อำเภอสร้างคอม

อำเภอสร้างคอม เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดอุดรธานี

อำเภอสร้างคอม
อำเภอ
คำขวัญ:  ต้นคอมพร้อมบ่อน้ำ หัตถกรรมฟูเฟื่อง ลือเลื่องแหล่งปลาชุม ลุ่มน้ำปลาชะโด โอชาปลาร้าหอม เพียบพร้อมประเพณี
พิกัดภูมิศาสตร์: 17°49′32″N 103°5′19″E / 17.82556°N 103.08861°E / 17.82556; 103.08861
อักษรไทย	อำเภอสร้างคอม
อักษรโรมัน	Amphoe Sang Khom
จังหวัด	อุดรธานี
พื้นที่
• ทั้งหมด	287.179 ตร.กม. (110.880 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	29,267 คน
• ความหนาแน่น	101.91 คน/ตร.กม. (263.9 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	41260
รหัสภูมิศาสตร์	4120
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอสร้างคอม หมู่ที่ 1 ตำบลสร้างคอม อำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี 41260
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

พื้นที่ของอำเภอสร้างคอมเดิมเป็นที่รู้จักในชื่อ "บ้านส่างคอม" อยู่ในเขตการปกครองของอำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี คำว่า "ส้าง" หรือ "สร้าง" ในภาษาอีสาน ออกเสียงเป็น "ส่าง" แปลว่า บ่อน้ำ ส่วน "คอม" คือชื่อต้นไม้ชนิดหนึ่ง เมื่อตอนสร้างหมู่บ้านประมาณปี พ.ศ. 2441 มีการขุดบ่อน้ำและต้นคอมก็ขึ้นอยู่ริมน้ำ ชาวบ้านจึงเรียกกันว่าบ้านส่างคอม ต่อมาจึงปริวรรตวิธีสะกดชื่อไปสู่สำเนียงภาษากลางเป็นบ้านสร้างคอม เคยเป็นตำบลหนึ่งของอำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี เป็นตำบลเก่าแก่ในจังหวัดอุดรธานี และปรากฏหลักฐานเกี่ยวกับการให้ใช้ชื่อ "ตำบลบ้านสร้างคอม" ในหนังสือราชกิจจานุเบกษา พ.ศ. 2464 เป็นรายชื่อตำบลหนึ่งในอำเภอเพ็ญ

เมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม พ.ศ. 2518 ได้มีประกาศกระทรวงมหาดไทยให้แยกตำบลสร้างคอม ตำบลบ้านยวด และตำบลเชียงดา ออกจากการปกครองของอำเภอเพ็ญ รวมตั้งเป็น กิ่งอำเภอสร้างคอม จนกระทั่งเมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2533 จึงมีพระราชกฤษฎีกาฯ ยกฐานะขึ้นเป็น อำเภอสร้างคอม จนถึงปัจจุบัน รวมระยะเวลาการเป็นกิ่งอำเภอ 15 ปี เป็นอำเภอที่มีระยะเวลาการเป็นกิ่งอำเภอยาวนานที่สุดในจังหวัดอุดรธานี

• วันที่ 25 เมษายน 2510 ตั้งตำบลบ้านยวด แยกออกจากตำบลสร้างคอม ตำบลบ้านเหล่า และตำบลเพ็ญ
• วันที่ 9 พฤศจิกายน 2514 ตั้งตำบลเชียงดา แยกออกจากตำบลสร้างคอม
• วันที่ 20 พฤษภาคม 2518 แยกพื้นที่ตำบลสร้างคอม ตำบลบ้านยวด และตำบลเชียงดา จากอำเภอเพ็ญ มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอสร้างคอม และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเพ็ญ
• วันที่ 30 พฤษภาคม 2522 ตั้งตำบลบ้านโคก แยกออกจากตำบลสร้างคอม
• วันที่ 11 สิงหาคม 2530 ตั้งตำบลนาสะอาด แยกออกจากตำบลเชียงดา
• วันที่ 31 สิงหาคม 2531 ตั้งตำบลบ้านหินโงม แยกออกจากตำบลบ้านยวด
• วันที่ 21 พฤษภาคม 2533 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอสร้างคอม อำเภอเพ็ญ เป็น อำเภอสร้างคอม
• วันที่ 17 กรกฎาคม 2546 กำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอสร้างคอม โดยกำหนดให้ตำบลสร้างคอม มีเขตการปกครองรวม 12 หมู่บ้าน ตำบลบ้านยวด ให้มีเขตการปกครองรวม 6 หมู่บ้าน ตำบลเชียงดา ให้มีเขตการปกครองรวม 8 หมู่บ้าน ตำบลบ้านโคก ให้มีเขตการปกครองรวม 10 หมู่บ้าน ตำบลนาสะอาด ให้มีเขตการปกครองรวม 8 หมู่บ้าน และตำบลบ้านหินโงม ให้มีเขตการปกครองรวม 7 หมู่บ้าน

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอสร้างคอมมีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอโพนพิสัย (จังหวัดหนองคาย)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอบ้านดุง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเพ็ญ
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเพ็ญ

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอสร้างคอมแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 6 ตำบล 53 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	สร้างคอม		(Sang Khom)		13 หมู่บ้าน
2.	เชียงดา		(Chiang Da)		8 หมู่บ้าน
3.	บ้านยวด		(Ban Yuat)		6 หมู่บ้าน
4.	บ้านโคก		(Ban Khok)		11 หมู่บ้าน
5.	นาสะอาด		(Na Sa-at)		8 หมู่บ้าน
6.	บ้านหินโงม		(Ban Hin Ngom)		7 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอสร้างคอมประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 6 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลสร้างคอม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสร้างคอมทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลบ้านยวด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านยวดทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลบ้านโคก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านโคกทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเชียงดา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเชียงดาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลนาสะอาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาสะอาดทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านหินโงม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านหินโงมทั้งตำบล

อ้างอิง

1. ศูนย์บริการข้อมูลอำเภอ กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย: อำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี เรียกดูเมื่อ 26 กันยายน พ.ศ. 2551
2. "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง ใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ ในท้องที่มณฑลอุดร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 38 (0 ก): 551–570. February 12, 1921.
3. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี ตั้งเป็นกิ่งอำเภอสร้างคอม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 92 (98 ง): 1250. May 20, 1975.
4. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอห้วยผึ้ง อำเภอวังวิเศษ อำเภอคลองหาด อำเภอป่าบอน อำเภอหนองหญ้าปล้อง อำเภอวังโป่ง อำเภอควนเนียง อำเภอหนองหญ้าไซ อำเภอหนองนาเดิม อำเภอทุ่งฝน อำเภอสร้างคอม และอำเภอทองแสนขัน พ.ศ. ๒๕๓๓" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 107 (83 ก): (ฉบับพิเศษ) 1-4. May 21, 1990.
5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอกุมภวาปี อำเภอหนองหาร อำเภอหนองบัวลำภู อำเภอเพ็ญ อำเภอบ้านดุง กิ่งอำเภอนากลาง และกิ่งอำเภอศรีบุญเรือง จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 84 (36 ง): 1293–1330. April 25, 1967.
6. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอกุมภาวาปี อำเภอหนองหาน อำเภอเพ็ญ อำเภอโนนสัง อำเภอบ้านดุง กิ่งอำเภอศรีธาตุ และกิ่งอำเภอน้ำโสม จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 88 (120 ง): 3137–3157. November 9, 1971.
7. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่กิ่งอำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (184 ง): 3937–3938. May 30, 1979.
8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอโนนสะอาด นากลาง และกิ่งอำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 104 (154 ง): 5682–5699. August 11, 1987.
9. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี อำเภอบ้านดุง อำเภอหนองแสง และกิ่งอำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 105 (143 ง): (ฉบับพิเศษ) 138-162. August 31, 1988.
10. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 120 (57 ง): 3–21. July 17, 2003.

แหล่งข้อมูลอื่น

• อำเภอสร้างคอม
• ตำบลบ้านโคก
• ตำบลนาสะอาด
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านหินโงม