ราชวงศ์ที่สามสิบแห่งอียิปต์ โดยปกติแล้วจะจัดเป็นราชวงศ์ลำดับที่ห้าในช่วงยุคปลายของอียิปต์โบราณ ได้สถาปนาขึ้นหลังจากการโค่นล้มพระราชบัลลังก์ของฟาโรห์เนเฟริเตสที่ 2 เมื่อช่วง 380 ปีก่อนคริสตกาลโดยฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 1 และล่มสลายลงจากการรุกรานราชอาณาจักรอียิปต์โดยจักรวรรดิอะคีเมนิด ซึ่งปกครองโดยกษัตริย์อาร์ตาเซอร์ซีสที่ 2 เมื่อช่วง 343 ปีก่อนคริสตกาล ราชวงศ์ที่สามสิบเป็นราชวงศ์สุดท้ายของอียิปต์โบราณ ภายหลังจากการเนรเทศฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 2 ราชอาณาจักรอียิปต์ก็ตกอยู่ภายใต้การปกครองของราชวงศ์ต่างชาติ
ประวัติ หน้ากากพิธีศพจากช่วงราชวงศ์ที่สามสิบแห่งอียิปต์
ฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 1 ได้ขึ้นมามีอำนาจและเข้าควบคุมราชอาณาจักรอียิปต์ทั้งหมดราวเดือนพฤศจิกายน เมื่อ 380 ปีก่อนคริสตกาล แต่ใช้เวลาส่วนใหญ่ในรัชสมัยของพระองค์ในการปกป้องราชอาณาจักรของพระองค์จากการพิชิตของชาวเปอร์เซีย อีกครั้งด้วยความช่วยเหลือเป็นครั้งคราวจากสปาร์ตา หรือเอเธนส์ ในช่วง 365 ปีก่อนคริสตกาล ฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 1 ได้ทรงแต่งตั้งเจ้าชายทีออสให้รั้งตำแหน่งเป็นผู้สำเร็จราชการร่วมและเป็นองค์รัชทายาทสืบทอดพระราชบัลลังก์ต่อจากพระองค์ และจนกระทั่งพระองค์เสด็จสวรรคตในช่วง 363 ปีก่อนคริสตกาล โดยพระราชบิดาและพระราชโอรสได้ทรงขึ้นครองราชย์ด้วยกัน ภายหลังจากที่พระราชบิดาสวรรคตลง ฟาโรห์ทีออส ก็ทรงได้เข้ารุกรานดินแดนของจักรวรรดิเปอร์เซียดินแดนบริเวณซีเรีย และอิสราเอล สมัยใหม่ และเมื่อเริ่มพบกับความสำเร็จในการรุกรานดินแดนบางอย่างเมื่อพระองค์ก็ทรงได้สูญเสียพระราชบัลลังก์ไป อันเนื่องมาจากอุบายของพระอนุชาของพระองค์เองที่มีนามว่า ทจาฮาปิมู :377 โดยเจ้าชายทจาฮาปิมูทรงได้ใช้ประโยชน์จากความไม่เป็นที่ชอบใจมากนักของฟาโรห์ทีออสภายในราชอาณาจักรอียิปต์ และทรงได้ประกาศพระโอรสของพระองค์—และเป็นพระราชนัดดาของฟาโรห์ทีออส นามว่า ฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 2 —ขึ้นเป็นฟาโรห์ โดยกองทัพอียิปต์ที่เข้าข้างฝ่ายฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 2 จึงส่งผลให้ฟาโรห์ทีออสทรงหนีลี้ภัยไปที่ราชสำนัก ของกษัตริย์แห่งเปอร์เซีย:379
ในช่วงรัชสมัยของฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 2 เป็นช่วงที่ผู้ปกครองชาวเปอร์เซียมีความพยายามที่จะเข้ามาพิชิตดินแดนอียิปต์อีกครั้ง ซึ่งพวกเขามองว่าเป็นการก่อกบฏ ในช่วงสิบปีแรกแห่งการครองราชย์ของพระองค์ ราชอาณาจักรอียิปต์ได้รอดพ้นจากการพิชิตโดยชาวเปอร์เซียอีกครั้ง เนื่องจากกษัตริย์อาร์ตาเซอร์ซีสที่ 3 จำเป็นต้องควบคุมความไม่สงบภายในจักรวรรดิ โดยที่พระองค์พยายามบุกเข้าอียิปต์แต่ไม่สำเร็จในช่วง 351 หรือ 350 ปีก่อนคริสตกาล ความพ่ายแพ้ของพระองค์ส่งผลให้จากทำให้เกิดการจลาจลในไซปรัส ฟีนิเซีย และซิลิเซีย :379–380 ถึงแม้ว่าฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 2 จะทรงให้การสนับสนุนการก่อจลาจลเหล่านี้ แต่ในที่สุดแล้วกษัตริย์อาร์ตาเซอร์ซีสที่ 3 ก็สามารถเข้าปราบปรามกลุ่มกบฏเหล่านี้และสามารถบุกเข้าอียิปต์ได้อีกครั้งในช่วง 343 ปีก่อนคริสตกาล การบุกรุกครั้งที่สองนี้ประสบความสำเร็จ และฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 2 ทรงถูกบังคับให้หนีลี้ภัยออกจากสามเหลี่ยมปากแม่น้ำไนล์ ไปยังเมืองเมมฟิส ที่ซึ่งพระองค์ทรงเห็นว่าสามารถรอดพ้นไปได้ จากนั้นพระองค์ก็หนีไปทางใต้สู่ดินแดนนิวเบีย ซึ่งถือว่าพระองค์ได้พบที่ลี้ภัยที่ราชสำนักของกษัตริย์นาสตาเซนแห่งนาปาตา อย่างไรก็ตามฟาโรห์เนคทาเนโบก็อาจจะทรงสามารถรักษาพระราชอำนาจที่เป็นอิสระทางตอนใต้ของอียิปต์ได้อีก 2 ปี เนื่องจากเอกสารจากเมืองเอ็ดฟูมีอายุย้อนไปถึงปีที่สิบแปดแห่งการครองราชย์ของพระองค์:380–381
ถึงแม้ว่าจะมีบุคคลปริศนาที่มีนามว่า คาบาบาช จะประกาศและตั้งตนขึ้นเป็นฟาโรห์ และเป็นผู้นำการกบฏต่อชาวเปอร์เซียตั้งแต่ 338 ถึง 335 ปีก่อนคริสตกาล แต่ฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 2 ก็ถือว่าเป็นฟาโรห์ ชาวพื้นเมืองพระองค์สุดท้ายของอียิปต์ การหนีลี้ภัยของพระองค์ถือว่าเป็นจุดสิ้นสุดของอียิปต์ในฐานะรัฐอิสระ:381
ฟาโรห์จากราชวงศ์ที่สามสิบแห่งอียิปต์ ดูบทความหลักที่:
รายพระนามฟาโรห์ พระนาม รูปภาพ ช่วงรัชสมัย พระนามครองราชบัลลังก์ อธิบาย เนคทาเนโบที่ 1 (นัคต์เนเบฟที่ 1) 380-362 ปีก่อนคริสตกาล เคเปอร์คาเร เดิมแล้วพระองค์เป็นบุตรชายของนายทหารนามว่า ทีออส (เพื่อไม่ให้สับสนกับพระราชโอรสของพระองค์ ซึ่งเป็นผู้สืบทอดพระราชบัลลังก์ต่อจากพระองค์) และพระองค์เองก็ทรงเป็นแม่ทัพที่โดดเด่น พระองค์ได้ทรงปลดและน่าจะสำเร็จโทษฟาโรห์เนฟาอารุดที่ 2 เพื่อยุติการปกครองของราชวงศ์ที่ยี่สิบเก้าแห่งอียิปต์ ฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 1 ทรงได้ย้ายราชธานีของอียิปต์จากเมืองเมนเดส ไปยังเมืองเซเบนนิโตส นอกจากนี้ พระองค์ยังทรงดำเนินการในแผนก่อสร้างสิ่งปลูกสร้างหลายแห่งทั่วราชอาณาจักรอียิปต์ ซึ่งบางทีอาจทำได้ดีกว่าผู้ปกครองพระองค์ก่อนๆ ในหลายแผนการก่อสร้าง โดยพระองค์ทรงได้รับการยกย่องว่าทรงเป็นผู้ริเริ่มการก่อสร้างวิหารแห่งไอซิส ที่ฟิเล เหนือสิ่งอื่นใด เขาทรงศรัทธาในศาสนาอย่างแรงกล้าและพยายามทำให้ราชอาณาจักรอียิปต์ใกล้ชิดกับเทพเจ้ามากขึ้นโดยการฟื้นฟูอนุสาวรีย์และถวายเครื่องบูชาแด่เหล่าเทพเจ้า และยังทรงปกป้องราชอาณาจักรอียิปต์จากการรุกรานของจักรวรรดิอะคีเมนิด ที่โหดเหี้ยม ทีออส (ดเจดฮอร์) 362-360 ปีก่อนคริสตกาล อิร์มาอัตเอนเร พระองค์ทรงเป็นผู้สำเร็จราชการร่วมกับฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 1 ซึ่งเป็นพระราชบิดาของพระองค์ ตั้งแต่ระหว่างประมาณ 365 ปีก่อนคริสตกาล แต่ฟาโรห์ทีออสกลายเป็นที่ไม่เป็นที่ชอบใจของชาวอียิปต์ เนื่องจากพระองค์ทรงขึ้นภาษีเพื่อเป็นทุนในการดำเนินการทางทหารเพื่อพิชิตจักรวรรดิอะคีเมนิดในดินอดนบริเวณซีเรียและปาเลสไตน์ รวมถึงเขตปกครองเอเบอร์-นาริ และฟีนิเซีย เจ้าชายทจาฮาปิมู ซึ่งเป็นพระอนุชาของพระองค์จึงทรงใช้ประโยชน์จากความไม่พึงพอใจดังกล่าวนี้เพื่อแต่งตั้งเจ้าชายนัคต์ฮอร์เฮบ ซึ่งเป็นพระโอรสของพระองค์ให้ขึ้นมาครองราชย์บัลลังก์แทนในพระนามของฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 2 เนคทาเนโบที่ 2 (นัคต์เนเบฟที่ 2) 360-343 ปีก่อนคริสตกาล เซเนดจ์เอมอิบรา เซเตนเพนอินฮูร
พระองค์ทรงเป็นผู้ปกครองชาวอียิปต์พื้นเมืองพระองค์สุดท้ายในสมัยอียิปต์โบราณ การที่พระองค์ทรงถูกเนรเทศออกไปนั้นถือว่าเป็นจุดสิ้นสุดพระราชอาณาจักรอียิปต์จนถึงปี ค.ศ. 1952 แต่อย่างไรก็ตาม ฟาโรห์เนคทาเนโบที่ 2 ถือเป็นฟาโรห์ที่มีความสามารถมาก บางทีอาจจะเป็นราชวงศ์ที่มีอำนาจมากที่สุด ในขณะที่พระองค์ทรงมีส่วนร่วมในการสร้างและซ่อมแซมอนุสาวรีย์ในระดับที่เกินกว่าการก่อสร้างในรัชสมัยของพระอัยกาของพระองค์ พระองค์ยังสถาปนาความสัมพันธ์อันน่าจอมปลอมกับเหล่านครรัฐกรีก และยังพัฒนาทางเศรษฐกิจอีกด้วย พระองค์ทรงถูกโค่นล้มพระราชบัลลังก์โดยกษัตริย์อาร์ตาเซอร์ซีสที่ 3 ในราว 343 ปีก่อนคริสตกาล และทรงหนีไปยังดินแดนนิวเบีย พระชะตากรรมที่ตามมาของพระองค์ได้สูญหายไปในหน้าประวัติศาสตร์ ถึงแม้ว่าบางคนเชื่อว่าพระองค์น่าจะเสด็จสวรรคตหลังจากนั้นไม่นาน
ลำดับเวลาของราชวงศ์ที่สามสิบแห่งอียิปต์
พระราชพงศาวลี
อ้างอิง ↑ Nicolas Grimal, A History of Ancient Egypt, Blackwell Books: 1992. ↑ Mark, Joshua J. (2016-10-12). "Late Period of Ancient Egypt - World History Encyclopedia". World History Encyclopedia . สืบค้นเมื่อ 2017-12-21 . Ancient History Encyclopedia Emmanuel K. Akyeampong and Henry Louis Gates, Jr (2012). Dictionary of African Biographies - Gooogle Books . Oxford University Press. ISBN 9780195382075 . สืบค้นเมื่อ 2017-12-17 .
ราชวงศ, สามส, บแห, งอ, ปต, โดยปกต, แล, วจะจ, ดเป, นราชวงศ, ลำด, บท, าในช, วงย, คปลายของอ, ปต, โบราณ, ได, สถาปนาข, นหล, งจากการโค, นล, มพระราชบ, ลล, งก, ของฟาโรห, เนเฟร, เตสท, เม, อช, วง, อนคร, สตกาลโดยฟาโรห, เนคทาเนโบท, และล, มสลายลงจากการร, กรานราชอาณาจ, กรอ,. rachwngsthisamsibaehngxiyipt odypktiaelwcacdepnrachwngsladbthihainchwngyukhplaykhxngxiyiptobran idsthapnakhunhlngcakkarokhnlmphrarachbllngkkhxngfaorhenefrietsthi 2 emuxchwng 380 pikxnkhristkalodyfaorhenkhthaenobthi 1 aelalmslaylngcakkarrukranrachxanackrxiyiptodyckrwrrdixakhiemnid sungpkkhrxngodykstriyxartaesxrsisthi 2 emuxchwng 343 pikxnkhristkal rachwngsthisamsibepnrachwngssudthaykhxngxiyiptobran phayhlngcakkarenrethsfaorhenkhthaenobthi 2 rachxanackrxiyiptktkxyuphayitkarpkkhrxngkhxngrachwngstangchatirachwngsthisamsibaehngxiyipt380 pikxnkhristkal 343 pikxnkhristkalaephncarukaehngenkhthaenobthi 1emuxnghlwngesebnniotsphasathwipphasaxiyiptsasnasasnaxiyiptobrankarpkkhrxngsmburnayasiththirachyyukhprawtisastryukhkhlassikh karpldfaorhenefrietsxxkcakphrarachbllngk380 pikxnkhristkal karhniliphykhxngfaorhenkhthaenobthi 2343 pikxnkhristkalskulenginehriyythxngkhaxiyiptkxnhna thdiprachwngsthiyisibekaaehngxiyipt rachwngsthisamsibexdaehngxiyipt enuxha 1 prawti 2 faorhcakrachwngsthisamsibaehngxiyipt 3 ladbewlakhxngrachwngsthisamsibaehngxiyipt 4 phrarachphngsawli 5 xangxingprawti aekikh hnakakphithisphcakchwngrachwngsthisamsibaehngxiyipt faorhenkhthaenobthi 1 idkhunmamixanacaelaekhakhwbkhumrachxanackrxiyiptthnghmdraweduxnphvscikayn emux 380 pikxnkhristkal aetichewlaswnihyinrchsmykhxngphraxngkhinkarpkpxngrachxanackrkhxngphraxngkhcakkarphichitkhxngchawepxresiyxikkhrngdwykhwamchwyehluxepnkhrngkhrawcakspartahruxexethnsinchwng 365 pikxnkhristkal faorhenkhthaenobthi 1 idthrngaetngtngecachaythixxsihrngtaaehnngepnphusaercrachkarrwmaelaepnxngkhrchthayathsubthxdphrarachbllngktxcakphraxngkh aelacnkrathngphraxngkhesdcswrrkhtinchwng 363 pikxnkhristkal odyphrarachbidaaelaphrarachoxrsidthrngkhunkhrxngrachydwykn phayhlngcakthiphrarachbidaswrrkhtlng faorhthixxskthrngidekharukrandinaednkhxngckrwrrdiepxresiydinaednbriewnsieriyaelaxisraexlsmyihm aelaemuxerimphbkbkhwamsaercinkarrukrandinaednbangxyangemuxphraxngkhkthrngidsuyesiyphrarachbllngkip xnenuxngmacakxubaykhxngphraxnuchakhxngphraxngkhexngthiminamwa thcahapimu 1 377 odyecachaythcahapimuthrngidichpraoychncakkhwamimepnthichxbicmaknkkhxngfaorhthixxsphayinrachxanackrxiyipt aelathrngidprakasphraoxrskhxngphraxngkh aelaepnphrarachnddakhxngfaorhthixxs namwa faorhenkhthaenobthi 2 khunepnfaorh odykxngthphxiyiptthiekhakhangfayfaorhenkhthaenobthi 2 cungsngphlihfaorhthixxsthrnghniliphyipthirachsankkhxngkstriyaehngepxresiy 1 379inchwngrchsmykhxngfaorhenkhthaenobthi 2 epnchwngthiphupkkhrxngchawepxresiymikhwamphyayamthicaekhamaphichitdinaednxiyiptxikkhrng sungphwkekhamxngwaepnkarkxkbt inchwngsibpiaerkaehngkarkhrxngrachykhxngphraxngkh rachxanackrxiyiptidrxdphncakkarphichitodychawepxresiyxikkhrng enuxngcakkstriyxartaesxrsisthi 3 caepntxngkhwbkhumkhwamimsngbphayinckrwrrdi odythiphraxngkhphyayambukekhaxiyiptaetimsaercinchwng 351 hrux 350 pikxnkhristkal khwamphayaephkhxngphraxngkhsngphlihcakthaihekidkarclaclinisprs finiesiy aelasiliesiy 1 379 380 thungaemwafaorhenkhthaenobthi 2 cathrngihkarsnbsnunkarkxclaclehlani aetinthisudaelwkstriyxartaesxrsisthi 3 ksamarthekhaprabpramklumkbtehlaniaelasamarthbukekhaxiyiptidxikkhrnginchwng 343 pikxnkhristkal karbukrukkhrngthisxngniprasbkhwamsaerc aelafaorhenkhthaenobthi 2 thrngthukbngkhbihhniliphyxxkcaksamehliympakaemnainlipyngemuxngemmfis thisungphraxngkhthrngehnwasamarthrxdphnipid caknnphraxngkhkhniipthangitsudinaednniwebiy sungthuxwaphraxngkhidphbthiliphythirachsankkhxngkstriynastaesnaehngnapata xyangirktamfaorhenkhthaenobkxaccathrngsamarthrksaphrarachxanacthiepnxisrathangtxnitkhxngxiyiptidxik 2 pi enuxngcakexksarcakemuxngexdfumixayuyxnipthungpithisibaepdaehngkarkhrxngrachykhxngphraxngkh 1 380 381thungaemwacamibukhkhlprisnathiminamwa khababach caprakasaelatngtnkhunepnfaorh aelaepnphunakarkbttxchawepxresiytngaet 338 thung 335 pikxnkhristkal aetfaorhenkhthaenobthi 2 kthuxwaepnfaorhchawphunemuxngphraxngkhsudthaykhxngxiyipt karhniliphykhxngphraxngkhthuxwaepncudsinsudkhxngxiyiptinthanarthxisra 1 381faorhcakrachwngsthisamsibaehngxiyipt aekikhdubthkhwamhlkthi rayphranamfaorh phranam rupphaph chwngrchsmy phranamkhrxngrachbllngk xthibayenkhthaenobthi 1 nkhtenebfthi 1 380 362 pikxnkhristkal ekhepxrkhaer edimaelwphraxngkhepnbutrchaykhxngnaythharnamwa thixxs ephuximihsbsnkbphrarachoxrskhxngphraxngkh sungepnphusubthxdphrarachbllngktxcakphraxngkh aelaphraxngkhexngkthrngepnaemthphthioddedn phraxngkhidthrngpldaelanacasaercothsfaorhenfaxarudthi 2 ephuxyutikarpkkhrxngkhxngrachwngsthiyisibekaaehngxiyipt faorhenkhthaenobthi 1 thrngidyayrachthanikhxngxiyiptcakemuxngemnedsipyngemuxngesebnniots 2 nxkcakni phraxngkhyngthrngdaeninkarinaephnkxsrangsingpluksranghlayaehngthwrachxanackrxiyipt sungbangthixacthaiddikwaphupkkhrxngphraxngkhkxn inhlayaephnkarkxsrang odyphraxngkhthrngidrbkarykyxngwathrngepnphurierimkarkxsrangwiharaehngixsisthifiel ehnuxsingxunid 2 ekhathrngsrththainsasnaxyangaerngklaaelaphyayamthaihrachxanackrxiyiptiklchidkbethphecamakkhunodykarfunfuxnusawriyaelathwayekhruxngbuchaaedehlaethpheca aelayngthrngpkpxngrachxanackrxiyiptcakkarrukrankhxngckrwrrdixakhiemnidthiohdehiym 2 thixxs decdhxr 362 360 pikxnkhristkal xirmaxtexner phraxngkhthrngepnphusaercrachkarrwmkbfaorhenkhthaenobthi 1 sungepnphrarachbidakhxngphraxngkh tngaetrahwangpraman 365 pikxnkhristkal aetfaorhthixxsklayepnthiimepnthichxbickhxngchawxiyipt enuxngcakphraxngkhthrngkhunphasiephuxepnthuninkardaeninkarthangthharephuxphichitckrwrrdixakhiemnidindinxdnbriewnsieriyaelapaelsitnrwmthungekhtpkkhrxngexebxr nari aelafiniesiy 2 ecachaythcahapimu sungepnphraxnuchakhxngphraxngkhcungthrngichpraoychncakkhwamimphungphxicdngklawniephuxaetngtngecachaynkhthxrehb sungepnphraoxrskhxngphraxngkhihkhunmakhrxngrachybllngkaethninphranamkhxngfaorhenkhthaenobthi 2enkhthaenobthi 2 nkhtenebfthi 2 360 343 pikxnkhristkal esendcexmxibra esetnephnxinhur phraxngkhthrngepnphupkkhrxngchawxiyiptphunemuxngphraxngkhsudthayinsmyxiyiptobran karthiphraxngkhthrngthukenrethsxxkipnnthuxwaepncudsinsudphrarachxanackrxiyiptcnthungpi kh s 1952 aetxyangirktam faorhenkhthaenobthi 2 thuxepnfaorhthimikhwamsamarthmak bangthixaccaepnrachwngsthimixanacmakthisud inkhnathiphraxngkhthrngmiswnrwminkarsrangaelasxmaesmxnusawriyinradbthiekinkwakarkxsranginrchsmykhxngphraxykakhxngphraxngkh phraxngkhyngsthapnakhwamsmphnthxnnacxmplxmkbehlankhrrthkrik aelayngphthnathangesrsthkicxikdwy 3 phraxngkhthrngthukokhnlmphrarachbllngkodykstriyxartaesxrsisthi 3 inraw 343 pikxnkhristkal aelathrnghniipyngdinaednniwebiy phrachatakrrmthitammakhxngphraxngkhidsuyhayipinhnaprawtisastr thungaemwabangkhnechuxwaphraxngkhnacaesdcswrrkhthlngcaknnimnan 4 ladbewlakhxngrachwngsthisamsibaehngxiyipt aekikhphrarachphngsawli aekikhdecdhxr ex mu enkhthaenobthi 2emxreythapi ensibaenbdecdext ex thixxsthcahapimuxudcachu tikhaebs epdixamunekhedbnithxirbientthi 2 enkhthaenobthi 2nkhtenebf exphrarachoxrsimthrabphranamxangxing aekikh 1 0 1 1 1 2 1 3 1 4 Nicolas Grimal A History of Ancient Egypt Blackwell Books 1992 2 0 2 1 2 2 2 3 Mark Joshua J 2016 10 12 Late Period of Ancient Egypt World History Encyclopedia World History Encyclopedia subkhnemux 2017 12 21 Ancient History Encyclopedia Emmanuel K Akyeampong and Henry Louis Gates Jr 2012 Dictionary of African Biographies Gooogle Books Oxford University Press ISBN 9780195382075 subkhnemux 2017 12 17 ekhathungcak https th wikipedia org w index php title rachwngsthisamsibaehngxiyipt amp oldid 10214966, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม