การรุกรานของชาวดอเรียน

การรุกรานของชาวดอเรียน (อังกฤษ: Dorian Invasion) เป็นแนวคิดที่สร้างขึ้นมาอธิบายการแพร่กระจายของสำเนียงภาษา และวัฒนธรรมของกลุ่มคนที่นักเขียนกรีกโบราณเรียกว่า "ชาวดอเรียน" จนถึงระดับที่เข้ามาแทนที่ภาษาและวัฒนธรรมที่มีอยู่ก่อนยุคคลาสสิก

ประวัติศาสตร์กรีซ
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของบทความที่เกี่ยวกับ ประเทศกรีซ
กรีซยุคสำริด
อารยธรรมเฮลลาดิค
อารยธรรมซิคละดีส
อารยธรรมไมนอส
อารยธรรมไมซีนี
กรีซโบราณ
กรีซยุคมืด
กรีซยุคอาร์เคอิก
กรีซยุคคลาสสิก
กรีซยุคเฮลเลนิสติก
กรีซยุคโรมัน
กรีซยุคกลาง
กรีซยุคไบแซนไทน์
กรีซยุคฟรังโคคราเชีย
กรีซยุคออตโตมัน
กรีซยุคใหม่
สงครามประกาศเอกราชกรีซ
ราชอาณาจักรกรีซ
สาธารณรัฐเฮลเลนิกที่ 2
คณะการปกครอง 4 สิงหาคม
กรีซยุคยึดครองโดยอักษะ
สงครามกลางเมืองกรีซ
กรีซยุคปกครองโดยทหาร ค.ศ. 1967-1974
สาธารณรัฐเฮลเลนิกที่ 3
ประวัติศาสตร์แบ่งตามหัวข้อ
ศิลปะกรีก · รัฐธรรมนูญ · เศรษฐกิจ · การทหาร · ชื่อ
สถานีย่อยกรีซ แก้ไข

ตามตำนานปรัมปราของกรีก ชาวดอเรียนเข้ามาถือกรรมสิทธิในแผ่นดินเพโลพอนนีส เนื่องจากเหตุการณ์ที่มีชื่อว่า การกลับมาของพวกเฮราไคลดี (กรีกโบราณ: Ἐπιστροφὴ τῶν Ἡρακλειδῶν) หรือ พวกเฮราคลิดส์ (Heraclids) ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นลูกหลานของฮีโร่เฮราคลีส นักวิชาการคลาสสิกเชื่อว่าตำนานนี้อาจจะเป็นเหตุการณ์จริง แต่ทว่าแนวคิดเรื่องการรุกรานของชาวดอเรียนก็เปลี่ยนไปมาหลายครั้ง เพราะทั้งนักนิรุกติศาสตร์ และนักโบราณคดีต่างก็อ้างเหตุการณ์นี้ มาอธิบายการสะดุดและขาดความต่อเนื่องของอารยธรรมไมซีนี นอกจากนี้แบบแผนของการมาถึงของวัฒนธรรมดอเรียน ในเกาะบางแห่งในทะเลเมดิเตอเรเนียน มีความเป็นมาอย่างไรก็ยังไม่ทราบชัดเจน และปัญหาว่าชาวดอเรียนมาจากไหนก็ไม่มีใครทราบ แม่จะทำการศึกษาเรื่องนี้มาเกือบ 200 ปีแล้ว

ตำนาน "การกลับมาของพวกเฮราไคลดี"

 

เฮราคลีสกับอะธีนา เครื่องปั้นดินเผารูปเขียนสีแดงแบบแอตติก

"การกลับมาของพวกเฮราไคลดี" (Ἐπιστροφὴ τῶν Ἡρακλειδῶν - the return of Heracleidae) ตามที่ปรากฎในเรื่องเล่าของชาวกรีก (รวมทั้งในงานเขียนของเฮโรโดตัส) พูดถึงเหล่าผู้สืบสายเลือดของเฮราคลีส ที่ถูกเนรเทศไปจากเพโลพอนนีสเมื่อเฮราคลีสตาย ได้กลับมาเพื่อทวงความเป็นใหญ่ในแผ่นดินเพโลพอนนีสเหมือนในสมัยที่เฮราคลีสยังมีชีวิตอยู่

คำภาษากรีกที่ใช้บรรยายการกลับมาของพวกเฮราไคลดี คือ katienai (κατα + ἱκνεομαι) แปลว่า "ลงมา" หรือ "มายังเบื้องล่าง" แสดงให้เห็นว่าน่าจะเป็นการมาจากพื้นที่สูงลงสู่พื้นที่ต่ำกว่า หรือกวาดลงมาแบบน้ำไหล ซึ่งทำให้มองได้ว่าเป็นการ "รุกราน"

อย่างไรก็ดีพวกเฮราไคลดี ไม่ใช่พวกเดียวกับชาวดอเรียนเสียทีเดียว โดยตำนานเล่าว่าเฮราคลีสมีบุญคุณต่อ อีจิเมียส (หรือ ไอกิมิออส กรีกโบราณ: Αἰγίμιος) กษัตริย์ของชาวดอเรียน โดยช่วยรบจนพิชิตชาวแลปิธส์ (Lapiths) และสังหารกษัตริย์ของพวกนั้นได้ อีจิเมียสจึงแบ่งดินแดนให้ 1 ใน 3 และรับ ฮีลัส (Hyllus) ลูกชายของเฮราคลีสมาเลี้ยงเป็นการตอบแทน

เฮราคลีสสืบสายเลือดมาจากเพอร์ซิอัส หลังจากเฮราคลีสตาย ลูกหลานเพอร์ซิอัสสายเฮราคลิดส์จึงถูกขับออกไปจากแผ่นดิน โดยยูริสธีอัส แต่ยูริสธีอัสและบรรดาลูกชายของเขาเองก็ถูกสังหารจนหมดในระหว่างการยกทัพบุกแอตติกา จึงเหลือแต่ลูกหลานของเฮราคลีสที่สืบสายเลือดมาจากเพอร์ซิอัส