แม่น้ำแควน้อย (จังหวัดกาญจนบุรี)

บทความนี้เกี่ยวกับแม่น้ำในจังหวัดกาญจนบุรี สำหรับจังหวัดพิษณุโลก ดูที่ แม่น้ำแควน้อย (จังหวัดพิษณุโลก)

แม่น้ำแควน้อย เป็นแม่น้ำสายสำคัญสายหนึ่งของประเทศที่ตั้งอยู่ทางภาคตะวันตกของประเทศไทย เกิดจากการรวมตัวกันของลำน้ำใหญ่สามสายจากเทือกเขาตะนาวศรี ได้แก่ ซองกาเลีย รันตี และบิคี่ใหญ่ ไหลมาบรรจบกันที่ด้านใต้ของด่านสามสบในพื้นที่อำเภอสังขละบุรี จังหวัดกาญจนบุรี ไหลผ่านอำเภอทองผาภูมิ อำเภอไทรโยค แล้วจึงไหลมาบรรจบกับแม่น้ำศรีสวัสดิ์หรือแม่น้ำแควใหญ่ ที่ตำบลปากแพรก อำเภอเมืองกาญจนบุรี จังหวัดกาญจนบุรี รวมกันเป็นแม่น้ำแม่กลอง มีความยาวประมาณ 318 กิโลเมตร^{[ต้องการอ้างอิง]} สองฝั่งแม่น้ำเป็นภูเขาสูงชัน มีการสร้างอ่างเก็บน้ำวชิราลงกรณ์ (เขื่อนเขาแหลม) ปิดกั้นแม่น้ำแควน้อยที่อำเภอทองผาภูมิ มีเนื้อที่ผิวน้ำ 353 ตารางกิโลเมตร (220,625 ไร่) ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนในท้องที่อำเภอสังขละบุรีและอำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี

แม่น้ำแควน้อยในพื้นที่อุทยานแห่งชาติไทรโยค

ลำน้ำสาขา

ลำน้ำบีคี่ใหญ่

ต้นกำเนิดจากเทือกเขาตะนาวศรีใกล้ชายแดนไทย-พม่า ในเขตอำเภอทองผาภูมิ ลำน้ำไหลขึ้นไปทางทิศเหนือค่อนไปทางทิศตะวันออก ผ่านเขาปล่ยลำปิล๊อก เข้าเขตอำเภอสังขละบุรี ช่างนี้มีลำน้ำสาขาที่สำคัญคือ ลำน้ำบีคี่ ซึ่งกำเนิดจากเทือกเขาตะนาวศรี ที่พรมแดนไทย-พม่าเช่นเดียวกัน แต่อยู่ในเขตอำเภอสังขละบุรี ไหลมาทางทิศตะวันตกสมทบกับลำน้ำบีคี่ใหญ่ ที่บ้านมอญ น้ำยังคงไหลขึ้นสู่ทิศเหนือค่อนไปทางทิสตะวันออกจนกระทั่งอีกประมาณ 6 กิโลเมตร จะถึง สามสบ ลำน้ำหักเลี้ยวไปทางทิศตะวันออก เรียกว่า แม่น้ำแควน้อย ไหลลงตอนใต้ต่อไป ลำน้ำบีคี่ใหญ่มีความยาวประมาณ 70 กิโลเมตร ถือว่าเป็นตอนต้นของแม่น้ำแควน้อย

ลำน้ำซองกาเลีย

ลำน้ำซองกาเลีย หรือ แม่น้ำซองกาเลีย มีทิศทางการไหลจากทิศเหนือลงสู่ทิศใต้ มีต้นกำเนิดจากเทือกเขาตะนาวศรี บริเวณด่านพระเจดีย์สามองค์ มีลำห้วยหลายสายไหลมาสมทบลำน้ำซองกาเลีย ไหลลงใต้ผ่านอำเภอสังขละบุรี และไหลลงแม่น้ำแควน้อยที่สามสบ

ลำน้ำรันตี

ไหลมาจากทิศตะวันออก มีต้นกำเนิดจากภูเขากั้นลุ่มน้ำแควน้อยกับแควใหญ่ ไหลมาบรรจบกับลำน้ำซองกาเลียก่อน อีกประมาณครึ่งกิโลเมตร จึงไหลบรรจบเป็นลำน้ำแควน้อย ภูมิประเทศโดยทั่วไปในลุ่มน้ำแควน้อยเป็นภูเขาใหญ่น้อยเรียงสลับซับซ้อนและสูงชัน บางแห่งเป็นหน้าผาสูง บางแห่งเป็นที่ราบ ลำน้ำแควน้อยไหลผ่านภูมิประเทศที่สวยงาม มีน้ำตก มีห้วย และลำธารเล็กๆไหลลงลำน้ำเกือบตลอดสาย สภาพป่าส่วนใหญ่เป็นป่าไม้เบญพรรณและป่าดงดิบ มีป่าไผ่แซมอยู่ทั่วไป มีป่าสงวนและเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าหลายแห่ง ได้แก่ ป่าสงวนแห่งชาติเขาช้างเผือก เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร ป่าสงวนแห่งชาติห้วยเขย่ง ป่าสงวนแห่งชาติเขาพระฤๅษี เขาบ่อแร่ และป่าสงวนแห่งชาติวังใหญ่-แม่น้ำน้อย

อ้างอิง