ตัวเลขซีริลลิก

เลขซีริลลิก คือระบบเลขอย่างหนึ่งซึ่งถ่ายทอดมาจากอักษรซีริลลิก ใช้โดยชาวสลาวิกใต้และตะวันออก ระบบเลขนี้เคยมีการใช้ในดินแดนรัสเซีย แต่ในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 17 สมเด็จพระเจ้าซาร์ปีเตอร์ที่ 1 แห่งรัสเซีย ทรงแทนที่เลขซีริลลิกด้วยเลขอารบิก

ระบบเลขตามพัฒนาการ
ตัวเลขฮินดู-อาหรับ
อาหรับตะวันตก อาหรับตะวันออก เขมร มอญ	อินเดีย พราหฺมี ไทย
ตัวเลขเอเชียตะวันออก
จีน ญี่ปุ่น	เกาหลี
ตัวเลขที่ใช้ตัวอักษร
อับญัด อาร์มีเนีย ซีริลลิก กีเอส	ฮีบรู ไอโอเนียน/กรีก สันสกฤต
ตัวเลขระบบอื่น ๆ
แอตติก อีทรัสคัน โรมัน	บาบิโลเนีย อียิปต์ มายา
รายชื่อระบบเลข
ระบบเลขตามฐาน
เลขฐานสิบ (10)
2, 4, 8, 16, 32, 64
3, 9, 12, 24, 30, 36, 60, อื่น...
ด ค ก

เลขซีริลลิกเป็นระบบเลขคล้ายทศนิยม (quasi-decimal) มีพื้นฐานมาจากเลขกรีก แต่เขียนโดยใช้หน่วยอักขระ (grapheme) ของอักษรซีริลลิก นั่นคือการเรียงลำดับนั้นเรียงตามอักษรกรีก แต่ไม่เป็นไปตามลำดับอักษรซีริลลิกปัจจุบัน อักษรแต่ละตัวจะถูกกำหนดให้แทนค่าของตัวเลขหลักหน่วย (1, 2, ... 9) หลักสิบ (10, 20, ... 90) และหลักร้อย (100, 200, ... 900) ตามลำดับ

รูปอักษรโบราณ (ซ้าย) เทียบกับอักษรปัจจุบัน (ขวา)

А В Г Д Е Ѕ З И Ѳ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 І К Л М Н Ѯ О П Ч 10 20 30 40 50 60 70 80 90 Р С Т У Ф Х Ѱ Ѡ Ц 100 200 300 400 500 600 700 800 900

จำนวนตัวเลขจะเขียนไปตามลำดับที่อ่าน ซึ่งส่วนใหญ่จะอ่านจากซ้ายไปขวา เว้นแต่จำนวน 11 ถึง 19 ที่อ่านจากขวาไปซ้าย ตัวอย่างเช่น 17 อ่านว่า sem-na-dzat (เทียบกับ seventeen ในภาษาอังกฤษ) เป็นต้น ในการแปลงเลขซีริลลิกให้เป็นเลขอารบิก ทำได้โดยการบวกค่าประจำอักษรเข้าด้วยกัน และเพื่อการแยกแยะจำนวนออกจากข้อความรอบข้างซึ่งเขียนด้วยอักษรเดียวกัน จะมีการเติม ติโตล (titlo: ҃ U+0483) ลงไปเหนือจำนวน (เวลาเขียนเดี่ยวๆ อาจไม่จำเป็นก็ได้) และถ้าหากจำนวนนั้นมีค่าเกิน 1,000 จะมีการเติมสัญลักษณ์หลักพัน (҂ U+0482) ลงไปข้างหน้าตัวเลขนั้นๆ ตัวอย่างเช่น

• - ҂АѰЅ - 1706
• - ҂ЗРИІ - 7118

สำหรับเลขกลาโกลิติกก็มีลักษณะคล้ายกันนี้ เพียงแต่การเรียงลำดับอักษรเปลี่ยนไปตามอักษรกลาโกลิติก ทำให้ค่าตัวเลขเปลี่ยนตามไปด้วย แทนที่จะใช้ตามลำดับอักษรกรีก

หอนาฬิกาที่หน้าปัดเป็นเลขซีริลลิกใน Suzdal

ดูเพิ่ม

• เลขกรีก
• อักษรกลาโกลิติก
• อักษรซีริลลิกโบราณ