ยุทธการที่แม่น้ำซาบ

ยุทธการที่แม่น้ำซาบ (อังกฤษ: Battle of the Zab; อาหรับ: معركة الزاب‎) เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 25 มกราคม ค.ศ. 750 ที่ริมฝั่งแม่น้ำซาบใหญ่ (Great Zab) ในประเทศอิรักปัจจุบัน เป็นการสู้รบระหว่างฝ่ายราชวงศ์อุมัยยะฮ์กับฝ่ายราชวงศ์อับบาซียะฮ์ ยุทธการครั้งนี้ทำให้ราชวงศ์อุมัยยะฮ์หมดอำนาจในตะวันออกกลางและราชวงศ์อับบาซียะฮ์ขึ้นมามีอำนาจแทนจนถึงคริสต์ศตวรรษที่ 13

ยุทธการที่แม่น้ำซาบ
เป็นส่วนหนึ่งของ การปฏิวัติอับบาซียะฮ์
แผนที่แม่น้ำซาบ
วันที่ 25 มกราคม ค.ศ. 750 สถานที่ ใกล้แม่น้ำซาบใหญ่ ผลลัพธ์ ราชวงศ์อับบาซียะฮ์ชนะ ราชวงศ์อุมัยยะฮ์ล่มสลาย ราชวงศ์อับบาซียะฮ์ขึ้นมามีอำนาจแทน
คู่ขัดแย้ง
ราชวงศ์อับบาซียะฮ์	ราชวงศ์อุมัยยะฮ์
ผู้บัญชาการหรือผู้นำ
อับดุลเลาะห์ อิบน์ อะลี	มัรวันที่ 2
กำลัง
20,000	120,000/150,000

ในปี ค.ศ. 747 เกิดการลุกฮือต่อต้านราชวงศ์อุมัยยะฮ์ซึ่งปกครองตะวันออกกลางในช่วง ค.ศ. 661–750 นำโดยราชวงศ์อับบาซียะฮ์ สาเหตุหลัก ๆ มาจากผู้ปกครองที่ใช้อำนาจในทางมิชอบและความเชื่อทางศาสนาที่ว่าราชวงศ์อับบาซียะฮ์นั้นสืบทอดมาจากศาสดามุฮัมมัดและควรมีสิทธิในการปกครองชาวมุสลิม

ต่อมาในปี ค.ศ. 750 กองทัพของเคาะลีฟะฮ์มัรวันที่ 2 (Marwan II) ได้นำทัพเข้าสู้รบกับฝ่ายราชวงศ์อับบาซียะฮ์ที่ร่วมกับมุสลิมชีอะฮ์และชาวเปอร์เซียที่ริมฝั่งแม่น้ำซาบใหญ่ ฝ่ายอับบาซียะฮ์ได้ใช้ยุทธวิธีของซีเรียคือก่อแนวไม้แหลมขึ้น (คล้ายกับยุทธวิธีของพลธนูอังกฤษในยุทธการที่อาแซ็งกูร์และเครซี) ทหารม้าอุมัยยะฮ์จึงบุกเข้าแนวไม้แหลมเพื่อหวังทำลายแนวไม้ ซึ่งเป็นการตัดสินใจที่ผิดพลาดและทำให้เสียทหารม้าไปมากมาย ทัพอุมัยยะฮ์แตกพ่าย ส่วนใหญ่ถูกทหารอับบาซียะฮ์ไล่ฆ่า บางส่วนจมในแม่น้ำซาบ

หลังยุทธการครั้งนี้ มัรวันที่ 2 ได้หลบหนีไปที่เมืองอะบูซีร์ (Abusir) ริมแม่น้ำไนล์ของอียิปต์ แต่ถูกจับตัวได้และถูกสังหาร อัส-ซัฟฟะห์ (As-Saffah) ได้ขึ้นเป็นเคาะลีฟะฮ์องค์ใหม่และสถาปนาราชวงศ์อับบาซียะฮ์ขึ้นปกครองแทน

อ้างอิง

1. Al Bidayah wa-Nihayah of Tarikh ibn Kathir
2. Al Bidayah wa-Nihayah or Tarikh ibn Kathir
3. Marwan II | biography - Umayyad caliph | Britannica.com

พิกัดภูมิศาสตร์: 35°59′28″N 43°20′37″E / 35.99111°N 43.34361°E / 35.99111; 43.34361