพรหมา รัตนวงศ์
- เจ้าน้อยนวล รัตนวงศ์
- เจ้าแสงมอน รัตนวงศ์
- เจ้าคำเกี้ยว รัตนวงศ์
- เจ้าคำค่าย สมรสกับพระวังซ้าย (เจ้าหนานมหาจักร) มีบุตร-ธิดา 8 คน คือ
- เจ้าน้อยคำมูล วังซ้าย
- เจ้าน้อยสิงห์แก้ว วังซ้าย
- เจ้าหนานแสน วังซ้าย
- เจ้าก้อม อิ่นคำลือ
- เจ้าน้อยตัน วังซ้าย
- เจ้าน้อยหมวก วังซ้าย
- เจ้าน้อยหมื่น วังซ้าย
- เจ้าน้อยอ้น วังซ้าย
- เจ้าคำเอ้ย สามีไม่ปรากฏชื่อ มีบุตร-ธิดา 2 คน คือ
- เจ้าราชวงศ์ (น้อยสุริยวงศ์) สมรสกับเจ้าบัวคำ และเจ้าบัวจีน มีโอรส 1 คน ไม่ปรากฏชื่อ
อ้างอิง
- พระราชพงศาวดาร กรุงรัตนโกสินทร์ รัชชกาลที่ ๔ พ.ศ. ๒๓๙๔ – ๒๔๑๑ ฉะบับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ พิมพ์เป็นที่ระลึก ในงานพระราชทานเพลิงศพ คุณหญิงธรรมสารเนติ (อบ บุนนาค); วันที่ ๑๗ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๗๗ ณ วัดประยูรวงศาวาส; พิมพ์ที่โรงพิมพ์พระจันทร์ ท่าพระจันทร์ พระนคร
- เจ้าหลวงอินทวิชัย (อินต๊ะวิชัย) .หมู่บ้านวังฟ่อน ดอทคอม .สืบค้น 1 พฤศจิกายน 2559