เอกอัครสมณทูต

เอกอัครสมณทูต (อังกฤษ: nuncio; apostolic nuncio) เรียกโดยย่อว่าพระสมณทูต เป็นตำแหน่งตามลำดับชั้นทางทูตในศาสนจักร คำว่า "nuncio" มาจากคำว่า nuntius ในภาษาละตินโบราณ ซึ่งแปลว่า "ผู้แทนทางทูต" (envoy) ซึ่งแสดงถึงฐานันดรศักดิ์ในตำแหน่งทูตตามโครงสร้างองค์กรคริสตจักรโรมันคาทอลิก

ประวัติ

เอกอัครสมณทูต (Papal Nuncio; Apostolic Nuncio) ในทางทูตคือผู้แทนถาวร (หัวหน้าคณะทูต) ของสันตะสำนักประจำรัฐเอกราชหรือองค์การระหว่างประเทศ (เช่น สันนิบาตอาหรับ) มีลำดับชั้นเสมอเอกอัครราชทูตวิสามัญผู้มีอำนาจเต็ม ในทางศาสนจักรพระสมณทูตจะได้รับสมณศักดิ์เป็นอัครมุขนายกเกียรตินามด้วย นอกจากนี้ตามอนุสัญญากรุงเวียนนาว่าด้วยความสัมพันธ์ทางทูตปี 1961 ยังถือว่าเอกอัครสมณทูตมีสถานะเป็นเอกอัครราชทูตเช่นเดียวกับประเทศอื่น ๆ แต่อนุสัญญาดังกล่าวก็อนุญาตหากบางรัฐจะยกสถานะให้สูงกว่าเอกอัครราชทูตอื่น ๆ ในประเทศและมอบตำแหน่งประธานคณะทูตานุทูตแก่พระสมณทูตนั้นโดยมิต้องคำนึงถึงความอาวุโส

นอกจากนี้พระสมณทูตยังต้องเป็นผู้ประสานงานระหว่างสันตะสำนักกับคณะมุขนายกคาทอลิกในชาติหรือภูมิภาคที่ตนประจำการ คณะมุขนายกระดับชาติหรือภูมิภาคดังกล่าวตามปกติจะมีสภามุขนายกปกครองอยู่ ซึ่งมีมุขนายกหรืออัครมุขนายกที่มีสมณศักดิ์สูงสุดในประเทศนั้นเป็นประธาน

เอกอัครสมณทูตในประเทศไทย

นับตั้งแต่ประเทศไทยสถาปนาความสัมพันธ์ทางทูตกับนครรัฐวาติกันก็มีการแลกเปลี่ยนเอกอัครราชทูต โดยมีอาร์ชบิชอป ฌ็อง ฌาโด (Archbishop Jean Jadot) เป็นเอกอัครสมณทูตวาติกันท่านแรก (ขณะนั้นยังเรียกว่าเอกอัคราชทูตวาติกัน-Pro-Nuncio) มาประจำประเทศไทยเมื่อวันที่ 16 ตุลาคม พ.ศ. 2512 โดยต้องรับผิดชอบรวมถึงมาเลเซียและลาวด้วย

นับแต่นั้นมาจนปัจจุบัน ประเทศไทยมีเอกอัครสมณทูตมาประจำแล้วทั้งสิ้น 9 คน ได้แก่

ลำดับ	รายนาม	เริ่มวาระ	สิ้นสุดวาระ
1	อาร์ชบิชอป ฌ็อง ฌาโด	ค.ศ. 1969	ค.ศ. 1971
2	อาร์ชบิชอป โจวันนี โมเรตี	ค.ศ. 1971	ค.ศ. 1978
3	อาร์ชบิชอป ซิลวีโอ ลูโอนี	ค.ศ. 1978	ค.ศ. 1980
4	อาร์ชบิชอป เรนาโต ราฟาแอล มาร์ตีโน	ค.ศ. 1980	ค.ศ. 1987
5	อาร์ชบิชอป อัลแบร์โต ตรีการีโก	ค.ศ. 1987	ค.ศ. 1993
6	อาร์ชบิชอป ลุยจี แบรสซาน	ค.ศ. 1993	ค.ศ. 1999
7	อาร์ชบิชอป อาดรีอาโน แบร์นาร์ดีนี	ค.ศ. 1999	ค.ศ. 2003
8	อาร์ชบิชอป ซัลวาตอเร เปนนักคีโอ	ค.ศ. 2003	ค.ศ. 2010
9	อาร์ชบิชอป โจวันนี ดานีเอลโล	ค.ศ. 2010	ค.ศ. 2012
10	อาร์ชบิชอป เปาโล ชัง อิน-นัม	ค.ศ. 2012	ปัจจุบัน

• หมายเหตุ พระสมณทูตลำดับที่ 1-5 มีตำแหน่งเป็น pro-nuncio ส่วนท่านที่ 6 เป็นต้นมาเป็น nuncio

อ้างอิง

1. ศัพท์บัญญัติราชบัณฑิตยสถาน
2. สมณทูตวาติกัน. หอจดหมายเหตุ มิสซังคาทอลิกกรุงเทพฯ
3. พระสมณทูตประจำประเทศไทย. หอจดหมายเหตุ มิสซังคาทอลิกกรุงเทพฯ
4. United Nations Conference on Diplomatic Intercourse and Immunities (1961-04-18), Vienna Convention on Diplomatic Relations, Article 16, United Nations
5. พระอัครสังฆราช ยัง ยาโดต์