อำเภอเมืองจันทบุรี

อำเภอเมืองจันทบุรี เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดจันทบุรี

อำเภอเมืองจันทบุรี
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Mueang Chanthaburi
แผนที่จังหวัดจันทบุรี เน้นอำเภอเมืองจันทบุรี
พิกัด: 12°36′38″N 102°6′15″E / 12.61056°N 102.10417°E / 12.61056; 102.10417
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	จันทบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	253.1 ตร.กม. (97.7 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2563)
• ทั้งหมด	129,113 คน
• ความหนาแน่น	510.13 คน/ตร.กม. (1,321.2 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	22000
รหัสภูมิศาสตร์	2201
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอเมืองจันทบุรี เลขที่ 33 ถนนเลียบเนิน ตำบลวัดใหม่ อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี 22000
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

บริเวณด้านหน้าอาสนวิหาร มุมหันออกสู่คลองจันทบุรี (ชุมชนจันทบูร)

มุมมองของเทศบาลตำบลจันทนิมิต เทศบาลเมืองแห่งที่ 4 ของจังหวัดจันทบุรี ตั้งอยู่ที่ตำบลจันทนิมิต (ครอบคลุมพื้นที่ทั้งตำบล)

ภาพถ่ายทางอากาศของเทศบาลเมืองจันทบุรี

ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จังหวัดจันทบุรี

ภายในของอาสนวิหารพระนางมารีอาปฏิสนธินิรมล

ประวัติ

เมืองจันทบุรี เดิมชื่อ "เมืองควนคราบุรี" ตั้งมาประมาณ 1,000 ปี ก่อนสมัยกรุงศรีอยุธยา และเป็นเมืองขอมประมาณ 400 ปี พระเจ้าอู่ทองได้เข้ายึดเมืองจันทบุรีได้และเป็นหนึ่งในประเทศราชของอยุธยา และได้ย้ายเมืองมาสร้างใหม่ที่บ้านหัววัง ตำบลพุงทลาย หรือในชื่อตำบลจันทบุรีตะวันออก (ปัจจุบันเป็นพื้นที่ของตำบลจันทนิมิต) เพราะอยู่ใกล้แม่น้ำจันทบุรีสะดวกต่อการคมนาคม

ต่อมา พ.ศ. 2200 สมเด็จพระนารายณ์มหาราชให้ย้ายเมืองไปสร้างใหม่ที่บ้านลุ่ม เพื่อป้องกันน้ำท่วมและได้สร้างป้อมอย่างเมืองโบราณ คือมีคูและเชิงเทียนรอบเมือง และตั้งอยู่ตลอดสมัยกรุงศรีอยุธยา ประมาณ พ.ศ. 2310 สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้ตีฝ่าวงล้อมพม่าเข้ายึดเมืองจันทบุรี เพื่อให้เป็นแหล่งสะสมเสบียงอาหาร รวบรวมพลเป็นเวลา 5 เดือน เพื่อกู้กรุงศรีอยุธยา ต่อมาในกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เกิดสงครามกับเวียดนาม จึงได้ให้มีการสร้างป้อมค่ายเมืองใหม่ที่บ้านเนินวง ตำบลบางกะจะ ประมาณ พ.ศ. 2377 เพราะเมืองใหม่อยู่ในที่สูง เหมาะแก่การสร้างฐานทัพ ต่อมาในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้โปรดเกล้าให้ย้ายเมืองจันทบุรี จากเมืองใหม่ที่บ้านค่ายเนินวง กลับมาตั้งที่เมืองเก่าที่บ้านลุ่มจนถึงทุกวันนี้

• วันที่ 8 เมษายน 2449 รวมเมืองจันทบุรี เมืองระยอง เมืองขลุง (รวมอำเภอขลุงและอำเภอทุ่งใหญ่ ยกขึ้นเป็นเมืองชั้นจัตวา เรียกว่าเมืองขลุง) จัดตั้งเป็นมณฑลเทศาภิบาล เรียกว่า มณฑลจันทบุรี ให้พระยาวิชยาธิบดีเป็นข้าหลวงเทศาภิบาลประจำมณฑล
• วันที่ 21 กรกฎาคม 2450 ย้ายที่ว่าการอำเภอพลิ้ว ไปตั้งที่แหลมสิงห์ปากน้ำจันทบุรี และโอนพื้นที่ตำบลพลับพลา ตำบลโป่งแรด ตำบลคลองนารายณ์ ตำบลสระบาป ตำบลเกาะขวาง จากอำเภอพลิ้ว (อำเภอแหลมสิงห์) มาขึ้นกับอำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี
• วันที่ 15 กันยายน 2450 ยกเลิกเมืองขลุง และตั้งเมืองขลุง ขึ้นเป็น อำเภอขลุง ขึ้นเมืองจันทบุรี โอนพื้นที่อำเภอทุ่งใหญ่ ที่เคยขึ้นการปกครองรวมกับเมืองขลุง แขวงเมืองจันทบุรี มณฑลจันทบุรี ไปขึ้นกับเมืองตราษ
• วันที่ 31 มกราคม 2451 จัดตั้งสุขาภิบาลเมืองจันทบุรี มณฑลจันทบุรี ในท้องที่ตำบลตลาดจันทบุรี อำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี
• วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอเมือง จังหวัดจันทบุรี เป็น อำเภอเมืองจันทบุรี
• วันที่ 5 ตุลาคม 2467 โอนพื้นที่ตำบลแสลง อำเภอมะขาม มาขึ้นกับอำเภอเมืองจันทบุรี
• วันที่ 21 มกราคม 2469 โอนพื้นที่ตำบลบางกะจะ อำเภอท่าใหม่ มาขึ้นกับอำเภอเมืองจันทบุรี
• วันที่ 14 ตุลาคม 2471 โอนพื้นที่ตำบลหนองบัว อำเภอแหลมสิงห์ มาขึ้นกับอำเภอเมืองจันทบุรี
• วันที่ 30 พฤศจิกายน 2473 ขยายเขตสุขาภิบาลเมืองจันทบุรี เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น
• วันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2474 ยุบมณฑลจันทบุรี และรวมเมืองจันทบุรี เมืองระยอง เมืองตราษ เข้าไว้ในการปกครองของมณฑลปราจีน
• วันที่ 10 ธันวาคม 2478 จัดตั้งสุขาภิบาลเมืองจันทบุรี ขึ้นเป็น เทศบาลเมืองจันทบุรี
• วันที่ 16 มกราคม 2481 โอนพื้นที่หมู่ 5 (ในตอนนั้น) จากตำบลวัดใหม่ ไปขึ้นกับตำบลท่าช้าง, โอนพื้นที่หมู่ 6 (ในตอนนั้น) จากตำบลวัดใหม่ ไปขึ้นกับตำบลบางกะจะ, โอนพื้นที่หมู่ 2-5 (ในตอนนั้น) จากตำบลพุงทลาย ไปขึ้นกับตำบลพลับพลา และรวมพื้นที่ตำบลวัดใหม่ ตำบลบ้านญวนฝั่งตะวันตก ตำบลตลาดจันทบุรี แล้วจัดตั้งเป็นตำบลใหม่ ขนานนามว่า ตำบลตลาดจันทบุรี, รวมพื้นที่ตำบลพุงทลาย ตำบลบ้านญวนฝั่งตะวันออก ตำบลท่าเรือจ้าง แล้วจัดตั้งเป็นตำบลใหม่ นามว่า ตำบลจันทบุรีตะวันออก, รวมพื้นที่ตำบลโป่งแรด เข้ากับตำบลพลับพลา แล้วจัดตั้งเป็นตำบลใหม่ นามว่า ตำบลพลับพลา, รวมพื้นที่ตำบลหนองขอน เข้ากับตำบลคมบาง แล้วจัดตั้งเป็นตำบลใหม่ นามว่า ตำบลคมบาง
• วันที่ 13 สิงหาคม 2483 โอนพื้นที่บางส่วนของหมู่ 4 (ในตอนนั้น) ซึ่งอยู่นอกเขตเทศบาลเมืองจันทบุรี จากตำบลวัดใหม่ ให้ไปขึ้นกับหมู่ที่ 18 ตำบลบางกะจะ
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลคลองนารายณ์ แยกออกจากตำบลบางนารายณ์ ตำบลจันทนิมิต และตำบลพลับพลา ตั้งตำบลเกาะขวาง แยกออกจากตำบลจันทนิมิต และตำบลหนองบัว ตั้งตำบลแสลง แยกออกจากตำบลท่าช้าง
• วันที่ 14 ธันวาคม 2491 แยกการปกครองหมู่ที่ 1-5,7-10 และ 13 (ในขณะนั้น) ของตำบลตลาดจันทบุรี ตั้งขึ้นเป็นตำบลวัดใหม่
• วันที่ 17 กันยายน 2498 จัดตั้งสุขาภิบาลจันทนิมิต ในท้องที่บางส่วนของตำบลจันทนิมิต
• วันที่ 3 กันยายน 2506 จัดตั้งสุขาภิบาลบางกะจะ ในท้องที่หมู่ 1 และ 6 ของตำบลบางกะจะ จัดตั้งสุขาภิบาลหนองบัว ในท้องที่หมู่ 3,4,5,6 และ 7 ของตำบลหนองบัว
• วันที่ 22 พฤษภาคม 2517 จัดตั้งสภาตำบลจันทนิมิต (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลจันทนิมิต) สภาตำบลท่าช้าง สภาตำบลคมบาง สภาตำบลหนองบัว (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลหนองบัว) สภาตำบลคลองนารายณ์ สภาตำบลเกาะขวาง สภาตำบลพลับพลา สภาตำบลบางกะจะ (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลบางกะจะ) และสภาตำบลแสลง
• วันที่ 1 มีนาคม 2526 เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลตำบลจันทนิมิต ให้ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจันทนิมิตทั้งตำบล (รับพื้นที่สภาตำบลจันทนิมิตมาทั้งหมด) และเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลตำบลบางกะจะ เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น
• วันที่ 6 กันยายน 2527 เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองจันทบุรี เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น โดยขยายมาถึงพื้นที่บางส่วนของตำบลเกาะขวาง กำหนดให้บางส่วนของตำบลเกาะขวาง (บางส่วนของสภาตำบลเกาะขวาง) ที่เข้ามาอยู่ในเขตเทศบาลเมืองจันทบุรี มาขึนกับตำบลตลาด และขยายมาถึงพื้นที่บางส่วนของตำบลท่าช้าง กำหนดให้บางส่วนของตำบลท่าช้าง (บางส่วนของสภาตำบลท่าช้าง) ที่เข้ามาอยู่ในเขตเทศบาลเมืองจันทบุรี มาขึนกับตำบลวัดใหม่
• วันที่ 2 กรกฎาคม 2530 จัดตั้งสุขาภิบาลท่าช้าง ในท้องที่หมู่ 2,3,4 และ 5 ของตำบลท่าช้าง
• วันที่ 29 ธันวาคม 2530 จัดตั้งสุขาภิบาลพลับพลานารายณ์ ในท้องที่หมู่ 1,2,3,4,11,12,13 และ 14 ของตำบลคลองนารายณ์ กับหมู่ 6,8,9,10,11 และ 12 ของตำบลพลับพลา
• วันที่ 3 มีนาคม 2538 ยกฐานะจากสภาตำบลแสลง และสภาตำบลท่าช้าง (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลท่าช้าง) เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลแสลง และองค์การบริหารส่วนตำบลท่าช้าง (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลท่าช้าง) ตามลำดับ
• วันที่ 30 มกราคม 2539 ยกฐานะจากสภาตำบลบางกะจะ (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลบางกะจะ) สภาตำบลพลับพลา (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลพลับพลานารายณ์) สภาตำบลคมบาง และสภาตำบลเกาะขวาง เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลบางกะจะ (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลบางกะจะ) องค์การบริหารส่วนตำบลพลับพลา (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลพลับพลานารายณ์) องค์การบริหารส่วนตำบลคมบาง และองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะขวาง ตามลำดับ
• วันที่ 25 ธันวาคม 2539 ยกฐานะจากสภาตำบลคลองนารายณ์ (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลพลับพลานารายณ์) และสภาตำบลหนองบัว (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลหนองบัว) เป็นองค์การบริหารส่วนคลองนารายณ์ (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลพลับพลานารายณ์) และองค์การบริหารส่วนตำบลหนองบัว (เฉพาะนอกเขตสุขาภิบาลหนองบัว) ตามลำดับ
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลจันทนิมิต สุขาภิบาลบางกะจะ สุขาภิบาลหนองบัว สุขาภิบาลท่าช้าง และสุขาภิบาลพลับพลานารายณ์ เป็นเทศบาลตำบลจันทนิมิต เทศบาลตำบลบางกะจะ เทศบาลตำบลหนองบัว เทศบาลตำบลท่าช้าง และเทศบาลตำบลพลับพลานารายณ์ ตามลำดับ ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 24 มีนาคม 2548 ยกเลิกเขตตำบลหนองบัว อำเภอเมืองจันทบุรี และกำหนดเขตตำบลหนองบัว อำเภอเมืองจันทบุรี ขึ้นใหม่ โดยกำหนดให้ตำบลหนองบัว มีเขตการปกครองรวมทั้งหมด 11 หมู่บ้าน
• วันที่ 1 มีนาคม 2550 ยกฐานะจากเทศบาลตำบลท่าช้าง ขึ้นเป็น เทศบาลเมืองท่าช้าง
• วันที่ 24 กรกฎาคม 2551 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะขวาง ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลเกาะขวาง
• วันที่ 26 พฤษภาคม 2553 ยกฐานะจากเทศบาลตำบลจันทนิมิต ขึ้นเป็น เทศบาลเมืองจันทนิมิต
• วันที่ 2 พฤศจิกายน 2554 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลแสลง ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลแสลง
• วันที่ 27 สิงหาคม 2555 จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลพลับพลา ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลพลับพลา
• วันที่ 31 สิงหาคม 2555 เปลี่ยนแปลงชื่อองค์การบริหารส่วนตำบลบางกะจะ อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี เป็นองค์การบริหารส่วนตำบลค่ายเนินวง และจัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลค่ายเนินวง ขึ้นเป็น เทศบาลตำบลค่ายเนินวง

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอเมืองจันทบุรีตั้งอยู่ทางทิศใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอท่าใหม่ อำเภอเขาคิชฌกูฏ และอำเภอมะขาม
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอมะขามและอำเภอขลุง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอขลุงและอำเภอแหลมสิงห์
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอท่าใหม่

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอเมืองจันทบุรีแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 11 ตำบล 98 หมู่บ้าน ได้แก่

1.

ตลาด

(Talat)

-

7.

จันทนิมิต

(Chanthanimit)

9 หมู่บ้าน

2.

วัดใหม่

(Wat Mai)

-

8.

บางกะจะ

(Bang Kacha)

10 หมู่บ้าน

3.

คลองนารายณ์

(Khlong Narai)

14 หมู่บ้าน

9.

แสลง

(Salaeng)

10 หมู่บ้าน

4.

เกาะขวาง

(Ko Khwang)

9 หมู่บ้าน

10.

หนองบัว

(Nong Bua)

11 หมู่บ้าน

5.

คมบาง

(Khom Bang)

10 หมู่บ้าน

11.

พลับพลา

(Phlapphla)

13 หมู่บ้าน

6.

ท่าช้าง

(Tha Chang)

12 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอเมืองจันทบุรีประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 14 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลเมืองจันทบุรี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตลาดและตำบลวัดใหม่ทั้งตำบล
• เทศบาลเมืองท่าช้าง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท่าช้าง
• เทศบาลเมืองจันทนิมิต ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจันทนิมิตทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลบางกะจะ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบางกะจะ
• เทศบาลตำบลพลับพลานารายณ์ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลคลองนารายณ์และบางส่วนของตำบลพลับพลา
• เทศบาลตำบลหนองบัว ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลหนองบัว
• เทศบาลตำบลเกาะขวาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเกาะขวางทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลแสลง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแสลงทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลค่ายเนินวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางกะจะ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบางกะจะ)
• เทศบาลตำบลพลับพลา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพลับพลา (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลพลับพลานารายณ์)
• องค์การบริหารส่วนตำบลคลองนารายณ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองนารายณ์ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลพลับพลานารายณ์)
• องค์การบริหารส่วนตำบลคมบาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคมบางทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่าช้าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าช้าง (เฉพาะนอกเขตเทศบาลเมืองท่าช้าง)
• องค์การบริหารส่วนตำบลหนองบัว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองบัว (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลหนองบัว)

อ้างอิง

1. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย ประกาศตั้งมณฑลจันทบุรีและตั้งเมืองขลุง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 23 (2): 33. April 8, 1906.
2. "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 24 (16): 401. July 21, 1907.
3. "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งอำเภอกบินทร์บุรีขึ้นเป็นเมืองกบินทร์บุรีขึ้นเมืองปราจีน ส่วนเมืองขลุงยกเลิกเสียตั้งเป็นอำเภอขึ้นเมืองจันทบุรีโอนอำเภอทุ่งใหญ่จากอำเภอขลุงขึ้นเมืองตราดตามเดิม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 24 (24): 589–590. September 15, 1907.
4. "พระบรมราชโองการ ประกาศใช้พระราชบัญญัติสุขาภิบาลในตำบลตลาดเมืองจันทบุรี มณฑลจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 25 (44): 1297–1298. January 31, 1908.
5. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (0 ก): 40–68. April 29, 1917.
6. "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พุทธศักราช ๒๔๖๔ ในท้องที่มณฑลจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 41 (0 ก): 160–162. October 5, 1924.
7. "แจ้งความกระทรวงธรรมการ แผนกบัญชาการ เรื่อง บัญชีแสดงยอดรายรับรายจ่ายเงินศึกษา สำหรับโรงเรียนประชาบาลที่นายอำเภอตั้ง จำนวนเดือนกรกฎาคม ถึงเดือนกันยายน พ.ศ. ๒๔๖๙ มณฑลจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 43 (0 ง): 3959. January 30, 1926.
8. "ประกาศกระทรวงธรรมการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ สำหรับตำบลบางกะจะ อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี ซึ่งโอนไปขึ้นท้องที่อำเภอเมืองจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 43 (0 ก): 594. December 26, 1926.
9. "ประกาศกระทรวงธรรมการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ สำหรับตำบลหนองบัว ท้องที่อำเภอแหลมสิงห์ ซึ่งโอนไปขึ้นท้องที่อำเภอเมืองจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 45 (0 ก): 153. October 14, 1928.
10. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ขยายเขตและแก้อัตราภาษีโรงร้านสุขาภิบาลเมืองจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 47 (0 ก): 263–266. November 30, 1930.
11. "พระบรมราชโองการ ประกาศ ยุบรวมท้องที่บางมณฑลและบางจังหวัด" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 48 (0 ก): 576–578. February 21, 1931.
12. "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี พุทธศักราช ๒๔๗๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 52 (0 ก): 1641–1644. December 10, 1935.
13. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ง): 3398–3399. January 16, 1938.
14. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในจังหวัดจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 57 (0 ง): 1426. August 13, 1940.
15. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. June 10, 1947.
16. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในเขตเทศบาล จังหวัดจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 65 (72 ง): 4037–4039. December 14, 1948.
17. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลจันทนิมิตร อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 72 (74 ง): (ฉบับพิเศษ) 38-39. September 17, 1955.
18. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลบางกะจะ อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (88 ง): 2044–2045. September 3, 1963.
19. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลหนองบัว อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (88 ง): 2046–2047. September 3, 1963.
20. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งสภาตำบลตามประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๓๒๖ ลงวันที่ ๑๓ ธันวาคม ๒๕๑๕" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 91 (87 ง): (ฉบับพิเศษ) 1-45. May 22, 1974.
21. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลจันทนิมิต อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 100 (27 ง): 665–666. March 1, 1993.
22. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลบางกะจะ อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 100 (27 ง): 667–670. March 1, 1993.
23. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี พ.ศ. ๒๕๒๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 101 (120 ง): (ฉบับพิเศษ) 1-4. September 6, 1984.
24. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลท่าช้าง อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 104 (125 ง): 4593–4595. July 2, 1987.
25. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลพลับพลานารายณ์ อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 104 (271 ง): 8689–8692. December 29, 1987.
26. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (ตอนพิเศษ 6 ง): 1–63. March 3, 1995.
27. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 113 (9 ง): 5–219. January 30, 1996.
28. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 113 (ตอนพิเศษ 52 ง): 1–365. December 24, 1996.
29. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999.
30. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 122 (24 ง): 43–45. March 24, 2005.
31. กระทรวงมหาดไทย. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลตำบลท่าช้าง อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี เป็นเทศบาลเมืองท่าช้าง.
32. "จัดตั้งเทศบาลจากองค์การบริหารส่วนตำบล เกาะขวาง เป็น เทศบาลตำบล". July 24, 2008. Cite journal requires |journal= (help)
33. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลตำบลจันทนิมิต อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี เป็นเทศบาลเมืองจันทนิมิต" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 127 (พิเศษ 66 ง): 11. May 26, 2010.
34. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบลแสลง อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี เป็นเทศบาลตำบลแสลง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 128 (ตอนพิเศษ 130 ง): 19. November 2, 2011.
35. "เปลี่ยนฐานะจาก องค์การบริหารส่วนตำบลพลับพลา เป็น เทศบาลตำบลพลับพลา". August 27, 2012. Cite journal requires |journal= (help)
36. "เปลี่ยนชื่อ องค์การบริหารส่วนตำบลบางกะจะ ไปเป็น องค์การบริหารส่วนตำบลค่ายเนินวง". August 31, 2012. Cite journal requires |journal= (help)
37. "เปลี่ยนฐานะจาก องค์การบริหารส่วนตำบลค่ายเนินวง เป็น เทศบาลตำบลค่ายเนินวง". August 31, 2012. Cite journal requires |journal= (help)