กระบก

กระบก
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
ไม่ได้จัดลำดับ:	Angiosperms
ไม่ได้จัดลำดับ:	Eudicots
ไม่ได้จัดลำดับ:	Rosids
อันดับ:	Malpighiales
วงศ์:	Irvingiaceae
สกุล:	Irvingia
สปีชีส์:	I.  malayana
ชื่อทวินาม
Irvingia malayana Oliv. ex A. W. Benn.

กระบก (ชื่อวิทยาศาสตร์: Irvingia malayana) เป็นไม้ในเขตเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ภาคเหนือเรียกมะมื่น ภาคอีสานเรียกหมากบก ภาษาชองเรียกชะอัง สุโขทัยและโคราชเรียกมะลื่น ภาษาส่วยในจังหวัดสุรินทร์เรียกหลักกาย เป็นไม้ยืนต้นในวงศ์ Irvingiaceaeไม่ผลัดใบ เปลือกสีเทาอ่อนปนน้ำตาล ใบเดี่ยว เรียงสลับ ผิวเกลี้ยง ดอกขนาดเล็ก มีขนนุ่ม ออกดอกรวมกันเป็นช่อโตที่ปลายกิ่ง สีขาวอมเขียวอ่อน ผลกลมรี ทรงกล้วยไข่ ขนาดใกล้เคียงกับมะม่วงกะล่อนขนาดเล็ก ผลอ่อนสีเขียว เมื่อแก่จะเข้มขึ้น สุกเป็นสีเหลืองอมเขียว เนื้อเละ เมล็ดแห้ง

การใช้ประโยชน์

เนื้อไม้ใช้ในการก่อสร้าง และเผาถ่าน เมล็ดนำไปอบหรือคั่ว รับประทานได้ เนื้อในเมล็ดรสมันอมหวาน ทางจังหวัดระยองนำเมล็ดกระบกมาบดละเอียด คลุกน้ำตาล ห่อด้วยใบตอง เรียกข้าวราง เมล็ดมีน้ำมันมาก ใช้ทำสบู่และเทียนไขได้ เนื้อในเมล็ด บำรุงเส้นเอ็นและไขข้อ ฆ่าพยาธิในท้อง

อ้างอิง

1. GRIN
2. Asianplant - Irvingia malayana Oliv. ex Benn.
3. Trees in Paddy Fields in Northeast Thailand
4. ‘wild’ food plants used by rice farmers in Kalasin, Northeast Thailand

• นิดดา หงส์วิวัฒน์ และทวีทอง หงส์วิวัฒน์. กระบก ใน ผลไม้ 111 ชนิด: คุณค่าอาหารและการกิน. กทม. แสงแดด. 2550. หน้า 295

แหล่งข้อมูลอื่น

• “Somehow, we managed to live”