เส้นประสาทกล้ามเนื้อตา
เส้นประสาทกล้ามเนื้อตา หรือ เส้นประสาทสมองเส้นที่ 3 (อังกฤษ: Oculomotor nerve) เป็นเส้นประสาทสมองเส้นหนึ่งจากจำนวนทั้งหมด 12 คู่ ทำหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของตา การหรี่ม่านตา และช่วยในการลืมตา (นอกจากนี้ยังมีเส้นประสาทสมองเส้นที่ 4 และ 6 ที่มีส่วนในการควบคุมการเคลื่อนไหวของตา)
| เส้นประสาทกล้ามเนื้อตา หรือ เส้นประสาทสมองเส้นที่ 3 (Oculomotor nerve) | |
|---|---|
เส้นประสาทไปยังเบ้าตา มุมมองจากด้านบน | |
| รายละเอียด | |
| มาจาก | ออกคิวโลมอเตอร์ นิวเคลียส, เอดิงเงอร์-เวสท์ฟัล นิวเคลียส |
| เป็น | แขนงบนของเส้นประสาทกล้ามเนื้อตา (Superior branch of oculomotor nerve) , แขนงล่างของเส้นประสาทกล้ามเนื้อตา (Inferior branch of oculomotor nerve) |
| เลี้ยง | กล้ามเนื้อซุพีเรียร์ เรกตัส, กล้ามเนื้ออินฟีเรียร์ เรกตัส, กล้ามเนื้อมีเดียล เรกตัส, กล้ามเนื้ออินฟีเรียร์ ออบลีก, กล้ามเนื้อซิลิอารี |
| ตัวระบุ | |
| ภาษาละติน | nervus oculomotorius |
| MeSH | D009802 |
| นิวโรเนมส์ | 488 |
| TA98 | A14.2.01.007 |
| TA2 | 6187 |
| FMA | 50864 |
| ศัพท์กายวิภาคศาสตร์ของประสาทกายวิภาคศาสตร์ [แก้ไขบนวิกิสนเทศ] | |
กล้ามเนื้อตา
- ลาทอรัล เร็กตัส ควบคุมโดยเส้นประสาทสมองคู่ที่ 6 คือ เส้นประสาทแอบดูเซนส์
- มีเดียล เร็กตัส
- ซูพีเรีย เร็กตัส
- อินฟีเรีย เร็กตัส
- ซูพีเรีย ออบลีก ควบคุมโดยเล้นประสาทสมองคู่ที่ 4 คือ เส้นประสาทโทรเคลียร์
- อินฟีเรีย ออบบลีก
4 ใน 6 ควบคุมโดยเส้นประสาทสมองคู่ที่ 3 คือ เส้นประสาทออกคูโลมอเตอร์
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 3 ยังควบคุมกล้ามเนื้อ ลีเวเตอร์ พาลพีบรี ซูพีเรียริส ทำหน้าที่ยกเปลือกตาด้านบนขึ้นขณะที่กล้ามเนื้อลูกนัยน์ตาทำงาน สำหรับการปิดเปลือกตา ควบคุมโดยเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 เส้นประสาทเฟเชียล โดยการหดตัวของกล้ามเนื้อออร์บิคูลาร์ รอบดวงตา
การควบคุมการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อตา ปกติแล้วจะเป็นไปด้วยความแม่นยำและกระตุ้นให้กล้ามเนื้อตาหลายๆมัดทำงานประสานงานกันอย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยในการยึดตรึงตำแหน่งที่สนใจมอง
- การสอดส่ายค้นหาตำแหน่งที่น่าสนใจมอง เรียกว่า แซคเคดส์ (อังกฤษ: saccades)
- ความสามารถจับวัตุที่กำลังเคลื่อนที่ เรียกว่า เพอร์สูตแบบราบเรียบ (อังกฤษ: smooth pursuit)
- การชดเชยเพื่อรักษาภาพวัตถุเมื่อร่างกายหรือศีรษะมีการเคลื่อนไหวอย่างไม่ทันตั้งตัว เรียกว่า เวสติบูโลออกคูลาร์ รีเฟล็กซ์ (vestibuloocular reflex)
อาการทางคลีนิค
- อาการตาเหล่ (อังกฤษ: stabismus) ข้างเดียวหรือสองข้าง มองเห็นภาพซ้อน (อังกฤษ: diplopia) หนังตาตก (อังกฤษ: ptosis)
- อาการอัมพาตทางสายตา (อังกฤษ: ophthalmoplegias)
อ้างอิง
- ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน 2017-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ข้อมูลปรับปรุงวันที่ 6 สิงหาคม พ.ศ. 2544
- ประพิณพันธ์ ศรีสวัสดิ์ ประสาทวิทยา สถาบันวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยรามคำแหง หน้า 137 ISBN 974-9913-62-0
<references \>
