พระแม่มนสาเทวี
ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
พระมนสาเทวี (อังกฤษ: Manasa devi) หรือ พระมนัสเทวี (อังกฤษ: mansa devi) เป็นเทพธิดาในศาสนาฮินดูและเป็นเทพีแห่งพญานาคและเทวีแห่งอสรพิษในศาสนาฮินดู., โดยพระนางเป็นองค์เดียวพระนางชางคุลีโพธิสัตว์ (อังกฤษ: Janguli Bodhisatva)(จีน: 常瞿利菩薩)(เขมร: ព្រះនាងឆាងគុលីពោធិសត្វ) ในคติพระพุทธศาสนามหายานและพระพุทธศาสนาวัชรยาน.
| พระมนัสเทวี พระแม่มนสาเทวี | |
|---|---|
| นาคเทวี เทพธิดาในศาสนาฮินดู เทวีแห่งอสรพิษ | |
พระมนัสเทวี จิตรกรรมแบบประเพณีอินเดียในปัจจุบัน | |
| ส่วนเกี่ยวข้อง | นาคเทวี เทพธิดาในศาสนาฮินดู เทวีแห่งอสรพิษ |
| วิมาน | เขาไกลาศ เทวสภา มนุษยโลก บาดาลโลก เขาพิลวะ ปารวัต |
| อาวุธ | นาค |
| พาหนะ | เป็ด นาค |
| เทศกาล | นาคปัญจมี |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| คู่ครอง | ฤๅษีชคัตกุรุ |
| บุตร - ธิดา | ฤๅษีอัสติกะ |
| บิดา-มารดา | พระกัศยปฤๅษี ( บิดา ) พระศิวะ ( บิดาบุญธรรม ) นางกัทรุ ( มารดา ) วาสุกรีนาค ( เชษฐา ) |
เทพปกรณัม
พระแม่มนสาเทวี เทวีแห่งอสรพิษ โดยพระองค์นั้นเป็นเทพีแห่งงูและนาค ซึ่งพระแม่นั้นมีเทวลักษณะเป็นเทพธิดางดงามและมีสัญญาลักษณ์คืองูหรือนาค พระแม่ทรงมีพาหนะเป็นเป็ดขาว โดยตำนานที่นิยมโดยทั่วไปมักกล่าวเป็นพระบุตรีแห่งฤษีกัศยปะเทพบิดรกับพระแม่กัทรุ (มารดาแห่งนาค) พระแม่จึงเท่ากับเป็นพระน้องนางแห่งอนันตนาคราชและนาคต่างๆ พระแม่มนสาเป็นพระชายาแห่งฤษีนามว่า"ชรัศการุ" และทรงมีพระโอรสนามว่า "อาศติกะ" พระแม่มนสาทรงลงจากเขาไกรลาสซึ่งเป็นที่ประทับแห่งพระอิศวรผู้เป็นพระบิดาบุญธรรม บางตำนานหาว่าทรงไม่ถูกกับพระแม่อุมาเทวี และพระนางทรงพระแม่มนสาทรงต้องการเป็นที่เคารพบูชาโดยมีพระอิศวรเป็นบุคคลตัวอย่าง พระแม่ทรงลงมาบำเพ็ญเพียรช่วยเหลือมนุษย์ โดยขอร้องให้มนุษย์ก็ทำการสักการบูชาพระแม่ในฐานะเทวีพระองค์หนึ่ง เว้นแต่เศรษฐีแห่งเมืองจำปากะที่ไม่ยอมนับถือพระแม่มนสา จนพระแม่มนสาตามมาราวีต่างๆนานาเช่น ฆ่าบุตรของเศรษฐีเพื่อให้นายเศรษฐีจันท์วิงวอนและหันมาบูชาพระนาง แต่ก็ไม่เป็นผลสำเร็จ เนื่องจากเศรษฐีจันท์ของพระศิวะ จนพระแม่ประทานบุตรชายแก่เจ้าชาย นามว่า "ลักษมินทร" พอลักษมินทรเติบโตทรงอภิเษกกับธิดาเศรษฐีนามว่า "เพหุลา" ครั้นถึงงานอภิเษกปรากฏลักษมินทรถูกงูกัดวายชนม์ เจ้าสาวผู้เป็นหม้ายก็ทำใจไม่ได้ที่ผู้เป็นสามีด่วนจากไป เพหุลาจึงขอให้ทำแพลอยศพของสามีโดยมีนางนั่งไปด้วย แต่ก็เกิดเรื่องเป็นที่น่าอัศจรรย์ถึงแม้แพจะลอยไปหลายวันหลายคืน ศพของลักษมินทร ก็มิได้เน่าเปื้อยอย่างใด พอแพลอยมาถึงฝั่ง เพหุลาขอความช่วยเหลือจากหญิงสาวคนหนึ่ง หญิงสาวคนนั่นเป็นผู้วิเศษแล้วช่วยชุบชีวิตลักษมินทรขึ้นมา แล้วหญิงสาวก็เฉลยว่าตนคือ พระแม่เนตา อันเป็นสหายของพระนางมนัสเทวี และขอให้ทั้งขอร้องให้นายเศรษฐีจันท์บูชาพระแม่มนสาในฐานะของเทพีองค์หนึ่งและพระนางมนสาจะคืนทุกอย่างให้นายเศรษฐีจันท์ เมื่อทั้งคู่กลับบ้าน ลักษมินทรกับเพหุลาจึงประกอบพิธีบวงสรวงพระแม่มนสา โดยขอร้องนายเศรษฐีจันท์ผู้เป็นบิดาให้ทำการบูชาพระนางในฐานะของเทพีองค์หนึ่ง เมื่อไม่มีทางเลือก นายเศรษฐีจันท์จึงจำใจบูชาพระนางมนสาด้วยความไม่เต็มใจโดยแสดงออกด้วยการใช้มือซ้ายบูชาและไม่มองแม้แต่เทวรูปของพระนาง แต่ถึงอย่างไรพระนางมนสาเทวีก็ทรงพอพระทัยและคืนทุกอย่างที่นายเศรษฐีจันท์ต้องสูญเสียไปในที่สุด.
อ้างอิง
- http://buddhism.lib.ntu.edu.tw/BDLM/sutra/chi_pdf/sutra10/T21n1264b.pdf
- https://www.wisdomlib.org/definition/sangiti
- https://blog.xuite.net/dyj016/twblog/124875384-%E4%BD%9B%E8%AA%AA%E7%A9%B0%E9%BA%8C%E6%A2%A8%28Janguli%29+%E7%AB%A5%E5%A5%B3%E7%B6%93
- McLean p. 66
- Coomaraswamy, Ananda K.; Sister Nivedita (2003). Myths of the Hindus and Buddhists. Kessinger Publishing. pp. 324–30. ISBN 0-7661-4515-8.
- https://sites.google.com/site/sujittrawiengin/phyanakh-rach/phra-mae-mn-sa-thewi
- https://board.postjung.com/1021530
- https://forum.hindumeeting.com/index.php?topic=3338.0;wap2
| คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: พระแม่มนสาเทวี |
