fbpx
วิกิพีเดีย

มะตูม

มะตูม
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: Plantae
หมวด: Magnoliophyta
ชั้น: Magnoliopsida
ชั้นย่อย: Rosidae
อันดับ: Sapindales
วงศ์: Rutaceae
สกุล: Aegle
Corr. Serr.
สปีชีส์: A.  marmelos
ชื่อทวินาม
Aegle marmelos
(L.) Corr. Serr.

มะตูม มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Aegle marmelos ภาคเหนือเรียกว่า มะปิน ภาคใต้เรียกว่า กะทันตาเถร, ตูม และตุ่มตัง ภาคอีสานเรียกว่า หมากตูม ภาษาเขมรเรียกว่า พะโนงค์ ชาวกะเหรี่ยงเรียกว่า มะปีส่า เป็นไม้ผลยืนต้นพื้นเมืองของอนุทวีปอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีการเพาะปลูกทั่วไปในอินเดีย รวมทั้งในศรีลังกา แหลมมลายูตอนเหนือ เกาะชวา และฟิลิปปินส์ จัดเป็นพืชเพียงสปีชีส์เดียวที่อยู่ในจีนัส Aegle

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

 
ผลมะตูมผ่าครึ่ง

ลำต้นมีความสูง 18 เมตร เปลือกลำต้นมีสีเทาเรียบเป็นร่องตื้น เนื้อไม้แข็ง มีสีขาวแกมเหลือง และมีกลิ่นหอม โคนต้นและกิ่งก้านมีหนามแหลม ยาว แข็ง ออกเดี่ยวหรือเป็นคู่ตามกิ่ง ใบประกอบแบบขนนก ใบย่อยรูปไข่หรือรูปหอกมี 3 ใบ มองดูคล้ายตรีศูลของพระศิวะ ดอกสีขาวหรือขาวอมเขียว มีกลิ่นหอม ผลมีเปลือกแข็งเรียบและมีเส้นผ่านศูนย์กลาง 5-15 เซนติเมตร บางผลมีเปลือกแข็งมากจนต้องกระเทาะเปลือกออกโดยใช้ค้อนทุบ เนื้อผลเหนียวข้น มีกลิ่นหอม และมีเมล็ดจำนวนมากแทรกอยู่ในเนื้อผล โดยเมล็ดจะมีขนหนาปกคลุม

การใช้ประโยชน์

ผลมะตูมใช้รับประทานได้ทั้งแบบสดและแบบแห้ง น้ำจากผลเมื่อนำไปกรองและเติมน้ำตาลจะได้เครื่องดื่มคล้ายน้ำมะนาว และยังใช้ในการทำ Sharbat ซึ่งเป็นเครื่องดื่มที่ได้จากการนำเนื้อผลมะตูมไปผสมกับมะขาม ผลอ่อนฝานแล้วตากแห้งนำไปต้มกับน้ำเป็นน้ำมะตูม นำมายำ ใบอ่อนและยอดอ่อนใช้รับประทานเป็นผักสลัด กินกับน้ำพริก ลาบ และข้าวยำ ผลแก่แต่เปลือกยังนิ่มนำมาฝานแล้วทำเป็นมะตูมเชื่อม ซึ่งนำไปเป็นส่วนผสมของขนมอื่นอีกหลยอย่าง มะตูมสุก เนื้อเละใช้รับประทานเป็นผลไม้ และใช้เป็นยารักษาอาการท้องร่วง ท้องเดิน โรคลำไส้ ตาแห้งไข้หวัดธรรมดา และยังใช้รักษาอาการท้องผูกเรื้อรังได้เป็นอย่างดี

ความเชื่อ

คนไทยถือว่ามะตูมเป็นไม้มงคล นิยมปลูกทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของบ้าน ศาสนาฮินดู เป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ของพระศิวะ ดังนั้นจึงพบต้นมะตูมได้ทั่วไปในสวนของวิหารในประเทศอินเดีย และใบมะตูมยังเป็นส่วนประกอบในพิธีกรรมทางศาสนา เช่นการทำน้ำมนต์สะเดาะเคราะห์หรือครอบครู

สัญลักษณ์

ต้นมะตูมเป็นพันธุ์ไม้มงคลพระราชทานประจำจังหวัดชัยนาท ผู้ที่ได้รับทุนเล่าเรียนหลวงหรืองานสมรสพระราชทานจะได้รับพระราชทานใบมะตูมเพื่อเป็นสิริมงคล

ชื่อท้องถิ่นของมะตูม

ชื่อสามัญของมะตูมในภาษาต่าง ๆ ได้แก่

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

  1. นิดดา หงส์วิวัฒน์ และทวีทอง หงส์วิวัฒน์. มะตูม ใน ผลไม้ 111 ชนิด: คุณค่าอาหารและการกิน. กทม. แสงแดด. 2550 หน้า 147 - 148
  2. "Taxon: Aegle marmelos (L.) Corrêa". GRIN Global, National Plant Germplasm System, US Department of Agriculture. 19 September 2017. สืบค้นเมื่อ 16 March 2018.
  3. http://www.phargarden.com/main.php?action=viewpage&pid=262

มะต, การจำแนกช, นทางว, ทยาศาสตร, อาณาจ, กร, plantaeหมวด, magnoliophytaช, magnoliopsidaช, นย, อย, rosidaeอ, นด, sapindalesวงศ, rutaceaeสก, aegle, corr, serr, สป, marmelosช, อทว, นามaegle, marmelos, corr, serr, อว, ทยาศาสตร, aegle, marmelos, ภาคเหน, อเร, ยกว, มะ. matumkarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaehmwd Magnoliophytachn Magnoliopsidachnyxy Rosidaexndb Sapindaleswngs Rutaceaeskul Aegle Corr Serr spichis A marmeloschuxthwinamAegle marmelos L Corr Serr matum michuxwithyasastrwa Aegle marmelos phakhehnuxeriykwa mapin phakhiteriykwa kathntaethr tum aelatumtng phakhxisaneriykwa hmaktum phasaekhmreriykwa phaonngkh chawkaehriyngeriykwa mapisa 1 epnimphlyuntnphunemuxngkhxngxnuthwipxinediyaelaexechiytawnxxkechiyngit 2 mikarephaaplukthwipinxinediy rwmthnginsrilngka aehlmmlayutxnehnux ekaachwa aelafilippins cdepnphuchephiyngspichisediywthixyuincins Aegle enuxha 1 lksnathangphvkssastr 2 karichpraoychn 2 1 khwamechux 2 2 sylksn 3 chuxthxngthinkhxngmatum 4 duephim 5 xangxinglksnathangphvkssastr aekikh phlmatumphakhrung latnmikhwamsung 18 emtr epluxklatnmisiethaeriybepnrxngtun enuximaekhng misikhawaekmehluxng aelamiklinhxm okhntnaelakingkanmihnamaehlm yaw aekhng xxkediywhruxepnkhutamking 3 ibprakxbaebbkhnnk ibyxyrupikhhruxruphxkmi 3 ib mxngdukhlaytrisulkhxngphrasiwa dxksikhawhruxkhawxmekhiyw miklinhxm phlmiepluxkaekhngeriybaelamiesnphansunyklang 5 15 esntiemtr bangphlmiepluxkaekhngmakcntxngkraethaaepluxkxxkodyichkhxnthub enuxphlehniywkhn miklinhxm aelamiemldcanwnmakaethrkxyuinenuxphl odyemldcamikhnhnapkkhlumkarichpraoychn aekikhphlmatumichrbprathanidthngaebbsdaelaaebbaehng nacakphlemuxnaipkrxngaelaetimnatalcaidekhruxngdumkhlaynamanaw aelayngichinkartha Sharbat sungepnekhruxngdumthiidcakkarnaenuxphlmatumipphsmkbmakham phlxxnfanaelwtakaehngnaiptmkbnaepnnamatum namaya ibxxnaelayxdxxnichrbprathanepnphksld kinkbnaphrik lab aelakhawya phlaekaetepluxkyngnimnamafanaelwthaepnmatumechuxm sungnaipepnswnphsmkhxngkhnmxunxikhlyxyang matumsuk enuxelaichrbprathanepnphlim aelaichepnyarksaxakarthxngrwng thxngedin orkhlais taaehngikhhwdthrrmda aelayngichrksaxakarthxngphukeruxrngidepnxyangdi khwamechux aekikh khnithythuxwamatumepnimmngkhl niymplukthangthistawnxxkechiyngehnuxkhxngban sasnahindu epntnimskdisiththikhxngphrasiwa 1 dngnncungphbtnmatumidthwipinswnkhxngwiharinpraethsxinediy aelaibmatumyngepnswnprakxbinphithikrrmthangsasna echnkarthanamntsaedaaekhraahhruxkhrxbkhru sylksn aekikh tnmatumepnphnthuimmngkhlphrarachthanpracacnghwdchynath phuthiidrbthunelaeriynhlwnghruxngansmrsphrarachthancaidrbphrarachthanibmatumephuxepnsirimngkhl 1 chuxthxngthinkhxngmatum aekikhchuxsamykhxngmatuminphasatang idaek exechiytawnxxkechiyngit phma ဥသ စ ou shi hrux oʊʔ ʃiʔ ekhmr ព ន pnɨv law ໝາກຕ ມ mȁːk tuːm mlayu pokok maja batu tnim exechiyit phasaebngkxl ব ল phasahindi ब ल व Bilva oxediy ବ ଲ phasaknnada ಬ ಲದ ಹಣ ಣ phasakngkni gorakamli phasamlyalm ക വള phasamrathi ब ल or कव ठ Kaveeth phasapycab Beel phasasnskvt ब ल वम phasasinthi ڪاٺ گدرو phasasinghl බ ල Beli phasathmil வ ல வம Vilvam phasaetluku మ ర డ maredu Sir Phal phasahindiobran duephim aekikhraychuxphnthuimmngkhlphrarachthanpracacnghwdxangxing aekikhkhxmmxns miphaphaelasuxekiywkb Aegle marmelos 1 0 1 1 1 2 nidda hngswiwthn aelathwithxng hngswiwthn matum in phlim 111 chnid khunkhaxaharaelakarkin kthm aesngaedd 2550 hna 147 148 Taxon Aegle marmelos L Correa GRIN Global National Plant Germplasm System US Department of Agriculture 19 September 2017 subkhnemux 16 March 2018 http www phargarden com main php action viewpage amp pid 262ekhathungcak https th wikipedia org w index php title matum amp oldid 8850045, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม