ไข่มุกด์ ชูโต
ไข่มุกด์ ชูโต เป็นประติมากรหญิงคนสำคัญของประเทศไทย โดยได้รับการยกย่องให้เป็นประติมากรหญิงคนแรกของประเทศไทย อาจารย์ไข่มุกด์เกิดเมื่อวันที่ 19 เมษายน พ.ศ. 2481 ที่โรงพยาบาลศิริราช เป็นบุตรีของ อำมาตย์เอก พระมัญชุวาที (โชติ ชูโต) และนางมัญชุวาที (แอ๋ว ชูโต) ข้าหลวงในสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง อาจารย์อยู่อาศัยที่บ้านขมิ้นบนถนนอรุณอมรินทร์ แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร จนวาระสุดท้ายของชีวิต
| ไข่มุกด์ ชูโต |
|---|
อาจารย์จบการศึกษาขั้นเตรียมอุดมศึกษาจากโรงเรียนราชินี และจบการศึกษาระดับอุดมศึกษาจากคณะจิตรกรรมและประติมากรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร (ปัจจุบันคือคณะจิตรกรรมประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร) ท่านเริ่มทำงานครั้งแรกให้กับองค์กร USOM และ Getesner ตามลำดับ ก่อนจะลาออกจากงานประจำมาทำงานอิสระ โดยท่านรับทำงานศิลป์หลายชนิด เช่น ประติมากรรม การตกแต่งสวน การตกแต่งภายใน เขียนแบบ ฯลฯ จนเริ่มมีชื่อเสียงในวงการ
ต่อมา นายชูพาสน์ ชูโต ข้าราชการประจำสำนักพระราชวัง ผู้เป็นญาติของอาจารย์ ได้ชักชวนอาจารย์เข้าถวายตัวปฏิบัติงานด้านประติมากรรมต่อสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ โดยอาจารย์ได้สร้างผลงานชิ้นแรกถวายคือ รูปปั้นกินรีแม่ลูก จำนวน 2 ชุด ปัจจุบันติดตั้ง ณ สวนศิวาลัยในพระบรมมหาราชวัง และในบริเวณสวนของพระตำหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์ นอกจากนี้อาจารย์ยังถวายงานต่อสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร และพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ เช่นกัน
เมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2539 อาจารย์เกิดอาการหัวใจหยุดเต้นกะทันหัน หลังเดินทางกลับจากการตรวจดูงานหล่อพระพุทธรูปถวายต่อสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ที่โรงหล่อบนถนนพุทธมณฑล สาย 4 อาจารย์ได้รับการปฐมพยาบาลที่โรงพยาบาลธนบุรี ซึ่งแพทย์ลงความเห็นว่ากล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด และต่อมาสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ฯ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้อาจารย์ไปรักษาต่อที่โรงพยาบาลศิริราช อาจารย์ได้เสียชีวิตลงด้วยอาการปอดบวมและระบบหายใจล้มเหลว เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2539 ด้วยวัย 59 ปี
ผลงานสำคัญ
ผลงานที่เป็นที่จดจำของอาจารย์ไข่มุกด์ ชูโต เช่น
| พระบรมรูป/พระรูป | สถานที่ | จังหวัด | ภาพ |
|---|---|---|---|
| พระบรมราชานุสาวรีย์สองรัชกาล | ด้านหน้าหอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย | กรุงเทพมหานคร | |
| พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล | คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย | กรุงเทพมหานคร | |
| พระบรมราชานุสาวรีย์สามกษัตริย์ | ข่วงสามกษัตริย์ | จังหวัดเชียงใหม่ | |
| หม่อมเจ้าวงศ์ทิพย์สุดา เทวกุล | โรงเรียนราชินีบน | กรุงเทพมหานคร | |
| สมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร | โรงเรียนราชินีบน | กรุงเทพมหานคร | |
| สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก | อาคารสำนักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหิดล | ||
| พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว | ด้านหน้ากระทรวงวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อม | ||
| เจ้าพระยาสุลวะลือไชยสงคราม (เจ้าทิพย์ช้าง) | จังหวัดลำปาง | ||
| สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท | กองพันทหารราบที่ 7 ค่ายมหาสุรสิงหนาท | จังหวัดระยอง | |
| พระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระสุริโยทัย | ทุ่งมะขามหย่อง | จังหวัดพระนครศรีอยุธยา |
ผลงานแกะสลักที่ตกแต่งภายในอาคารของโรงแรมต่าง ๆ เช่น
- โรงแรมนารายณ์
- โรงแรมดุสิตธานี