fbpx
วิกิพีเดีย

ลัทธิขงจื๊อ

ลัทธิขงจื๊อ หรือ ศาสนาขงจื๊อ (อังกฤษ: Confucianism) หรือ ลัทธิหยู เป็นระบบด้านจริยธรรมและปรัชญาของจีน ซึ่งพัฒนาจากการสอนของขงจื๊อ (551 - 479 ปีก่อน ค.ศ.) นักปรัชญาชาวจีน ลัทธิขงจื๊อถือกำเนิดขึ้นเป็น "งานสอนด้านจริยธรรม-สังคมการเมือง" ในยุคชุนชิว แต่ภายหลังพัฒนาส่วนที่เป็นอภิปรัชญาและจักรวาลวิทยาในสมัยราชวงศ์ฮั่น หลังการละทิ้งลัทธิฟาเฉียในประเทศจีนหลังราชวงศ์ฉิน ลัทธิขงจื๊อได้กลายมาเป็นอุดมการณ์แห่งรัฐอย่างเป็นทางการของจีน กระทั่งถูกแทนที่ด้วย "หลัก 3 ประการแห่งประชาชน" ของนายแพทย์ ซุนจงซาน เมื่อมีการสถาปนาสาธารณรัฐจีน ตามด้วยคอมมิวนิสต์ลัทธิเหมาหลังสาธารณรัฐจีนถูกแทนที่ด้วยสาธารณรัฐประชาชนจีนในจีนแผ่นดินใหญ่

หอต้าเฉิง (Dàchéng) อาคารหลักของวัดขงจื๊อในชูฟู่

มนุษยนิยมเป็นแก่นของลัทธิขงจื๊อ ซึ่งเป็นความเชื่อที่ว่า มนุษย์สามารถสอน พัฒนาและทำให้สมบูรณ์ได้ผ่านความพยายามส่วนตนและร่วมกับสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การฝึกตนและการเกิดขึ้นเอง (self-creation) ลัทธิขงจื๊อมุ่งเน้นการพัฒนาคุณธรรมและการธำรงรักษาจริยธรรม โดยมีหลักพื้นฐานที่สุด คือ เหริน (rén) ยี่ () และหลี่ () เหรินเป็นข้อผูกมัดปรัตถนิยมและความมีมนุษยธรรมแก่ปัจเจกบุคคลอื่นภายในชุมชน ยี่เป็นการค้ำจุนความชอบธรรมและอุปนิสัยทางศีลธรรมในการทำดี และหลี่เป็นระบบจารีตและความเหมาะสมซึ่งตัดสินว่า บุคคลควรปฏิบัติตนอย่างไรให้เหมาะสมภายในชุมชน ลัทธิขงจื๊อถือว่า บุคคลควรยอมถวายชีวิตให้ หากจำเป็น เพื่ออุทิศแก่การค้ำจุนค่านิยมทางศีลธรรมหลัก เหรินและยี่ ผู้นับถือลัทธิขงจื๊ออาจเป็นผู้เชื่อในศาสนาพื้นบ้านของจีนด้วยก็ได้ เพราะลัทธิขงจื๊อเป็นอุดมการณ์มนุษยนิยมและอเทวนิยม และไม่ข้องเกี่ยวกับความเชื่อในสิ่งเหนือธรรมชาติหรือในพระเจ้าที่มีตัวตน

หลายวัฒนธรรมและประเทศได้รับอิทธิพลอย่างมากจากลัทธิขงจื๊อ รวมทั้ง จีนแผ่นดินใหญ่ ไต้หวัน เกาหลี ญี่ปุ่น และเวียดนาม เช่นเดียวกับอีกหลายดินแดนที่ชาวจีนเข้าไปตั้งรกรากจำนวนมาก เช่น สิงคโปร์ แม้แนวคิดลัทธิขงจื๊อจะแพร่หลายในพื้นที่เหล่านี้ มีคนส่วนน้อยนอกแวดวงวิชาการที่ระบุว่าตนเองเป็นผู้นับถือลัทธิขงจื๊อ และกลับเห็นว่าจริยศาสตร์ขงจื๊อเป็นแนวปฏิบัติเติมเต็มสำหรับอุดมการณ์และความเชื่ออื่นมากกว่า ซึ่งมีทั้งประชาธิปไตย มากซิสต์ ทุนนิยม ศาสนาคริสต์ ศาสนาอิสลาม และศาสนาพุทธ

ประวัติและพัฒนาการ

นับตั้งแต่ขงจื๊อเริ่มรวบรวมตำราและคัมภีร์โบราณได้ห้าเล่ม คือ ซือจิง หรือคัมภีร์กวีนิพนธ์ ซูจิงหรือประวัติศาสตร์โบราณ หลี่จี้ หรือบันทึกว่าด้วยธรรมเนียมประเพณี อี้จิงหรือคัมภีร์ว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงและชุนชิว หรือประวัติศาสตร์สมัยชุนชิว แล้วได้ตั้งสำนักวิชาให้การศึกษาแก่ประชาชน หลังขงจื๊อเสียชีวิตไปแล้ว เม่งจื๊อหรือเมิ่งจื่อ กลายเป็นนักคิดคนสำคัญของสำนักวิชาขงจื๊อหรือหยู เม่งจื๊อได้สังเคราะห์แนวคิดจากคัมภีร์ทั้งห้า ที่เน้นเสนอแนะให้ผู้ปกครองยึดมั่นคุณธรรมและสันติวิธี ยุติศึกสงครามที่กำลังดำเนินอยู่และเดินทางไปเสนอความเห็นแก่ผู้ปกครองในอาณาจักรต่าง ๆ แต่ไม่ประสบความสำเร็จนัก ความคิดสำคัญของเม่งจื๊อคือความเชื่อในความดีงามตามธรรมชาติของมนุษย์ การส่งเสริมการศึกษาและยังเสนอว่าผู้ปกครองต้องมีคุณธรรมเหนือกว่าประชาชน อีกทั้งประชาชนพึงเคารพนับถือผู้ปกครองที่มีคุณธรรม หากผู้ปกครองไร้คุณธรรม การล้มล้างเป็นสิ่งที่ชอบธรรม

นักคิดคนสำคัญอีกคนของสำนักขงจื๊อคือซุนจื๊อหรือสวินจื่อ ซึ่งเสนอให้อบรมสั่งสอนผู้คนให้มีคุณธรรมเคร่งครัด โดยเห็นว่าธรรมเนียมประเพณีเป็นเครื่องมือสำคัญที่ทำให้มนุษย์มีคุณธรรมมากขึ้น ซุนจื๊อเชื่อว่า "มนุษย์มีธรรมชาติที่ชั่วร้ายเป็นพื้นฐาน" ทำให้ต้องมีการควบคุมและอบรมสั่งสอนให้ยึดมั่นคุณธรรมอย่างจริงจัง

นักคิดและปัญญาชนสำนักวิชาขงจื๊อกลับถูกปราบปรามกวาดล้างครั้งใหญ่ในสมัยราชวงศ์ฉินหรือจักรพรรดิจิ๋นซี ในเหตุการณ์ "เผาตำรา ฝังบัณฑิต" เพราะเห็นว่าปัญญาชนขงจื๊อต่อต้านการปกครองและวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาลว่าไร้คุณธรรม อย่างไรก็ตาม ลัทธิขงจื๊อได้รับการฟื้นฟูและมีบทบาทอีกครั้งในสมัยราชวงศ์ฮั่น (206 ปีก่อน ค.ศ.- ค.ศ. 220) และกลายเป็นลัทธิคำสอนที่มีอิทธิพลต่อการเมืองการปกครองของจีนมากที่สุด รวมถึงได้รับการส่งเสริมให้แพร่หลายในสังคมในฐานะหลักในการดำเนินชีวิตของผู้คน คัมภีร์และตำราของสำนักวิชาขงจื๊อกลายเป็นตำราเรียนและวิชาหลักของชาวจีนตั้งแต่โบราณจนถึงคริสต์ศตวรรษที่ 19

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

  1. ฟื้น ดอกบัว (2555). ศาสนาเปรียบเทียบ. กรุงเทพ : ศิลปบรรณาคาร.
  2. Craig 1998, p. 550.
  3. Juergensmeyer, Mark (2005). Religion in global civil society. Oxford University Press. p. 70. ISBN 9780195188356.
  4. Craig 1998, p. 536.
  5. Lo, Ping-cheung (1999), Confucian Ethic of Death with Dignity and Its Contemporary Relevance (PDF), Society of Christian Ethics
  6. Yang 1961, p. 26.
  7. Juergensmeyer, Mark (2006). The Oxford handbook of global religions. Oxford Handbooks. Oxford University Press. p. 116. ISBN 9780195137989. Few people self-identify as Confucian, yet fewer still will deny the vital importance of promoting filiality and family cohesion
  8. Education About Asia. 6–7. Association for Asian Studies. 2001. p. 75.

ทธ, ขงจ, หร, ศาสนาขงจ, งกฤษ, confucianism, หร, ทธ, หย, เป, นระบบด, านจร, ยธรรมและปร, ชญาของจ, งพ, ฒนาจากการสอนของขงจ, อน, กปร, ชญาชาวจ, อกำเน, ดข, นเป, งานสอนด, านจร, ยธรรม, งคมการเม, อง, ในย, คช, นช, แต, ภายหล, งพ, ฒนาส, วนท, เป, นอภ, ปร, ชญาและจ, กรวาลว, ทยา. lththikhngcux hrux sasnakhngcux 1 xngkvs Confucianism hrux lththihyu epnrabbdancriythrrmaelaprchyakhxngcin sungphthnacakkarsxnkhxngkhngcux 551 479 pikxn kh s nkprchyachawcin lththikhngcuxthuxkaenidkhunepn ngansxndancriythrrm sngkhmkaremuxng inyukhchunchiw aetphayhlngphthnaswnthiepnxphiprchyaaelackrwalwithyainsmyrachwngshn 2 hlngkarlathinglththifaechiyinpraethscinhlngrachwngschin lththikhngcuxidklaymaepnxudmkarnaehngrthxyangepnthangkarkhxngcin krathngthukaethnthidwy hlk 3 prakaraehngprachachn khxngnayaephthy suncngsan emuxmikarsthapnasatharnrthcin tamdwykhxmmiwnistlththiehmahlngsatharnrthcinthukaethnthidwysatharnrthprachachncinincinaephndinihyhxtaeching Dacheng xakharhlkkhxngwdkhngcuxinchufu mnusyniymepnaeknkhxnglththikhngcux 3 sungepnkhwamechuxthiwa mnusysamarthsxn phthnaaelathaihsmburnidphankhwamphyayamswntnaelarwmkbsngkhm odyechphaaxyangying karfuktnaelakarekidkhunexng self creation lththikhngcuxmungennkarphthnakhunthrrmaelakartharngrksacriythrrm odymihlkphunthanthisud khux ehrin ren yi yi aelahli lǐ 4 ehrinepnkhxphukmdprtthniymaelakhwammimnusythrrmaekpceckbukhkhlxunphayinchumchn yiepnkarkhacunkhwamchxbthrrmaelaxupnisythangsilthrrminkarthadi aelahliepnrabbcaritaelakhwamehmaasmsungtdsinwa bukhkhlkhwrptibtitnxyangirihehmaasmphayinchumchn 4 lththikhngcuxthuxwa bukhkhlkhwryxmthwaychiwitih hakcaepn ephuxxuthisaekkarkhacunkhaniymthangsilthrrmhlk ehrinaelayi 5 phunbthuxlththikhngcuxxacepnphuechuxinsasnaphunbankhxngcindwykid ephraalththikhngcuxepnxudmkarnmnusyniymaelaxethwniym aelaimkhxngekiywkbkhwamechuxinsingehnuxthrrmchatihruxinphraecathimitwtn 6 hlaywthnthrrmaelapraethsidrbxiththiphlxyangmakcaklththikhngcux rwmthng cinaephndinihy ithwn ekahli yipun aelaewiydnam echnediywkbxikhlaydinaednthichawcinekhaiptngrkrakcanwnmak echn singkhopr aemaenwkhidlththikhngcuxcaaephrhlayinphunthiehlani mikhnswnnxynxkaewdwngwichakarthirabuwatnexngepnphunbthuxlththikhngcux 7 8 aelaklbehnwacriysastrkhngcuxepnaenwptibtietimetmsahrbxudmkarnaelakhwamechuxxunmakkwa sungmithngprachathipity maksist thunniym sasnakhrist sasnaxislam aelasasnaphuththprawtiaelaphthnakar aekikhnbtngaetkhngcuxerimrwbrwmtaraaelakhmphirobranidhaelm khux suxcing hruxkhmphirkwiniphnth sucinghruxprawtisastrobran hlici hruxbnthukwadwythrrmeniympraephni xicinghruxkhmphirwadwykarepliynaeplngaelachunchiw hruxprawtisastrsmychunchiw aelwidtngsankwichaihkarsuksaaekprachachn hlngkhngcuxesiychiwitipaelw emngcuxhruxemingcux klayepnnkkhidkhnsakhykhxngsankwichakhngcuxhruxhyu emngcuxidsngekhraahaenwkhidcakkhmphirthngha thiennesnxaenaihphupkkhrxngyudmnkhunthrrmaelasntiwithi yutisuksngkhramthikalngdaeninxyuaelaedinthangipesnxkhwamehnaekphupkkhrxnginxanackrtang aetimprasbkhwamsaercnk khwamkhidsakhykhxngemngcuxkhuxkhwamechuxinkhwamdingamtamthrrmchatikhxngmnusy karsngesrimkarsuksaaelayngesnxwaphupkkhrxngtxngmikhunthrrmehnuxkwaprachachn xikthngprachachnphungekharphnbthuxphupkkhrxngthimikhunthrrm hakphupkkhrxngirkhunthrrm karlmlangepnsingthichxbthrrmnkkhidkhnsakhyxikkhnkhxngsankkhngcuxkhuxsuncuxhruxswincux sungesnxihxbrmsngsxnphukhnihmikhunthrrmekhrngkhrd odyehnwathrrmeniympraephniepnekhruxngmuxsakhythithaihmnusymikhunthrrmmakkhun suncuxechuxwa mnusymithrrmchatithichwrayepnphunthan thaihtxngmikarkhwbkhumaelaxbrmsngsxnihyudmnkhunthrrmxyangcringcngnkkhidaelapyyachnsankwichakhngcuxklbthukprabpramkwadlangkhrngihyinsmyrachwngschinhruxckrphrrdicinsi inehtukarn ephatara fngbnthit ephraaehnwapyyachnkhngcuxtxtankarpkkhrxngaelawiphakswicarnrthbalwairkhunthrrm xyangirktam lththikhngcuxidrbkarfunfuaelamibthbathxikkhrnginsmyrachwngshn 206 pikxn kh s kh s 220 aelaklayepnlththikhasxnthimixiththiphltxkaremuxngkarpkkhrxngkhxngcinmakthisud rwmthungidrbkarsngesrimihaephrhlayinsngkhminthanahlkinkardaeninchiwitkhxngphukhn khmphiraelatarakhxngsankwichakhngcuxklayepntaraeriynaelawichahlkkhxngchawcintngaetobrancnthungkhriststwrrsthi 19duephim aekikhhlunxiw khmphirphunthankhxngsankprchyakhngcuxxangxing aekikh fun dxkbw 2555 sasnaepriybethiyb krungethph silpbrrnakhar Craig 1998 p 550 Juergensmeyer Mark 2005 Religion in global civil society Oxford University Press p 70 ISBN 9780195188356 4 0 4 1 Craig 1998 p 536 Lo Ping cheung 1999 Confucian Ethic of Death with Dignity and Its Contemporary Relevance PDF Society of Christian Ethics Yang 1961 p 26 Juergensmeyer Mark 2006 The Oxford handbook of global religions Oxford Handbooks Oxford University Press p 116 ISBN 9780195137989 Few people self identify as Confucian yet fewer still will deny the vital importance of promoting filiality and family cohesion Education About Asia 6 7 Association for Asian Studies 2001 p 75 bthkhwamekiywkbsasnaniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy sasnaekhathungcak https th wikipedia org w index php title lththikhngcux amp oldid 9534810, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,

บทความ

, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม