ภาษาเตลูกู
ภาษาเตลูกู (Telugu తెలుగు) อยู่ในตระกูลภาษาดราวิเดียน แต่มีอิทธิพลพอสมควรจากภาษากลุ่มอินโด-อารยันภายใต้ตระกูล อินโด-ยุโรเปียนและเป็นภาษาราชการของรัฐอานธรประเทศ (Andhra Pradesh) ของอินเดีย ภาษาเตลูกูเป็นตระกูลภาษาดราวิเดียนที่มีผู้พูดมากที่สุด เป็นภาษาที่พูดเป็นอันดับ 2 รองจากภาษาฮินดี และเป็นหนึ่งใน 22 ภาษาราชการของอินเดีย เขียนด้วยอักษรเตลูกู
| เตลูกู | |
|---|---|
| తెలుగు เตลูกู | |
| ประเทศที่มีการพูด | อินเดีย |
| ภูมิภาค | รัฐอานธรประเทศกับรัฐเตลังคานา |
| ชาติพันธุ์ | ชาวเตลูกู |
| จำนวนผู้พูด | 82 ล้าน (2011) ภาษารอง: 11 ล้าน |
| ตระกูลภาษา | ดราวิเดียน
|
| รูปแบบก่อนหน้า | เตลูกูเก่า
|
| ระบบการเขียน | อักษรเตลูกู อักษรเบรลล์เตลูกู |
| สถานภาพทางการ | |
| ภาษาทางการ | อินเดีย |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-1 | te |
| ISO 639-2 | tel |
| ISO 639-3 | tel – รหัสรวม รหัสเอกเทศ: |
| Linguasphere | 49-DBA-aa |
ภาษาเตลูกูเป็นภาษาท้องถิ่นของรัฐอานธรประเทศกับรัฐเตลังคานา | |
ชาวอังกฤษในคริสต์ศตวรรษที่ 19 เรียกภาษาเตลูกูว่า ภาษาอิตาลีของโลกตะวันออก (Italian of the East) เนื่องจากทุกคำในภาษาเตลูกูลงท้ายด้วยเสียงสระ แต่เชื่อว่านักสำรวจชาวอิตาลี นิกโกเลาะ ดา กอนตี (Niccolò Da Conti) ได้คิดวลีนี้ในคริสต์ศตวรรษที่ 15
จุดกำเนิด
ภาษาเตลูกูมีจุดกำเนิดจากภาษาดราวิเดียนดั้งเดิมและอยู่ในกลุ่มดราวิเดียนกลาง-ใต้ โดยผู้พูดมีจุดกำเนิดมาจากกลุ่มชนที่อยู่ตอนกลางของที่ราบสูงเดกคาน และได้รับอิทธิพลจากภาษาสันสกฤตมาก จารึกภาษาเตลูกูมีอายุย้อนหลังไปได้ถึง พ.ศ. 143 พบที่ตำบลกูร์นูล
รากศัพท์
รากศัพท์ที่แน่นอนของคำว่า "เตลุกู"หรือ "เตลุคุ" ยังไม่ทราบแน่ชัด โดยทั่วไปอธิบายว่ามาจากคำว่าไตรลิงกะ ในไตรลิงกะ เทศา ในศาสนาฮินดูคำว่า ไตรลิงกะ เทศา หมายถึงดินแดนที่อยู่ระหว่างวิหารของพระศิวะ 3 แห่ง คือ กาละหัตถี ศรีศัยลัม และทรักศรมัม ไตรลิงกะ เทศานี้อยู่ที่แนวชายแดนดั้งเดิมของบริเวณเตลูกู รูปแบบอื่นๆของคำนี้ เช่น เตลุงกะ เตลิงคะ เตลังกนะ และเตนุงกะพบได้เช่นกัน มีคำกล่าวว่าไตรลิงกะในรูปของไตรลิกกอนปรากฏในงานของปโตเลมีในฐานะชื่อของดินแดนที่อยู่ทางตะวันออกของแม่น้ำคงคา นักวิชาการอื่นๆเปรียบเทียบไตรลิงคะกับชื่อพื้นเมืองอื่นๆที่กำหนดโดยพลินี เช่น โบลิงเก มักโดคาลิงเก และโมโด กาลิงกัม โดยชื่อหลังนั้นระบุว่าเป็นเกาะในแม่น้ำคงคา A.D. Campbell ได้กล่าวไว้ในบทนำของตำราไวยากรณ์ภาษาเตลูกูของเขาว่าโมโด กาลิงกัมอาจจะอธิบายได้ด้วยการแปลภาษาเตลูกูคำว่าตรีสินงกัมและเปรียบเทียบส่วนแรกของคำ โมโด กับมุดุกะซึ่งเป็นรูปคำที่ใช้ในวรรณคดีภาษาเตลูกู โดยมุดุแปลว่าสาม
Bishop Caldwell อธิบายว่าโมโด กาลิงกัมมาจากภาษาเตลูกู มุดุ กาลิงกัมหมายถึงกาลิงกัสทั้งสามซึ่งเป็นชื่อพ้องกับที่พบในจารึกภาษาสันสกฤต และกาลิงกะปรากฏในจารึกพระเจ้าอโศกมหาราชและเริ่มปรากฏรูปคำว่ากลิงก์ซึ่งกลายเป็นคำที่ใช้เรียกคนที่มาจากอินเดียตอนใต้ในมาเลเซีย K.L. Ranjanam เห็นว่าคำว่ากลิงก์มาจากตะละดิง ซึ่งเป็นผู้นำสูงสุดของเขตอันธระ M.R. Shastri เห็นว่ามาจากคำว่าเตลุงคะที่มาจากภาษาโกณฑี เตลู แปลว่าขาว แล้วทำให้อยู่ในรูปพหูพจน์โดยเดิม –unga ซึ่งอาจจะเป็นการอ้างอิงถึงคนผิวขาว G.J. Sumayaji อธิบายว่า ten- หมายถึงใต้ ในภาษาดราวิเดียนดั้งเดิม และอาจจะมาจากเตนุงกู หมายถึงผู้คนทางใต้
ชื่อเดิมของแผ่นดินเตลูกูคือเตลิงกะ/เตลิงกะเทศะ ซึ่งดูคล้ายกับว่ามาจากรากศัพท์ เตลิ- และเติม –nga ซึ่งเป็นหน่วยสร้างคำทั่วไปในภาษาตระกูลดราวิเดียน คำว่าเตลิปรากฏในภาษาเตลูกูแปลว่าสว่าง คำว่ากลิงก์อาจจะมีพื้นฐานเดียวกับคำในภาษาเตลูกู กาลูกูตะหมายถึงอยู่รอดและมีชีวิต และความหมายโดยนัยคือความเป็นคน
ประวัติ
แบ่งยุคในประวัติศาสตร์ของภาษาเตลูกูออกเป็น 4 ยุค ดังนี้
พ.ศ. 943 – 1053
การค้นพบป้ายจารึกอักษรพราหมีอ่านได้ว่า ทัมภยา ธานัม พบบนหินสบู่เมื่อ 1,457 ปีก่อนพุทธศักราช ซึ่งเป็นหลักฐานที่พิสูจน์ว่าภาษาเตลูกูเป็นที่รู้จักก่อนแนวคิดที่รับรู้กันทั่วไปในรัฐอันธรประเทศ หลักฐานปฐมภูมิคือจารึกภาษาสันสกฤต/ปรากฤตที่พบในบริเวณนั้นซึ่งมีชื่อบุคคลและสถานที่เป็นภาษาเตลูกูแทรกอยู่ในยุคนี้ ซึ่งมีการใช้ภาษาเตลูกูในสมัยที่มีการปกครองของราชวงศ์ศตวหนะ ซึ่งพูดภาษาปรากฤต คำในภาษาเตลูกูปรากฏในบทกวีภาษามหาราษฏรีที่เป็นภาษาปรากฤตที่รวบรวมเมื่อ 457 ปีก่อนพุทธศักราช โดยกษัตริย์ทละในราชวงศ์ศตวหนะ ผู้พูดภาษาเตลูกูอาจจะเป็นกลุ่มคนที่เก่าแก่ที่สุดที่อาศัยในแผ่นดินบริเวณแม่น้ำกฤษณาและโคทาวารี
พ.ศ. 1053- 1643
จารึกชิ้นแรกที่ใช้ภาษาเตลูกูทั้งหมดพบในช่วงที่สองของประวัติศาสตร์เตลูกู จารึกนี้มีอายุราว พ.ศ. 1118 พบที่ตำบลกจปะ กุร์โนล และตำยลใกล้เคียง โดยใช้ภาษาสันสกฤตควบคู่ไปกับภาษาท้องถิ่น ในอีก 50 ปีต่อมา พบจารึกภาษาเตลูกูในอนันตปุรัมและบริเวณใกล้เคียง จารึกภาษาเตลูกูล้วนชิ้นแรกพบที่ชายฝั่งของรัฐอันธรประเทศ อายุราว พ.ศ. 1176 ในช่วงเวลาเดียวกัน กษัตริย์จาลุกยะแห่งเตลังกนะเนิ่มใช้ภาษาเตลูกู โดยภาษาเตลูกูในยุคนี้ได้รับอิทธิพลจากภาษาสันสกฤตมาก และเป็นยุคที่เริ่มมีวรรณคดีภาษาเตลูกู ยุคนี้ยังพบการเปลี่ยนแปลงทางด้านภาษาศาสตร์ของภาษาพูดด้วย
พ.ศ. 1643 – 1943
เป็นยุคที่วรรณกรรมมีความก้าวหน้ามากขึ้น และเริ่มนำคำที่เป็นภาษาพูดเข้าไปใช้ในบทกวี ยุคนี้ยังเป็นยุคที่ศาสนาอิสลามแผ่มาถึงเตลังกนะและเกิดอักษรเตลูกู-กันนาดาขึ้น
พ.ศ. 1943 - 2443
ในยุคนี้ ภาษาเตลูกูมีการเปลี่ยนแปลงมาก ภาษาในเตลังกนะเริ่มแตกเป็นสำเนียงต่างๆ ซึ่งเป็นผลมาจากบทบาทของศาสนาอิสลามจากการถูกปกครองโดยสุลต่านราชวงศ์ตุกลิกที่ก่อตั้งขึ้นในเดกคานตอนเหนือราวพุทธศตวรรษที่ 19 อย่างไรก็ตาม จักวรรดิวิชัยนครมีความโดดเด่นใน พ.ศ. 1875 จนถึงราว พ.ศ. 2143 ทำให้เกิดยุคทองของวรรณคดีเตลูกูเมื่อถึงพุทธสตวรรษที่ 22 การปกครองของมุสลิมเริ่มขยายตัวลงทางใต้จนเกิดการก่อตั้งราชรัฐไฮเดอราบัดโดยราชวงศ์อาซาฟ ยะห์ ใน พ.ศง 2267 ทำให้ภาษาเตลูกูได้รับอิทธิพลจากภาษาเปอร์เซียและภาษาอาหรับมากในยุคนี้
พ.ศ. 2443 - ปัจจุบัน
ยุคนี้เป็นยุคที่ได้รับอิทธิพลจากภาษาอังกฤษ การสื่อสารสมัยใหม่ สื่อสิ่งพิมพ์ ซึ่งเป็นผลมาจากการปกครองของอังกฤษ เริ่มมีสื่อสมัยใหม่เช่นโทรทัศน์ วิทยุและสื่อสิ่งพิมพ์ตั้งแต่ พ.ศ. 2483 มีการกำหนดรูปแบบมาตรฐานของภาษาเพื่อการสอนในโรงเรียน
การแพร่กระจายทางภูมิศาสตร์
ภาษาเตลูกูส่วนใหญ่จะใช้พูดในรัฐอานธรประเทศ และรัฐใกล้เคียง เช่น รัฐทมิฬนาฑู พอนดิเชอร์รี รัฐกรณาฏกะ รัฐมหาราษฏระ รัฐโอริศาและรัฐฉัตตีสครห์ นอกจากนี้ยังใช้พูดในบาห์เรน ฟิจิ มาเลเซีย มอริเชียส แอฟริกาใต้ สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ สหรัฐอเมริกาและอังกฤษ และเป็นภาษาที่ใช้พูดเป็นอันดับสองในอินเดีย รองจากภาษาฮินดี
การเป็นภาษาราชการ
ภาษาเตลูกูเป็นหนึ่งในภาษาราชการ 22 ภาษาของอินเดีย เป็นภาษาราชการของรัฐอานธรประเทศตั้งแต่การสถาปนารัฐเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2496 และยังเป็นภาษาราชการในตำบลยานัมของสหภาพพอนดิเชอร์รี
สำเนียง
ภาษาเตลูกูมีสำเนียงต่างกันมากมาย สำเนียงมาตรฐานของภาษาเตลูกูเรียกสุทธภาษา
ไวยากรณ์
ในภาษาเตลูกูจะเรียงประโยคจาก กรรตะ కర్త (ประธาน), กรรมะ కర్మ (กรรม) และ กริยะ క్రియ (กริยา) ภาษาเตลูกูมีการใช้ วิภักถิ విభక్తి (บุพบท) ด้วย
| Telugu | రాముడు (ระมุทุ) బంతిని (พันตินิ) కొట్టాడు (โกทตะทุ) |
| ตรงตัว | รามะ ลูกบอล ตี |
| ความหมาย | "รามะตีลูกบอล" |
การผันคำ
ภาษาเตลูกูเป็นภาษารูปคำติดต่อซึ่งมีการเติมพยางค์ที่แน่นอนที่ท้ายคำเพื่อแสดงการก
| การกเครื่องมือ | Ramunito | రామునితో | (తో; to) |
| การกกรรมรอง | Ramuniki | రామునికి | (కి; ki or కు; ku) |
| การกคำนาม | Ramudininchi | రాముడినుంచి | (నుంచి; nunchi) |
| การกแสดงความเป็นเจ้าของ | Ramuni | రాముని | (ని; ni) |
การต่อคำเช่นนี้ใช้กับคำนามทุกชนิดทั้งในรูปเอกพจน์และพหูพจน์ ตารางต่อไปนี้แสดงการกอื่น ๆ ในภาษาเตลูกู
การกแสดงตำแหน่ง
| การก | การใช้ | ภาษาไทย | ตัวอย่างภาษาเตลูกู |
|---|---|---|---|
| แสดงความใกล้เคียง | ตำแหน่งใกล้เคียง | ใกล้/ที่/โดย บ้าน | ఇంటి/పక్క /ɪŋʈɪprakːa/ |
| แสดงการอยู่ข้างใน | อยู่ข้างในบางสิ่ง | ข้างในบ้าน | ఇంట్లో /ɪŋʈloː/ |
| แสดงตำแหน่ง | ตำแหน่ง | ที่/บน/ใน บ้าน | ఇంటిదగ్గర /ɪŋʈɪd̪agːara/ |
| แสดงการอยู่ข้างบน | บนพื้นผิว | บนด้านบนของบ้าน | ఇంటిపై /ɪŋʈɪpaj/ |
การกแสดงการเคลื่อนที่
| การก | การใช้ | ภาษาไทย | ตัวอย่างภาษาเตลูกู |
|---|---|---|---|
| แสดงการเข้าหา | เคลื่อนเข้าไปใกล้บางสิ่ง | ไปที่บ้าน | ఇంటికి /ɪŋʈɪkɪ/, ఇంటివైపు /ɪŋʈɪvajpu/ |
| แสดงการออกจาก | เคลื่อนจากพื้นผิว | จากด้านบนของบ้าน | ఇంటిపైనుంచి /ɪŋʈɪnɪɲcɪ/ |
| แสดงการเริ่มต้น | แสดงจุดเริ่มต้นของการเคลื่อนที่ | เริ่มจากบ้าน | ఇంటినుంచి /ɪŋʈɪnɪɲcɪ/ (ఇంటికెల్లి /ɪŋʈɪkelːɪ/ ในบางสำเนียง) |
| แสดงการอยู่ข้างนอก | อยู่ข้างนอกบางสิ่ง | อยู่นอกบ้าน | ఇంటిలోనుంచి /ɪŋʈɪnɪɲcɪ/ (ఇంట్లకెల్లి /ɪŋʈlakelːɪ/ ในบางสำเนียง) |
| แสดงการเข้าไป | เคลื่อนที่เข้าไปในบางสิ่ง | เข้าไปในบ้าน | ఇంటిలోనికి /ɪŋʈɪloːnɪkɪ/ (ఇంట్లోకి /ɪŋʈloːkɪ/) |
| แสดงการเคลื่อนที่ข้างบน | เคลื่อนที่บนพื้นผิว | ไปบนบ้าน | ఇంటిపైకి /ɪŋʈɪpajkɪ/ |
| แสดงการสิ้นสุด | แสดงจุดสิ้นสุดของการเคลื่อนที่ | ไกลเท่ากับบ้าน | ఇంటివరకు /ɪŋʈɪvaraku/ |
แสดงการจัดเรียงประโยค
| การก | การใช้ | ภาษาไทย | ตัวอย่างภาษาเตลูกู |
|---|---|---|---|
| แสดงแนวโน้ม | กรณีทั่วไป ทุกสถานการณ์ ยกเว้นเป็นประธาน | กังวลเกี่ยวกับบ้าน | ఇంటిగురించి /ɪŋʈɪgurɪɲcɪ/ |
การกความสัมพันธ์
| การก | การใช้ | ภาษาไทย | ตัวอย่างภาษาเตลูกู |
|---|---|---|---|
| แสดงการใช้ประโยชน์ | สำหรับ | สำหรับบ้าน | ఇంటికోసం /ɪŋʈɪkoːsam/ (ఇంటికొరకు /ɪŋʈɪkoraku/) |
| แสดงเหตุผล | เพราะ เพราะว่า | เพราะบ้าน | ఇంటివలన /ɪŋʈɪvalana/ |
| แสดงส่วนร่วม | เป็นส่วนหนึ่งของบางสิ่ง | กับบ้าน | ఇంటితో /ɪŋʈɪt̪oː/ |
| แสดงการครอบครอง | การครอบครองบางสิ่งโดยตรง | ถูกเป็นเจ้าของโดยบ้าน | ఇంటియొక్క /ɪŋʈɪjokːa/ |
การเชื่อมคำอย่างซับซ้อน
ตัวอย่างที่แสดงมาทั้งหมดเป็นการเชื่อคำเพียงระดับเดียว ภาษาเตลูกูมีการเชื่อมคำโดยใช้ปัจจัยหลายตัวเชื่อมต่อกับตำเพื่อให้เกิดคำที่ซับซ้อนขึ้นได้ ตัวอย่างเช่น อาจเติมทั้ง "నుంచి; นินชิ - จาก" และ "లో; โล - ใน" เข้ากับคำนามเพื่อหมายถึงภายใน เช่น "రాములోనుంచి; รามุโลนินชิ - จากข้างในของรามะ" หรือตัวอย่างการเชื่อมต่อ 3 ระดับ: "వాటిమధ్యలోనుంచి; vāṭimadʰyalōninchi - จากในระหว่างพวกเขา"
คำสรรพนามที่ครอบคลุม/ไม่ครอบคลุม
ภาษาเตลูกูมีสรรพนาม "เรา" 2 คำ คือรวมผู้ฟัง (మనము; มะนะมุ) กับไม่รวมผู้ฟัง (మేము; เมมุ) เช่นเดียวกับภาษาทมิฬและภาษามลยาฬัม แต่ลักษณะนี้ไม่พบในภาษากันนาดาสมัยใหม่
คำศัพท์
ภาษาเตลูกูมีรากศัพท์ที่มาจากภาษาในกลุ่มดราวิเดียนเอง โดยมากเป็นศัพท์ที่ใช้เกี่ยวกับเรื่องทั่วไปหรือในชีวิตประจำวัน เช่น తల; ตะละ (หัว), పులి; ปุลิ (เสือ), ఊరు; อูรุ (เมือง) อย่างไรก็ตาม ภาษาเตลูกูมีศัพท์จากภาษาสันสกฤตและภาษาปรากฤตปนอยู่มาก อิทธิพลที่สำคัญอย่างหนึ่งคือ การที่กษัตริย์ศตวหนะให้ใช้ภาษาปรากฤตเป็นภาษาราชการแม้ว่าคนส่วนใหญ่จะพูดภาษาเตลูกู
ระบบการเขียน
บทความหลัก:อักษรเตลูกู
เชื่อกันว่าอักษรเตลูกูได้รับอิทธิพลจากอักษรพราหมีสมัยอโศก และใกล้เยงกับอักษรจาลุกยะที่พ่อค้าจากอินเดียนำไปเผยแพร่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ กลายเป็นต้นแบบของอักษรในบริเวณดังกล่าวรวมทั้งอักษรไทย อักษรจามและอักษรบาหลี ความคล้ายคลึงระหว่างอักษรเตลูกูกับอักษรเหล่านี้ยังพบได้ในปัจจุบัน
อักษรเตลูกูเขียนจากซ้ายไปขวา หน่วยย่อยของการเขียนคือพยางค์ แต่ละพยางค์ประกอบด้วยสระ (อัชชุหรือสวระ) และพยัญชนะ (หัลลุหรือวยันชัน) พยัญชนะที่เรียงกันเป็นกลุ่ม บางตัวมีรูปต่างไปจากเดิม พยัญชนะมีทั้งรูปบริสุทธิ์ที่ไม่มีเสียงสระและรูปที่มีเสียงอะ เมื่อรวมสระกับพยัญชนะ สระจะเป็นเครื่องหมายติดกับพยัญชนะเรียก มาตรัส ซึ่งมีรูปร่างต่างจากสระปกติ
อักษรเตลูกูมีทั้งหมด 60 เครื่องหมาย เป็นสระ 16 ตัว ตัวเปลี่ยนสระ 3 ตัว พยัญชนะ 41 ตัว มีการเว้นช่องว่างระหว่างคำ เมื่อจบประโยคจะจบด้วยเส้นเดี่ยว (ปุรนา วิรมะ) หรือเส้นคู่ (กีรฆา วิรมะ)
- ↑ แม่แบบ:E22
- "Statement 1: Abstract of speakers' strength of languages and mother tongues - 2011". www.censusindia.gov.in. Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. สืบค้นเมื่อ 2018-07-07.