กรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์

สำหรับสถานีรถไฟฟ้าบีทีเอส สายสุขุมวิท ดูที่ สถานีกรมทหารราบที่ 11

กรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (อักษรย่อ ร.11 ทม.รอ.) หรือที่นิยมเรียกกันโดยทั่วไปว่า ราบ 11 เป็นหน่วยทหารสืบเนื่องมาแต่โบราณ เดิมคือผู้มีหน้าที่รักษาการณ์ในวัง รัชกาลที่ 4 ให้ฝึกวิชาทหารเพื่อที่จะทำหน้าที่ได้ดียิ่งขึ้น และตั้งเป็นกองทหารรักษาพระบรมมหาราชวัง หรือกองทหารล้อมวัง เครื่องแบบเต็มยศสีน้ำเงินก็น่าจะมาจากสีของเครื่องแบบกรมวัง, ฝ่ายรักษาวัง รัชกาลที่ 5 โปรดเกล้าให้รัชกาลที่ 6 เมื่อครั้งสถาปนาเป็นสยามมกุฏราชกุมาร เป็นพันเอกพิเศษ ของกรมทหารล้อมวังนี้ ซึ่งทำให้หน่วย ร.11 รอ. มีความผูกพันกับรัชกาลที่ 6 ต่อมาเมื่อรัชกาลที่ 6 ทรงขึ้นครองราชย์ ก็ทรงรับเป็นผู้บังคับการพิเศษของกรมทหารราบที่ 11 รักษาพระองค์ ซึ่งสีประจำพระองค์คือสีน้ำเงิน

กรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
เครื่องหมายประจำกรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
ประจำการ	พ.ศ. 2445–ปัจจุบัน
ประเทศ	ไทย
เหล่า	กองทัพบกไทย
รูปแบบ	กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์
ขึ้นกับ	กองพลที่ 1 รักษาพระองค์ (โดยพฤตินัย) หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ (โดยนิตินัย)
หน่วยขึ้นตรง	ทม.ร.11/1 รอ. ทม.ร.11/2 รอ. ทม.ร.11/3 รอ.
กองบัญชาการ	บางเขน, กรุงเทพมหานคร (บก.กรม, กองพันที่ 1, กองพันที่ 2 และ กองพันที่ 3)
สมญา	กรมทหารล้อมวัง
สีหน่วย	น้ำเงิน-ขาว
เพลงหน่วย	มาร์ชราชวัลลภ
วันสถาปนา	20 มกราคม พ.ศ. 2445
สงคราม สำคัญ	กรณีพิพาทอินโดจีน
ปฏิบัติการ สำคัญ	การปราบปรามคอมมิวนิสต์ในประเทศไทย

ประวัติหน่วย

 

ประตูทางเข้ากรมทหารราบที่ 11

โดยมีนามหน่วยว่า กองพันทหารราบที่ 7 นามย่อว่า "ร.พัน.7" ตั้งอยู่ที่ สะพานแดง เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร ซึ่งเป็นที่ตั้งของ กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 1 ในปัจจุบัน ขึ้นการบังคับบัญชาโดยตรงกับ มณฑลทหารบกที่ 1 พ.ศ. 2484 กองทัพบกได้จัดตั้งกรมทหารราบที่ 2 ขึ้นใหม่ ได้แบ่งมอบกองพันทหารราบที่ 7 เป็นหน่วยขึ้นตรงของกรมทหารราบที่ 2 แต่ยังคงใช้นามหน่วยเดิม พ.ศ. 2488 กองทัพบกได้แปรสภาพ กรมทหารราบที่ 2 เป็นกรมทหารราบที่ 11 และได้แบ่งมอบให้ กองพันทหารราบที่ 7 เป็นกองพันทหารราบที่ 2 ขึ้นตรงต่อกรมทหารราบที่ 11 พ.ศ. 2492 กรมทหารราบที่ 11 ภายใต้การบังคับบัญชาของ พันเอก ถนอม กิตติขจร ได้รับการสถาปนาให้เป็นหน่วยทหารรักษาพระองค์ในพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เมื่อ 20 มกราคม พ.ศ. 2492 ดังนั้น กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 11 จึงได้เป็นหน่วยทหารรักษาพระองค์ และใช้นามหน่วยเต็มว่า "กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 11 รักษาพระองค์" นามย่อว่า "ร.11 พัน.2 รอ." นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาจนถึงปัจจุบัน

1 มิถุนายน พ.ศ. 2495 ได้ย้ายที่ตั้งหน่วยจากสะพานแดงมาเข้าที่ตั้งแห่งใหม่ ณ ที่ตั้งปัจจุบันเลขที่ 2 หมู่ที่ 3 ถนนพหลโยธิน แขวงอนุสาวรีย์ เขตบางเขน กรุงเทพมหานคร 10220 เครื่องราชอิสริยาภรณ์ประดับธงชัยเฉลิมพลที่ได้รับ คือ เหรียญรัตนาภรณ์ ชั้นที่ 1 ซึ่งได้รับพระราชทาน เมื่อวันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2500 ในพิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์

นอกจากนี้แล้ว กรมทหารราบที่ 11 รักษาพระองค์ ยังเป็นสถานที่ตั้งของศูนย์อำนวยการแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉิน (ศอฉ.) รวมถึงเป็นที่พักและบัญชาการของนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรี และนายสุเทพ เทือกสุบรรณ รองนายกรัฐมนตรี ในเหตุการณ์การชุมนุมของกลุ่มคนเสื้อแดงเมื่อปี พ.ศ. 2553

1 ตุลาคม พ.ศ. 2561 หน่วยได้เปลี่ยนชื่อใหม่เป็น กรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กรักษาพระองค์ ในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร

18 มกราคม พ.ศ. 2562 หน่วยได้เปลี่ยนชื่อใหม่อีกครั้งเป็น กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 11 ในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ

23 เมษายน พ.ศ. 2562 ราชกิจจานุเบกษาประกาศชื่อหน่วยเป็น กรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ ในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (เฉพาะกองบังคับการ)

4 พฤษภาคม พ.ศ. 2562 เนื่องด้วยมีพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562 จึงมีการเปลี่ยนนามหน่วยอีกครั้งเป็น กรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว และกองพันขึ้นตรงเรียกนามหน่วยว่า กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 11 ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว

วันจันทร์ที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2562 ราชกิจจานุเบกษาประกาศพระราชกำหนดที่กำหนดให้โอนอัตรากำลังพลและงบประมาณของกรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ไปเป็นของ หน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ พร้อมกับ กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ โดยให้มีผลนับแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาคือในวันอังคารที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2562

การจัดกำลังหน่วย

กรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.11 ทม.รอ.) จัดแบ่งกำลังพลภายในหน่วยออกเป็น 3 กองพัน โดยชื่อกองพันเรียกนามหน่วยว่า กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 11 ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวคือ

• กองพันทหารราบที่ 1 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 11 ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (ทม.ร.11/1 รอ.)
• กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 11 ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (ทม.ร.11/2 รอ.)
• กองพันทหารราบที่ 3 กรมทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ที่ 11 ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (ทม.ร.11/3 รอ.)

เครื่องแบบเต็มยศรักษาพระองค์ประจำหน่วย

 

การแต่งกายเต็มยศของนายทหารในสังกัดกรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว

กรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์และกองพันที่ขึ้นตรงกับกรมนี้ทุกกองพัน ใช้เครื่องแบบเต็มยศรักษาพระองค์แบบเดียวกันทั้งหมด ดังนี้

• หมวก หมวกยอดสีขาว มีพู่สีน้ำเงิน หน้าหมวกมีตราพระราชลัญจกร ยอดหมวกและสายรัดคางโซ่ถักทำด้วยโลหะสีทอง
• เสื้อ สักหลาดหรือเสิร์จสีน้ำเงิน ปลอกคอโดยรอบทำด้วยกำมะหยี่สีดำ ปลอกคอด้านบนมีแถบไหมสีเหลือง 1 แถบ แนวอกมีดุมโลหะสีทองขนาดใหญ่ 7 ดุม ที่ดุมมีอักษรพระปรมาภิไธยย่อ วปร. ที่บ่ามีอินทรธนูอ่อน ขัดดุมสีทองขนาดเล็ก
• คันชีพ สายสะพาย ทำด้วยหนังสีน้ำตาลแก่ นายทหารทำด้วยไหมสีทอง
• เข็มขัด ทำด้วยหนังสีน้ำตาล หัวเข็มขัดทำด้วยโลหะสีทอง มีตราเครื่องหมายกองทัพบกดุนนูน
• กางเกง สักหลาดหรือเสิร์จสีดำ ที่แนวตะเข็บข้างมีแถบสักหลาดสีแดง 1 แถบ กว้าง 1 ซม.
• รองเท้า หุ้มข้อหนังสีดำ
• กระเป๋าคันชีพ ทำด้วยหนังสีขาว มีตราพระราชลัญจกรทำด้วยโลหะสีทอง ติดที่ฝากระเป๋า
• ชายเสื้อด้านหลัง มีดุมโลหะสีทองขนาดกลางข้างละ 1 ดุม
• แขนเสื้อด้านข้าง ปลอกข้อมือด้านนอกทั้ง 2 ข้าง ติดอักษรพระปรมาภิไธย วปร.
• คอสังกัด ทำด้วยโลหะสีทอง ประดับที่คอเสื้อด้านซ้ายเป็นเครื่องหมายตราราชวัลลภพร้อมตัวเลขคำย่อของกองพันที่สังกัด

อ้างอิง

1. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/E/100/T_0027.PDF
2. ลับลวงเลือด โดย วาสนา นาน่วม สำนักพิมพ์มติชน: กันยายน พ.ศ. 2553 ISBN 9789740206521
3. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2562/E/100/T_0027.PDF
4. พระราชกำหนดโอนอัตรากำลังพลและงบประมาณบางส่วนของกองทัพบก กองทัพไทย กระทรวงกลาโหม ไปเป็นของหน่วยบัญชาการถวายความปลอดภัยรักษาพระองค์ ซึ่งเป็นส่วนราชการในพระองค์ พ.ศ. ๒๕๖๒

แหล่งข้อมูลอื่น

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ กรมทหารราบที่ 11 มหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากมัลติแมป หรือโกลบอลไกด์
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

พิกัดภูมิศาสตร์: 13°51′46″N 100°35′22″E / 13.862808°N 100.589465°E / 13.862808; 100.589465