ลุมพินีวัน (อักษรโรมัน: Lumbini Vana) เป็นพุทธสังเวชนียสถานที่สำคัญแห่งที่ 1 ใน 4 สังเวชนียสถานของชาวพุทธ เป็นสถานที่ประสูติของเจ้าชายสิทธัตถะ ผู้ซึ่งต่อมาตรัสรู้เป็นพระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า ตั้งอยู่ที่อำเภอไภรวา แคว้นอูธ ประเทศเนปาล เป็นพุทธสังเวชนียสถาน 4 ตำบลเพียงแห่งเดียวที่อยู่นอกประเทศอินเดีย ลุมพินีวัน เดิมเป็นสวนป่าสาธารณะหรือวโนทยานที่ร่มรื่นเหมาะแก่การพักผ่อน ในสมัยพุทธกาลลุมพินีวันตั้งอยู่กึ่งกลางระหว่างเมืองกบิลพัสดุ์กับเมืองเทวทหะ ในแคว้นสักกะ บนฝั่งแม่น้ำโรหิณี หลังจากพระพุทธเจ้าปรินิพพานแล้ว พระเจ้าอโศกมหาราชได้โปรดให้สร้างเสาหินขนาดใหญ่มาปักไว้ตรงบริเวณที่ประสูติ เรียกว่า เสาอโศก ที่จารึกข้อความเป็นอักษรพราหมีว่าพระพุทธเจ้าประสูติที่ตรงนี้
ปัจจุบันลุมพินีวันอยู่ในเขตประเทศเนปาล ติดชายแดนประเทศอินเดียทางเหนือเมืองโคราฆปุระ ห่างจากเมืองติเลาราโกต (หรือนครกบิลพัสดุ์) ทางทิศตะวันออก 11 กิโลเมตร และห่างจากสิทธารถนคร (หรือนครเทวทหะ) ทางทิศตะวันตก 11 กิโลเมตร ซึ่งถูกต้องตามตำราพระพุทธศาสนาที่กล่าวว่าลุมพินีวัน สถานที่ประสูติ ตั้งอยู่ระหว่างเมืองกบิลพัสดุ์กับเมืองเทวทหะ ปัจจุบันลุมพินีวันมีเนื้อที่ประมาณ 2,000 ไร่ ทางการเรียกสถานที่นี้ว่า รุมมินเด มีสภาพเป็นชนบท มีผู้อาศัยอยู่ไม่มาก มีสิ่งปลูกสร้างเป็นพุทธสถานเพียงเล็กน้อย แต่มีวัดพุทธอยู่ในบริเวณนี้หลายวัด รวมทั้งวัดไทยลุมพินี ลุมพินีวันได้รับการยกย่องจากยูเนสโกให้เป็นแหล่งมรดกโลก ประเภทมรดกทางวัฒนธรรม ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2540
ลุมพินีวันในสมัยพุทธกาล ในสมัยพุทธกาล ลุมพินีวันอยู่ในเขตแห่งดินแดนที่เรียกว่าชมพูทวีป ตั้งอยู่ระหว่างกรุงกบิลพัสดุ์ เมืองหลวงของพระเจ้าสุทโธทนะ และกรุงเทวทหะ เมืองหลวงของพระเจ้าชนาธิป เป็นพระราชอุทยานลาดลุ่มร่มรื่นกึ่งกลางระหว่างทางสำหรับพักผ่อนหย่อนใจของกษัตริย์และประชาชน สภาพของลุมพินีวันในสมัยนั้นอาจจะพิจารณาได้จากคัมภีร์วิสุทธชนวิลาสินี อรรถกถาขุททกนิกาย อปทาน ได้พรรณนาเป็นภาษาบาลีไว้ว่า
"ทวินฺนํ ปน นครานํ อนฺตเร อุภยนครวาสีนมฺปิ ลุมพินีวนํ นาม มงฺคลสาลวนํ อตฺถิ, ตสฺมึ สมเย มูลโต ปฏฺฐาย ยาว อคฺคสาขา สพฺพํ เอกปาลิผุลฺลํ อโหสิ สาขนฺตเรหิ เจว ปุปฺผนฺตเรหิ จ ปญฺจวณฺณา ภมรคณา นานปฺปการา จ สกุณสงฺฆา มธุรสฺสเรน วิกูชนฺตา สกลํ ลุมฺพินีวนํ จิตฺตลตาวนสทิสํ ฯเปฯ"
แปลว่า: "ในระหว่างเมืองทั้งสอง มีป่าสาละชื่อลุมพินีวันอันเป็นมงคล สมัยนั้นสาละทั้งหมดล้วนมีดอกออกสะพรั่งเป็นแนวเดียวกัน แต่รากจนสุดปลายกิ่ง ตามกิ่งก้านสาขาและดอกนั้นล้วนมีหมู่ภมรนานาชนิด และหมู่นกหลากหลายชนิดส่งเสียงกู่ร้องประสานสำเนียง ดังทั่วทั้งป่า ลุมพินีวันนั้นจึงประดุจเช่นเดียวกับสวนจิตรลดา (อันมีในดาวดึงสเทวโลก) ฉะนั้น ฯลฯ"— วิสุทฺธชนวิลาสินี 1, หน้า 64
หลังจากการประสูติของพระพุทธองค์แล้ว ไม่ปรากฏหลักฐานอื่นว่าพระพุทธเจ้าได้เสด็จมา ณ ที่แห่งนี้แต่อย่างใด แม้พระพุทธเจ้าจะได้เสด็จมา ณ กรุงกบิลพัสดุ์ ก็ประทับที่นิโครธารามที่พระประยูรญาติจัดถวายหาได้มาประทับหรือแสดงธรรม ณ ลุมพินีวันอีกไม่ เนื่องเพราะลุมพินีวันนั้นเป็นอุทยานไม่มีผู้คนอาศัยนั่นเอง
ลุมพินีวันหลังพุทธปรินิพพาน หลังพุทธปรินิพาน กษัตริย์ซึ่งได้รับส่วนแบ่งแห่งพระบรมสารีริกธาตุ ได้นำพระบรมสารีริกธาตุมาบรรจุไว้ในสถูปแห่งหนึ่ง ไม่ไกลจากลุมพินีวันนัก จวบจนพุทธศักราชได้ 294 ปี พระเจ้าอโศกมหาราชได้เสด็จนมัสการพุทธสังเวชนียสถานทั่วทั้งชมพูทวีป พร้อมด้วยพระโมคคัลลีบุตรติสสเถระ (หรือพระอุปคุต) ได้เสด็จมานมัสการ ณ ลุมพินีนี้ พระองค์โปรดฯ ให้พระโมคคัลลีบุตรติสสเถระนำทางและชี้จุดที่เจ้าชายสิทธัตถะประสูติ แล้วทรงสร้างอาราม พระเจดีย์และเสาศิลาจารึกไว้เป็นสัญลักษณ์ว่า ลุมพินีวันนี้มีความสำคัญอย่างไร ซึ่งเสาศิลาหินทรายของพระเจ้าอโศกยังคงตั้งอยู่ ณ ที่เดิมจนถึงปัจจุบัน
สระสรงสนาน และ
มหามายาเทวีวิหาร หลังการบูรณะ
หลังจากยุคของพระเจ้าอโศกมหาราช เรื่องราวของลุมพินีวันได้หายไปจากหน้าประวัติศาสตร์ของพระพุทธศาสนาเกือบ 700 ปี โดยไม่ปรากฏหลักฐานเอกสารที่สามารถสืบค้นถึงความเป็นไปของลุมพินีวันในช่วงนี้ได้ จนในประมาณ พ.ศ. 900 สมณะฟาเหียนได้เดินทางจากประเทศจีนมาถึงลุมพินีวัน ท่านได้กล่าวไว้สั้น ๆ เพียงว่าได้พบบ่อสรงสนาน และระบุที่ตั้งของลุมพินีวันว่าอยู่ไกลจากกรุงกบิลพัสดุ์ไปทางทิศตะวันออกประมาณ 14-16 กิโลเมตร
ต่อมา ในปี พ.ศ. 1181 สมณะเฮี้ยนจัง หรือ พระถังซำจั๋ง ได้เดินทางมาถึงลุมพินีวัน โดยได้จดบันทึกระบุที่ตั้งสถานที่ต่าง ๆ ในลุมพินีวันไว้คร่าว ๆ ท่านได้กล่าวถึงบ่อสรงสนาน ซึ่งคงเป็นบ่อเดียวกับที่สมณะฟาเหียนกล่าวไว้ในบันทึก ซึ่งบ่อนี้ยังคงมีอยู่มาจนปัจจุบัน และกล่าวว่าไม่ไกลจากบ่อนั้นไปประมาณ 24 ก้าว มีต้นสาละต้นหนึ่ง เชื่อกันว่าเป็นจุดที่เจ้าชายสิทธัตถะประสูติ จากจุดนั้นไปทางใต้มีเจดีย์องค์หนึ่ง เชื่อกันว่าเป็นจุดที่พระอินทร์เสด็จจากสวรรค์ลงมาต้อนรับพระราชโอรสที่ประสูติใหม่ ใกล้ ๆ กันมีเจดีย์อีกสี่องค์ ที่สร้างไว้เพื่อถวายแก่ท้าวจตุโลกบาล ที่ทำหน้าที่ถวายอภิบาลพระโอรสประสูติใหม่ และใกล้กันนั้นมีเสาอโศกรูปสิงห์ประดิษฐานอยู่บนยอด
จวบจน พ.ศ. 2438–2439 เซอร์อเล็กซานเดอร์ คันนิงแฮม และคณะ ได้ค้นพบเสาศิลาพระเจ้าอโศกซึ่งถูกฝังดินไว้และพบจารึกเป็นอักษรพราหมีระบุว่าที่แห่งนี้คือสถานที่เจ้าชายสิทธัตถะประสูติ จากนั้นจึงเริ่มมีการขุดค้นทางโบราณคดี โดยพบซากปรักหักพังจำนวนมาก ซากสถูปกว่า 50 องค์ และซากวิหารอาราม มีอายุตั้งแต่สมัยราชวงศ์โมริยะ ราชวงศ์ศุงคะ ราชวงศ์กุษาณะ และสมัยคุปตะ (ประมาณ พ.ศ. 300 - พ.ศ. 950)
จุดแสวงบุญและสภาพของลุมพินีวันในปัจจุบัน ปัจจุบัน ลุมพินีวันได้รับการบูรณะและมีถาวรวัตถุสำคัญที่ชาวพุทธนิยมไปสักการะ คือ "เสาหินพระเจ้าอโศกมหาราช" ที่ระบุว่าสถานที่นี้เป็นสถานที่ประสูติของเจ้าชายสิทธัตถะ นอกจากนี้ ยังมี "วิหารมายาเทวี" ภายในประดิษฐานภาพหินแกะสลักพระรูปพระนางสิริมหามายาประสูติพระราชโอรส โดยเป็นวิหารเก่ามีอายุร่วมสมัยกับเสาหินพระเจ้าอโศก ปัจจุบัน ทางการเนปาลได้สร้างวิหารใหม่ทับวิหารมายาเทวีหลังเก่า และได้ขุดค้นพบศิลาจารึกรูปคล้ายรอยเท้า สันนิษฐานว่าเป็นจารึกรอยเท้าก้าวที่เจ็ดของเจ้าชายสิทธัตถะที่ทรงดำเนินได้เจ็ดก้าวในวันประสูติ
พุทธอุทยานประวัติศาสตร์ของโลก ลุมพินีวันได้รับการพัฒนาจากชาวพุทธทั่วโลก โดยเฉพาะจากโครงการฟื้นฟูพุทธสถานลุมพินีวันให้เป็น "พุทธอุทยานทางประวัติศาสตร์ของโลก" ซึ่งเป็นดำริของ อู ถั่น ชาวพุทธพม่า ในสมัยที่ท่านดำรงตำแหน่งเลขาธิการองค์การสหประชาชาติ ท่านตั้งใจเริ่มโครงการฟื้นฟูให้ลุมพินีวันเป็นศูนย์รวมจิตใจชาวพุทธบนพื้นที่สี่เหลี่ยมผืนผ้ากว่า 6,000 ไร่ (ขนานตามแนวเหนือใต้) แบ่งพื้นที่เป็นสัดส่วนสำหรับปลูกป่าและสร้างวัดพุทธนานาชาติจากทั่วโลกกว่า 41 ประเทศ โดยโบราณสถานลุมพินีวันตั้งอยู่ทางด้านใต้ ปัจจุบัน มีวัดไทยและวัดพุทธทั่วโลกไปสร้างอยู่จำนวนมากและมีขนาดใหญ่โต เพื่อรองรับพุทธศาสนิกชนที่มาสักการะแสวงบุญ
แหล่งมรดกโลก ในการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญครั้งที่ 21 ที่เมืองนาโปลี ประเทศอิตาลี เมื่อ พ.ศ. 2540 ลุมพินีวันได้รับการขึ้นทะเบียนให้เป็นแหล่งมรดกโลกโดยใช้ชื่อว่า "ลุมพินี ที่ประสูติพระพุทธเจ้า" ตามข้อกำหนดและหลักเกณฑ์ในการพิจารณาดังนี้
- (iii) - เป็นสิ่งที่ยืนยันถึงหลักฐานของวัฒนธรรมหรืออารยธรรมที่ปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบันหรือว่าที่สาบสูญไปแล้ว
- (vi) - มีความคิดหรือความเชื่อที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับเหตุการณ์หรือมีความโดดเด่นยิ่งในประวัติศาสตร์
วัดพุทธนานาชาติ ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
ต้นพระศรีมหาโพธิ์ ภายในปริมณฑลลุมพินีวัน
รอยพระพุทธบาทหินสลัก ภายในวิหารมหามายาเทวี (ใหม่)
วัดพุทธนานาชาติ ภายในพุทธอุทยานลุมพินีวัน
ดวงไฟแห่งสินติภาพ ภายในพุทธอุทยานทางประวัติศาสตร์ของโลก สวนลุมพินีวัน
อ้างอิง - พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช) ป.ธ. 9 ราชบัณฑิต พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ ชุด คำวัด, วัดราชโอรสาราม กรุงเทพฯ พ.ศ. 2548
- Malalasekera, G.P. Dictionary of Pali Proper Names Vols.I-II. New Delhi : Munshiram Manoharlal, 1983.
- Lumbini, the Birthplace of the Lord Buddha. UNESCO World Heritage Centre. เรียกข้อมูลเมื่อ 5-5-52 (อังกฤษ)
- ศรีกิตติโสภณ (สุกิตติ) , พระ. มหาชนบท 16 แคว้นในชมพูทวีปในสมัยพุทธกาล และจดหมายเล่าเรื่องอนาคาริกธรรมปาละ. กรุงเทพมหานคร : ไม่ปรากฏชื่อสถานที่พิมพ์, 2539
- ↑ เสฐียร พันธรังษี. พุทธสถานในชมพูทวีป. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ยูไนเต็ด โปรดั๊กชั่น, 2528
- Li, Yongshi, (translator) (1959). The Life of Hsuan Tsang by Huili. Chinese Buddhist Association, Beijing.
- อมตานันทะ,พระ และคณะ.เอกสารโครงการค้นคว้าพุทธสถานในแดนพุทธองค์ทางวิชาการ. กรุงเทพมหานคร : เอกสารตีพิมพ์ถ่ายสำเนาจากต้นฉบับ, ม.ป.ป.
- พระมหาสมจินต์ สมฺมาปญฺโญ. ลุมพินี สถานที่ประสูติพระรูปกายของพระสิทธัตถโคตมพุทธเจ้าแห่งศากยวงศ์. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. 2541
- ลักษณา จีระจันทร์, ตามรอยพระพุทธเจ้า, แพรวสำนักพิมพ์, กรุงเทพฯ พ.ศ. 2549
ดูเพิ่มแหล่งข้อมูลอื่น - ภาพถ่ายทางอากาศของ ลุมพินีวัน
มพ, กษรโรม, lumbini, vana, เป, นพ, ทธส, งเวชน, ยสถานท, สำค, ญแห, งท, ใน, งเวชน, ยสถานของชาวพ, ทธ, เป, นสถานท, ประส, ของเจ, าชายส, ทธ, ตถะ, งต, อมาตร, สร, เป, นพระบรมศาสดาส, มมาส, มพ, ทธเจ, งอย, อำเภอไภรวา, แคว, นอ, ประเทศเนปาล, เป, นพ, ทธส, งเวชน, ยสถาน, ตำบลเ. lumphiniwn xksrormn Lumbini Vana epnphuththsngewchniysthanthisakhyaehngthi 1 in 4 sngewchniysthankhxngchawphuthth epnsthanthiprasutikhxngecachaysiththttha phusungtxmatrsruepnphrabrmsasdasmmasmphuththeca tngxyuthixaephxiphrwa aekhwnxuth praethsenpal epnphuththsngewchniysthan 4 tablephiyngaehngediywthixyunxkpraethsxinediy lumphiniwn edimepnswnpasatharnahruxwonthyanthirmrunehmaaaekkarphkphxn insmyphuththkallumphiniwntngxyukungklangrahwangemuxngkbilphsdukbemuxngethwthha inaekhwnskka bnfngaemnaorhini hlngcakphraphuththecapriniphphanaelw phraecaxoskmharachidoprdihsrangesahinkhnadihymapkiwtrngbriewnthiprasuti eriykwa esaxosk thicarukkhxkhwamepnxksrphrahmiwaphraphuththecaprasutithitrngni 1 lumphini thiprasutiphraphuththeca aehlngmrdkolkodyyuensokesaphraecaxoskphikd27 28 10 2 N 83 16 32 8 E 27 469500 N 83 275778 E 27 469500 83 275778 phikdphumisastr 27 28 10 2 N 83 16 32 8 E 27 469500 N 83 275778 E 27 469500 83 275778praeths enpalphumiphakh exechiyaelaaepsifikpraephthmrdkthangwthnthrrmeknthphicarna iii vi xangxing666prawtikarkhunthaebiynkhunthaebiyn2540 khnakrrmkarsmythi 21 chuxtamthiidkhunthaebiyninbychiaehlngmrdkolk phumiphakhthicdaebngodyyuensokcudhmayaeswngbuyinaednphuththphumiphuththsngewchniysthan 4 tabllumphiniwn phuththkhyasarnath kusinaraemuxngsakhyinsmyphuththkalsawtthi rachkhvhsngkssa ewsalipatlibutr khyaoksmphi kbilphsduethwthha ekseriysthuppawa pharansinalnthaxaramsakhyinsmyphuththkalwdewluwnmhawiharwdechtwnmhawiharsthanthisakhyhlngphuththkalsayci mthurathaexlolra thaxchntamhawithyalynalnthadukhuyaekpccubnlumphiniwnxyuinekhtpraethsenpal tidchayaednpraethsxinediythangehnuxemuxngokhrakhpura hangcakemuxngtielaraokt hruxnkhrkbilphsdu thangthistawnxxk 11 kiolemtr aelahangcaksiththarthnkhr 2 hruxnkhrethwthha thangthistawntk 11 kiolemtr sungthuktxngtamtaraphraphuththsasnathiklawwalumphiniwn sthanthiprasuti tngxyurahwangemuxngkbilphsdukbemuxngethwthha pccubnlumphiniwnmienuxthipraman 2 000 ir thangkareriyksthanthiniwa rummined misphaphepnchnbth miphuxasyxyuimmak misingpluksrangepnphuththsthanephiyngelknxy aetmiwdphuththxyuinbriewnnihlaywd rwmthngwdithylumphini lumphiniwnidrbkarykyxngcakyuensokihepnaehlngmrdkolk praephthmrdkthangwthnthrrm tngaetpi ph s 2540 3 enuxha 1 lumphiniwninsmyphuththkal 2 lumphiniwnhlngphuththpriniphphan 3 cudaeswngbuyaelasphaphkhxnglumphiniwninpccubn 4 phuththxuthyanprawtisastrkhxngolk 5 aehlngmrdkolk 6 wdphuththnanachati 7 xangxing 8 duephim 9 aehlngkhxmulxunlumphiniwninsmyphuththkal aekikh chawphuththnmskar esaphraecaxoskmharach ekhruxnghmaysthanthiphraphuththecaprasuti n lumphiniwn praethsenpal insmyphuththkal lumphiniwnxyuinekhtaehngdinaednthieriykwachmphuthwip tngxyurahwangkrungkbilphsdu emuxnghlwngkhxngphraecasuthoththna aelakrungethwthha emuxnghlwngkhxngphraecachnathip epnphrarachxuthyanladlumrmrunkungklangrahwangthangsahrbphkphxnhyxnickhxngkstriyaelaprachachn sphaphkhxnglumphiniwninsmynnxaccaphicarnaidcakkhmphirwisuththchnwilasini xrrthkthakhuththknikay xpthan idphrrnnaepnphasabaliiwwa thwin n pn nkhran xn ter xuphynkhrwasinm pi lumphiniwn nam mng khlsalwn xt thi ts mu smey mulot pt thay yaw xkh khsakha sph ph exkpaliphul l xohsi sakhn terhi ecw pup phn terhi c py cwn na phmrkhna nanp pkara c skunsng kha mthurs sern wikuchn ta skl lum phiniwn cit tltawnsthis ep aeplwa inrahwangemuxngthngsxng mipasalachuxlumphiniwnxnepnmngkhl smynnsalathnghmdlwnmidxkxxksaphrngepnaenwediywkn aetrakcnsudplayking tamkingkansakhaaeladxknnlwnmihmuphmrnanachnid aelahmunkhlakhlaychnidsngesiyngkurxngprasansaeniyng dngthwthngpa lumphiniwnnncungpraducechnediywkbswncitrlda xnmiindawdungsethwolk chann l wisuth thchnwilasini 1 hna 64 hlngcakkarprasutikhxngphraphuththxngkhaelw imprakthlkthanxunwaphraphuththecaidesdcma n thiaehngniaetxyangid aemphraphuththecacaidesdcma n krungkbilphsdu kprathbthiniokhrtharamthiphraprayuryaticdthwayhaidmaprathbhruxaesdngthrrm n lumphiniwnxikim enuxngephraalumphiniwnnnepnxuthyanimmiphukhnxasynnexng 4 lumphiniwnhlngphuththpriniphphan aekikhhlngphuththpriniphan kstriysungidrbswnaebngaehngphrabrmsaririkthatu idnaphrabrmsaririkthatumabrrcuiwinsthupaehnghnung imiklcaklumphiniwnnk cwbcnphuththskrachid 294 pi phraecaxoskmharachidesdcnmskarphuththsngewchniysthanthwthngchmphuthwip phrxmdwyphraomkhkhllibutrtissethra hruxphraxupkhut idesdcmanmskar n lumphinini phraxngkhoprd ihphraomkhkhllibutrtissethranathangaelachicudthiecachaysiththtthaprasuti aelwthrngsrangxaram phraecdiyaelaesasilacarukiwepnsylksnwa lumphiniwnnimikhwamsakhyxyangir sungesasilahinthraykhxngphraecaxoskyngkhngtngxyu n thiedimcnthungpccubn 5 srasrngsnan aela mhamayaethwiwihar hlngkarburna hlngcakyukhkhxngphraecaxoskmharach eruxngrawkhxnglumphiniwnidhayipcakhnaprawtisastrkhxngphraphuththsasnaekuxb 700 pi odyimprakthlkthanexksarthisamarthsubkhnthungkhwamepnipkhxnglumphiniwninchwngniid cninpraman ph s 900 smnafaehiynidedinthangcakpraethscinmathunglumphiniwn thanidklawiwsn ephiyngwaidphbbxsrngsnan aelarabuthitngkhxnglumphiniwnwaxyuiklcakkrungkbilphsduipthangthistawnxxkpraman 14 16 kiolemtr 5 txma inpi ph s 1181 smnaehiyncng hrux phrathngsacng idedinthangmathunglumphiniwn odyidcdbnthukrabuthitngsthanthitang inlumphiniwniwkhraw thanidklawthungbxsrngsnan sungkhngepnbxediywkbthismnafaehiynklawiwinbnthuk sungbxniyngkhngmixyumacnpccubn aelaklawwaimiklcakbxnnippraman 24 kaw mitnsalatnhnung echuxknwaepncudthiecachaysiththtthaprasuti cakcudnnipthangitmiecdiyxngkhhnung echuxknwaepncudthiphraxinthresdccakswrrkhlngmatxnrbphrarachoxrsthiprasutiihm ikl knmiecdiyxiksixngkh thisrangiwephuxthwayaekthawctuolkbal thithahnathithwayxphibalphraoxrsprasutiihm aelaiklknnnmiesaxoskrupsinghpradisthanxyubnyxd 6 cwbcn ph s 2438 2439 esxrxelksanedxr khnningaehm aelakhna idkhnphbesasilaphraecaxosksungthukfngdiniwaelaphbcarukepnxksrphrahmirabuwathiaehngnikhuxsthanthiecachaysiththtthaprasuti caknncungerimmikarkhudkhnthangobrankhdi odyphbsakprkhkphngcanwnmak saksthupkwa 50 xngkh aelasakwiharxaram mixayutngaetsmyrachwngsomriya rachwngssungkha rachwngskusana aelasmykhupta praman ph s 300 ph s 950 7 cudaeswngbuyaelasphaphkhxnglumphiniwninpccubn aekikh phn xu thn xditelkhathikarxngkhkarshprachachati phudariihchawphuthththwolkrwmknburnalumphiniwnihepnphuththxuthyanprawtisastrkhxngolk pccubn lumphiniwnidrbkarburnaaelamithawrwtthusakhythichawphuththniymipskkara khux esahinphraecaxoskmharach thirabuwasthanthiniepnsthanthiprasutikhxngecachaysiththttha nxkcakni yngmi wiharmayaethwi phayinpradisthanphaphhinaekaslkphrarupphranangsirimhamayaprasutiphrarachoxrs odyepnwiharekamixayurwmsmykbesahinphraecaxosk pccubn thangkarenpalidsrangwiharihmthbwiharmayaethwihlngeka aelaidkhudkhnphbsilacarukrupkhlayrxyetha snnisthanwaepncarukrxyethakawthiecdkhxngecachaysiththtthathithrngdaeninidecdkawinwnprasutiphuththxuthyanprawtisastrkhxngolk aekikhlumphiniwnidrbkarphthnacakchawphuthththwolk odyechphaacakokhrngkarfunfuphuththsthanlumphiniwnihepn phuththxuthyanthangprawtisastrkhxngolk sungepndarikhxng xu thn chawphuththphma insmythithandarngtaaehnngelkhathikarxngkhkarshprachachati thantngicerimokhrngkarfunfuihlumphiniwnepnsunyrwmciticchawphuththbnphunthisiehliymphunphakwa 6 000 ir khnantamaenwehnuxit aebngphunthiepnsdswnsahrbplukpaaelasrangwdphuththnanachaticakthwolkkwa 41 praeths odyobransthanlumphiniwntngxyuthangdanit pccubn miwdithyaelawdphuthththwolkipsrangxyucanwnmakaelamikhnadihyot ephuxrxngrbphuththsasnikchnthimaskkaraaeswngbuyaehlngmrdkolk aekikhinkarprachumkhnakrrmkarmrdkolksmysamykhrngthi 21 thiemuxngnaopli praethsxitali emux ph s 2540 lumphiniwnidrbkarkhunthaebiynihepnaehlngmrdkolkodyichchuxwa lumphini thiprasutiphraphuththeca 8 tamkhxkahndaelahlkeknthinkarphicarnadngni iii epnsingthiyunynthunghlkthankhxngwthnthrrmhruxxarythrrmthipraktihehnxyuinpccubnhruxwathisabsuyipaelw vi mikhwamkhidhruxkhwamechuxthiekiywkhxngodytrngkbehtukarnhruxmikhwamoddednyinginprawtisastrwdphuththnanachati aekikhswnnirxephimetimkhxmul khunsamarthchwyephimkhxmulswnniid tnphrasrimhaophthi phayinprimnthllumphiniwn rxyphraphuththbathhinslk phayinwiharmhamayaethwi ihm wdphuththnanachati phayinphuththxuthyanlumphiniwn dwngifaehngsintiphaph phayinphuththxuthyanthangprawtisastrkhxngolk swnlumphiniwnxangxing aekikh phrathrrmkittiwngs thxngdi suretoch p th 9 rachbnthit phcnanukrmephuxkarsuksaphuththsasn chud khawd wdrachoxrsaram krungethph ph s 2548 Malalasekera G P Dictionary of Pali Proper Names Vols I II New Delhi Munshiram Manoharlal 1983 Lumbini the Birthplace of the Lord Buddha UNESCO World Heritage Centre eriykkhxmulemux 5 5 52 xngkvs srikittiosphn sukitti phra mhachnbth 16 aekhwninchmphuthwipinsmyphuththkal aelacdhmayelaeruxngxnakharikthrrmpala krungethphmhankhr impraktchuxsthanthiphimph 2539 5 0 5 1 esthiyr phnthrngsi phuththsthaninchmphuthwip krungethphmhankhr orngphimphyuinetd oprdkchn 2528 Li Yongshi translator 1959 The Life of Hsuan Tsang by Huili Chinese Buddhist Association Beijing xmtanntha phra aelakhna exksarokhrngkarkhnkhwaphuththsthaninaednphuththxngkhthangwichakar krungethphmhankhr exksartiphimphthaysaenacaktnchbb m p p phramhasmcint sm mapy oy lumphini sthanthiprasutiphrarupkaykhxngphrasiththtthokhtmphuththecaaehngsakywngs krungethphmhankhr sankphimphmhawithyalymhaculalngkrnrachwithyaly 2541 lksna ciracnthr tamrxyphraphuththeca aephrwsankphimph krungethph ph s 2549duephim aekikhkaraeswngbuykhxngchawphuththindinaednphuththphumiaehlngkhxmulxun aekikhwikisxrs mingantnchbbekiywkb khabuchaphuththsngewchniysthan 4 tablkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb lumphiniwnphaphthaythangxakaskhxng lumphiniwn erimtn naethiywesnthangaeswngbuykhxngchawphuththindinaednphuththphumi eriyngtamehtukarninphuththprawti lumphiniwn sngewchniysthanaehngthi 1 sthanthiprasutikhxngecachaysiththttha sthanthithdip phuththkhya sngewchniysthanaehngthi 2 sthanthitrsrukhxngphraphuththeca ekhathungcak https th wikipedia org w index php title lumphiniwn amp oldid 9471043, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม