ประวัติ เมื่อเจ้าพระยายมราช (บุนนาค) ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อพ.ศ. 2389 สิริอายุประมาณเจ็ดสิบกว่าปี จึงอนุมานว่าเจ้าพระยายมราช (บุนนาค) เกิดเมื่อประมาณพ.ศ. 2319 ในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ปรากฏครั้งแรกรับราชการเป็นพระอภัยโนฤทธิ์ หรือพระอภัยรณฤทธิ์ จางวางกรมพระตำรวจซ้ายในรัชกาลที่ 3 ก่อนหน้านั้นดำรงตำแหน่งใดมาบ้างไม่ปรากฏ พระอภัยโนฤทธิ์ (บุนนาค) เข้าร่วมกองทัพเรือของเจ้าพระยาพระคลัง (ดิศ บุนนาค) ในสงครามอานัมสยามยุทธเมื่อพ.ศ. 2377 ในยุทธนาวีที่คลองหวั่มนาว (Vàm Nao) พระอภัยโนฤทธิ์ (บุนนาค) นำกองเรือทัพหน้าเข้าโจมตีทัพเรือฝ่ายญวน แต่กองเรือที่ตามหลังพระอภัยโนฤทธิ์มานั้นไม่ยอมถอนสมอขึ้นเพื่อแล่นเรือไปสู้กับญวน พระอภัยโนฤทธิ์เห็นว่าไม่มีกองเรือตามมาจึงถอยกลับ ยุทธนาวีที่คลองหวั่มนาวครั้งนั้นไม่ประสบผลสำเร็จ ต่อมาพระอภัยโนฤทธิ์ (บุนนาค) จึงได้เลื่อนขึ้นดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าพระยายมราช เสนาบดีกรมพระนครบาล
เมื่อพ.ศ. 2381 เกิดกบฏหวันหมาดหลี ทัพของชาวมลายูไทรบุรีเข้าโจมตีเมืองสงขลาและปัตตานี ในพ.ศ. 2382 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยายมราช (บุนนาค) และพระยาศรีพิพัฒน์รัตนราชโกษา (ทัต บุนนาค) ยกทัพเรือออกไปช่วยเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย) และพระยาสงขลา (เถี้ยนเส้ง) ปราบกบฏทางใต้ เมื่อทัพเรือของเจ้าพระยายมราช (บุนนาค) และพระยาศรีพิพัฒน์ฯ (ทัต) ไปถึงเมืองสงขลาแล้ว ปรากฏว่าทัพฝ่ายกบฏไทรบุรีได้ถอยกลับไปแล้ว
ในปีพ.ศ. 2384 เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) ที่เมืองพระตะบอง ทูลขอพระราชทานตัวเจ้าพระยายมราช (บุนนาค) ไปช่วยราชการที่เมืองเขมรเนื่องจากเจ้าพระยานครราชสีมา (ทองอิน) ล้มป่วยและกลับไปยังเมืองนครราชสีมาแล้ว เจ้าพระยายมราช (บุนนาค) จึงเดินทางไปช่วยราชการที่เมืองอุดง ในพ.ศ. 2385 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชโองการให้แต่งทัพไปโจมตีคลองหวิญเต๊ (Vĩnh Tế) ที่จังหวัดอานซาง เจ้าพระยายมราช (บุนนาค) ร่วมกับพระพรหมบริรักษ์ (แก้ว สิงหเสนี) และนักองค์ด้วง จึงยกทัพจากเมืองอุดงเข้าโจมตีคลองหวิญเต๊และจังหวัดอานซางของเวียดนาม ทัพฝ่ายสยามสามารถเข้ายึดคลองหวิญเต๊ได้ชั่วคราว เจ้าพระยายมราช (บุนนาค) ยกทัพเข้าประชิดเมืองโจดกหรือเจิวด๊ก (Châu Đốc) แต่ถูกทัพญวนนำโดย "องเตียนเลือก"เข้าตีแตกพ่ายเจ้าพระยายมราชถูกปืนเข้าที่หน้าอกแต่ลูกปืนถูกกระดุมเสื้อ เจ้าพระยายมราช พระพรหมบริรักษ์ และนักองค์ด้วงจึงล่าถอยไปอยู่ที่พนมเปญ จากนั้นเจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์) จึงมอบหมายให้เจ้าพระยายมราช (บุนนาค) ไปสร้างป้อมปราการให้แก่นักองค์ด้วงที่เมืองอุดง
เมื่อพ.ศ. 2389 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระราชดำริที่จะสร้างวัดราชนัดดารามเพื่อเป็นเกียรติแก่พระองค์เจ้าโสมนัสวัฒนาวดีพระราชนัดดา โดยโปรดเกล้าฯให้เจ้าพระยายมราช (บุนนาค) ค้นหาสถานที่เพื่อสร้างวัดราชนัดดาราม เจ้าพระยายมราช (บุนนาค) ได้เลือกสวนผลไม้ริมกำแพงพระนครด้านตะวันออกเป็นสถานที่สร้างวัด เจ้าพระยายมราชเป็นแม่กองกำกับการสร้างพระอุโบสถพระวิหารและศาลาการเปรียญ ในวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2389 มีการชักพระพุทธรูปจากพระบรมมหาราชวังอัญเชิญไปประดิษฐานที่พระอุโบสถวัดราชนัดดาราม เจ้าพระยายมราช (บุนนาค) ประกาศแก่ราษฎรให้มาช่วยกันชักพระ ราษฎรเข้ามาช่วยกันชักพระเป็นจำนวนมาก โดยใช้ตะเฆ่ผูกกับเชือกชักลากไปและเจ้าพระยายมราชขึ้นอยู่บนตะเฆ่นั้น เมื่อถึงหัวมุมถนนเลี้ยวเจ้าพระยายมราชลงจากตะเฆ่มาควบคุมการจัดตะเฆ่เพื่อเลี้ยว เมื่อตะเฆ่เลี้ยวสำเร็จแล้ว เจ้าพระยายมราชและพนักงานกำลังผูกเชือกตะเฆ่อยู่ ราษฎรได้ยินเสียงม้าร้องเข้าใจว่าให้ลากแล้วจึงฉุดลากไป ตะเฆ่จึงแล่นมาทับเจ้าพระยายมราชและพนักงาน "เจ้าพระยายมราชมิทันจะกระโดดขึ้นตะเฆ่ ด้วยชะราถึง ๗๐ ปีเศษแล้ว ไม่ว่องไว ได้ยินเสียงเขาโห่เกรียวขึ้นก็วิ่งหลบออกมาข้างถนน พอตะเฆ่มาถึงตัวสะดุดเอาล้มลง ตะเฆ่ก็ทับต้นขาขาดข้างหนึ่งเพียงตะโพก ทนายสองคนเข้าช่วย ตะเฆ่ก็ทับเอาทนายสองคนนั้นด้วย" เป็นเหตุให้เจ้าพระยายมราช (บุนนาค) ถึงแก่กรรม และเป็นที่มาของสมยานาม"เจ้าพระยายมราชตะเฆ่ทับ" ซึ่งต่อมาพระพุทธรูปองค์นี้ ได้รับพระราชทานนามว่า "พระเสฏฐตมมุนินทร์"
ต่อมาพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานนามสกุลแก่นายร้อยตรีจีน ซึ่งเป็นเหลนของเจ้าพระยายมราช (บุนนาค) ว่า "ยมนาค" โดยคำว่า ยม มาจาก "ยมราช" ซึ่งเป็นราชทินนามของเจ้าพระยายมราช และ นาค มาจาก "บุนนาค" ซึ่งเป็นชื่อตัวของเจ้าพระยายมราช
อ้างอิง - ↑ เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ (ขำ บุนนาค). พระราชพงศาวดาร กรุงรัตนโกสินทร์ รัชชกาลที่ ๓.
- สมมตอมรพันธุ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ. เรื่องตั้งเจ้าพระยาในกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 404 หน้า. หน้า 42-43. ISBN 974-417-534-6
- ↑ https://mgronline.com/onlinesection/detail/9600000101039 โรม บุนนาค. พระพุทธรูปที่งดงามอย่างประหลาด คร่าชีวิตเจ้าพระยายมราช! ทรงยิ้มและทักทายผู้มากราบไหว้!!.
เจ, าพระยายมราช, นนาค, ยมนาค, เจ, าพระยายมราช, นามเด, นนาค, หร, เจ, าพระยายมราชตะเฆ, 2319, นวาคม, 2389, ดำรงตำแหน, งเป, นเจ, าพระยายมราชในร, ชกาลพระบาทสมเด, จพระน, งเกล, าเจ, าอย, เป, นแม, พผ, บทบาทสำค, ญในสงครามอาน, มสยามย, ทธ, เป, นแม, กองกำก, บการสร, างว, ด. ecaphrayaymrach namedim bunnakh hrux ecaphrayaymrachtaekhthb ph s 2319 4 thnwakhm ph s 2389 darngtaaehnngepnecaphrayaymrachinrchkalphrabathsmedcphranngeklaecaxyuhw epnaemthphphumibthbathsakhyinsngkhramxanmsyamyuthth epnaemkxngkakbkarsrangwdrachnddaram aelaepntnskul ymnakh ecaphrayaymrach bunnakh ekidph s 2319xanackrthnburiesiychiwit4 thnwakhm ph s 2389 70 pi xanackrrtnoksinthrtaaehnngecaphrayaymrachwara4 thnwakhm ph s 2389phudarngtaaehnngkxnecaphrayaymrach phun phusubtaaehnngecaphrayaymrach sukh sinsukh prawti aekikhemuxecaphrayaymrach bunnakh thungaekxsykrrmemuxph s 2389 sirixayupramanecdsibkwapi 1 cungxnumanwaecaphrayaymrach bunnakh ekidemuxpramanph s 2319 inrchsmysmedcphraecakrungthnburi praktkhrngaerkrbrachkarepnphraxphyonvththi hruxphraxphyrnvththi cangwangkrmphratarwcsayinrchkalthi 3 kxnhnanndarngtaaehnngidmabangimprakt 2 phraxphyonvththi bunnakh ekharwmkxngthpheruxkhxngecaphrayaphrakhlng dis bunnakh insngkhramxanmsyamyuththemuxph s 2377 inyuththnawithikhlxnghwmnaw Vam Nao phraxphyonvththi bunnakh nakxngeruxthphhnaekhaocmtithpheruxfayywn aetkxngeruxthitamhlngphraxphyonvththimannimyxmthxnsmx 1 khunephuxaelneruxipsukbywn phraxphyonvththiehnwaimmikxngeruxtammacungthxyklb yuththnawithikhlxnghwmnawkhrngnnimprasbphlsaerc txmaphraxphyonvththi bunnakh cungideluxnkhundarngtaaehnngepnecaphrayaymrach esnabdikrmphrankhrbalemuxph s 2381 ekidkbthwnhmadhli thphkhxngchawmlayuithrburiekhaocmtiemuxngsngkhlaaelapttani inph s 2382 phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhwmiphrarachoxngkaroprdekla ihecaphrayaymrach bunnakh aelaphrayasriphiphthnrtnrachoksa tht bunnakh ykthpheruxxxkipchwyecaphrayankhrsrithrrmrach nxy aelaphrayasngkhla ethiynesng prabkbtthangit emuxthpheruxkhxngecaphrayaymrach bunnakh aelaphrayasriphiphthn tht ipthungemuxngsngkhlaaelw praktwathphfaykbtithrburiidthxyklbipaelwinpiph s 2384 ecaphrayabdinthredcha singh singhesni thiemuxngphratabxng thulkhxphrarachthantwecaphrayaymrach bunnakh ipchwyrachkar 1 thiemuxngekhmrenuxngcakecaphrayankhrrachsima thxngxin lmpwyaelaklbipyngemuxngnkhrrachsimaaelw 1 ecaphrayaymrach bunnakh cungedinthangipchwyrachkarthiemuxngxudng inph s 2385 phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhwmiphrarachoxngkarihaetngthphipocmtikhlxnghwiyet Vĩnh Tế thicnghwdxansang ecaphrayaymrach bunnakh rwmkbphraphrhmbrirks aekw singhesni aelankxngkhdwng cungykthphcakemuxngxudngekhaocmtikhlxnghwiyetaelacnghwdxansangkhxngewiydnam thphfaysyamsamarthekhayudkhlxnghwiyetidchwkhraw ecaphrayaymrach bunnakh ykthphekhaprachidemuxngocdkhruxeciwdk Chau Đốc aetthukthphywnnaody xngetiyneluxk 1 ekhatiaetkphayecaphrayaymrachthukpunekhathihnaxkaetlukpunthukkradumesux 1 ecaphrayaymrach phraphrhmbrirks aelankxngkhdwngcunglathxyipxyuthiphnmepy caknnecaphrayabdinthredcha singh cungmxbhmayihecaphrayaymrach bunnakh ipsrangpxmprakarihaeknkxngkhdwngthiemuxngxudng 1 emuxph s 2389 phrabathsmedcphranngeklaecaxyuhwmiphrarachdarithicasrangwdrachnddaramephuxepnekiyrtiaekphraxngkhecaosmnswthnawdiphrarachndda odyoprdeklaihecaphrayaymrach bunnakh khnhasthanthiephuxsrangwdrachnddaram ecaphrayaymrach bunnakh ideluxkswnphlimrimkaaephngphrankhrdantawnxxk 3 epnsthanthisrangwd ecaphrayaymrachepnaemkxngkakbkarsrangphraxuobsthphrawiharaelasalakarepriyy 3 inwnthi 4 thnwakhm ph s 2389 mikarchkphraphuththrupcakphrabrmmharachwngxyechiyippradisthanthiphraxuobsthwdrachnddaram ecaphrayaymrach bunnakh prakasaekrasdrihmachwyknchkphra rasdrekhamachwyknchkphraepncanwnmak odyichtaekhphukkbechuxkchklakipaelaecaphrayaymrachkhunxyubntaekhnn emuxthunghwmumthnneliywecaphrayaymrachlngcaktaekhmakhwbkhumkarcdtaekhephuxeliyw emuxtaekheliywsaercaelw ecaphrayaymrachaelaphnkngankalngphukechuxktaekhxyu rasdridyinesiyngmarxngekhaicwaihlakaelwcungchudlakip taekhcungaelnmathbecaphrayaymrachaelaphnkngan ecaphrayaymrachmithncakraoddkhuntaekh dwycharathung 70 piessaelw imwxngiw idyinesiyngekhaohekriywkhunkwinghlbxxkmakhangthnn phxtaekhmathungtwsadudexalmlng taekhkthbtnkhakhadkhanghnungephiyngtaophk thnaysxngkhnekhachwy taekhkthbexathnaysxngkhnnndwy 1 epnehtuihecaphrayaymrach bunnakh thungaekkrrm aelaepnthimakhxngsmyanam ecaphrayaymrachtaekhthb sungtxmaphraphuththrupxngkhni idrbphrarachthannamwa phraestthtmmuninthr txmaphrabathsmedcphramngkuteklaecaxyuhw idphrarachthannamskulaeknayrxytricin sungepnehlnkhxngecaphrayaymrach bunnakh wa ymnakh odykhawa ym macak ymrach sungepnrachthinnamkhxngecaphrayaymrach aela nakh macak bunnakh sungepnchuxtwkhxngecaphrayaymrachxangxing aekikh 1 0 1 1 1 2 1 3 1 4 1 5 1 6 1 7 ecaphrayathiphakrwngs kha bunnakh phrarachphngsawdar krungrtnoksinthr rchchkalthi 3 smmtxmrphnthu phraecabrmwngsethx krmphra eruxngtngecaphrayainkrungrtnoksinthr krungethph krmsilpakr 2545 404 hna hna 42 43 ISBN 974 417 534 6 3 0 3 1 https mgronline com onlinesection detail 9600000101039 orm bunnakh phraphuththrupthingdngamxyangprahlad khrachiwitecaphrayaymrach thrngyimaelathkthayphumakrabihw ekhathungcak https th wikipedia org w index php title ecaphrayaymrach bunnakh ymnakh amp oldid 9435991, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม