อักษรไทใหญ่ (ไทใหญ่ː တူဝ်လိၵ်ႈတႆး ตัวลิกไท [โต๋ลิ้กไต๊], สัทอักษร: /tǒ.lḭk.táj/) พัฒนามาจากอักษรไทใต้คงเก่า ซึ่งเป็นอักษรที่ใช่ในหมู่ชาวไทใหญ่ทั้งหมด โดยยังคงมีลักษณะกลม เนื่องจากไม่ได้เปลี่ยนไปเขียนด้วยพู่กันเหมือนอักษรไทใต้คง (อักษรถั่วงอก) เมื่อรัฐฉานตกเป็นเมืองขึ้นของอังกฤษเมื่อ พ.ศ. 2428 ทางอังกฤษได้ส่งเสริมให้ชาวไทใหญ่พัฒนาอักษรของตนขึ้นใหม่ และจัดให้มีการพิมพ์ ทำให้รูปอักษรที่เกิดจากการหล่อตัวพิมพ์มีลักษณะป้อม กลมคล้ายอักษรพม่ามากขึ้น
พยัญชนะในภาษาไทใหญ่มีทั้งหมด 18 ตัว แต่มีการเพิ่มอีก 5 เสียงจัตวา ไม่มีรูปวรรณยุกต์
ชาวไทใหญ่มีอักษรใช้ 2 ชนิดคือ ลิ่กถั่วงอกใช้เขียนเอกสารทั่วไปกับลิ่กยวนใช้เขียนเอกสารทางศาสนา อักษรไทใหญ่ที่ใช้กันอยู่ทุกวันนี้ นักประวัติศาสตร์พม่าเชื่อว่ารับมาจากพม่า ในขณะที่ชาวไทใหญ่เชื่อว่าพัฒนามาจากอักษรเทวนาครี และอักษรมอญ โดยอักษร "อ" ของอักษรไทใหญ่ มีลักษณะเฉพาะไม่เหมือนอักษรชนิดใดเลย แต่คล้ายกับตัว"อ" ของอักษรมอญในจารึกภาษามอญที่เจดีย์ปีชเวชานดอ อายุราวพุทธศตวรรษที่ 16 โดยทั่วไป ทฤษฎีที่อธิบายที่มาของอักษรไทใหญ่เป็นดังนี้
อักษรของชาวไทเหนือในเขตใต้คงเป็นตัวเหลี่ยมหรือลิ่กถั่วงอก มีหลักฐานว่าในสมัยราชวงศ์หมิง มีการตั้งสำนักงานหยีสี่เป้าเพื่อแปลเอกสารที่เขียนด้วยภาษาไทเหนือ แสดงว่าชาวไทใหญ่มีอักษรเป็นของตนเองมานาน
อักษรไทใหญ่มีพยัญชนะไม่ครบสำหรับเขียนภาษาบาลี ทำให้เป็นไปได้ว่าชาวไทใหญ่มีอักษรใช้ก่อนพุทธศาสนาจะเข้ามาถึง เมื่อได้รับอิทธิพลจากพุทธศาสนา ชาวไทใหญ่จึงรับอักษรพม่าเข้ามาใช้เขียนแทนเสียงที่อักษรไทใหญ่ไม่มี
เอกสารภาษาไทใหญ่ที่เก่าแก่และเขียนด้วยลิ่กถั่วงอกคือ พื้นศาสนาแสน ลิ่กถั่วงอกนี้ผอม รูปเหลี่ยม เอนซ้าย จากนั้นจึงพัฒนาการเขียนมาสู่ระบบกำเยน อักษรกลมมากขึ้น และเริ่มนำอักษรพม่ามาใช้ และเพิ่มสัญลักษณ์เครื่องหมายต่าง ๆ ต่อมาจึงพัฒนาเป็นระบบตัวมน ซึ่งพบในชาวไทใหญ่ในรัฐฉาน ส่วนชาวไทมาวยังใช้อักษรแบบเดิม
เมื่อเข้าสู่พุทธศตวรรษที่ 24 วรรณกรรมภาษาไทใหญ่ได้รับอิทธิพลจากภาษาพม่ามากขึ้น มีการใช้ภาษาพม่าปะปนกับภาษาไทใหญ่มากขึ้น เมื่อมีการพิมพ์ไบเบิลภาษาไทใหญ่เมื่อ พ.ศ. 2428 ตัวพิมพ์ของอักษรไทใหญ่มีลักษณะกลมมนคล้ายอักษรพม่ามากขึ้น และมีเครื่องหมายเฉพาะที่ต่างไปจากอักษรไทใหญ่ในคัมภีร์
ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2492 รัฐบาลของสมาพันธรัฐไทใหญ่ได้ตั้งคณะกรรมการปฏิรูปอักษรไทใหญ่ที่เมืองตองจี และได้ปรับปรุงอักษรไทใหญ่ใหม่เรียกว่าใหม่สูงลิ่กไทย ต่อมาใน พ.ศ. 2512 สภาไทใหญ่ได้ปรับปรุงตัวอักษรใหม่อีก และใน พ.ศ. 2517 ก็มีการปรับปรุงอักษรไทใหญ่อีกชุดหนึ่งที่เมืองสีป้อ ทำให้มีประเด็นถกเถียงเกี่ยวกับอักษรไทใหญ่มากและยังหาข้อสรุปไม่ได้
อักษรไทใหญ่กับภาษาบาลี
แต่เดิม ชาวไทใหญ่ใช้ลิ่กยวนเขียนภาษาบาลี ต่อมาพยายามเปลี่ยนมาใช้ลิ่กถั่วงอกและลิ่กตัวมน แต่อักษรไม่พอ ทำให้ไม่มีระบบการเขียนเป็นมาตรฐาน ต่อมาจึงมีการนำอักษรพม่ามาใช้เขียนภาษาบาลี ในปัจจุบัน ได้มีความพยายามที่จะเขียนภาษาบาลีด้วยอักษรไทใหญ่อีกครั้ง มีการจัดประชุมระหว่างพระสงฆ์ไทใหญ่และชาวไทใหญ่หลายครั้งเริ่มตั้งแต่ พ.ศ. 2499 ใน พ.ศ. 2500 ที่ประชุมเสนอให้เขียนพระไตรปิฎกด้วยอักษรพม่าแล้วแปลเป็นภาษาไทใหญ่ที่เขียนด้วยอักษรไทใหญ่ แต่พระสงฆ์ไทใหญ่ก็ยังไม่พอใจ ใน พ.ศ. 2518 มีการจัดประชุมพระสงฆ์ไทใหญ่ที่เชียงใหม่ และได้มีการประดิษฐ์อักษรไทใหญ่สำหรับเขียนภาษาบาลี แต่ยังไม่มีระบบใดได้รับการยอมรับอย่างเป็นทางการ
พยัญชนะ พยัญชนะหลัก
| รูปอักษรไทใหญ่ | ชื่ออักษรในภาษาไทใหญ่ | เทียบรูปอักษรไทย | สัทอักษร | หมายเหตุ |
|---|
| ၵ | ก้ะ ไก่ (ၵ ၵႆႇ) | ก | /k/ | ၵႆႇ = ไก่ |
| ၶ | ข้ะ ไข่ (ၶ ၶႆႇ) | ข, ฃ, ค, ฅ | /kʰ/ | ၶႆႇ = ไข่ |
| င | ง่ะ งู้ (င ငူး) | ง | /ŋ/ | งู้ (ငူး) แปลว่า งู ในภาษาไทย |
| ၸ | จ้ะ จ้าง (ၸ ၸၢင်ႉ) | จ | /t͡s/, /s/ | จ้าง (ၸၢင်ႉ) แปลว่า ช้าง |
| သ | ส้ะ แสง (သ သႅင်) | ซ, ศ, ษ, ส | /sʰ/ | แสง (သႅင်) แปลว่า อัญมณี |
| ၺ | ญ่ะ หญ่อง (ၺ ၺွင်ႇ) | ญ, ย | /ɲ/ | เสียง /ญ/ ในที่นี้เป็นเสียงนาสิก (เสียงขึ้นจมูก) แบบเดียวกับที่ปรากฏในภาคอีสาน และภาคเหนือของไทย, หญ่อง (ၺွင်ႇ) แปลว่า ต้นโพธิ์ (มาจากภาษาพม่า ညောင်) |
| တ | ต้ะ เต่า | ฏ, ต | /t/ | |
| ထ | ถ้ะ ไถ | ฐ, ถ, ท, ฑ | /tʰ/ | ไถ แปลว่า คันไถ |
| ၼ | น่ะ หนู | น, ณ | /n/ | |
| ပ | ป้ะ ป๋า | ป | /p/ | ป๋า แปลว่า ปลา ในภาษาไทย |
| ၽ | ผ้ะ ผิ้ง | ผ, พ | /pʰ/ | |
| ၾ | ฟ่ะ ไฟ | ฝ, ฟ | /f/, /pʰ/ | ไฟ แปลว่า ไฟ |
| မ | ม่ะ แม้ | ม | /m/ | แม้ แปลว่า แม่ |
| ယ | ย่ะ ยุ้ง | ย, ญ | /j/ | ยุ้ง แปลว่า ยุง |
| ရ | ร่ะ ร่ะฮ้าน | ร, ฤ | /r/, /l/ | ร่ะฮ้าน = พระสงฆ์, มาจากภาษาพม่า ရဟန်း, จากภาษาบาลี อรหนฺตฺ |
| လ | ล่ะ ลิ้ง | ล, ฦ, ฬ | /l/ | ลิ้ง แปลว่า ลิง |
| ဝ | ว่ะ เว้ง (เสียงสั้น) | ว | /w/ | เว้ง แปลว่า เวียง |
| ႁ | ห้ะ หิ่ง | ห, ฮ | /h/ | หิ่ง แปลว่า ระฆัง |
| ဢ | อ้ะ อ่าง | อ | /ʔ/ | |
พยัญชนะเสริม
| รูปอักษรไทใหญ่ | ชื่ออักษรในภาษาไทใหญ่ | เทียบรูปอักษรไทย | สัทอักษร | หมายเหตุ |
|---|
| | ก้ะ | ค | /g/ | ก ก้อง คำยืมจากพม่า |
| | บ้ะ | บ | /b/ | คำยืมจากไทยและพม่า |
| | ด้ะ | ด | /d/ | คำยืมจากไทยและพม่า |
| | ธ้ะ | ธ | /θ/ | ส แลบลิ้น คำยืมจากพม่า |
สระเสียงหลัก มี 12 รูป
| รูปสระ | ตัวอย่างการผสมสระ | ชื่อสระในภาษาไทใหญ่ | เทียบรูปสระไทย | สัทอักษร | หมายเหตุ |
|---|
| - | ၵ | อ๋ะ | ะ | | |
| ႃ | ၵႃ | อ๋า | า | | |
| ိ | ၵိ | อิ๋ | ิ | | |
| ီ | ၵီ | อี๋ | ี | | |
| ု | ၵု | อุ๋ | ุ | | |
| ူ | ၵူ | อู๋ | ู | | |
| ေ | ၵေ | เอ๋ | เ | | |
| ႄ | ၵႄ | แอ๋ | แ | | |
| ူဝ် | ၵူဝ် | โอ๋ | โ | | |
| ေႃ | ၵေႃ | อ๋อ | ออ | | |
| ိုဝ် | ၵိုဝ် | อื๋อ | ื | | |
| ိူဝ် | ၵိူဝ် | เอ๋อ | เ-อ | | |
วรรณยุกต์ในภาษาไทใหญ่มี 5 รูป 6 เสียง
| รูปวรรณยุกต์ | ชื่อวรรณยุกต์ในภาษาไทใหญ่ | เสียงวรรณยุกต์ |
|---|
| - | เป่า | เสียงจัตวา |
| ႇ | ยัก | เสียงเอก |
| ႈ | ยักจ้ำ | เสียงสามัญท้ายโท |
| း | จ้ำหน้า | เสียงสามัญท้ายตรี |
| ႉ | จ้ำใต้ (จ้ำต้า-อื) | เสียงโทสั้น |
| ႊ | ยักขึ้น | เสียงสามัญ |
อักษรไทใหญ่ในยูนิโคด ใช้รหัสช่วงเดียวกันกับอักษรพม่า เพียงแต่มีส่วนขยายของอักษรไทใหญ่เพิ่มขึ้นมาจากอักษรพม่าตามปกติ
พม่า
Unicode.org chart (PDF) |
| | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F |
| U+100x | က | ခ | ဂ | ဃ | င | စ | ဆ | ဇ | ဈ | ဉ | ည | ဋ | ဌ | ဍ | ဎ | ဏ |
| U+101x | တ | ထ | ဒ | ဓ | န | ပ | ဖ | ဗ | ဘ | မ | ယ | ရ | လ | ဝ | သ | ဟ |
| U+102x | ဠ | အ | ဢ | ဣ | ဤ | ဥ | ဦ | ဧ | ဨ | ဩ | ဪ | ါ | ာ | ိ | ီ | ု |
| U+103x | ူ | ေ | ဲ | ဳ | ဴ | ဵ | ံ | ့ | း | ္ | ် | ျ | ြ | ွ | ှ | ဿ |
| U+104x | ၀ | ၁ | ၂ | ၃ | ၄ | ၅ | ၆ | ၇ | ၈ | ၉ | ၊ | ။ | ၌ | ၍ | ၎ | ၏ |
| U+105x | ၐ | ၑ | ၒ | ၓ | ၔ | ၕ | ၖ | ၗ | ၘ | ၙ | ၚ | ၛ | ၜ | ၝ | ၞ | ၟ |
| U+106x | ၠ | ၡ | ၢ | ၣ | ၤ | ၥ | ၦ | ၧ | ၨ | ၩ | ၪ | ၫ | ၬ | ၭ | ၮ | ၯ |
| U+107x | ၰ | ၱ | ၲ | ၳ | ၴ | ၵ | ၶ | ၷ | ၸ | ၹ | ၺ | ၻ | ၼ | ၽ | ၾ | ၿ |
| U+108x | ႀ | ႁ | ႂ | ႃ | ႄ | ႅ | ႆ | ႇ | ႈ | ႉ | ႊ | ႋ | ႌ | ႍ | ႎ | ႏ |
| U+109x | ႐ | ႑ | ႒ | ႓ | ႔ | ႕ | ႖ | ႗ | ႘ | ႙ | ႚ | ႛ | ႜ | ႝ | ႞ | ႟ |
อ้างอิง - ยรรยง จิระนคร (เจีย แยนจอง). คนไทไม่ใช่คนไทย แต่เป็นเครือญาติชาติภาษา. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มติน, 2548. ISBN 974-323-484-5
- ซาย คำเมือง. อักษรไทใหญ่และพัฒนาการของอักษรไทใหญ่ในพม่า. ใน การศึกษาประวัติศาสตร์และวรรณกรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ไท, สรัสวดี อ๋องสกุล และ โยซิซูกิ มาซูฮารา, บรรณาธิการ. หนังสือรวมผลงานวิชาการประชุมนานาชาติไทศึกษา 22-23 มีนาคม 2544 ที่ จ. เชียงใหม่ หน้า 427 - 451
- บล็อกของนายช่างปลูกเรือน
- Learning Tai for non-Tai Speakers
- BlogGang.com : : นายช่างปลูกเรือน - พยัญชนะไทใหญ่
แหล่งข้อมูลอื่น - ศูนย์รวมข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับรัฐฉาน (อังกฤษ)
- ฟอนต์อักษรไทใหญ่ (ภาษาไทใหญ่)
กษรไทใหญ, ไทใหญ, วล, กไท, โต, กไต, ทอ, กษร, lḭk, táj, ฒนามาจากอ, กษรไทใต, คงเก, งเป, นอ, กษรท, ใช, ในหม, ชาวไทใหญ, งหมด, โดยย, งคงม, กษณะกลม, เน, องจากไม, ได, เปล, ยนไปเข, ยนด, วยพ, นเหม, อนอ, กษรไทใต, คง, กษรถ, วงอก, เม, อร, ฐฉานตกเป, นเม, องข, นของอ, งกฤษเม,. xksrithihy ithihyː တ ဝ လ ၵ တ twlikith otlikit sthxksr tǒ lḭk taj phthnamacakxksrithitkhngeka sungepnxksrthiichinhmuchawithihythnghmd odyyngkhngmilksnaklm enuxngcakimidepliynipekhiyndwyphuknehmuxnxksrithitkhng xksrthwngxk emuxrthchantkepnemuxngkhunkhxngxngkvsemux ph s 2428 thangxngkvsidsngesrimihchawithihyphthnaxksrkhxngtnkhunihm aelacdihmikarphimph thaihrupxksrthiekidcakkarhlxtwphimphmilksnapxm klmkhlayxksrphmamakkhunphyychnainphasaithihymithnghmd 18 tw aetmikarephimxik 5 esiyngctwa immirupwrrnyukt enuxha 1 prawti 1 1 xksrithihykbphasabali 2 phyychna 2 1 phyychnahlk 2 2 phyychnaesrim 3 sra 4 wrrnyukt 5 yuniokhd 6 xangxing 7 aehlngkhxmulxunprawti aekikhchawithihymixksrich 2 chnidkhux likthwngxkichekhiynexksarthwipkblikywnichekhiynexksarthangsasna xksrithihythiichknxyuthukwnni nkprawtisastrphmaechuxwarbmacakphma inkhnathichawithihyechuxwaphthnamacakxksrethwnakhri aelaxksrmxy odyxksr x khxngxksrithihy milksnaechphaaimehmuxnxksrchnididely aetkhlaykbtw x khxngxksrmxyincarukphasamxythiecdiypichewchandx xayurawphuththstwrrsthi 16 odythwip thvsdithixthibaythimakhxngxksrithihyepndngni macakxksrthiebtodyphanxanackrnaneca ephraakhadxksrtwthi 4 khxngaetlawrrkhechnediywkbxksrthiebt macakxinediytxnitphanemuxngaepr ephraaithihyekhymixanacehnuxemuxngaeprchwnghnung rbcakxksrmxyodyphanchawlaw cakxinediyitphanxanackrcampa kmphuchaaelaechiyngaesntamladbxksrkhxngchawithehnuxinekhtitkhngepntwehliymhruxlikthwngxk mihlkthanwainsmyrachwngshming mikartngsanknganhyisiepaephuxaeplexksarthiekhiyndwyphasaithehnux aesdngwachawithihymixksrepnkhxngtnexngmananxksrithihymiphyychnaimkhrbsahrbekhiynphasabali thaihepnipidwachawithihymixksrichkxnphuththsasnacaekhamathung emuxidrbxiththiphlcakphuththsasna chawithihycungrbxksrphmaekhamaichekhiynaethnesiyngthixksrithihyimmiexksarphasaithihythiekaaekaelaekhiyndwylikthwngxkkhux phunsasnaaesn likthwngxkniphxm rupehliym exnsay caknncungphthnakarekhiynmasurabbkaeyn xksrklmmakkhun aelaerimnaxksrphmamaich aelaephimsylksnekhruxnghmaytang txmacungphthnaepnrabbtwmn sungphbinchawithihyinrthchan swnchawithmawyngichxksraebbedimemuxekhasuphuththstwrrsthi 24 wrrnkrrmphasaithihyidrbxiththiphlcakphasaphmamakkhun mikarichphasaphmapapnkbphasaithihymakkhun emuxmikarphimphibebilphasaithihyemux ph s 2428 twphimphkhxngxksrithihymilksnaklmmnkhlayxksrphmamakkhun aelamiekhruxnghmayechphaathitangipcakxksrithihyinkhmphirineduxnkumphaphnth ph s 2492 rthbalkhxngsmaphnthrthithihyidtngkhnakrrmkarptirupxksrithihythiemuxngtxngci aelaidprbprungxksrithihyihmeriykwaihmsunglikithy txmain ph s 2512 sphaithihyidprbprungtwxksrihmxik aelain ph s 2517 kmikarprbprungxksrithihyxikchudhnungthiemuxngsipx thaihmipraednthkethiyngekiywkbxksrithihymakaelaynghakhxsrupimid xksrithihykbphasabali aekikh aetedim chawithihyichlikywnekhiynphasabali txmaphyayamepliynmaichlikthwngxkaelaliktwmn aetxksrimphx thaihimmirabbkarekhiynepnmatrthan txmacungmikarnaxksrphmamaichekhiynphasabali inpccubn idmikhwamphyayamthicaekhiynphasabalidwyxksrithihyxikkhrng mikarcdprachumrahwangphrasngkhithihyaelachawithihyhlaykhrngerimtngaet ph s 2499 in ph s 2500 thiprachumesnxihekhiynphraitrpidkdwyxksrphmaaelwaeplepnphasaithihythiekhiyndwyxksrithihy aetphrasngkhithihykyngimphxic in ph s 2518 mikarcdprachumphrasngkhithihythiechiyngihm aelaidmikarpradisthxksrithihysahrbekhiynphasabali aetyngimmirabbididrbkaryxmrbxyangepnthangkarphyychna aekikhphyychnahlk aekikh rupxksrithihy chuxxksrinphasaithihy ethiybrupxksrithy sthxksr hmayehtuၵ ka ik ၵ ၵ k k ၵ ikၶ kha ikh ၶ ၶ kh kh kh Kh kʰ ၶ ikhင nga ngu င င ng ŋ ngu င aeplwa ngu inphasaithyၸ ca cang ၸ ၸ င c t s s cang ၸ င aeplwa changသ sa aesng သ သ င s s s s sʰ aesng သ င aeplwa xymniၺ ya hyxng ၺ ၺ င y y ɲ esiyng y inthiniepnesiyngnasik esiyngkhuncmuk aebbediywkbthipraktinphakhxisan aelaphakhehnuxkhxngithy hyxng ၺ င aeplwa tnophthi macakphasaphma ည င တ ta eta t t t ထ tha ith th th th th tʰ ith aeplwa khnithၼ na hnu n n n ပ pa pa p p pa aeplwa pla inphasaithyၽ pha phing ph ph pʰ ၾ fa if f f f pʰ if aeplwa ifမ ma aem m m aem aeplwa aemယ ya yung y y j yung aeplwa yungရ ra rahan r v r l rahan phrasngkh macakphasaphma ရဟန cakphasabali xrhn t လ la ling l l l l ling aeplwa lingဝ wa ewng esiyngsn w w ewng aeplwa ewiyngႁ ha hing h h h hing aeplwa rakhngဢ xa xang x ʔ phyychnaesrim aekikh rupxksrithihy chuxxksrinphasaithihy ethiybrupxksrithy sthxksr hmayehtu ka kh g k kxng khayumcakphma ba b b khayumcakithyaelaphma da d d khayumcakithyaelaphma tha th 8 s aelblin khayumcakphmasra aekikhsraesiynghlk mi 12 rup rupsra twxyangkarphsmsra chuxsrainphasaithihy ethiybrupsraithy sthxksr hmayehtu ၵ xa a ၵ xa a ၵ xi i ၵ xi i ၵ xu u ၵ xu u ၵ ex e ၵ aex ae ဝ ၵ ဝ ox o ၵ xx xx ဝ ၵ ဝ xux u ဝ ၵ ဝ exx e xwrrnyukt aekikhwrrnyuktinphasaithihymi 5 rup 6 esiyng rupwrrnyukt chuxwrrnyuktinphasaithihy esiyngwrrnyukt epa esiyngctwa yk esiyngexk ykca esiyngsamythayoth cahna esiyngsamythaytri cait cata xu esiyngothsn ykkhun esiyngsamyyuniokhd aekikhxksrithihyinyuniokhd ichrhschwngediywknkbxksrphma ephiyngaetmiswnkhyaykhxngxksrithihyephimkhunmacakxksrphmatampkti phmaUnicode org chart PDF 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C D E FU 100x က ခ ဂ ဃ င စ ဆ ဇ ဈ ဉ ည ဋ ဌ ဍ ဎ ဏU 101x တ ထ ဒ ဓ န ပ ဖ ဗ ဘ မ ယ ရ လ ဝ သ ဟU 102x ဠ အ ဢ ဣ ဤ ဥ ဦ ဧ ဨ ဩ ဪ U 103x ဿU 104x ၀ ၁ ၂ ၃ ၄ ၅ ၆ ၇ ၈ ၉ U 105x ၐ ၑ ၒ ၓ ၔ ၕ ၚ ၛ ၜ ၝ U 106x ၡ ၥ ၦ ၮ ၯU 107x ၰ ၵ ၶ ၷ ၸ ၹ ၺ ၻ ၼ ၽ ၾ ၿU 108x ႀ ႁ ႎ U 109x ႐ ႑ ႒ ႓ ႔ ႕ ႖ ႗ ႘ ႙ xangxing aekikhyrryng cirankhr eciy aeyncxng khnithimichkhnithy aetepnekhruxyatichatiphasa krungethphmhankhr sankphimphmtin 2548 ISBN 974 323 484 5 say khaemuxng xksrithihyaelaphthnakarkhxngxksrithihyinphma in karsuksaprawtisastraelawrrnkrrmkhxngklumchatiphnthuith srswdi xxngskul aela oysisuki masuhara brrnathikar hnngsuxrwmphlnganwichakarprachumnanachatiithsuksa 22 23 minakhm 2544 thi c echiyngihm hna 427 451 blxkkhxngnaychangplukeruxn Learning Tai for non Tai Speakers BlogGang com naychangplukeruxn phyychnaithihyaehlngkhxmulxun aekikhsunyrwmkhxmulkhawsarekiywkbrthchan xngkvs fxntxksrithihy phasaithihy bthkhwamekiywkbphasaniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodyephimkhxmul duephimthi sthaniyxy phasaekhathungcak https th wikipedia org w index php title xksrithihy amp oldid 9305492, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ
, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
