อภิปรัชญา

อภิปรัชญา (อังกฤษ: metaphysics) เป็นสาขาหนึ่งของปรัชญาที่ศึกษาเกี่ยวกับรากฐานของความเป็นจริง ประเด็นถกเถียงในอภิปรัชญาจะประกอบไปด้วยคำถามสำคัญ เช่น อะไรเป็นสิ่งพื้นฐานที่สุดของความเป็นจริง จิตกับวัตถุกายภาพมีความสัมพันธ์กันอย่างไร เจตจำนงเสรีมีอยู่จริงหรือไม่ ธรรมชาติของเวลาคืออะไร ความเป็นสาเหตุมีอยู่จริงหรือไม่ อะไรที่ทำให้ตัวเราเป็นตัวเรา พระเจ้ามีอยู่จริงหรือไม่

อภิธานศัพท์

คำว่า อภิปรัชญา เป็นคำที่พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์ ทรงบัญญัติขึ้น เมื่อพิจารณาตามรูปศัพท์ อภิปรัชญามาจากคำว่า “อภิ” หมายถึง ความยิ่งใหญ่ สูงสุด เหนือสุด และ ”ปรัชญา“หมายถึง ความรู้อันประเสริฐ. เมื่อรวมเข้าด้วยกัน “อภิปรัชญา” จึงหมายถึง ความรู้อันประเสริฐ ที่เกี่ยวข้องกับสิ่งที่อยู่นอกเหนือจากการเห็นทั่ว ๆ ไป หรือความรู้ที่อยู่นอกเหนือการรู้เห็นใด ๆ แต่สามารถรู้และเข้าใจด้วยเหตุผล

คำว่า metaphysics มาจากภาษากรีก มีความหมายตรงตัวว่า หลังจาก [การศึกษา] สิ่งธรรมชาติ คำดังกล่าวที่มาจากหนังสือของอริสโตเติล ซึ่งงานเขียนชิ้นต่างๆ ของเขาถูกรวมรวบเข้าเป็นเล่ม โดยมีงานเขียนชื่อ Metaphysics เป็นเล่มหลังจาก Physics ที่อริสโตเติลได้ศึกษาเกี่ยวกับโลกธรรมชาติ

ปัญหาของอภิปรัชญา

1.ปัญหาเกี่ยวกับความจริงของโลก

2.ปัญหาเกี่ยวกับจิต

3.ปัญหาเกี่ยวกับเจตจำนงเสรี

4.ปัญหาเกี่ยวกับเวลา

5.ปัญหาเกี่ยวกับความเป็นสาเหตุ

6.ปัญหาเกี่ยวกับอัตลักษณ์

7.ปัญหาเกี่ยวกับพระเจ้า

อ้างอิง

1. Crane, Tim & Farkas, Katalin (eds.) (2004). Metaphysics: A Guide and Anthology. Oxford University Press.
2. อดิศักดิ์ ทองบุญ, คู่มืออภิปรัชญา, ราชบัณฑิตยสถาน ISBN 974-575-939-2

ดูเพิ่ม

• Inwagen, Peter and Sullivan, Meghan, "Metaphysics", The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Edward N. Zalta (ed.), URL = https://plato.stanford.edu/archives/spr2020/entries/metaphysics/.
• Conee, Earl & Sider, Theodore (2014). Riddles of Existence: A Guided Tour of Metaphysics (second edition). Oxford University Press.