ตัวเลขญี่ปุ่น

ตัวเลขญี่ปุ่น เป็นตัวเลขที่ใช้ภายในประเทศญี่ปุ่น โดยรูปแบบอักษรและระบบได้รับอิทธิพลมาจากประเทศจีนเกือบทั้งหมด เสียงอ่านของตัวเลขญี่ปุ่นมีทั้งเสียงที่ยืมมาจากประเทศจีนและเสียงที่ประเทศญี่ปุ่นคิดค้นขึ้นเอง นอกเหนือจากนี้ระบบตัวเลขของญี่ปุ่นนั้นยังสามารถออกเสียงได้มากมาย อย่างเช่น การนับสิ่งของ หรือวันที่ในปฏิทิน รูปแบบของคำอ่านก็จะเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม

ระบบเลขตามพัฒนาการ
ตัวเลขฮินดู-อาหรับ
อาหรับตะวันตก อาหรับตะวันออก เขมร มอญ	อินเดีย พราหฺมี ไทย
ตัวเลขเอเชียตะวันออก
จีน ญี่ปุ่น	เกาหลี
ตัวเลขที่ใช้ตัวอักษร
อับญัด อาร์มีเนีย ซีริลลิก กีเอส	ฮีบรู ไอโอเนียน/กรีก สันสกฤต
ตัวเลขระบบอื่น ๆ
แอตติก อีทรัสคัน โรมัน	บาบิโลเนีย อียิปต์ มายา
รายชื่อระบบเลข
ระบบเลขตามฐาน
เลขฐานสิบ (10)
2, 4, 8, 16, 32, 64
3, 9, 12, 24, 30, 36, 60, อื่น...
ด ค ก

รูปแบบตัวเลขของญี่ปุ่น

ตัวเลขญี่ปุ่นนั้นสามารถเขียนได้สองลักษณะคือ ตัวเลขแบบฮินดูอารบิกและตัวเลขแบบญี่ปุ่น

เลขฮินดูอารบิก	ตัวเลขแบบญี่ปุ่น	เสียงอง (On-yomi)	เสียงคุน (Kun-yomi)
0	ゼロ, 〇	れい [rei, เรย์]	ゼロ [zero, เซโระ]
1	一	いち [ichi, อิชิ]	ひと [hito, ฮิโตะ]
2	二	に [ni, นิ], じ [ji, จิ]	ふた [futa, ฮุตะ]
3	三	さん [san, ซัง]	み [mi, มิ], みっ [mit, มิท]
4	四	し [shi, ฉิ]	よん [yon, โยง], よ [yo, โยะ], よっ [yot, โยท]
5	五	ご [go, โกะ]	いつ [itsu, อิทสึ]
6	六	ろく [roku, โรคุ]	む [mu, มุ], むっ [mut, มุท]
7	七	しち [shichi, ฉิชิ]	なな [nana, นะนะ]
8	八	はち [hachi, ฮะชิ]	や [ya, ยะ], やっ [yat, ยัท]
9	九	きゅう [kyū, คิว], く [ku, คุ]	ここの [kokono, โคะโคะโนะ]
10	十	じゅう [jū, จูว]	とお [tō ,โทว]
20	二十	にじゅう [nijū, นิจูว]	はた [hata ,ฮะตะ]
30	三十	さんじゅう [sanjū, ซังจูว]	みそ [miso, มิโสะ]
100	百	ひゃく [hyaku, ฮยะคุ]	もも [momo, โมะโมะ]
1,000	千	せん [sen, เซง]	ち [chi, ชิ]
10,000	万	まん [man, มัง]	よろず [yorozu, โยะโระซึ]
100,000,000	億	おく [oku, โอคุ]	-

ตามปกติแล้วการนับเลขของญี่ปุ่นจะใช้เสียงอง (音読み) ในการนับ แต่ก็มีบางครั้งที่จะอ่านออกเสียงคุน (訓読み) หรือบางครั้งก็จะออกเสียงต่างจากระบบตัวเลขออกไป เช่น วันที่หนึ่งในภาษาญี่ปุ่น ถึงแม้ว่าจะเขียนเป็น 一日 แต่คำอ่านนั้นก็จะเป็น ついたち [tsuitachi, สึอิทะชิ] แทน หรือการนับสิ่งของในภาษาญี่ปุ่น ก็จะนับเป็น 一つ [hitotsu, ฮิโตะทสึ]、二つ [futatsu, ฮุตะทสึ]、... แทน

แหล่งข้อมูลอื่น

• (ญี่ปุ่น) 大数の名前について
• Ancient Japanese number system
• English exercises for learning Japanese numerals
• Audio to learn the pronunciation for Japanese numbers 2009-03-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Convert kanji numerals to arabic numerals (sci.lang.japan FAQ page)
• Convert arabic numerals to kanji numerals (sci.lang.japan FAQ page)