นพปฎลมหาเศวตฉัตร
นพปฎลมหาเศวตฉัตร เป็นสิ่งที่พิจารณาว่าเป็นเครื่องราชกกุธภัณฑ์แห่งประเทศไทยที่เก่าแก่และศักดิ์สิทธิ์ที่สุด ร่มหลวง (เรียกว่า ฉัตร) มีหลายชั้น โดยห้าชั้นสำหรับเจ้าฟ้า เจ็ดชั้นสำหรับสยามมกุฎราชกุมาร (หรืออุปราช)และพระมหากษัตริย์ที่ยังไม่ได้ทำพระราชพิธีครองราชย์ และเก้าชั้นสำหรับพระมหากษัตริย์ไทยที่ผ่านพระราชพิธีแล้ว กษัตริย์องค์ใหม่ไม่สามารถประทับบนบัลลังก์ใต้นพปฎลมหาเศวตฉัตร จนกว่าพิธีราชาภิเษกจะเสร็จสิ้น
.jpg.html){kind=link}
รายละเอียด
ฉัตรทำมาจากผ้าไหมขาวที่เย็บด้วยด้ายทอง มักตั้งบนบัลลังก์ที่สำคัญในพระบรมมหาราชวัง (คล้ายกับเบญจาคริสต์) ตัวฉัตรเองถือเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์และถูกถวายให้แก่กษัตริย์ในวันครบรอบวันบรมราชาภิเษก ปัจจุบันมีอยู่ 7 ฉัตร โดยหกคันอยู่ในห้องพระที่นั่งในพระบรมมหาราชวังและอีกคันอยู่ในพระราชวังดุสิต ความเชื่อนี้มาจากศาสนาฮินดูโบราณว่า ตัวฉัตรแสดงถึงการปกป้องกษัตริย์ทั้งรูปธรรมและนามธรรม การมีหลายชั้นสื่อถึงการสั่งสมเกียรติยศและผลบุญตามตำแหน่งของกษัตริย์ ในระหว่างพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ณ จุดหนึ่งก่อนที่กษัตริย์จะสวมมงกุฎ หัวหน้าพราหมณ์จะเชิญกษัตริย์และทูลเกล้าถวายนพปฎลมหาเศวตฉัตร กษัตริย์จะทรงรับและมอบให้มหาดเล็ก ซึ่งจะตั้งบนบัลลังก์ที่กษัตริย์จะประทับเพื่อสวมมงกุฎ จากนั้น เหล่าพราหมณ์ก็อ่านบทสวดมนต์พร้อมเสียงแตรและดนตรี
ในวันครบรอบวันบรมราชาภิเษก จะมีวันสำคัญที่มีชื่อว่า วันฉัตรมงคล ซึ่งเป็นวันที่กษัตริย์ทรงทำพิธีกรรมในการรำลึกถึงการอุทิศตน โดยจะจัดขึ้นในหอพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย สำหรับพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พิธีนี้มักจัดให้คนทั่วไปได้ชม โดยพระองค์ทรงประทับบนบัลลังก์ที่มีนพปฎลมหาเศวตฉัตรเหนือพระเศียรเพื่อถวายพระพร หลังจากพระองค์สวรรคต รัฐบาลได้ยกเลิกวันหยุดนี้ไป (5 พฤษภาคม)
ที่ตั้ง
ปัจจุบันมีร่มอยู่ 8 คัน โดยหกคันอยู่ในพระบรมมหาราชวัง และสองคันอยู่ในพระราชวังดุสิต
- พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย เหนือพระที่นั่ง พุดตานกาญจนสิงหาสน์
- พระที่นั่งไพศาลทักษิณ เหนือพระที่นั่ง ภัทรบิฐ
- พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน เหนือพระแท่นบรรทมหลังคา
- พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน เหนือพระที่นั่งโซฟา
- พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท มักอยู่เหนือพระแท่นราชบัลลังก์ประดับมุก
- พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท เหนือพระที่นั่ง พุดตานถม
- พระที่นั่งอนันตสมาคม พระราชวังดุสิต เหนือพระที่นั่ง
- พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต เหนือพระที่นั่ง
ภาพ
พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย: พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ประทับใต้ฉัตรในพิธีราชาภิเษก 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493
พระที่นั่งไพศาลทักษิณ: พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงแต่งตั้งสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงในฐานะพระบรมราชินีหลังจากครองราชย์
พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน: พระแท่นบรรทมหลังคาของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช มีฉัตรอยู่เหนือแท่นบรรทม
พระที่นั่งอนันตสมาคม: พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงลงพระนามในรัฐธรรมนูญฉบับแรกแห่งสยามในวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475
ดูเพิ่ม
- ฮติ
- ห้องบัลลังก์
- เบญจาคริสต์
- อัมบราคิวลัม (Umbraculum)
- พระมหากษัตริย์ไทย
- พระราชพิธีบรมราชาภิเษก
อ้างอิง
- อ้างอิง
- Quaritch Wales 1931, p. 70
- Quaritch Wales 1931, p. 93
- Quaritch Wales 1931, p. 95
- Quaritch Wales 1931, p. 85
- Quaritch Wales 1931, p. 213
- . The Government Public Relations Department. 4 May 2016. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2017-09-06. สืบค้นเมื่อ 2017-09-06.
- . Thai Public Broadcasting Service. 5 May 2014. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2017-09-06. สืบค้นเมื่อ 2017-09-06.
- . Thai Public Broadcasting Service. 11 April 2017. คลังข้อมูลเก่า เก็บจาก แหล่งเดิม เมื่อ 2017-09-06. สืบค้นเมื่อ 2017-09-06.
- บรรณานุกรม
- Quaritch Wales, H. G. (1931), Siamese State Ceremonies: Their History and Function, London, United Kingdom: Routledge, ISBN 0853880077CS1 maint: ref=harv (link)
แหล่งข้อมูลอื่น
- Information in Thai