เจ้าจอมมารดาแส ในรัชกาลที่ 5
เจ้าจอมมารดาแส ในรัชกาลที่ 5 เกิดเมื่อเดือนกันยายน พ.ศ. 2411 เป็นธิดารุ่นเล็กของพระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ โรจนดิศ) กับบาง อัพภันตริกามาตย์ มีพี่น้องร่วมบิดาที่รับราชการฝ่ายใน ดังนี้
| เจ้าจอมมารดาแส ในรัชกาลที่ 5 | |
|---|---|
| เกิด | แส โรจนดิศ เดือนกันยายน พ.ศ. 2411 |
| เสียชีวิต | 14 ตุลาคม พ.ศ. 2468 |
| คู่สมรส | พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
| บุตร | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเขจรจิรประดิษฐ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอัพภันตรีปชา พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทิพยาลังการ |
| บิดามารดา | พระยาอัพภันตริกามาตย์ (ดิศ โรจนดิศ) บาง อัพภันตริกามาตย์ |
เมื่อท่านได้ถวายตัวเข้ารับราชการฝ่ายในแล้วนั้น ก็ได้มีประสูติกาลพระราชโอรสพระราชธิดา 3 พระองค์ คือ
- พระองค์เจ้าชายเขจรจิรประดิษฐ ประสูติวันที่ 23 กรกฎาคม พ.ศ. 2431 สิ้นพระชนม์เมื่อพระชันษา 3 เดือน
- พระองค์เจ้าหญิงอัพภันตรีปชา ประสูติวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2432
- พระองค์เจ้าหญิงทิพยาลังการ ประสูติวันที่ 17 มกราคม พ.ศ. 2434
เจ้าจอมมารดาแสเป็นเจ้าจอมสำคัญคนหนึ่งในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เรือนของท่านในพระบรมมหาราชวัง นั้นมีความกว้างขวางใหญ่โตเกือบเท่าตำหนักของพระนางเจ้าสุขุมาลมารศรี พระราชเทวี
เจ้าจอมมารดาแส ในรัชกาลที่ 5 ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2468 ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช เสด็จแทนพระองค์ประทานน้ำหลวงอาบศพ ณ สวนของเจ้าจอมมารดาแสที่ ถนนพิชัย เมื่อวันที่ 15 ตุลาคม พ.ศ. 2468 เวลา 17.00 น.
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ชั้น ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษฝ่ายใน (ท.จ.ว.)
- เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 2 (จ.ป.ร.2)
_ribbon.svg.html){kind=link}
_ribbon.svg.html){kind=link}
อ้างอิง
- ข่าวอสัญญกรรม
- "พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์รัชกาลปัตยุบันฝ่ายใน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 25 (35): 1015. 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2451. Check date values in:
|date=(help)
- สาระ มีผลกิจ. ราชสำนักฝ่ายในสมัยรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : มิวเซียมเพรส, 2551. 296 หน้า. ISBN 9744516817
- ส.พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ฐานบุ๊คส์, ครั้งที่ 5 พ.ศ. 2554. 368 หน้า. ISBN 9786167058580