นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์)
พันเอก นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์) อดีตประธานวุฒิสภา, รองนายกรัฐมนตรี, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเศรษฐการ, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง และอดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงราย
| พันเอก นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์) ป.จ., ม.ป.ช., ม.ว.ม., ว.ม.ล. | |
|---|---|
| ประธานรัฐสภา | |
| ดำรงตำแหน่ง 22 กรกฎาคม 2511 – 17 พฤศจิกายน 2514 | |
| กษัตริย์ | พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร |
| ก่อนหน้า | ทวี บุณยเกตุ |
| ถัดไป | ศิริ สิริโยธิน |
| รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง | |
| ดำรงตำแหน่ง 31 มีนาคม – 16 กันยายน 2500 | |
| นายกรัฐมนตรี | จอมพล ป. พิบูลสงคราม |
| ก่อนหน้า | พลตรี หลวงวิจิตรวาทการ |
| ถัดไป | พจน์ สารสิน |
| รองนายกรัฐมนตรี | |
| ดำรงตำแหน่ง 4 กุมภาพันธ์ 2497 – 26 กุมภาพันธ์ 2500 | |
| นายกรัฐมนตรี | จอมพล ป. พิบูลสงคราม |
| รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเศรษฐการ | |
| ดำรงตำแหน่ง 24 มีนาคม 2495 – 4 กุมภาพันธ์ 2497 | |
| นายกรัฐมนตรี | จอมพล ป. พิบูลสงคราม |
| ก่อนหน้า | หลวงวิจิตรวาทการ |
| ถัดไป | จอมพล ป. พิบูลสงคราม |
| รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ | |
| ดำรงตำแหน่ง 1 มีนาคม 2493 – 8 ธันวาคม 2494 | |
| นายกรัฐมนตรี | จอมพล ป. พิบูลสงคราม |
| ก่อนหน้า | พจน์ สารสิน |
| ดำรงตำแหน่ง 8 ธันวาคม 2494 – 28 มีนาคม 2495 | |
| นายกรัฐมนตรี | จอมพล ป. พิบูลสงคราม |
| ถัดไป | พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนราธิปพงศ์ประพันธ์ |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| เกิด | 24 มิถุนายน พ.ศ. 2446 จังหวัดเชียงใหม่ ประเทศสยาม |
| เสียชีวิต | 21 มิถุนายน พ.ศ. 2517 (70 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย |
| คู่สมรส | คุณหญิงฉวี วรการบัญชา นางจันทร์ฟอง วรการบัญชา นางคำเอ้ย วรการบัญชา |
| ศาสนา | พุทธ |
ประวัติ
พันเอก นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์) เป็นบุตรคนแรกใน 4 คนของ พระพิจิตรโอสถ (รอด สุตันตานนท์) และเจ้ากาบแก้ว ณ ลำพูน โดยมีพี่น้อง ดังนี้
- นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันนานนท์)
- นางเฉลิม บุษบรรณ
- นางฉลอง สารสิทธิประกาศ
- นางฉลวย ณ ลำพูน
พันเอก นายวรการบัญชา ได้ทำการสมรส 3 ครั้ง ได้แก่
- คุณหญิงฉวี วรการบัญชา (ฉวี บุญราศรี)
- ไม่มีบุตรธิดาด้วยกัน
- นางจันทร์ฟอง วรการบัญชา มีบุตรธิดาดังนี้
- ร.ต.ต.บัณฑิต สุตันตานนท์
- นางกิ่งแก้ว ณ เชียงใหม่
- นายธีระ สุตันตานนท์
- นางคำเอ้ย วรการบัญชา มีบุตรดังนี้
- นายเมธี สุตันตานนท์
พันเอก นายวรการบัญชา มีบุตรบุญธรรมคนหนึ่งคือ นางวันดี ณ เชียงใหม่ (สมรสกับ เจ้าทิพย์สมาตย์ ณ เชียงใหม่)
วัยเด็ก
นายบุญเกิด สุตันตานนท์ เกิดที่บ้านริมฝั่งแม่น้ำปิง ตำบลเวียง อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ เข้าเรียนที่โรงเรียนมหาดเล็กหลวง จังหวัดเชียงใหม่ แล้วได้เข้าศึกษาต่อที่โรงเรียนมหาดเล็กหลวง กรุงเทพมหานคร มีสติปัญญาเฉลียวฉลาดสอบไล่ได้ที่ 3 เมื่อจบมัธยมศึกษาปีที่ 8 ขณะอายุ 15 ปีเศษ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ เบิกตัวเข้าเฝ้าฯ และมีพระกระแสรับสั่งแต่งตั้งให้เป็น "นายรองสนิท" ตำแหน่งมหาดเล็กห้องที่พระบรรทม เมื่อปี พ.ศ. 2463 โดยทรงมอบหมายให้อยู่ในความอุปการะอบรมเลี้ยงดูและเป็นบุตรบุญธรรมของพระยาอนิรุทธเทวา (หม่อมหลวงฟื้น พึ่งบุญ) ต่อมามีพระราชดำริให้ส่งตัวไปศึกษาวิชาแพทย์ที่ประเทศอังกฤษด้วยทุนส่วนพระองค์ เมื่อปี พ.ศ. 2464 ครั้นเมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จสวรรคตเมื่อปลายปี พ.ศ. 2468 พันเอก นายวรการบัญชา จึงเดินทางกลับมาภูมิลำเนาเดิมพักอาศัยอยู่ที่เมืองเชียงใหม่
งานการเมือง
เมื่อกลับมาอยู่เชียงใหม่ ได้รับมอบหมายจากพระพิจิตรโอสถผู้เป็นบิดาให้ดูแลไร่นาและเก็บผลประโยชน์ที่จังหวัดเชียงราย ระหว่างนั้นได้ศึกษากฎหมายจนจบเนติบัณฑิต ด้านชื่อเสียงในสังคมได้รับเลือกเป็นนายกเทศมนตรีนครเชียงใหม่เป็นคนแรก เมื่อปี พ.ศ. 2479–พ.ศ. 2480 ได้รับเลือกเป็นผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงรายหลายสมัย และได้เข้าร่วมตำแหน่งสำคัญ ๆ ในคณะรัฐบาล จอมพล ป.พิบูลสงคราม หลังการรัฐประหารเมื่อ พ.ศ. 2490 ด้วยการร่วมในการรัฐประหารด้วย โดยบุคคลในคณะรัฐประหารเรียก พันเอก นายวรการบัญชาอย่างเคารพว่า "พี่วร"
นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์) ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีหลายกระทรวงเช่น รัฐมนตรีสั่งราชการกระทรวงการต่างประเทศ, รัฐมนตรีสั่งการกระทรวงคมนาคม, รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลัง, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเศรษฐการ, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ต่อมาได้รับตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรีและเคยเป็นประธานวุฒิสภาอีกด้วย
ในเหตุการณ์ กบฏแมนฮัตตัน วันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2494 เวลา 10.00 น.นายวรการบัญชา เป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการให้ประกาศกฎอัยการศึก ในจังหวัดพระนครและจังหวัดธนบุรี โดยผ่านพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าธานีนิวัต กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิยากร นับว่าเป็นบุคคลแรกที่รับสนองพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ การใช้กฎอัยการศึกในรัชกาลของพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และในเวลาต่อมาคือในวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2495 ได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ พระราชทานยศ พันเอก นายทหารพิเศษประจำ กรมทหารราบที่ 1 มหาดเล็กรักษาพระองค์ และราชองครักษ์พิเศษแก่ นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์)
นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์) เคยได้รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงราย ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2500 เดือนธันวาคมของปีเดียวกัน
ถึงแก่อสัญกรรม
พันเอก นายวรการบัญชา ยุติบทบาททางการเมืองทั้งหมดหลังการรัฐประหารเมื่อ พ.ศ. 2514 โดยจอมพลถนอม กิตติขจร และถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2517 ขณะอายุ 70 ปี ที่กรุงเทพมหานคร
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2514 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)
- พ.ศ. 2495 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
- พ.ศ. 2495 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
- พ.ศ. 2465 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์วชิรมาลา (ว.ม.ล.)
_ribbon.svg.html){kind=link}
_ribbon.svg.html){kind=link}
_ribbon.svg.html){kind=link}
อ้างอิง
- นายวรการบัญชา เป็นบรรดาศักดิ์ในกรมมหาดเล็กตำแหน่งหุ้มแพรวิเศษ สมัยรัชกาลที่ 6
- . คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2015-02-14. สืบค้นเมื่อ 2018-04-09.
- พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๖ ราย)
- ประกาศตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรีชั่วคราว (รัฐบาลชั่วคราว ซึ่งมี จอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี)
- พระบรมราชโองการ ประกาศ รัฐมนตรีลาออกและแต่งตั้งรัฐมนตรี (คณะรัฐมนตรีในรัฐบาล จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายพจน์ สารสิน ลาออกจากตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงต่างประเทศ แต่งตั้ง นายวรการบัญชา เป็นรัฐมนตรีว่าการ ฯ แทน)
- ราชกิจจานุเบกษา,พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๓๐ ราย) เล่ม 74 ตอน 33ก วันที่ 1 เมษายน 2500
- http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2494/A/041/3.PDF
- ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศ แต่งตั้งนายทหารพิเศษ และราชองครักษ์พิเศษ
- ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ผลการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรทั่วไป
- ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ผลการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรทั่วไป พ.ศ. ๒๕๐๐ ครั้งที่ ๒
- "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้าและฝ่ายใน ประจำปี ๒๕๑๔" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 88 (ตอน 49 ง ฉบับพิเศษ): หน้า 18. 13 พฤษภาคม พ.ศ. 2514. สืบค้นเมื่อ 20 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสายสะพายและชั้นต่ำกว่าสายสะพาย ประจำปี 2495" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 69 (ตอน 72 ง): หน้า 4654. 9 ธันวาคม พ.ศ. 2495. สืบค้นเมื่อ 20 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - "แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 69 (ตอน 4 ง): หน้า 196. 15 มกราคม พ.ศ. 2495. สืบค้นเมื่อ 20 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - "พระราชทานตราวชิรมาลา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 39 (ตอน 0 ง): หน้า 3020. 15 มกราคม พ.ศ. 2465. สืบค้นเมื่อ 20 มีนาคม พ.ศ. 2564. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help)
แหล่งข้อมูลอื่น
- หนังสืองานพระราชทานเพลิงศพพันเอก นายวรการบัญชา, 2517
- คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์ , นาวาอากาศเอก. เจ้านายฝ่ายเหนือ. [1]
- ย่านถนนเจริญเมือง (16)
- หน้า 10 บทความ–การ์ตูน, นายวรการบัญชา : นายกเทศมนตรีคนแรกของเชียงใหม่. "ส่วนร่วมสังคมไทย" โดย นรนิติ เศรษฐบุตร. เดลินิวส์ฉบับที่ 24,354: วันศุกร์ที่ 17 มิถุนายน พ.ศ. 2559 ขึ้น 13 ค่ำ เดือน 7 ปีวอก
| คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์) |
| ก่อนหน้า | นายวรการบัญชา (บุญเกิด สุตันตานนท์) | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| ไม่มีวุฒิสภา สมัยก่อนหน้า เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ (จิตร ณ สงขลา) | ประธานวุฒิสภา (22 กรกฎาคม พ.ศ. 2511 - 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2514) | ไม่มีวุฒิสภา สมัยต่อไป จิตติ ติงศภัทิย์ |