ภาษาซาไฟติก

ภาษาซาไฟติก (Safaitic language; อาหรับ: صفوية หรือ صفائية‎) เป็นชื่อของภาษาอาระเบียเหนือโบราณที่เขียนด้วยอักษรเซมิติกใต้ ซึ่งจารึกเหล่านี้เขียนโดยชาวเบดูอินและชาวเซมิ-นอมาดิกที่อยูในทะเลทรายซีโร-อาระเบีย อายุของจารึกเหล่านี้ยังไม่แน่ชัดแต่น่าจะอยู่ประมาณ พ.ศ. 443 – 943

ภาษาซาไฟติก
ภูมิภาค	คาบสมุทรอาระเบีย, ซีเรีย
สูญหาย	ใกล้เคียงกับการเกิด ภาษาอาหรับคลาสสิกเมื่อพุทธศตวรรษที่ 12
ตระกูลภาษา	แอโฟรเอชีแอติก กลุ่มภาษาเซมิติก กลุ่มภาษาเซมิติกกลาง ภาษาอาหรับ ภาษาอาระเบียเหนือโบราณ ภาษาซาไฟติก
ระบบการเขียน	อักษรอาระเบียใต้
รหัสภาษา
ISO 639-3	–
นักภาษาศาสตร์	xna-saf

การแพร่กระจาย

จารึกภาษาซาไฟติกตั้งชื่อตามสถานที่ที่พบครั้งแรกคือเอสซาฟาเมื่อ พ.ศ. 2400 บริเวณดังกล่าวเป็นทะเลทรายที่อยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของดามัสกัส ประเทศซีเรีย ทางตะวันออกของประเทศจอร์แดน และทางตะวันตกเฉียงเหนือของซาอุดิอาระเบีย ตัวอย่างที่แยกออกไปพบที่ พัลมีราในซีเรีย ในเลบานอน ในวาดีฮัวราน ประเทศอิรัก และฮาอิลในภาคกลางตอนเหนือของซาอุดิอาระเบีย บริเวณที่หนาแน่นที่สุดพบในฮารัต อาช ชามะห์ ทะเลทรายทางใต้และตะวันออกจากยาเบล ดรูซ ผ่านจอร์แดนไปยังซาอุดิอาระเบีย ซึ่งพบจารึกประมาณ 30,000 ชิ้น และอาจจะมีที่ยังหาไม่พบอีกมาก

ภาษาและอักษร

ภาษาซาไฟติกเป็นสาขาของกลุ่มภาษาเซมิติกกลางใต้ อยู่ในกลุ่มภาษาอาหรับที่ใช้เสียง h- แทนที่ ’al สำหรับคำนำหน้านามชี้เฉพาะ ซึ่งได้แก่ ภาษาซาไฟติก ภาษาลิเฮียไนต์ ภาษาทามูดิก และภาษาฮาไซติก อักษรที่ใช้เขียนภาษาซาไฟติกมี 28 ตัว มีกลุ่มของตัวอักษรสามแบบแต่เขียนในลำดับที่ต่างกัน รูปแบบในการเขียนมีหลายแบบคือแบบซาไฟติก แบบซาไฟติกเหลี่ยม และแบบซาไฟติกใต้ การเขียนมักเป็นแบบซิกแซกคือบรรทัดแรกจากซ้ายไปขวา บรรทัดต่อมาจากขวาไปซ้ายสลับไปเรื่อยๆหรือกลับกัน

เนื้อหา

ส่วนใหญ่เขียนถึงคนที่ตายไปแล้ว การสวดภาวนาหรือการปฏิบัติศาสนกิจ บางครั้งแสดงการล่าสัตว์และค่ายพักของชาวเบดูอิน

วัฒนธรรม

วัฒนธรรมของผู้พูดภาษาซาไฟติกเป็นที่รู้จักน้อยมาก ชาวเบดูอินในอดีตเก็บหลักฐานทางโบราณคดีไว้น้อย และการศึกษายังน้อยอยู่

อ้างอิง

• King, G. (1990) "The Basalt Desert Rescue Survey and some preliminary remarks on the Safaitic inscriptions and rock drawings" Proceedings of the Seminar for Arabian Studies 20:55-78
• Macdonald, M. C. A. (1992) "Inscriptions, Safaitic" in The Anchor Bible Dictionary Vol 3 (editor in chief D N Freedman) Doubleday
• Macdonald, M. C. A. (2000) "Reflections on the linguistic map of pre-Islamic Arabia" Arabian Archaeology and Epigraphy 11(1):28–79
• Oxtoby, W. G. (1968) Some Inscriptions of the Safaitic Bedouin American Oriental Society, Oriental Series 50. New Haven, Connecticut
• Winnett, F. V. and Harding, G. L. (1978) Inscriptions from Fifty Safaitic Cairns Toronto

แหล่งข้อมูลอื่น

• Information on the Safaitic Database Project
• Exhibition of Safaitic inscriptions
• Southern Arabic Writings in Syria - Safaitic, Arab Writers Union in Damascus (in Arabic)