โครงสร้างนิยม

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ โครงสร้างนิยม (แก้ความกำกวม)

ในทางสังคมวิทยา, มานุษยวิทยา, โบราณคดี, ประวัติศาสตร์ และ ภาษาศาสตร์ โครงสร้างนิยม (อังกฤษ: Structuralism) เป็นทฤษฎีทั่วไปของวัฒนธรรมและวิธีวิทยา ซึ่งส่อความว่าองค์ประกอบของวัฒนธรรมของมนุษย์จะต้องทำความเข้าใจผ่านวิถีของความสัมพันธ์กับระบบที่ใหญ่กว่า การศึกษาแบบโครงสร้างนิยมมีเป้าหมายในการหาโครงสร้างที่อยู่ภายใต้ทุกสิ่งที่มนุษย์ทำ, คิด, รับรู้ และ เข้าใจ

นักปรัชญา ไซมอน แบล็กเบิร์น สรุปในอีกทางว่าโครงสร้างนิยมคือ:

ความเชื่อว่าปรากฏการณ์ในชีวิตมนุษย์ไม่สามารถเข้าใจได้ ยกเว้นแต่[จะเข้าใจได้]ผ่านความสัมพันธ์ระหว่างกัน (interrelations) ความสัมพันธ์เหล่านี้ก่อร่างขึ้นเป็นโครงสร้าง (structure) และเบื้องหลังของความหลากหลายทางท้องถิ่นในปรากฏการณ์ผิวเผินล้วนมีกฎที่มั่นคงของโครงสร้างซึ่งเป็นนามธรรม

โครงสร้างนิยมในยุโรปเริ่มมีวิวัฒนาการในต้นศตวรรษที่ 20 โดยเฉพาะในฝรั่งเศสกับจักรวรรดิรัสเซีย ในฐานะภาษาศาสตร์โครงสร้างนิยมชองแฟร์ดีน็อง เดอ โซซูร์ และสำนักภาษาศาสตร์แบบปรากในยุคถัดมา มอสโก และ โคเปนเฮเกน ส่วนในฐานะขบวนการทางวิชาการ โครงสร้างนิยมกลายมาเป็นสกุลความคิดที่มาสืบทอดอัตถิภาวนิยม (existentialism) ภายหลังสงครามโลกครั้งที่สอง นักวิชาการสายมนุษยศาสตร์จำนวนมากได้นำเอาแนวคิดแบบโซซูร์มาใช้ในสายวิชาการของตน นักมานุษยวิทยา คลอด เลวี-สทรอส เป็นคนแรกที่ก่อให้เกิดความสนใจในโครงสร้างนิยมอย่างกว้างขวาง

การให้เหตุผลด้วยวิธีแบบโครงสร้างนิยมได้ถูกนำมาประยุกต์ใช้ในสาขาต่าง ๆ นับจากนั้น ทั้งในมานุษยวิทยา, สังคมวิทยา, จิตวิทยา, การวิจารณ์วรรณกรรม, เศรษฐศาสตร์ และ สถาปัตยกรรม นอกจากเลวี-สทรอส แล้ว นักคิดคนสำคัญที่เกี่ยวข้องกับโครงสร้างนิยมยังมี รอมัน จาโคบซัน และ นักจิตวิเคราะห์ แฌค เลค็อง

ในช่วงปลายทศวรรษ 1960s หลักการพื้นฐานจำนวนมากของโครงสร้างนิยมเริ่มถูกโจมตีโดยกระแสนักปรัชญาและนักวิชาการซึ่งส่วนใหญ่เป็นชาวฝรั่งเศส เช่น นักประวัติศาสตร์ มิแช็ล ฟูโกต์, แฌค เดรีดา, นักปรัชญาสายมากซิสต์ ลุยส์ อัลท์ฮัสเซอร์ และนักวิจารณ์วรรณกรรม โรลันด์ บาตส์ ในท้ายที่สุด แนวคิดของบุคคลเหล่านี้ได้ถูกเรียกว่าเป็นสกุลความคิดหลังโครงสร้างนิยม (Post-structuralism) ผู้สนับสนุนโครงสร้างนิยมเช่นเลค็อง ยังคงมีอิทธิพลต่อปรัชญาภาคพื้นทวีป และมีบางส่วนเสนอว่าแนวคิดแบบหลังโครงสร้างนิยมเป็นการสืบต่อของแนวคิดโครงสร้างนิยมเดิม

อ้างอิง

1. Calhoun, Craig, ed. 2002. "Structuralism." In Dictionary of the Social Sciences. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780195123715.
2. Blackburn, Simon, ed. 2008. "Structuralism." In Oxford Dictionary of Philosophy (2nd rev. ed.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-954143-0. p. 353.
3. Deleuze, Gilles. 2002. "How Do We Recognise Structuralism?" In Desert Islands and Other Texts 1953-1974. Trans. David Lapoujade. Ed. Michael Taormina. Semiotext(e) Foreign Agents ser. Los Angeles and New York: Semiotext(e), 2004. 170–192. ISBN 1-58435-018-0: p. 170.
4. Mambrol, Nasrullah (2016-03-20). "Structuralism". Literary Theory and Criticism Notes. สืบค้นเมื่อ 2017-06-29.
5. Sturrock, John. 1979. "Introduction." In Structuralism and Since: From Lévi Strauss to Derrida.

อ่านเพิ่ม

• Angermuller, Johannes. 2015. Why There Is No Poststructuralism in France: The Making of an Intellectual Generation. London: Bloomsbury.
• Roudinesco, Élisabeth. 2008. Philosophy in Turbulent Times: Canguilhem, Sartre, Foucault, Althusser, Deleuze, Derrida. New York: Columbia University Press.

แหล่งข้อมูลปฐมภูมิ

• Althusser, Louis. Reading Capital.
• Barthes, Roland. S/Z.
• Deleuze, Gilles. 1973. "À quoi reconnaît-on le structuralisme?" Pp. 299–335 in Histoire de la philosophie, Idées, Doctrines. Vol. 8: Le XXe siècle, edited by F. Châtelet. Paris: Hachette
• de Saussure, Ferdinand. 1916. Course in General Linguistics.
• Foucault, Michel. The Order of Things.
• Jakobson, Roman. Essais de linguistique générale.
• Lacan, Jacques. The Seminars of Jacques Lacan.
• Lévi-Strauss, Claude. The Elementary Structures of Kinship.
• —— 1958. Structural Anthropology [Anthropologie structurale]
• —— 1964–1971. Mythologiques
• Wilcken, Patrick, ed. Claude Levi-Strauss: The Father of Modern Anthropology.