ปรัชญา

ปรัชญา (อังกฤษ: Philosophy จาก กรีก: φιλοσοφία, กรีกโบราณ: philosophia) เป็นการศึกษาเกี่ยวกับคำถามทั่วไปและเป็นพื้นฐาน เช่น เกี่ยวกับการดำรงอยู่ (อภิปรัชญา), เหตุผล (ตรรกศาสตร์), ความรู้ ญาณวิทยา, คุณค่า (จริยศาสตร์), จิตใจ และ ภาษา Such questions are often posed as problems แหล่งข้อมูลบางแหล่งอ้างว่าคำนี้คิดขึ้นโดยพีทากอรัส (c. 570 – c. 495 ปีก่อนค.ศ.) ในขณะที่บางส่วน ปฏิเสธและเชื่อว่าพีทากอรัสนำคำนี้มาใช้จากคำเดิมที่ปรากฏอยู่แล้ว วิธีวิทยาของปรัชญาประกอบด้วยการตั้งคำถาม, การถกเถียงเชิงวิพากษ์, การถกเถียงด้วยเหตุผล และการนำเสนออย่างเป็นระบบระเบียบ

วิทยาลัยเอเธนส์ (1509–1511) โดย ราฟาเอล

ในอดีตแล้ว คำว่า philosophy เคยถูกใช้เพื่อเรียกรวมความรู้ทุกแขนง ส่วนผู้ปฏิบัติปรัชญาจะเรียกว่า นักปรัชญา

ในศตวรรษที่ 19 ภายหลังการเติบโตของมหาวิทยาลัยเพื่อการวิจัยได้นำไปสู่ปรัชญาเชิงวิชาการ (academic philosophy) และนำมาประกอบเป็นอาชีพ

ในปัจจุบัน โดยทั่วไปถือว่าปรัชญาประกอบด้วยสาขาย่อยหลักทางวิชาการได้แก่ อภิปรัชญา ซึ่งศึกษาธรรมชาติพื้นฐานของการดำรงอยู่ และ ความเป็นจริง, ญาณวิทยา ซึ่งศึกษาธรรมชาติของความรู้ และ ความเชื่อ, จริยศาสตร์ ซึ่งศึกษาคุณค่าทางศีลธรรม และ ตรรกศาสตร์ ซึ่งศึกษากฎเกณฑ์ของการให้เหตุผลเพื่อสร้างข้อสรุปจากความจริง สาขาย่อยอื่น ๆ ที่เป็นที่รู้จักของปรัชญา เช่น ปรัชญาวิทยาศาสตร์, ปรัชญาการเมือง, สุนทรียศาสตร์, ปรัชญาภาษา และ ปรัชญาความคิด เป็นต้น

อ้างอิง

1. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Online Etymology Dictionary
2. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Webster's New World Dictionary
3. "Philosophy". Lexico. University of Oxford Press. 2020. จากแหล่งเดิมเมื่อ 28 March 2019. สืบค้นเมื่อ 28 March 2019.
4. Sellars, Wilfrid (1963). (PDF). Routledge and Kegan Paul Ltd. pp. 1, 40. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม (PDF) เมื่อ 23 March 2019. สืบค้นเมื่อ 28 March 2019.
5. Chalmers, David J. (1995). "Facing up to the problem of consciousness". Journal of Consciousness Studies. 2 (3): 200, 219. จากแหล่งเดิมเมื่อ 20 November 2019. สืบค้นเมื่อ 28 March 2019.
6. Henderson, Leah (2019). "The problem of induction". Stanford Encyclopedia of Philosophy. จากแหล่งเดิมเมื่อ 27 March 2019. สืบค้นเมื่อ 28 March 2019.
7. Cicero, Marcus Tullius (1877). Tusculan Disputations. New York: Harper & Brothers. p. 166. From whence all who occupied themselves in the contemplation of nature were both considered and called wise men; and that name of theirs continued to the age of Pythagoras, who is reported to have gone to Phlius, as we find it stated by Heraclides Ponticus, a very learned man, and a pupil of Plato, and to have discoursed very learnedly and copiously on certain subjects with Leon, prince of the Phliasii; and when Leon, admiring his ingenuity and eloquence, asked him what art he particularly professed, his answer was, that he was acquainted with no art, but that he was a philosopher. Leon, surprised at the novelty of the name, inquired what he meant by the name of philosopher, and in what philosophers differed from other men; on which Pythagoras replied, “That the life of man seemed to him to resemble those games which were celebrated with the 166greatest possible variety of sports and the general concourse of all Greece. For as in those games there were some persons whose object was glory and the honor of a crown, to be attained by the performance of bodily exercises, so others were led thither by the gain of buying and selling, and mere views of profit; but there was likewise one class of persons, and they were by far the best, whose aim was neither applause nor profit, but who came merely as spectators through curiosity, to observe what was done, and to see in what manner things were carried on there. And thus, said he, we come from another life and nature unto this one, just as men come out of some other city, to some much frequented mart; some being slaves to glory, others to money; and there are some few who, taking no account of anything else, earnestly look into the nature of things; and these men call themselves studious of wisdom, that is, philosophers: and as there it is the most reputable occupation of all to be a looker-on without making any acquisition, so in life, the contemplating things, and acquainting one’s self with them, greatly exceeds every other pursuit of life.”
8. Cameron, Alister (1938). The Pythagorean Background of the theory of Recollection. George Banta Publishing Company.
9. Jaeger, W. 'On the Origin and Cycle of the Philosophic Ideal of Life.' First published in Sitzungsberichte der preussischen Akademie der Wissenschaften, philosophisch-historishce Klasse, 1928; Eng. Translation in Jaeger's Aristotle, 2nd Ed. Oxford, 1948, 426-61
10. Festugiere, A.J. 'Les Trios Vies', Acta Congressus Madvigiani, vol. 2, Copenhagen, 1958, 131-78
11. Guthrie, W. K. C. (1962–1981). A history of Greek philosophy. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 165–166. ISBN 978-0-521-05160-6. OCLC 22488892. This does not of course amount to saying that the simile goes back to Pythagoras himself, but only that the Greek ideal of philosophia and theoria (for which we may compare Herodotus's attribution of these activities to Solon I, 30) was at a fairly early date annexed by the Pythagoreans for their master
12. Adler, Mortimer J. (2000). How to Think About the Great Ideas: From the Great Books of Western Civilization. Chicago, Ill.: Open Court. ISBN 978-0-8126-9412-3.
13. อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ justification
14. "The English word "philosophy" is first attested to c. 1300, meaning "knowledge, body of knowledge." Harper, Douglas. 2020. "philosophy (n.) 2 กรกฎาคม 2017 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน." Online Etymology Dictionary. Retrieved 8 May 2020.
15. Shapin, Steven (1998). The Scientific Revolution (1st ed.). University Of Chicago Press. ISBN 978-0-226-75021-7.
16. Briggle, Robert; Frodeman, Adam (11 January 2016). "When Philosophy Lost Its Way | The Opinionator". New York Times. จากแหล่งเดิมเมื่อ 5 March 2020. สืบค้นเมื่อ 25 April 2016.
17. "Metaphysics". Merriam-Webster Dictionary. จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 May 2020. สืบค้นเมื่อ 8 May 2020.
18. "Epistemology". Merriam-Webster Dictionary. จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 May 2020. สืบค้นเมื่อ 8 May 2020.

อ้างอิงผิดพลาด: มีป้ายระบุ <ref> สำหรับกลุ่มชื่อ "lower-roman" แต่ไม่พบป้ายระบุ <references group="lower-roman"/> ที่สอดคล้องกัน หรือไม่มีการปิด </ref>