ไม้เท้าโมเสส

ตามพระธรรมอพยพในพระคริสตธรรม ไม้เท้า (อังกฤษ: staff หรือฉบับพระเจ้าเจมส์ว่า rod; ฮีบรู: מַטֶּה‎ matteh) ที่โมเสส (Moses) ใช้นั้น อยู่ข้างกายเขาตลอดเวลาที่เกิดเหตุการณ์สำคัญในพระธรรมดังกล่าวซึ่งระบุว่า โมเสสใช้ไม้เท้าเสกน้ำจากศิลา แปลงไม้เท้าเป็นงู และใช้แยกทะเลแดง แต่ปัญหาว่า ไม้เท้าของโมเสสเป็นอันเดียวกับไม้เท้าของอาโรน (Aron) พี่ชายของเขาหรือไม่นั้น เป็นที่อภิปรายในหมู่นักวิชาการเสมอมา

โมเสส (ซ้าย) ใช้ไม้เท้าแยกทะเลแดงพาชาวอิสราเอลข้ามฝั่ง ส่วนฟาโรห์และกองทัพ (ขวา) ที่ติดตามมาราวีถูกสายน้ำพัดพาไป ภาพเขียนราว ค.ศ. 1552 ไม้เท้ามีลักษณะเป็นคทา

โมเสสใช้ไม้เท้าแยกทะเลแดง ภาพอายุระหว่าง ค.ศ. 1350–75 ไม้เท้ามีลักษณะเป็นคทากิ่งไม้

โมเสสเอาไม้เท้าเสกน้ำจากศิลาให้ชาวอิสราเอลดื่มกิน ภาพอายุระหว่าง ค.ศ. 1350–75

การอ้างถึงไม้เท้า

ไม้เท้าของโมเสสนั้นเอ่ยถึงครั้งแรกในพระธรรมอพยพ บทที่ 4 วรรคที่ 2 ซึ่งระบุว่า พระเจ้าทรงปรากฏพระกายเป็นพุ่มไม้ที่ไฟลุกโชน (burning bush) ต่อหน้าโมเสส แล้วถามโมเสสว่า "อะไรอยู่ในมือของเจ้า" โมเสสทูลว่า "ไม้เท้า" พระเจ้ารับสั่งให้เขาโยนไม้เท้าลงพื้น ไม้เท้านั้นก็กลายเป็นงู แล้วกลับคืนเป็นไม้เท้าดังเดิม นับจากนั้น ไม้เท้าก็ได้รับเรียกขานว่า "ไม้เท้าพระเจ้า" (rod of God หรือ staff of God)

พระธรรมอพยพ บทที่ 4 วรรคที่ 17–20 ฉบับพระเจ้าเจมส์ มีความว่า

“

[พระเจ้าตรัสว่า] และเจ้าจงถือไม้เท้านี้ไว้ในมือของเจ้า ซึ่งโดยไม้เท้านี้เจ้าจะทำหมายสำคัญต่าง ๆ' และโมเสสได้กลับไปหาเยโธรพ่อตาของตน และพูดกับเขาว่า 'ข้าพเจ้าขอกลับไปหาพวกพี่น้องของข้าพเจ้าซึ่งอยู่ในอียิปต์ และดูว่า พวกเขายังมีชีวิตอยู่หรือไม่' และเยโธรพูดกับโมเสสว่า 'ไปโดยสันติภาพเถิด' และพระเยโฮวาห์ได้ตรัสกับโมเสสในแผ่นดินแห่งมีเดียนว่า 'จงกลับไปยังอียิปต์ เพราะคนทั้งหมดที่แสวงหาที่จะประหารชีวิตของเจ้านั้นตายแล้ว' และโมเสสได้พาภรรยาของตนและบุตรชายทั้งสองของตนไป และให้พวกเขาขี่ลา และท่านกลับไปยังแผ่นดินแห่งอียิปต์ และโมเสสก็ถือไม้เท้าของพระเจ้าในมือของท่านไป

”

ครั้นเมื่อโมเสสและอาโรนพี่ชายไปเฝ้าฟาโรห์เพื่อขอให้ปล่อยชาวอิสราเอลเป็นอิสระ อาโรนสำแดงปาฏิหาริย์หน้าพระที่นั่งโดยแปลงไม้เท้าของตนเป็นงู ฟาโรห์จึงตรัสให้นักวิทยากลของพระองค์แปลงไม้เท้าเป็นงูบ้าง งูของทั้งสองฝ่ายขับเคี่ยวกัน และที่สุดงูของอาโรนก็กลืนกินงูฝ่ายฟาโรห์ไปเสีย แล้วกลับคืนเป็นไม้เท้าให้อาโรน อาโรนใช้ไม้เท้านี้เปลี่ยนแม่น้ำไนล์ให้เป็นโลหิต และยังใช้ตามพระบัญชาของพระเจ้าอีกหลายครั้งเพื่อบันดาลพิบัติภัย (plagues) แก่อียิปต์

เมื่อโมเสสพาชาวอิสราเอลอพยพออกจากอียิปต์ ไปติดค้างอยู่กลางทางด้วยมีทะเลแดงคั่นขวางอยู่ โมเสสจึงยกไม้เท้าของตนขึ้น แล้วเหยียดมือออกไป แยกทะเลแดงออก ให้ผู้คนเดินบนผืนดินกลางทะเลนั้นข้ามไปสู่อีกฝั่ง แต่เมื่อไปถึงฝั่งแล้ว เกิดกันดารน้ำขึ้นช่วงหนึ่ง โมเสสจึงได้รับพระบัญชาจากพระเจ้าให้เอาไม้เท้ากระทุ้งศิลาแตกเป็นน้ำพวยพุ่งออกมาให้ชาวอิสราเอลดื่มกิน แต่การที่โมเสสเอาไม้เท้ากระทุ้งศิลาสองครั้ง เพราะกระทุ้งครั้งแรกแล้วน้ำไม่รินไหลออกมาทันที ทำให้พระเจ้าทรงเข้าใจว่า โมเสสมิได้ศรัทธาในพระองค์เท่าไรนัก จึงลงทัณฑ์เขาโดยมิให้เขาเข้าสู่แผ่นดินแห่งพระสัญญา (promised land)

พระธรรมอพยพ บทที่ 17 วรรคที่ 8–13 ระบุว่า ภายหลัง โมเสสใช้ไม้เท้านั้นช่วยชาวอิสราเอลรบกับชาวอามาเลข (Amalekite) ที่ตำบลเรฟีดิม (Rephidim) โมเสสชูไม้เท้าขึ้นเมื่อไร ชาวอิสราเอลก็มีชัยเมื่อนั้น เขาลดไม้เท้าลงยามใด ชาวอามาเลขก็เป็นฝ่ายเหนือกว่ายามนั้น อาโรนผู้เป็นพี่ชาย และเฮอร์ (Hur) ผู้ติดตาม จึงช่วยให้โมเสสชูไม้เท้าไว้ได้ตลอด โดยให้โมเสสนั่งลง แล้วทั้งสองก็จับมือโมเสสชูขึ้นไว้จนกระทั่งชาวอิสราเอลปราบศัตรูพ่าย

ร่องรอยในปัจจุบัน

มีเรื่องร่ำลือมากมายเกี่ยวกับไม้เท้าของโมเสส

อรรถกถามีดราช (Midrash) ระบุว่า ไม้เท้านั้นตกทอดจากรุ่นสู่รุ่น และอยู่ในท้องพระคลังพระเจ้าแผ่นดินแห่งยูเดีย (Judea) จนพระวิหารหลังก่อน (First Temple) ถูกทำลาย และชาวยิวถูกขับจากแคว้นยูดาย ไม้เท้านั้นก็สาบสูญไป

ส่วนเอกสารจากสุเหร่าฮายาโซฟีอา (Hagia Sophia) ประเทศตุรกี ระบุว่า ไม้เท้าอยู่ที่พระราชวังโทพคาปึ (Topkapı) ในนครอิสตันบูล พระราชวังแห่งนี้ยังอ้างว่า เป็นที่อยู่ของสิ่งศักดิ์สิทธิ์อื่น ๆ เช่น สารีริกธาตุและข้าวของเครื่องใช้ต่าง ๆ ของมุฮัมมัด (Muhammad) แห่งศาสนาอิสลาม

ดูเพิ่ม

• ไม้เท้าอาโรน
• เนหุชทาน งูทองเหลืองที่โมเสสสร้างขึ้นตามเทวบัญชา