fbpx
วิกิพีเดีย

พระยาอนุมานราชธน (ยง เสฐียรโกเศศ)

สิงหาคม 14, 2021

ศาสตราจารย์ พระยาอนุมานราชธน (14 ธันวาคม พ.ศ. 2431 - 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2512) นักปราชญ์และนักการศึกษาคนสำคัญของไทย ผู้มีผลงานดีเด่นทางด้านวัฒนธรรมและเป็นหนึ่งในบุคคลสำคัญของโลกชาวไทย ประจำปี พ.ศ. 2531 ขององค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก)

ศาสตราจารย์

พระยาอนุมานราชธน
(ยง เสฐียรโกเศศ)

ม.ป.ช., ม.ว.ม., ท.จ.ว.
เกิด14 ธันวาคม พ.ศ. 2431
จังหวัดพระนคร ประเทศสยาม
เสียชีวิต12 กรกฎาคม พ.ศ. 2512 (80 ปี)
จังหวัดพระนคร ประเทศไทย
นามปากกาเสฐียรโกเศศ
อาชีพรับราชการ, นักเขียน
สัญชาติไทย
ผลงานที่สำคัญกามนิต-วาสิฏฐี
คู่สมรสคุณหญิงอนุมานราชธน
(ละไม อนุมานราชธน)
ลายมือชื่อ

ประวัติ

ชาติกำเนิด

พระยาอนุมานราชธนมีนามเดิมว่า ยง เกิดเมื่อวันศุกร์ที่ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2431 ที่เรือนไม้หลังหนึ่ง ติดคูด้านใต้วัดพระยาไกร แถวโรงเลื่อยบริษัทบอร์เนียว ซึ่งตั้งอยู่ที่ ตำบลพระยาไกร อำเภอยานนาวา จังหวัดพระนคร (ซึ่งปัจจุบันคือแขวงวัดพระยาไกร เขตบางคอแหลม กรุงเทพมหานคร) เป็นบุตรของนายหลีกับนางเฮียะ มีชื่อเดิมภาษาจีนว่า หลีกวงหยง ต่อมา ได้เปลี่ยนเป็น ยง และได้รับพระราชทานนามสกุลจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวว่าเสฐียรโกเศศ ต่อมาวันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2485 จึงได้รับพระบรมราชานุญาตให้ใช้ราชทินนามอนุมานราชธนเป็นชื่อสกุล

การศึกษา

เมื่ออายุราวห้าหกขวบได้เริ่มเรียนหนังสือกับบิดา โดยต้องตื่นตั้งแต่ตีห้ามาอ่านหนังสือ ครั้นอายุได้สักสิบขวบมารดาก็พาไปฝากเข้าโรงเรียนบ้านพระยานานา อยู่แถวใต้ปากคลองวัดทองเพลง เป็นนิวาสถานเดิมของพระยานานาพิพิธ บุตรชายคนหนึ่งของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิชัยญาติ โรงเรียนนี้สอนทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ เด็กชายยงเรียนได้เร็วมากกว่าคนอื่นเพราะได้เรียนหนังสือมาแล้วกับบิดา

ต่อมาจึงเข้าเรียนโรงเรียนอัสสัมชัญ พ.ศ. 2443 สมัยนั้นเรียนเป็นภาษาอังกฤษ มีสอนภาษาไทยบ้างสัปดาห์ละสองชั่วโมงเท่านั้น ได้เล่าเรียนจบชั้นมัธยม 4 พอขึ้นชั้นมัธยม 5 ก็ต้องออกจากโรงเรียน เพราะครอบครัวมีฐานะไม่ดี รวมทั้งมีพี่น้องหลายคนและพระยาอนุมานราชธนเป็นบุตรคนโต กระนั้นท่านกลับศึกษานอกระบบโรงเรียนและศึกษาตลอดชีวิต ด้วยมีนิสัยรักความรู้ กระทั่งได้ชื่อว่าเป็นนักปราชญ์คนสำคัญของไทย

การทำงาน

หลังออกจากโรงเรียนท่านได้เริ่มชีวิตการทำงานด้วยการไปฝึกหัดผสมยาที่โอสถศาลาของรัฐบาล และได้เรียนภาษาอังกฤษเพิ่มเติมในตอนกลางคืน แต่เมื่อมิได้รับเบี้ยเลี้ยง จึงลาออกไปทำงานโรงแรมโอเรียนเต็ล ได้เงินเดือนๆ ละ 60 บาท ทำได้ไม่ถึงปีจึงลาออกไปทำงานที่กรมศุลกากรในตำแหน่งเสมียน เงินเดือนๆ ละ 50 บาท ทั้งนี้เพื่อมีเวลาพักผ่อนมากกว่าและรับยกเว้นเกณฑ์เข้าเป็นทหารด้วย ที่กรมศุลกากร พระยาอนุมานราชธนได้พบนายนอร์แมน แมกสแวล ผู้เป็นทั้งหัวหน้าและเป็นผู้สอนภาษาอังกฤษให้พระยาอนุมานราชธนจนแตกฉาน รับราชการก้าวหน้ามาโดยตลอด และได้เลื่อนตำแหน่งจากขุน เป็นหลวง เป็นพระ ตามลำดับ

จนถึงปี พ.ศ. 2467 จึงได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยาอนุมานราชธน มีตำแหน่งราชการในกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ถือศักดินา 1000

ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง มีเหตุต้องออกจากราชการในปี พ.ศ. 2476 ซึ่งขณะนั้นท่านดำรงตำแหน่งผู้ช่วยอธิบดี แต่สองปีถัดมา หลวงวิจิตรวาทการ (วิจิตร วิจิตรวาทการ) ซึ่งเป็นอธิบดีกรมศิลปากรในขณะนั้น ได้ชวนให้กลับมารับราชการที่กรมศิลปากร และด้วยความรู้ความสามารถของท่านจึงได้เลื่อนตำแหน่งขึ้นตามลำดับ ตำแหน่งสุดท้ายได้เป็นอธิบดีกรมศิลปากร ซึ่งภายหลังการเกษียณอายุราชการและการต่ออายุราชการหลายครั้ง จึงออกจากราชการมารับบำนาญ

ครอบครัว

 
พระยาอนุมานราชธน (ยง เสฐียรโกเศศ)

พระยาอนุมานราชธน สมรสกับคุณหญิงอนุมานราชธน (ละไม อนุมานราชธน) สกุลเดิม อุมารัติ บิดาและมารดาแยกทางกันจึงอาศัยอยู่กับป้า ชื่อ แม่หมออี้ ซึ่งเป็นชีอยู่นิกายคริสต์คาทอลิก นางสาวละไมจึงเข้ารีตตามป้าไปด้วย

ความรักของพระยาอนุมานราชธนกับคุณหญิงอนุมานราชธนเป็นรักแรกพบ มีความประทับใจเมื่อแรกเห็นจึงพยายามทำความรู้จัก และขอคุณหญิงอนุมานราชธนแต่งงานโดยเหตุที่ว่าเธอเป็นแม่บ้านแม่เรือนรู้จักจัดการต่าง ๆ ให้เป็นระเบียบเรียบร้อย และคงปรนนิบัติมารดาและพี่น้องของท่านให้ได้รับความสะดวกสบายได้

ท่านมิได้จัดงานเลี้ยง เนื่องจากทางครอบครัวโดยเฉพาะมารดาไม่พอใจกับสะใภ้ที่เข้ารีตผู้นี้ คุณหญิงอนุมานราชธนท่านก็มีขันติอดทนอดกลั้นเป็นอย่างดี พระยาอนุมานราชธนก็มีความซื่อสัตย์ต่อภริยาเป็นอย่างยิ่ง มิได้มีภริยาอื่นเพิ่มเติมอีก

พระยาอนุมานราชธน และคุณหญิงอนุมานราชธน มีบุตรธิดาร่วมกัน 10 คน ดังรายนามต่อไปนี้

  • เด็กหญิงสมปอง อนุมานราชธน
  • นายสมจัย อนุมานราชธน
  • นางสมไสว เหราบัตย์
  • นางสมศรี สุกุมลนันทน์
  • นางสาวภัทรศรี อนุมานราชธน
  • ศาสตราจารย์มัลลี เวชชาชีวะ
  • นายญาณิน อนุมานราชธน
  • นายยรรยง อนุมานราชธน
  • พันตำรวจเอก บรรยง อนุมานราชธน
  • ศาสตราจารย์ แพทย์หญิงยุวัน อนุมานราชธน

หลังเกษียณอายุแล้ว ท่านก็ยังคงเขียนหนังสือและตำราออกมาอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะงานเขียนร่วมกับพระสารประเสริฐ (ตรี นาคะประทีป) ซึ่งมักทำงานด้วยกันโดยใช้นามปากกาว่า เสฐียรโกเศศ-นาคะประทีป เรียบเรียงหนังสือ ตำรา และวรรณกรรมอันทรงคุณค่าออกมาเป็นจำนวนมาก

พระยาอนุมานราชธนถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2512

บรรดาศักดิ์

  • 18 มกราคม พ.ศ. 2454 เป็น ขุนอนุมานราชธน
  • 28 พฤศจิกายน พ.ศ. 2459 เป็น หลวงอนุมานราชธน มีตำแหน่งในกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ถือศักดินา 600
  • 22 ธันวาคม พ.ศ. 2463 เป็น พระอนุมานราชธน มีตำแหน่งราชการในกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ถือศักดินา 800
  • 1 มกราคม พ.ศ. 2467 เป็น พระยาอนุมานราชธน มีตำแหน่งราชการในกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ ถือศักดินา 1,000
  • 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2485 ลาออกจากบรรดาศักดิ์
  • 16 เมษายน พ.ศ. 2491 กลับคืนมีบรรดศักดิ์เป็นพระยาอนุมานราชธนตามเดิม

ผลงานสำคัญ

ผลงานสำคัญของพระยาอนุมานราชธนในช่วงเวลา 80 ปีเศษแห่งชีวิตของท่านมีมากนับเป็นหนังสือได้มากกว่า 200 รายการ ดังปรากฏในเว็บไซต์ของคลังปัญญาชนสยาม[1]ซึ่งเป็นเว็บไซต์เกี่ยวกับงานวรรณกรรมของประเทศไทย เรียงตามลำดับปีที่ตีพิม์เท่าที่ทราบดังนี้

ผลงานที่ทราบปีที่ตีพิมพ์

ปีที่ตีพิมพ์ที่ปรากฏเป็นปีตีพิมพ์ที่ทราบ มีหลายรายการที่มีการตีพิมพ์มาก่อนแล้ว เช่น หิโตปเทศ ที่ตีพิมพ์โดย "โรงพิมพ์ไท" มาตั้งแต่ครั้งแรกร่วมงานกับพระสารประเสริฐ หรือ "นาคะประทีป"

ผลงานที่ไม่ทราบหรือไม่แน่ใจปีที่ตีพิมพ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

อ้างอิง

  1. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศพระราชทานนามสกุล ครั้งที่ 8 ลำดับที่ 688, เล่ม 30, 21 ธันวาคม พ.ศ. 2456, หน้า 2133.
  2. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตใช้ราชทินนามเป็นชื่อสกุล, เล่ม 59, ตอนที่ 33 ง, 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2485, หน้า 1351.
  3. "พระราชทานบรรดาศักดิ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 41 (ง): 3403. 1 มกราคม 2559. สืบค้นเมื่อ 7 เมษายน 2561. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  4. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ เลื่อนและตั้งบรรดาศักดิ์ ข้าราชการกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ เล่ม 28, วันที่ 28 มกราคม ร.ศ. 130, หน้า 2441.
  5. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ พระราชทานบรรดาศักดิ์ ข้าราชการกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ เล่ม 33, วันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2459, หน้า 2391.
  6. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ พระราชทานบรรดาศักดิ์ ข้าราชการกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ เล่ม 37, วันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2463, หน้า 3255.
  7. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ พระราชทานบรรดาศักดิ์ ข้าราชการกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ เล่ม 41, วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2467, หน้า 3403.
  8. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ข้าราชการกราบถวายบังคมลาออกจากบรรดาศักดิ์
  9. "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ข้าราชการกลับคืนมีบรรดาศักดิ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 65 (22 ง): 1607. 27 เมษายน 2491. สืบค้นเมื่อ 25 กรกฎาคม 2562. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)
  10. ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เล่ม 82 ตอนที่ 111 วันที่ 23 ธันวาคม 2508
  11. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ (ในโอกาสพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา วันที่ 5 ธันวาคม พ.ศ. 2500), เล่ม 74, ตอน 107, 17 ธันวาคม พ.ศ. 2500, หน้า 2994.
  12. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ (ในโอกาสพระราชพิธีฉัตรมงคล วันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2504), เล่ม 78, ตอน 40, 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2504, หน้า 1280.
  13. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา, เล่ม 70, ตอน 14 ง, 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2496, หน้า 691.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิคำคมมีคำคมเกี่ยวกับ พระยาอนุมานราชธน (ยง เสฐียรโกเศศ)
  • สมศรี สุกุมลนันทน์. (2549). พ่อ: พระยาอนุมานราชธน. กรุงเทพฯ: มูลนิธิเสฐียรโกเศศ–นาคะประทีป.
ก่อนหน้า พระยาอนุมานราชธน (ยง เสฐียรโกเศศ) ถัดไป
ไม่มี   ผู้อำนวยการมหาวิทยาลัยศิลปากร คนที่ 1
(พ.ศ. 2486 – พ.ศ. 2492) 		  พลตรี พลเรือตรี พลอากาศตรี
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล

สิงหาคม 14, 2021
พระยาอน, มานราชธน, ยง, เสฐ, ยรโกเศศ, บทความน, ได, บแจ, งให, ปร, บปร, งหลายข, กร, ณาช, วยปร, บปร, งบทความ, หร, ออภ, ปรายป, ญหาท, หน, าอภ, ปราย, บทความน, องการจ, ดร, ปแบบข, อความ, การจ, ดหน, การแบ, งห, วข, การจ, ดล, งก, ภายใน, และอ, บทความน, องการแหล, งอ, างอ, ง. bthkhwamniidrbaecngihprbprunghlaykhx krunachwyprbprungbthkhwam hruxxphipraypyhathihnaxphipray bthkhwamnitxngkarcdrupaebbkhxkhwam karcdhna karaebnghwkhx karcdlingkphayin aelaxun bthkhwamnitxngkaraehlngxangxingephimephuxphisucnkhxethccringsastracary phrayaxnumanrachthn 14 thnwakhm ph s 2431 12 krkdakhm ph s 2512 nkprachyaelankkarsuksakhnsakhykhxngithy phumiphlngandiednthangdanwthnthrrmaelaepnhnunginbukhkhlsakhykhxngolkchawithy pracapi ph s 2531 khxngxngkhkarsuksawithyasastraelawthnthrrmaehngshprachachati yuensok sastracaryphrayaxnumanrachthn yng esthiyrokess m p ch m w m th c w ekid14 thnwakhm ph s 2431cnghwdphrankhr praethssyamesiychiwit12 krkdakhm ph s 2512 80 pi cnghwdphrankhr praethsithynampakkaesthiyrokessxachiphrbrachkar nkekhiynsychatiithyphlnganthisakhykamnit wasitthikhusmrskhunhyingxnumanrachthn laim xnumanrachthn laymuxchux enuxha 1 prawti 1 1 chatikaenid 1 2 karsuksa 1 3 karthangan 2 khrxbkhrw 3 brrdaskdi 4 phlngansakhy 4 1 phlnganthithrabpithitiphimph 4 2 phlnganthiimthrabhruximaenicpithitiphimph 5 ekhruxngrachxisriyaphrn 6 xangxing 7 aehlngkhxmulxunprawti aekikhchatikaenid aekikh phrayaxnumanrachthnminamedimwa yng ekidemuxwnsukrthi 14 thnwakhm ph s 2431 thieruxnimhlnghnung tidkhudanitwdphrayaikr aethworngeluxybristhbxreniyw sungtngxyuthi tablphrayaikr xaephxyannawa cnghwdphrankhr sungpccubnkhuxaekhwngwdphrayaikr ekhtbangkhxaehlm krungethphmhankhr epnbutrkhxngnayhlikbnangehiya michuxedimphasacinwa hlikwnghyng txma idepliynepn yng aelaidrbphrarachthannamskulcakphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhwwaesthiyrokess 1 txmawnthi 2 phvsphakhm ph s 2485 cungidrbphrabrmrachanuyatihichrachthinnamxnumanrachthnepnchuxskul 2 karsuksa aekikh emuxxayurawhahkkhwbiderimeriynhnngsuxkbbida odytxngtuntngaettihamaxanhnngsux khrnxayuidsksibkhwbmardakphaipfakekhaorngeriynbanphrayanana xyuaethwitpakkhlxngwdthxngephlng epnniwasthanedimkhxngphrayananaphiphith butrchaykhnhnungkhxngsmedcecaphrayabrmmhaphichyyati orngeriynnisxnthngphasaithyaelaphasaxngkvs edkchayyngeriyniderwmakkwakhnxunephraaideriynhnngsuxmaaelwkbbidatxmacungekhaeriynorngeriynxssmchy ph s 2443 smynneriynepnphasaxngkvs misxnphasaithybangspdahlasxngchwomngethann idelaeriyncbchnmthym 4 phxkhunchnmthym 5 ktxngxxkcakorngeriyn ephraakhrxbkhrwmithanaimdi rwmthngmiphinxnghlaykhnaelaphrayaxnumanrachthnepnbutrkhnot krannthanklbsuksanxkrabborngeriynaelasuksatlxdchiwit dwyminisyrkkhwamru krathngidchuxwaepnnkprachykhnsakhykhxngithy karthangan aekikh hlngxxkcakorngeriynthaniderimchiwitkarthangandwykaripfukhdphsmyathioxsthsalakhxngrthbal aelaideriynphasaxngkvsephimetimintxnklangkhun aetemuxmiidrbebiyeliyng cunglaxxkipthanganorngaermoxeriynetl idengineduxn la 60 bath thaidimthungpicunglaxxkipthanganthikrmsulkakrintaaehnngesmiyn engineduxn la 50 bath thngniephuxmiewlaphkphxnmakkwaaelarbykewneknthekhaepnthhardwy thikrmsulkakr phrayaxnumanrachthnidphbnaynxraemn aemksaewl phuepnthnghwhnaaelaepnphusxnphasaxngkvsihphrayaxnumanrachthncnaetkchan rbrachkarkawhnamaodytlxd aelaideluxntaaehnngcakkhun epnhlwng epnphra tamladbcnthungpi ph s 2467 cungidrbphrarachthanbrrdaskdiepnphrayaxnumanrachthn mitaaehnngrachkarinkrathrwngphrakhlngmhasmbti thuxskdina 1000 3 phayhlngkarepliynaeplngkarpkkhrxng miehtutxngxxkcakrachkarinpi ph s 2476 sungkhnannthandarngtaaehnngphuchwyxthibdi aetsxngpithdma hlwngwicitrwathkar wicitr wicitrwathkar sungepnxthibdikrmsilpakrinkhnann idchwnihklbmarbrachkarthikrmsilpakr aeladwykhwamrukhwamsamarthkhxngthancungideluxntaaehnngkhuntamladb taaehnngsudthayidepnxthibdikrmsilpakr sungphayhlngkareksiynxayurachkaraelakartxxayurachkarhlaykhrng cungxxkcakrachkarmarbbanaykhrxbkhrw aekikh phrayaxnumanrachthn yng esthiyrokess phrayaxnumanrachthn smrskbkhunhyingxnumanrachthn laim xnumanrachthn skuledim xumarti bidaaelamardaaeykthangkncungxasyxyukbpa chux aemhmxxi sungepnchixyunikaykhristkhathxlik nangsawlaimcungekharittampaipdwykhwamrkkhxngphrayaxnumanrachthnkbkhunhyingxnumanrachthnepnrkaerkphb mikhwamprathbicemuxaerkehncungphyayamthakhwamruck aelakhxkhunhyingxnumanrachthnaetngnganodyehtuthiwaethxepnaembanaemeruxnruckcdkartang ihepnraebiyberiybrxy aelakhngprnnibtimardaaelaphinxngkhxngthanihidrbkhwamsadwksbayidthanmiidcdnganeliyng enuxngcakthangkhrxbkhrwodyechphaamardaimphxickbsaiphthiekharitphuni khunhyingxnumanrachthnthankmikhntixdthnxdklnepnxyangdi phrayaxnumanrachthnkmikhwamsuxstytxphriyaepnxyangying miidmiphriyaxunephimetimxikphrayaxnumanrachthn aelakhunhyingxnumanrachthn mibutrthidarwmkn 10 khn dngraynamtxipni edkhyingsmpxng xnumanrachthn naysmcy xnumanrachthn nangsmisw ehrabty nangsmsri sukumlnnthn nangsawphthrsri xnumanrachthn sastracarymlli ewchchachiwa nayyanin xnumanrachthn nayyrryng xnumanrachthn phntarwcexk brryng xnumanrachthn sastracary aephthyhyingyuwn xnumanrachthnhlngeksiynxayuaelw thankyngkhngekhiynhnngsuxaelataraxxkmaxyangsmaesmx odyechphaanganekhiynrwmkbphrasarpraesrith tri nakhaprathip sungmkthangandwyknodyichnampakkawa esthiyrokess nakhaprathip eriyberiynghnngsux tara aelawrrnkrrmxnthrngkhunkhaxxkmaepncanwnmakphrayaxnumanrachthnthungaekxnickrrmemuxwnthi 12 krkdakhm ph s 2512brrdaskdi aekikh18 mkrakhm ph s 2454 epn khunxnumanrachthn 4 28 phvscikayn ph s 2459 epn hlwngxnumanrachthn mitaaehnnginkrathrwngphrakhlngmhasmbti thuxskdina 600 5 22 thnwakhm ph s 2463 epn phraxnumanrachthn mitaaehnngrachkarinkrathrwngphrakhlngmhasmbti thuxskdina 800 6 1 mkrakhm ph s 2467 epn phrayaxnumanrachthn mitaaehnngrachkarinkrathrwngphrakhlngmhasmbti thuxskdina 1 000 7 9 phvsphakhm ph s 2485 laxxkcakbrrdaskdi 8 16 emsayn ph s 2491 klbkhunmibrrdskdiepnphrayaxnumanrachthntamedim 9 phlngansakhy aekikhphlngansakhykhxngphrayaxnumanrachthninchwngewla 80 piessaehngchiwitkhxngthanmimaknbepnhnngsuxidmakkwa 200 raykar dngpraktinewbistkhxngkhlngpyyachnsyam 1 sungepnewbistekiywkbnganwrrnkrrmkhxngpraethsithy eriyngtamladbpithitiphimethathithrabdngni phlnganthithrabpithitiphimph aekikh pithitiphimphthipraktepnpitiphimphthithrab mihlayraykarthimikartiphimphmakxnaelw echn hiotpeths thitiphimphody orngphimphith matngaetkhrngaerkrwmngankbphrasarpraesrith hrux nakhaprathip eruxngkhnmipraoychn 2465 xupkrnramekiyrti 2475 khasxnkhxngphraphuththeca nganaepl 2475 eruxngithy cin 2478 tanansulkakr 2482 wicarneruxngpraephnithasph 2482 eruxngkhxngchatiithy 2483 pratimakrrmithy aeplcaktnchbbphasaxngkvskhxng silp phirasri 2490 niruktisastr 2493 phrarachlyckraelatrapracatwpracataaehnng 2493 xthibaynatsilpithy phrxmdwykhanaeruxngkhitsilp 2494 eruxngphisangethwda 2495 eruxngwthnthrrm 2496 lththikhxngephuxn 2496 eruxngaehlmxinodcinsmyobran 2497 praephniaelakhwamruthwip 2498 echuxchati phasa aelawthnthrrm 2498 kthasritsakhr sakhrepnthirwmkraaesniyay kthabithaelakthamukh aeplcakkaphyphasasnskvt 2499 elikthasinrchkalthi 5 2499 silpsngekhraah aeplcaktnchbbphasaxngkvskhxng silp phirasri 2500 ethskallxykrathng elnsadnawnsngkrant praephnithabuyswdmnteliyngphra 2500 praephniithyekiywkbethskalekhaphrrsa sarth xxkphrrsa 2500 praephniekakhxngithy wadwykarekid karplukbansrangeruxn wadwykartay 2500 praephnikarthabuyswdmnteliyngphra 2500 wthnthrrmebuxngtn 2501 praephnieruxngaetngnganbawsawkhxngithy 2501 praephniekakhxngithy 5 praephnienuxnginkartay 2501 kinotacin 2501 bnthukkhwamru 2502 praephniithyekiywkbethskal 2502 khakhxngwrrnkhdi 2503 kamnit tnchbbaetngodynkekhiynchawednmark kharl xdxlf eclelxrrup aeplrwmkb nakhaprathip odyichchbbthiaeplepnphasaxngkvsody cxhn xi olki 2503 eruxngecdiy 2503 rswrrnkhdi 2504 eruxngxscrrykhxngolk 2504 olkniti itrphaky 2504 kwnxim 2505 praephnienuxnginethskal 2506 hiotpeths karphukmitr karaetkmitr sngkhram khwamsngb 2507 wiwthnakaraehngwthnthrrm 2507 praephnienuxnginkaraetngnganaelapraephniinkarplukeruxn 2507 karsuksawrrnkhdiaengwrrnsilp 2507 wrrnkhdithinaru 2508 xahrbratri 2509 ruiw 2509 praephnienuxnginkarekidkbpraephnienuxnginkartay 2510 praephniebdetld 2510 funkhwamhlng 2510 chiwitchawithysmykxn 2510 khwamsmphnthrahwangsasnaphrahmn phuthth aelachin inaengprawtisastr 2511 xtchiwprawtikhxngphrayaxnumanrachthn 2512 xarythrrmyukhdukdabrrph 2512 thawwiswamitr 2512 praephniplukeruxn aetngngan 2512 phnhnungthiwa 2512 opaelndrachy 2512 nananiti 2513 chati sasna wthnthrrm 2513 cdhmayottxbrahwangesthiyrokess kb s siwrks phrxmdwyprawtiaelakhxekiywkbphrayaxnumanrachthn 2514 karsuksaeruxngpraephniithy 2514 ephchiyhnakbphraecanopeliyn 2514 prawtinanapraeths 2515 emuxngswrrkhaelaphisang ethwda 2515 wrrnkrrmkhxngesthiyrokess 2515 sasnaepriybethiyb 2515 khumthrphykhxngedkeruxngkhnmipraoychn 2515 karsuksaeruxngpraephniithyaelachiwitithysmykxn 2515 niyayebngkhli 2515 praephnitang bangeruxng 2516 prachumeruxngphraramaelaaengkhidcakwrrnkhdi 2516 khaaekw 2516 saranukrmkhxngesthiyrokess 2516 lththi sasna 2516 karsuksasilpaelapraephni 2517 ethskalsngkrant 2525 praephnitang khxngithy 2529 karekid 2531 aetngngan 2531 khwamruekiywkbwrrnkhdiaelaethphniyaysngekhraah 2531 kaenidkhn 2532 chiwitphrasarpraesirththikhaphecaruck 2532 wrrnkrrmeluxksrrsahrbedk 2532 chwfadinslay phlnganthiimthrabhruximaenicpithitiphimph aekikh eruxngsnekiywkbpraephnitang ethskallxykrathng praephnithabuyswdmnteliyngphrapraephnienuxnginkartay praephniithyekiywkbethskallxykrathng praephniithyekywkbethskalsngkrant praephnienuxnginkarekid praephniinkarsrangbanplukeruxnwtnthrrmaelapraephnitang khxngithy olkyukhdukdabrrph elaeruxnginitrphumi lththithrrmeniymaelapraephnikhxngithy praephniekiywkbchiwitkhxngchawithyethskalsngkrant praephniekiywkbchiwitaetngngan xanacaehngkhwamphyayam niyayexkkhxngpacha xsuraelaykstangknxyangir ethphniyaysngekhraah phakh 2 prawtisastrolksmyobran plukeruxn plukeruxn aetngngan wthnthrrm fxlkhxn sdudiedk smyaphithanramekiyrti phngsawdarthrrmchatikhxngstw phrakhensethphniyaysngekhraah phakh 4 thsmntri ithy cin chiwitkhxngchawna osirda nangphyaaehngthaelthray kartay eruxngphraophthistw eruxngphraomhmd napikhxngxisamikchn eruxngphrarachlyckraelatrapracatwpracataaehnng eruxngelnsadnawnsngkrant ethskallxykrathng aelapraephnithabuyswdmnteliyngphra khwyaelapraephnikarthakhwy cdhmaycakphxthungluk ekhruxngrachupophkhaelaekhruxngprakxbphrarachxisriyyskhxngphramhakstriy 25 ekhruxngrachxisriyaphrn aekikhph s 2508 ekhruxngrachxisriyaphrnxnepnthiechidchuyingchangephuxk chnsungsud mhaprmaphrnchangephuxk m p ch 10 ph s 2500 ekhruxngrachxisriyaphrnxnmiekiyrtiysyingmngkudithy chnsungsud mhawchirmngkud m w m 11 ph s 2504 ekhruxngrachxisriyaphrnculcxmekla chnthi 2 thutiyculcxmeklawiess th c w fayhna 12 ph s 2496 ehriyydusdimala ekhmsilpwithya r d m s 13 xangxing aekikh rachkiccanuebksa prakasphrarachthannamskul khrngthi 8 ladbthi 688 elm 30 21 thnwakhm ph s 2456 hna 2133 rachkiccanuebksa prakaskrathrwngmhadithy eruxng phrarachthanphrabrmrachanuyatichrachthinnamepnchuxskul elm 59 txnthi 33 ng 19 phvsphakhm ph s 2485 hna 1351 phrarachthanbrrdaskdi PDF rachkiccanuebksa 41 ng 3403 1 mkrakhm 2559 subkhnemux 7 emsayn 2561 Check date values in accessdate date help rachkiccanuebksa phrabrmrachoxngkar eluxnaelatngbrrdaskdi kharachkarkrathrwngphrakhlngmhasmbti elm 28 wnthi 28 mkrakhm r s 130 hna 2441 rachkiccanuebksa phrabrmrachoxngkar phrarachthanbrrdaskdi kharachkarkrathrwngphrakhlngmhasmbti elm 33 wnthi 10 thnwakhm ph s 2459 hna 2391 rachkiccanuebksa phrabrmrachoxngkar phrarachthanbrrdaskdi kharachkarkrathrwngphrakhlngmhasmbti elm 37 wnthi 2 mkrakhm ph s 2463 hna 3255 rachkiccanuebksa phrabrmrachoxngkar phrarachthanbrrdaskdi kharachkarkrathrwngphrakhlngmhasmbti elm 41 wnthi 1 mkrakhm ph s 2467 hna 3403 prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanphrabrmrachanuyatihkharachkarkrabthwaybngkhmlaxxkcakbrrdaskdi prakassanknaykrthmntri eruxng phrarachthanphrabrmrachanuyatihkharachkarklbkhunmibrrdaskdi PDF rachkiccanuebksa 65 22 ng 1607 27 emsayn 2491 subkhnemux 25 krkdakhm 2562 Check date values in accessdate date help rachkiccanuebksa aecngkhwamsanknaykrthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn elm 82 txnthi 111 wnthi 23 thnwakhm 2508 rachkiccanuebksa aecngkhwamsankkhnarthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn inoxkasphrarachphithiechlimphrachnmphrrsa wnthi 5 thnwakhm ph s 2500 elm 74 txn 107 17 thnwakhm ph s 2500 hna 2994 rachkiccanuebksa aecngkhwamsankkhnarthmntri eruxng phrarachthanekhruxngrachxisriyaphrn inoxkasphrarachphithichtrmngkhl wnthi 5 phvsphakhm ph s 2504 elm 78 txn 40 9 phvsphakhm ph s 2504 hna 1280 rachkiccanuebksa aecngkhwamsanknaykrthmntri eruxng phrarachthanehriyydusdimala ekhmsilpwithya elm 70 txn 14 ng 17 kumphaphnth ph s 2496 hna 691 aehlngkhxmulxun aekikh wikikhakhmmikhakhmekiywkb phrayaxnumanrachthn yng esthiyrokess smsri sukumlnnthn 2549 phx phrayaxnumanrachthn krungethph mulnithiesthiyrokess nakhaprathip kxnhna phrayaxnumanrachthn yng esthiyrokess thdipimmi phuxanwykarmhawithyalysilpakr khnthi 1 ph s 2486 ph s 2492 phltri phleruxtri phlxakastri phraecawrwngsethx phraxngkhecaphanuphnthuyukhlekhathungcak https th wikipedia org w index php title phrayaxnumanrachthn yng esthiyrokess amp oldid 9478306, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม