ชาวเปอร์เซีย

สำหรับพันธุ์แมว ดูที่ แมวเปอร์เซีย

ชาวเปอร์เซีย (อังกฤษ: Persians) เป็นกลุ่มชนอิหร่านที่มีประชากรอาศัยอยู่ในประเทศอิหร่านมากกว่าครึ่งหนึ่งของประเทศ โดยมีระบบวัฒนธรรมคล้ายกันและพูดภาษาเปอร์เซียเป็นภาษาแม่ เช่นเดียวกันกับภาษาที่มีความใกล้ชิดกับภาษาเปอร์เซีย

เปอร์เซีย

ประชากรทั้งหมด
ป. 52.5 ล้านคน
ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ
อิหร่าน	49,312,834 (61–65% ของประชากรทั้งหมด)
ภาษา
ภาษาเปอร์เซียและภาษาใกล้เคียง
ศาสนา
อิสลามนิกายชีอะฮ์ (ส่วนใหญ่), อไญยนิยม, ไม่มีศาสนา, คริสต์, บาไฮ, อิสลามนิกายซุนนี, ศูฟี และโซโรอัสเตอร์
กลุ่มชาติพันธุ์ที่เกี่ยวข้อง
กลุ่มชนอิหร่านอื่น ๆ

ในอดีต ชาวเปอร์เซียโบราณอพยพไปยังภูมิภาคเปอร์ซิสในศตวรรษที่ 9 ก่อนคริสต์ศักราช ซึ่งปัจจุบันอยู่ในจังหวัดฟอร์สที่อยู่ทางภาคตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศอิหร่าน พวกเขาเคยก่อตั้งจักรวรรดิที่มีอำนาจมากที่สุดในโลก แล้วส่งอิทธิพลทางวัฒนธรรม การเมือง และสังคมไปทั่วดินแดนและประชากรในโลกโบราณ ตลอกทั้งประวัติศาสตร์ ชาวเปอร์เซียมีส่วนร่วมอย่างมากทั้งในด้านศิลปะและวิทยาศาสตร์ วรรณกรรมเปอร์เซียเป็นหนึ่งในแนววรรณกรรมที่โดดเด่นที่สุดในโลก

ในศัพท์แบบปัจจุบัน ผู้คนที่มีมรดกเปอร์เซีย ซึ่งอาศัยอยู่ในอัฟกานิสถาน, ทาจิกิสถาน และอุซเบกิสถานในปัจจุบันถูกเรียกเป็นชาวทาจิก ในขณะที่กลุ่มชนในคอเคซัส (ส่วนใหญ่อยู่ในอาเซอร์ไบจานและสาธารณรัฐดาเกสถาน ประเทศรัสเซีย) แม้ว่าจะถูกดูดกลืนทางวัฒนธรรมไปแล้ว ถูกเรียกเป็นชาวตัต อย่างไรก็ตาม ในอดีต คำว่าทาจิกกับตัตเป็นคำที่มีความหมายพ้องกันและสามารถใช้คำว่าเปอร์เซียแทนกันได้ อิทธิพลเปอร์เซียนอกอิหร่านขยายทางตะวันออกเฉียงเหนือไปถึงเอเชียกลางกับอัฟกานิสถาน และทางตะวันตกเฉียงเหนือไปถึงคอเคซัส

อ้างอิง

1. "Persian, Iranian". Ethnologue. สืบค้นเมื่อ 11 December 2018. Total Iranian Persian users in all countries.
2. "Iran — The World Factbook". Central Intelligence Agency. สืบค้นเมื่อ 13 May 2013.
3. "Country Profile: Iran" (PDF). Library of Congress – Federal Research Division. May 2008. สืบค้นเมื่อ 30 April 2019.
4. Beck, Lois (2014). Nomads in Postrevolutionary Iran: The Qashqa'i in an Era of Change. Routledge. p. xxii. ISBN 978-1317743866. (...) an ethnic Persian; adheres to cultural systems connected with other ethnic Persians (...)
5. Samadi, Habibeh; Perkins, Nick (2012). Ball, Martin; Crystal, David; Fletcher, Paul (บ.ก.). Assessing Grammar: The Languages of Lars. Multilingual Matters. p. 169. ISBN 978-1-84769-637-3.
6. Fyre, R. N. (29 March 2012). "IRAN v. PEOPLES OF IRAN". Encyclopædia Iranica. The largest group of people in present-day Iran are Persians (*q.v.) who speak dialects of the language called Fārsi in Persian, since it was primarily the tongue of the people of Fārs."
7. Anonby, Erik J. (20 December 2012). "LORI LANGUAGE ii. Sociolinguistic Status of Lori". Encyclopædia Iranica. Conversely, the Nehāvand sub-province of Hamadān is home to ethnic Persians who speak NLori as a mother tongue. (...) The same is true of areas to the southwest, south, and east of the Lori language area (...): while the varieties spoken there show more structural similarity to Lori than to Persian, speakers identify themselves as ethnically Persian.
8. Xavier de Planhol (24 January 2012). "FĀRS i. Geography". Encyclopædia Iranica. IX. pp. ?–336. The name of Fārs is undoubtedly attested in Assyrian sources since the third millennium B.C.E. under the form Parahše. Originally, it was the "land of horses" of the Sumerians (Herzfeld, pp. 181-82, 184-86). The name was adopted by Iranian tribes which established themselves there in the 9th century B.C.E. in the west and southwest of Urmia lake. The Parsua (Pārsa) are mentioned there for the first time in 843 B.C.E., during the reign of Salmanassar III, and then, after they migrated to the southeast (Boehmer, pp. 193-97), the name was transferred, between 690 and 640, to a region previously called Anšan (q.v.) in Elamite sources (Herzfeld, pp. 169-71, 178-79, 186). From that moment the name acquired the connotation of an ethnic region, the land of the Persians, and the Persians soon thereafter founded the vast Achaemenid empire. A never-ending confusion thus set in between a narrow, limited, geographical usage of the term—Persia in the sense of the land where the aforesaid Persian tribes had shaped the core of their power—and a broader, more general usage of the term to designate the much larger area affected by the political and cultural radiance of the Achaemenids. The confusion between the two senses of the word was continuous, fueled by the Greeks who used the name Persai to designate the entire empire.
9. Sacks, David; Murray, Oswyn; Brody, Lisa R. (2005). Encyclopedia of the Ancient Greek World. Facts On File. p. 256 (at the right portion of the page). ISBN 978-0-8160-5722-1.
10. Schmitt, R. "ACHAEMENID DYNASTY". Encyclopædia Iranica. I. pp. 414–426. In 550 B.C. Cyrus (called "the Great" by the Greeks) overthrew the Median empire under Astyages and brought the Persians into domination over the Iranian peoples; he achieved combined rule over all Iran as the first real monarch of the Achaemenid dynasty. Within a few years he founded a multinational empire without precedent—a first world-empire of historical importance, since it embraced all previous civilized states of the ancient Near East. (...) The Persian empire was a multinational state under the leadership of the Persians; among these peoples the Medes, Iranian sister nation of the Persians, held a special position.
11. Farr, Edward (1850). History of the Persians. Robert Carter. pp. 124–7.
12. Roisman & Worthington 2011, p. 345.
13. Durant, Will (1950). Age of Faith. Simon and Schuster. p. 150. Repaying its debt, Sasanian art exported its forms and motives eastward into India, Turkestan, and China, westward into Syria, Asia Minor, Constantinople, the Balkans, Egypt, and Spain.
14. Burke, Andrew; Elliot, Mark (2008). Iran. Lonely Planet. pp. 295 & 114–5 (for architecture) and pp. 68–72 (for arts). ISBN 9781742203492.
15. Hovannisian, Richard G.; Sabagh, Georges (1998). The Persian Presence in the Islamic World. Cambridge University Press. pp. 80–83. ISBN 9780521591850.
16. Spuler, Bertold; Marcinkowski, M. Ismail (2003). Persian Historiography & Geography. Pustaka Nasional Pte Ltd. ISBN 9789971774882.
17. Arberry, Arthur John (1953). The Legacy of Persia. Oxford: Clarendon Press. p. 200. ISBN 0-19-821905-9.
18. "TAJIK i. THE ETHNONYM: ORIGINS AND APPLICATION". Encyclopædia Iranica. 20 July 2009. By mid-Safavid times the usage tājik for 'Persian(s) of Iran' may be considered a literary affectation, an expression of the traditional rivalry between Men of the Sword and Men of the Pen. Pietro della Valle, writing from Isfahan in 1617, cites only Pārsi and ʿAjami as autonyms for the indigenous Persians, and Tāt and raʿiat 'peasant(ry), subject(s)' as pejorative heteronyms used by the Qezelbāš (Qizilbāš) Torkmān elite. Perhaps by about 1400, reference to actual Tajiks was directed mostly at Persian-speakers in Afghanistan and Central Asia; (...)
19. Ostler, Nicholas (2010). The Last Lingua Franca: English Until the Return of Babel. Penguin UK. pp. 1–352. ISBN 978-0141922218. Tat was known to have been used at different times to designate Crimean Goths, Greeks and sedentary peoples generally, but its primary reference came to be the Persians within the Turkic domains. (...) Tat is nowadays specialized to refer to special groups with Iranian languages in the west of the Caspian Sea.
20. Nava'i, Ali Shir (tr. & ed. Robert Devereaux) (1996). Muhakamat al-lughatain. Leiden: Brill. p. 6.
21. Starr, S. F. (2013). Lost Enlightenment: Central Asia's Golden Age from the Arab Conquest to Tamerlane. Princeton University Press.

ข้อมูล

• Ansari, Ali M. (2014). Iran: A Very Short Introduction. Oxford University Press. ISBN 978-0199669349.
• Boyce, Mary (2001). Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices. Psychology Press. ISBN 978-0415239028.
• McGing, B.C. (1986). The Foreign Policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus. BRILL. ISBN 978-9004075917.
• Mitchell, Stephen (2018). "Cappadocia". ใน Nicholson, Oliver (บ.ก.). The Oxford Dictionary of Late Antiquity. Oxford University Press. ISBN 978-0192562463.
• Raditsa, Leo (1983). "Iranians in Asia Minor". ใน Yarshater, Ehsan (บ.ก.). The Cambridge History of Iran, Vol. 3 (1): The Seleucid, Parthian and Sasanian periods. Cambridge University Press. ISBN 978-1139054942.
• Roisman, Joseph; Worthington, Ian (2010). A Companion to Ancient Macedonia. John Wiley and Sons. ISBN 978-1-4051-7936-2.
• Roisman, Joseph; Worthington, Ian (2011). A Companion to Ancient Macedonia. John Wiley and Sons. ISBN 978-1-4443-5163-7.
• Van Dam, Raymond (2002). Kingdom of Snow: Roman Rule and Greek Culture in Cappadocia. University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0812236811.

แหล่งข้อมูลอื่น

• "Persian, Iranian". Ethnologue.