สมเด็จพระวันรัต (ทรัพย์ โฆสโก)
สมเด็จพระวันรัต นามเดิม ทรัพย์ สุนทรัตต์ ฉายา โฆสโก เป็นสมเด็จพระราชาคณะฝ่ายมหานิกาย ได้ดำรงตำแหน่งสำคัญ เช่น เจ้าอาวาสวัดสังเวชวิศยารามวรวิหาร สังฆมนตรีว่าการองค์การปกครอง สมาชิกสังฆสภา กรรมการมหาเถรสมาคม เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก และผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช
| สมเด็จพระวันรัต (ทรัพย์ โฆสโก) | |
|---|---|
| เกิด | 27 มิถุนายน พ.ศ. 2447 |
| มรณภาพ | 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2520 |
| อายุ | 72 ปี 337 วัน |
| อุปสมบท | 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2467 |
| วัด | วัดสังเวชวิศยารามวรวิหาร |
| จังหวัด | กรุงเทพมหานคร |
| สังกัด | มหานิกาย |
| วุฒิ | นักธรรมชั้นโท, เปรียญธรรม 6 ประโยค |
| ตำแหน่ง | เจ้าอาวาสวัดสังเวชวิศยารามวรวิหาร เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก |
| ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา | |
ประวัติ
ชาติกำเนิด
สมเด็จพระวันรัต มีนามเดิม ทรัพย์ สุนทรัตต์ เกิดเมื่อวันจันทร์ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 ปีมะโรง ตรงกับวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2447 เป็นบุตรคนที่สามของนายอ๋ากับนางอ่ำ ภูมิลำเนาอยู่ตำบลวัดร้อยไร่ อำเภอนครหลวง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ได้ศึกษาจนจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 จากโรงเรียนตัวอย่าง จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ในปี พ.ศ. 2463
อุปสมบท
เมื่อ พ.ศ. 2465 ได้บรรพชาเป็นสามเณร ณ วัดดาวดึงษาราม โดยมีพระเทพโมลี (เฮง เขมจารี) เป็นพระอุปัชฌาย์ ถึงวันศุกร์ที่ 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2467 ได้อุปสมบท ณ วัดสังเวชวิศยาราม โดยมีสมเด็จพระวันรัต (จ่าย ปุณฺณทตฺโต) เป็นพระอุปัชฌาย์ พระราชเวที (ปลด กิตฺติโสภโณ) เป็นพระกรรมวาจาจารย์ และพระครูศีลขันธสุนทร (พัน) เป็นพระอนุสาวนาจารย์
การศึกษาพระปริยัติธรรม
สมเด็จพระวันรัต สอบได้นักธรรมชั้นโทในปี พ.ศ. 2468 และสอบได้เปรียญธรรม 6 ประโยค ในปี พ.ศ. 2473
ตำแหน่ง
- 22 เมษายน พ.ศ. 2518 กระทรวงศึกษาธิการประกาศว่ามีพระบัญชาแต่งตั้งให้เป็นผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช เนื่องจากสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสโน) เสด็จไปฏิบัติศาสนกิจที่สหรัฐตั้งแต่วันที่ 18 เมษายน ถึง 1 พฤษภาคม พ.ศ 2518
- 20 มิถุนายน พ.ศ. 2518 กระทรวงศึกษาธิการประกาศว่ามีพระบัญชาแต่งตั้งให้เป็นผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช เนื่องจากสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสโน) เสด็จเยี่ยมประเทศศรีลังกาตั้งแต่วันที่ 18-29 มิถุนายน พ.ศ 2518
สมณศักดิ์
- 1 มีนาคม พ.ศ. 2479 เป็นพระราชาคณะชั้นสามัญที่ พระญาณโศภน
- พ.ศ. 2489 เป็นพระราชาคณะเสมอชั้นราชในราชทินนามเดิม
- 5 ธันวาคม พ.ศ. 2495 เป็นพระราชาคณะชั้นเทพที่ พระเทพมุนี ศรีวิสุทธศีลาจารย์ ญาณนายก ตรีปิฎกธาดา มหาคณิศร บวรสังฆาราม คามวาสี
- 5 ธันวาคม พ.ศ. 2500 เป็นพระราชาคณะชั้นธรรมที่ พระธรรมรัตนากร สุนทรพรหมปฏิบัติ สมณวัตรโกศล วิมลปิฎกธาดา ทักษิณศาสนาทร มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
- 5 ธันวาคม พ.ศ. 2504 เป็นรองสมเด็จพระราชาคณะที่ พระธรรมวโรดม บรมญาณอดุล สุนทรนายก ตรีปิฎกคุณาลังการวิภูสิต บริหารกิจสาทร มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
- 5 ธันวาคม พ.ศ. 2515 เป็นสมเด็จพระราชาคณะ สมเด็จพระวันรัต ปริยัติพิพัฒนพงศ์ วิสุทธิสงฆปริณายก ตรีปิฎกโกศล วิมลคัมภีรญาณสุนทร มหาคณะปธานาดิศร บวรสังฆาราม คามวาสี อรัณยวาสี
มรณภาพ
สมเด็จพระวันรัต ถึงแก่มรณภาพด้วยภาวะหัวใจวาย ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2520 เวลา 16.30 น. สิริอายุได้ 72 ปี 337 วัน ได้รับพระราชทานเพลิงศพ ณ เมรุหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2520
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- "ประกาศ ตั้งคณะสังฆมนตรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 77 (41 ง): 1, 438. 17 พฤษภาคม 2503. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม 2560. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง ผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 92 (82 ง ฉบับพิเศษ): 28. 25 เมษายน 2518. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม 2560. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง ผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 92 (123 ง ฉบับพิเศษ): 1, 648. 1 กรกฎาคม 2518. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม 2560. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - "แจ้งความ เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรสมณศักดิ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 53 (0 ง): 3, 996. 7 มีนาคม 2479. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม 2560. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - "แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 69 (72 ง): 4, 619. 9 ธันวาคม 2495. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม 2560. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - "แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 74 (107 ง): 2, 945. 17 ธันวาคม 2500. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม 2560. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - "พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาสมณศักดิ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 78 (104 ก ฉบับพิเศษ): 16–18. 15 ธันวาคม 2504. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม 2560. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help) - "พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาสมณศักดิ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 89 (202 ก ฉบับพิเศษ): 5–7. 31 ธันวาคม 2515. สืบค้นเมื่อ 18 มีนาคม 2560. Check date values in:
|accessdate=, |date=(help)
- บรรณานุกรม
- กรมศิลปากร. เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๒. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 450 หน้า. ISBN 974-417-530-3
- ธนิต อยู่โพธิ์. ตำนานสมณศักดิ์ พระวันรัต และ สมเด็จพระราชาคณะผู้ทรงสมณศักดิ์ สมเด็จพระวันรัตในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : ศิวพร, 2516. 447 หน้า. หน้า 155-158.
- วัดสังเวชวิศยาราม. ประมวลพระธรรมเทศนาสมเด็จ. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์การศาสนา, 2520. 142 หน้า. [พิมพ์เป็นอนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ (สมเด็จพระวันรัต (ทรัพย์ โฆสกมหาเถร)]
| ก่อนหน้า | สมเด็จพระวันรัต (ทรัพย์ โฆสโก) | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| พระพิมลธรรม (อาจ อาสโภ) | สังฆมนตรีว่าการองค์การปกครอง (พ.ศ. 2503 - พ.ศ. 2505) | (ตำแหน่งถูกยกเลิกเนื่องจากประกาศ ใช้พระราชบัญญัติคณะสงฆ์ พ.ศ. 2505) | ||
| ไม่มี | เจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก (พ.ศ. 2509 - พ.ศ. 2516) | สมเด็จพระธีรญาณมุนี (ธีร์ ปุณฺณโก) |