เทศมณฑลของสหราชอาณาจักร

เทศมณฑลของสหราชอาณาจักร (อังกฤษ: counties of the United Kingdom) เป็นระดับการปกครองรองจากการปกครองระดับชาติของสหราชอาณาจักรที่มีรากฐานมาจากระบบการปกครองที่ใช้ต่อเนื่องกันมาในประวัติศาสตร์ ในยุคกลางมณฑลเหล่านี้ก็เป็นที่ยอมรับกันแล้วว่าเป็นระดับการปกครองของรัฐบาลท้องถิ่นระดับหนึ่ง ในปัจจุบันมณฑลโบราณในบางท้องที่ก็ได้รับการเปลี่ยนแปลงให้เป็นเมืองสำหรับการบริหารรัฐบาลท้องถิ่นสมัยใหม่ แต่มณฑลในบางท้องที่ก็มาแทนที่ด้วยรัฐบาลท้องถิ่นในรูปอื่นที่มีอำนาจเทียบเท่าระดับมณฑล

เทศมณฑลในอังกฤษ

ดูบทความหลักที่: เทศมณฑลของอังกฤษ

 

แผนที่มณฑลในอังกฤษ

ในอังกฤษ “เทศมณฑล” คือระดับการปกครองรองจากการปกครองระดับภาค ที่โดยทั่วไปมีรากฐานมาจากมณฑลการปกครองของอังกฤษในประวัติศาสตร์ เขตแดนของมณฑลต่างๆ ก็เปลี่ยนแปลงไปตามพระราชบัญญัติต่างที่ออกมาในสองร้อยปีที่ผ่านมา นอกไปจากการเปลี่ยนแปลงที่ว่าแล้ว ในปี ค.ศ. 1889 มณฑลก็ยังแยกเป็น “มณฑลบริหาร” (Administrative county) และ “เทศบาลมณฑล” (County borough) มณฑลและเขตการปกครองของมณฑลที่มีมาก่อนที่จะมีการเปลี่ยนแปลงรู้จักกันในหลายชื่อที่รวมทั้ง “มณฑลโบราณ” หรือ “มณฑลในประวัติศาสตร์”

ความเปลี่ยนแปลงที่เป็นพื้นฐานของโครงสร้างของมณฑลต่างๆ ในปัจจุบันเริ่มในปี ค.ศ. 1965 ภายใต้พระราชบัญญัติรัฐบาลลอนดอน ค.ศ. 1963 (London Government Act 1963) ที่เป็นพระราชบัญญัติที่ทำให้เกิดการก่อตั้งนครลอนดอนและปริมณฑล ในปี ค.ศ. 1974 “มณฑลบริหาร” และ “เทศบาลมณฑล” ก็ถูกยุบเลิกและมาแทนที่ด้วย “มณฑลเมโทรโพลิตัน” (Metropolitan county) และ “มณฑลนอกเมโทรโพลิตัน” (Non-metropolitan county) ที่เขตแดนเปลี่ยนไปจากเดิมมาก ในคริสต์ทศวรรษ 1990 ในบางบริเวณการปกครองของอังกฤษก็มีการก่อตั้งรัฐบาลท้องถิ่นระดับเดียว (Unitary authority) ขึ้นโดยการรวมระบบการบริหารระดับมณฑลและระดับอำเภอ (district) เข้าด้วยกัน

ในปัจจุบันอังกฤษจึงมีระบบการบริหารส่วนท้องถิ่นหลายแบบในระดับมณฑล:

มณฑลในอังกฤษที่มี “ผู้บริหารมณฑลแทนพระองค์” (Lord-Lieutenant) เรียกว่า “มณฑลผู้แทนพระองค์ของอังกฤษ” (Ceremonial counties of England)

เทศมณฑลในสกอตแลนด์

 

มณฑลในสกอตแลนด์ในปี ค.ศ. 1975

 

มณฑลในประวัติศาสตร์ของเวลส์

 

มณฑลในไอร์แลนด์เหนือ

ดูบทความหลักที่: มณฑลในสกอตแลนด์

ในสกอตแลนด์ “มณฑล” ในระดับท้องถิ่นที่ก่อตั้งขึ้นภายใต้พระราชบัญญัติรัฐบาลท้องถิ่น (สกอตแลนด์) ค.ศ. 1889 (Local Government (Scotland) Act 1889) ถูกยุบเลิกในปี ค.ศ. 1975 ภายใต้พระราชบัญญัติรัฐบาลท้องถิ่น (สกอตแลนด์) ค.ศ. 1973 โดยมีรัฐบาลท้องถิ่นของสกอตแลนด์ ค.ศ. 1973 to 1996 และรัฐบาลท้องถิ่นสำหรับเกาะ (Islands council areas of Scotland) มาแทนที่ แต่มณฑลและอำเภอเองก็มาถูกยุบในปี ค.ศ. 1996 โดยพระราชบัญญัติรัฐบาลท้องถิ่น (สกอตแลนด์) ค.ศ. 1994, โดยมีมณฑลการปกครองของสกอตแลนด์ (Council areas of Scotland) เข้ามาแทนที่ ส่วนส่วนที่เป็นเกาะรวมกันเป็นรัฐบาลระดับเดียวที่ไม่มีผลกระทบกระเทือนต่อเขตแดน

รัฐสภาสมัย ค.ศ. 1889 ก่อตั้งเทศบาลมณฑลเพื่อจัดเขตแดนของมณฑลทุกมณฑลยกเว้นหนึ่งมณฑลใหม่โดยแต่ละมณฑลมีเขตแดนที่ติดต่อกันแทนที่จะแตกแยกอย่างที่เคยเป็นกันมา มณฑลใดที่มีอาณาบริเวณแยกออกจากกันก็ถูกจัดใหม่ให้รวมกัน หรือบางครั้งก็รวมสองมณฑลเข้าด้วยกันเป็นมณฑลเดียวมณฑลรอสส์กับมณฑลโครมาร์ทีก็รวมกันเป็นมณฑลรอสส์และโครมาร์ที

มณฑลในสกอตแลนด์ที่มี “ผู้บริหารมณฑลแทนพระองค์” เรียกว่า “มณฑลผู้แทนพระองค์ของสกอตแลนด์”

เทศมณฑลในเวลส์

ดูบทความหลักที่: รัฐบาลท้องถิ่นของเวลส์

มณฑลในประวัติศาสตร์ของเวลส์ 13 มณฑลก่อตั้งตามกฎหมายในปี ค.ศ. 1535 (แม้ว่าบางมณฑลเช่นเพ็มโบรคเชอร์ ก่อตั้งมาตั้งแต่ ค.ศ. 1138) มณฑลบริหาของเวลส์ก่อตั้งในปี ค.ศ. 1889 มีพื้นฐานมาจากมณฑลที่ก่อตั้งขึ้นก่อนหน้านั้น ในปี ค.ศ. 1974 ก็มีการจัดระบบใหม่แต่ก็มายุบเลิกในปี ค.ศ. 1996 และตั้งแต่นั้นมาเวลส์ทั้งหมดก็ถูกแบ่งให้เป็นการปกครองระบบรัฐบาลท้องถิ่นระดับเดียวที่เรียกว่ารัฐบาลท้องถิ่นของเวลส์

มณฑลในเวลส์ที่มี “ผู้บริหารมณฑลแทนพระองค์” เรียกว่า “Preserved counties of Wales” ที่มีพื้นฐานจากมณฑลที่ก่อตั้งในปี ค.ศ. 1974

เทศมณฑลในไอร์แลนด์เหนือ

ดูบทความหลักที่: การปกครองระดับมณฑลของไอร์แลนด์เหนือ

มณฑลในประวัติศาสตร์ของไอร์แลนด์เหนือ ปัจจุบันเลิกใช้ในการบริหารไปแล้ว ไอร์แลนด์เหนือและเบลฟาสต์และเดอร์รีรวมกันกันส่วนบริหารการปกครอง

มณฑลในไอร์แลนด์เหนือประกอบด้วยมณฑลในประวัติศาสตร์ที่รวมทั้งอัลสเตอร์ มณฑลหนึ่งเปลี่ยนชื่อจากมณฑลโคลเลอร์เรน เป็นมณฑลลอนดอนเดอร์รี

อ้างอิง

1. Bryne, T., Local Government in Britain, (1994)
2. Jones, B. et al, Politics UK, (2004)
3. Hampton, W., Local Government and Urban Politics, (1991)
4. Her Majesty's Stationary Office, Aspects of Britain: Local Government, (1996)
5. Kingdom, J., Local Government and Politics in Britain, (1991)
6. Arnold-Baker, C., Local Government Act 1972, (1973)
7. Redcliffe-Maud & Wood, B., English Local Government Reformed, (1974)
8. OPSI - Local Government etc. (Scotland) Act 1994
9. Boundaries of Counties and Parishes in Scotland, Hay Shennan, 1892

ดูเพิ่ม

• ภาคการปกครองของอังกฤษ
• เมืองที่มีฐานะเป็นนครในสหราชอาณาจักร