หน่วยอนุพัทธ์เอสไอ

หน่วยอนุพัทธ์เอสไอ (อังกฤษ: SI derived Units) คือหน่วยที่เกิดจากการรวมกันของหน่วยฐานเอสไอโดยการคูณหรือหาร เพื่อใช้ในเรื่องการวัดและการแสดงปริมาณต่างๆ ซึ่งหน่วยอนุพันธ์สามารถมีได้มากมายไม่จำกัด เนื่องจากปริมาณต่างๆในโลกนี้ที่คนเราอยากรู้ก็ไม่สามารถจำกัดได้ เพียงแต่เลือกหน่วยพื้นฐานมาประกอบเข้าด้วยกันให้ถูกต้อง

หน่วยประกอบของหน่วยเอสไอ

ก่อนหน้าปีพ.ศ. 2538 ระบบหน่วยวัดระหว่างประเทศเคยจัดหน่วยเรเดียนและสเตอเรเดียน ไว้เป็นหน่วยประกอบของหน่วยเอสไอ (อังกฤษ: Supplementary units) แต่ได้ถูกยกเลิกไปภายหลังและถูกรวมเข้ากับหน่วยอนุพัทธ์เป็นหน่วยที่ไม่มีไดเมนชัน ซึ่งเมื่อลดรูปอย่างต่ำดูแล้วพบว่าไม่มีหน่วยฐานมาเกี่ยวข้อง

หน่วยอนุพัทธ์ที่มีชื่อเฉพาะ

หน่วยฐานสามารถรวมกันเป็นหน่วยอนุพัทธ์ได้เพื่อใช้วัดและการแสดงปริมาณอื่นๆ นอกเหนือจากปริมาณฐาน นอกจากหน่วยเรเดียนและสตีเรเดียนแล้ว ยังมีหน่วยอื่นๆ ที่มีชื่อหน่วยเฉพาะซึ่งส่วนมากเกิดจากนักวิทยาศาสตร์ที่ค้นพบ

หน่วยอนุพัทธ์เอสไอที่มีชื่อเฉพาะ

ชื่อหน่วย	สัญลักษณ์	ปริมาณ	การแสดงออกในรูปหน่วยฐาน
เฮิรตซ์	Hz	ความถี่	s^−1
เรเดียน	rad	มุม	m·m^−1 (ไม่มีไดเมนชัน)
สเตอเรเดียน	sr	มุมตัน	m^2·m^−2 (ไม่มีไดเมนชัน)
นิวตัน	N	แรง	kg m s ^−2
จูล	J	พลังงาน	N m = kg m^2 s^−2
วัตต์	W	กำลัง	J/s = kg m^2 s^−3
ปาสคาล	Pa	ความดัน	N/m^2 = kg m ^−1 s^−2
ลูเมน	lm	ฟลักซ์ส่องสว่าง	cd sr = cd
ลักซ์	lx	ความสว่าง	cd sr m^−2
คูลอมบ์	C	ประจุไฟฟ้า	A s
โวลต์	V	ความต่างศักย์	J/C = kg m^2 A^−1 s^−3
โอห์ม	Ω	ความต้านทานไฟฟ้า	V/A = kg m^2 A^−2 s^−3
ฟารัด	F	ความจุไฟฟ้า	Ω^−1 s = A^2 s^4 kg^−1 m^−2
เวเบอร์	Wb	ฟลักซ์แม่เหล็ก	kg m^2 s^−2 A^−1
เทสลา	T	ความหนาแน่นฟลักซ์แม่เหล็ก	Wb/m^2 = kg s^−2 A^−1
เฮนรี	H	ความเหนี่ยวนำไฟฟ้า	Ω s = kg m^2 A^−2 s^−2
ซีเมนส์	S	ความนำ	Ω^−1 = kg^−1 m^−2 A^2 s^3
เบ็กแรล	Bq	กันมันตภาพรังสี	s^−1
เกรย์	Gy	ขนาดกำหนดของการดูดกลืนรังสี	J/kg = m^2 s^−2
ซีเวิร์ต	Sv	ขนาดกำหนดของกัมมันตภาพรังสี	J/kg = m^2 s^−2
องศาเซลเซียส	°C	อุณหภูมิอุณหพลวัต	K − 273.15
คาทัล	kat	อำนาจการเร่งปฏิกิริยา	mol/s = s^−1·mol

สำหรับหน่วยอื่นๆ เช่นลิตร ไม่ใช่หน่วยเอสไอโดยตรง แต่เป็นหน่วยที่ยอมรับให้ใช้กับระบบเอสไอ

ดูเพิ่ม

• หน่วยเอสไอ
• หน่วยฐานเอสไอ

อ้างอิง

1. ไผ่ ทิมาศาสตร์ (12 มิถุนายน 2560). "การวัดและหน่วยวัด". คลังความรู้ SciMath. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) กระทรวงศึกษาธิการ. สืบค้นเมื่อ 1 มิถุนายน 2562. Check date values in: |accessdate=, |date= (help)