แทรป (ธรณีวิทยา)

แทรป (อังกฤษ: Trap) คือโครงสร้างทางธรณีวิทยา (structural geology) หรือลักษณะทางการลำดับชั้นหิน (stratigraphy) ที่สามารถกักหรือกั้นไฮโดรคาบอนไว้ได้ ไม่ให้เคลื่อนไหวต่อไปอีก ช่วยให้สามารถกักเก็บไว้ได้ในปริมาณมากทำให้มีค่าทางเศรษฐกิจมากขึ้น โดยปกติพบว่าแทรปจะอยู่ในตำแหน่งโครงสร้างที่สูงกว่าบริเวณโดยรอบและ trap สามารถดำรงอยู่ได้ในกรณีที่มีหินกักเก็บ (reservoir) ทำหน้าที่บรรจุเอาไฮโดรคาร์บอนไว้ และมีชั้นหินที่ทำหน้าที่กั้นไม่ให้ปิโตรเลียมเคลื่อนที่ผ่านไปหรือออกไปจากชั้นหินกักเก็บ

ประเภท

การแบ่งประเภทของ trap นั้นสามารถแบ่งออกเป็น 2 ลักษณะ ดังนี้

• Structural trap คือแทรปที่เกิดจากการเคลื่อนที่ของหินหลังจากที่มีการตกสะสมตัวและกลายเป็นหินแล้ว (post-depositional movement) เกิดเป็นโครงสร้างทางธรณีวิทยาขึ้นมา เช่น folding (anticline trap), faulting และ piercing (salt dome) เป็นต้น

• Stratigraphic trap คือแทรปที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงหรือความแตกต่างในการลำดับชั้นหิน ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนที่ของหินอาจเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของชนิดหิน, การเปลี่ยนแปลงของค่าสัมประสิทธิ์ความซึมได้ในชั้นหิน, การเปลี่ยนรูปลักษณ์ตะกอน (facies change) และการเกิดรอยชั้นไม่ต่อเนื่อง เป็นต้นทั้งนี้มีแหล่งน้ำมันและแก๊สธรรมชาติจำนวนมากที่พบทั้ง structural trap และ stratigraphic trap เกิดร่วมกัน เรียกว่า combination trap

อ้างอิง

อ.ดร.เครือวัลย์ จันทร์แก้ว Trap ภาควิชาธรณีวิทยา คณะวิทยาศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.