โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช

โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช เป็นโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาขนาดใหญ่พิเศษประเภทสหศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 29 (อุบลราชธานี-อำนาจเจริญ) สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ จัดการศึกษาในระดับมัธยมศึกษาสายสามัญ ตามหลักสูตรของกระทรวงศึกษาธิการ แต่เดิมโรงเรียนนี้เคยเป็นโรงเรียนชายล้วนประจำมณฑลอุบลราชธานี คู่กับโรงเรียนนารีนุกูลที่เป็นโรงเรียนหญิงล้วนประจำจังหวัดอุบลราชธานีในสมัยก่อนการเปลี่ยนแปลงการปกครอง และโรงเรียนชายล้วนประจำจังหวัดในสมัยหลังเปลี่ยนแปลงการปกครองแล้ว

โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช
ข้อมูล
สี	███ เขียว ███ แดง

ชื่อโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช

ชื่อโรงเรียน "เบ็ญจะมะมหาราช" แห่งนี้แตกต่างจากโรงเรียนอื่นที่มีชื่อขึ้นต้นด้วยคำว่า "เบญจม" ทั้งหลาย เพราะถือเอาตามลายพระหัตถ์ที่สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ ได้ประทานนามไว้เมื่อปี พ.ศ. 2458 และเป็นโรงเรียนเดียวที่ต่อท้ายด้วย "มหาราช" ในประเทศไทย สำหรับชื่อในภาษาอังกฤษใช้ตามที่กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ กำหนดให้ใช้ในการออกเอกสารใบรับรองผลการเรียนว่า Benchama Maharat School

ประวัติ

การสถาปนา

 

ภาพวาดอาคารเรียนหลังแรกของโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช

โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราชมีจุดเริ่มต้นจากการจัดการศึกษาตามนโยบายของรัฐบาลไทยในสมัยรัชกาลที่ 5 โดยในปี พ.ศ. 2439 พระญาณรักขิต (พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ - จันทร์ สิริจฺนโท) ได้มอบหมายให้พระมหาอ้วน ติสฺโส (สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ วัดบรมนิวาส) และคณะ ทำการรวบรวมอุปกรณ์การศึกษาจากกรุงเทพมหานคร นำมาที่จังหวัดอุบลราชธานี เพื่อจัดตั้งโรงเรียนขึ้นภายในบริเวณวัดสุปัฏนาราม เมื่อ พ.ศ. 2440 โดยใช้ชื่อว่า "โรงเรียนอุบลวิทยาคม" โรงเรียนนี้เปิดสอนนักเรียนทั้งบรรพชิตและคฤหัสถ์ชายในวิชาภาษาบาลี และภาษาไทย ซึ่งในการนี้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานทรัพย์จำนวน 10 ชั่ง เพื่อเป็นทุนในการใช้จ่ายในการเรียนการสอนโดยมีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์ ข้าหลวงใหญ่ต่างพระองค์ สำเร็จราชการมณฑลอีสานเป็นผู้แทนพระองค์ทรงนำมามอบให้

ต่อมาโรงเรียนอุบลวิทยาคมมีจำนวนนักเรียนมากขึ้น ทำให้โรงเรียนคับแคบและชำรุดทรุดโทรม ทางราชการซึ่งมีพระยาศรีธรรมศกราช (ปิ๋ว บุนนาค) สมุหเทศาภิบาลมณฑลอุบลราชธานี ในขณะนั้นได้ดำริสร้างโรงเรียนขึ้นใหม่ที่มุมทุ่งศรีเมืองทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ใน พ.ศ. 2458 ซึ่งบริเวณดังกล่าวเป็นที่ตั้งของโรงเรียนอนุบาลอุบลราชธานีในปัจจุบัน เมื่อโรงเรียนได้สร้างเสร็จเรียบร้อยแล้ว จึงได้ประกอบพิธีเปิดเมื่อวันที่ 28 กันยายน พ.ศ. 2458 โดยพระยาศรีธรรมศกราชได้ทูลเชิญ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ เสนาธิการทหารบกซึ่งเสด็จมาตรวจราชการที่มณฑลอุบลราชธานีในเวลานั้น ทรงเป็นประธานประกอบพิธีเปิด และได้ประทานนามโรงเรียนว่า "โรงเรียนตัวอย่างประจำมณฑลอุบลราชธานี เบ็ญจะมะมหาราช" เพื่อเป็นอนุสรณ์ถวายแด่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทั้งนี้ได้ทรงออกใบประกาศตั้งนามโรงเรียนให้ไว้เป็นสำคัญด้วย ซึ่งโรงเรียนได้ใส่กรอบเก็บรักษาไว้จนกระทั่งบัดนี้

โรงเรียนหลังที่สอง

 

อาคารเรียนโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราชหลังที่ 2 ถ่ายเมื่อประมาณ พ.ศ. 2496

โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราชได้เปิดทำการสอนในที่ตั้งดังกล่าวมาจนถึง พ.ศ. 2477 ก็ประสบปัญหาสถานที่เรียนคับแคบอีกครั้ง เนื่องจากโรงเรียนได้ขยายชั้นเรียนและรับนักเรียนเพิ่มขึ้นจนล้นโรงเรียน ทางโรงเรียนจึงได้แบ่งนักเรียนชั้นต้นๆ แยกไปเรียนที่อื่น โดยใช้อาคารสโมสรเสือป่าเก่า (ตั้งอยู่สำนักงานศึกษาธิการจังหวัดในปัจจุบัน) ซึ่งเป็นอาคารชั้นเดียวเป็นสถานที่เรียน ส่วนนักเรียนชั้นปลายยังคงเรียนอยู่ในที่เดิม ก่อให้เกิดไม่สะดวกในการปกครองและการดูแลการเรียนการสอน

ต่อมาจังหวัดอุบลราชธานีได้รับงบประมาณจากทางราชการกว่า 4 หมื่นบาท เพื่อจัดสร้างอาคารเรียนหลังใหม่เพิ่มเติมในบริเวณกรมทหารเก่าซึ่งย้ายไปตั้งอยู่ที่อำเภอวารินชำราบตั้งแต่ปี พ.ศ. 2471 (ปัจจุบันคือค่ายสรรพสิทธิประสงค์ มณฑลทหารบกที่ 22) ทางทิศตะวันตกของทุ่งศรีเมือง หรือด้านหลังของศาลากลางจังหวัดอุบลราชธานีแห่งที่ 2 ในปัจจุบัน (เดิมที่ดินแห่งนี้เป็นส่วนหนึ่งของที่ดินมรดกเชื้อสายเจ้านายเมืองอุบลราชธานี ซึ่งหม่อมเจียงคำ ชุมพล ณ อยุธยา ได้อุทิศให้ทางราชการไทยใช้เป็นที่สาธารณประโยชน์) โรงเรียนแห่งนี้มีเนื้อที่ราว 40 กว่าไร่ ทิศเหนือจรดถนนเบ็ญจะมะและวัดชัยมงคล ทิศใต้จรดถนนศรีณรงค์และวัดศรีอุบลรัตนาราม ทิศตะวันออกจรดถนนอุปราชและทุ่งศรีเมือง ทิศตะวันตกจรดบ้านประชาชนและป่าช้าโรมันคาทอลิก ตัวอาคารเรียนหลักเป็นอาคารเรียนไม้ 2 ชั้น ขนาด 20 ห้องเรียน ตั้งอยู่ตรงกลางของพื้นที่ หันหน้าไปทางทิศตะวันออก มีสนามและเสาธงขนาดใหญ่ตั้งอยู่บนพูนดินมีขาเสาธงสี่ขาตั้งอยู่หน้าอาคารเรียน อาคารนี้เป็นอาคารหลังเดียวของโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราชแห่งที่ 2 ที่ยังคงหลงเหลือในปัจจุบัน ออกแบบโดยพระสาโรชรัตนนิมมานก์ (สาโรช สุขยางค์) สถาปนิกประจำกระทรวงศึกษาธิการ ณ เวลานั้น

เมื่อสร้างเสร็จโรงเรียนแห่งใหม่แล้วเสร็จ พระสารสาสน์ประพันธ์ (ชื้น จารุวัสตร์) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการในสมัยนั้น มาเป็นประธานในพิธีเปิดเมื่อวันที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2478 ในนามโรงเรียน "เบ็ญจะมะมหาราช" และได้เปิดสอนอยู่ในที่ตั้งแห่งนี้จนถึง พ.ศ. 2516 โรงเรียนจึงได้ย้ายที่ตั้งอีกครั้งมาอยู่ในที่ตั้งปัจจุบัน ในช่วงระยะเวลาดังกล่าว โรงเรียนได้เปิดสอนชั้นเตรียมอุดมศึกษา แผนกวิทยาศาสตร์ ในปี พ.ศ. 2489 และในปี พ.ศ. 2503 จึงเริ่มใช้หลักสูตรมัธยมศึกษา ตามแผนการศึกษาชาติ พุทธศักราช 2503

การย้ายโรงเรียนมายังที่ตั้งปัจจุบัน

เหตุที่โรงเรียนต้องมีการย้ายที่ตั้งอีกครั้ง เนื่องจากในช่วงปี พ.ศ. 2511 - 2512 นายพัฒน์ บุณยรัตนพันธ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดอุบลราชธานีในขณะนั้นได้ตกลงกับกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงศึกษาธิการ ในการยกที่ดินโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราชให้ใช้สร้างเป็นศาลากลางจังหวัดหลังใหม่ แทนที่อาคารศาลากลางหลังเดิมที่สร้างขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. 2461 ซึ่งมีขนาดเล็กและคับแคบ (ศาลากลางแห่งนี้ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของทุ่งศรีเมือง ตรงข้างกับวัดศรีอุบลรัตนาราม ปัจจุบันอาคารนี้ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน และมีการปรับปรุงเป็นพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ อุบลราชธานีในปัจจุบัน) การดำเนินการดังกล่าวนี้ทางจังหวัดไม่ได้แจ้งให้ทางโรงเรียนได้ทราบล่วงหน้า เพราะทางโรงเรียนรู้เรื่องนี้เมื่อมีการส่งเจ้าหน้าที่มาทำการการวางผังและปักหมุดสร้างอาคารศาลากลางจังหวัดหลังใหม่แล้ว

 

ประตูหน้าของโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราชในปัจจุบัน

ทางราชการได้อนุมัติเงินงบประมาณ 11 ล้านบาทเศษ สร้างโรงเรียนขึ้นใหม่เพื่อให้โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราชย้ายไปอยู่ที่ตำบลท่าวังหิน ซึ่งเป็นที่ราชพัสดุ แปลงเลขที่ 1776 เนื้อที่ประมาณ 150 ไร่ 15.9 ตารางวา ตั้งอยู่เลขที่ 600 ถนนสรรพสิทธิประสงค์ ตำบลในเมือง อำเภอเมืองอุบลราชธานี จังหวัดอุบลราชธานี อาณาเขตทิศเหนือจรดบ้านพักอาจารย์สถาบันราชภัฏอุบลราชธานี ทิศใต้ (ด้านหน้า) จรดถนนสรรพสิทธิ์ ทิศตะวันออกจรดซอยชื่นจิต ทิศตะวันตกจรดถนนหน้าที่ทำการการประปา โดยในขณะที่กำลังสร้างหลังใหม่นั้น โรงเรียนหลังเก่าก็ยังทำการสอนต่อไป เพื่อรอโรงเรียนที่กำลังสร้างใหม่ ส่วนศาลากลางจังหวัดก็ดำเนินการก่อสร้างไปพร้อมๆ กันจนแล้วเสร็จ จึงได้ทำการย้ายนักเรียนจากหลังเก่ามาเรียนในที่แห่งใหม่นี้ ใน พ.ศ. 2516 ในนาม "โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช" ตามเดิม มีนายอภัย จันทวิมล ปลัดกระทรวงศึกษาธิการในขณะนั้นมาเป็นประธานในพิธีเปิด

ปัจจุบันโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราชเป็นโรงเรียนมัธยมศึกษาส่วนภูมิภาคขนาดใหญ่พิเศษ สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานอุบลราชธานีเขตที่ 1 สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ เปิดสอนตามหลักสูตรสายสามัญ ตั้งแต่ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6 แบบสหศึกษา มีนักเรียนรวมทุกระดับชั้น 5,305 คน และคณาจารย์ในกลุ่มสาระการเรียนรู้ต่างๆ รวม 253 คน (ข้อมูลในปีการศึกษา 2550)

ทำเนียบผู้บริหารโรงเรียน

 

รองอำมาตย์ตรี ทองอินทร์ ภูริพัฒน์ อดีตครูใหญ่โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช (พ.ศ. 2468 - 2474)

1. ราชบุรุษ อุ่ม สุวรรณ พ.ศ. 2458
2. อำมาตย์ตรี เจิม ยุวจิติ พ.ศ. 2459
3. อำมาตย์ตรี ละมุน พ.ศ. 2460
4. ราชบุรุษ ผึ่ง ผโลปการ พ.ศ. 2461
5. รองอำมาตย์ตรี ขุนโกศลเศรษฐ์ พ.ศ. 2462- พ.ศ. 2466
6. รองอำมาตย์ตรี ขุนประสงค์จรรยา พ.ศ. 2466 - พ.ศ. 2468
7. รองอำมาตย์ตรี ทองอินทร์ ภูริพัฒน์ พ.ศ. 2468 - พ.ศ. 2474
8. รองอำมาตย์ตรี น้อม วนะรมย์ พ.ศ. 2474 - พ.ศ. 2483
9. นายสกล สิงหไพศาล พ.ศ. 2483 - พ.ศ. 2486
10. นายเข็บ พฤกษพิทักษ์ พ.ศ. 2486 - พ.ศ. 2505
11. นายวินัย เกษมเศรษฐ พ.ศ. 2505 - พ.ศ. 2508
12. นายขวัญ จันทนปุ่ม พ.ศ. 2507 - พ.ศ. 2518
13. นายเนย วงศ์อุทุม พ.ศ. 2518 - พ.ศ. 2519
14. นายบัญญัติ บูรณะหิรัญ พ.ศ. 2519 - พ.ศ. 2520
15. นายอุดร มหาเมฆ พ.ศ. 2520 - พ.ศ. 2527
16. นายคำพันธ์ คงนิล พ.ศ. 2527 - พ.ศ. 2532
17. นายมงคล สุวรรณพงศ์ พ.ศ. 2532 - พ.ศ. 2534
18. นายประดิษฐ์ ศรีวรมาศ พ.ศ. 2534 - พ.ศ. 2536
19. นายวินัย เสาหิน พ.ศ. 2536 - พ.ศ. 2541
20. นายสมพงษ์ โลมะรัตน์ พ.ศ. 2541 - พ.ศ. 2546
21. นายอิทธิพล ทองปน พ.ศ. 2546 - พ.ศ. 2550
22. นายสมจิต บุตรทองทิม พ.ศ. 2550 - พ.ศ. 2553
23. ดร.ประยงค์ แก่นลา พ.ศ. 2554 - พ.ศ. 2558
24. ว่าที่รต.ดร.กมล สาดศรี พ.ศ. 2558 - พ.ศ. 2562
25. นายนพรัตน์ ทองแสง พ.ศ. 2562 - พ.ศ. 2563
26. นายกิติศักดิ์ กุมภรัตน์ พ.ศ. 2563-ปัจจุบัน

หลักสูตรที่เปิดสอน

ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น

• โครงการห้องเรียนพิเศษ
  • โครงการพัฒนาอัจฉริยภาพทางการเรียนคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ (Advanced Program : AP) จำนวน 3 ห้อง
  • โครงการจัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรกระทรวงศึกษาธิการเป็นภาษาอังกฤษ (English Program : EP) จำนวน 2 ห้อง
  • โครงการห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์รุ่นเยาว์ (Young Scientist Program : YSP) จำนวน 1 ห้อง
• โครงการห้องเรียนปกติ
  • ห้องเรียนปกติ จำนวน 9 ห้อง

ระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย

• โครงการห้องเรียนพิเศษ
  • โครงการพัฒนาอัจฉริยภาพทางการเรียนคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ (Advanced Program : AP) จำนวน 1 ห้อง
  • โครงการพัฒนาผู้เรียนสู่ความเป็นเลิศทางวิชาการ (Excellent Educational Program : EEP) หลักสูตรเน้นวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ และภาษาอังกฤษ จำนวน 2 ห้อง
  • โครงการจัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรกระทรวงศึกษาธิการเป็นภาษาอังกฤษ (English Program : EP) จำนวน 1 ห้อง
  • โครงการส่งเสริมอัจฉริยภาพด้านภาษา (Foreign Language Advanced Program : FLAP) หลักสูตรเน้นภาษาอังกฤษ ภาษาจีน และภาษาญี่ปุ่น จำนวน 1 ห้อง
  • โครงการห้องเรียนพิเศษวิทยาศาสตร์รุ่นเยาว์ (Young Scientist Program : YSP) จำนวน 1 ห้อง
  • โครงการเสริมสร้างศักยภาพด้านวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์ เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อม (Enrichment Program of Science Mathematics Technology and Environment : SMTE) จำนวน 1 ห้อง
• โครงการห้องเรียนปกติ
  • แผนการเรียนวิทยาศาสตร์ และคณิตศาสตร์ จำนวน 9 ห้อง
  • แผนการเรียนภาษา (เยอรมัน/ฝรั่งเศส/จีน/ญี่ปุ่น/สเปน) จำนวน 2 ห้อง

อาคารเรียน

อาคารเรียนเดิม

 

อาคารเรียนเดิมของโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช และพระบรมราชานุสาวรีย์รัชกาลที่ 5 ประจำอาคารศาลากลางจังหวัดอุบลราชธานี ที่ริมทุ่งศรีเมืองด้านทิศตะวันตก (อาคารศาลากลางจังหวัดตั้งอยู่ระหว่างอาคารเรียนเดิมกับพระบรมราชานุสาวรีย์ ปัจจุบันถูกรื้อถอนแล้ว)

หลังการสร้างอาคารศาลากลางจังหวัดอุบลราชธานีที่ริมทุ่งศรีเมืองด้านทิศตะวันตก และมีการย้ายโรงเรียนไปที่บ้านท่าวังหินทั้งหมดใน พ.ศ. 2516 อาคารเรียนเดิมของโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราชได้ถูกปรับปรุงเพื่อใช้งานในราชการมาโดยตลอด โดยใช้เป็นที่ทำการของหน่วยงานต่างๆ ของจังหวัด ได้แก่ สัสดีจังหวัด สำนักงานธนารักษ์จังหวัด สำนักงานสถิติจังหวัด และสำนักงานพัฒนาอำเภอเมืองอุบลราชธานี จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2543 ได้มีการย้ายส่วนราชการออกทั้งหมด โดยบางส่วนของอาคารยังคงใช้เป็นสถานที่เก็บพัสดุ ต่อมากรมศิลปากรได้ทำการขึ้นทะเบียนอาคารเรียนหลังนี้เป็นโบราณสถานของชาติเมื่อวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2545

เมื่อศาลากลางจังหวัดถูกเผาโดยกลุ่มผู้ชุมนุมแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติในจังหวัดอุบลราชธานี เพื่อเป็นการตอบโต้การสลายการชุมนุมของรัฐบาลที่กรุงเทพฯ ในวันที่ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2553 หลังเหตุการณ์สงบได้มีการสำรวจความเสียหาย ปรากฏว่าอาคารศาลากลางจังหวัดเสียหายอย่างหนักจนไม่สามารถใช้การได้ ส่วนอาคารเรียนเดิมโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราชไม่ได้รับความเสียหายใดๆ ทางจังหวัดจึงได้ทำการรื้อถอนและย้ายสำนักงานของส่วนราชการที่ตั้งอยู่ในอาคารศาลากลางจังหวัดไปอยู่ที่สถาบันพัฒนาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ศ.อ.ศ.อ. เป็นการชั่วคราว เพื่อรอการสร้างศาลากลางจังหวัดหลังใหม่ที่บริเวณตำบลห้วยแจระแมจนกว่าจะแล้วเสร็จ โดยอยู่ห่างจากศาลากลางแห่งนี้ออกไปทางทิศเหนือของตัวเมืองราว 9 กิโลเมตร (ซึ่งทางจังหวัดมีโครงการย้ายศูนย์ราชการไปรวมกันที่นั่นอยู่แล้วก่อนจะเกิดเหตุการณ์นี้ขึ้น) สำหรับอาคารเรียนโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราชหลังเดิมและบริเวณโดยรอบนั้น ได้มีการปรับปรุงเพื่อจัดตั้งเป็นพิพิธภัณฑ์เมืองอุบลราชธานี โดยความร่วมมือของกรมศิลปากร มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี เบ็ญจะมะมหาราชสมาคม และเครือข่ายภูมิพลังเมืองอุบลราชธานี

อาคารเรียนปัจจุบัน

อาคารเรียนหลักของโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราชในที่ตั้งปัจจุบันมีทั้งหมด 7 อาคาร เมื่อแรกสร้างโรงเรียนใหม่ใน พ.ศ. 2513 นั้น มีอาคารเรียนหลักเพียง 5 หลัง ทางโรงเรียนได้กำหนดชื่ออาคารเรียนหลักทั้งหมดตามพระราชสมัญญานามของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 และผู้ประทานนามโรงเรียนคือ สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ ดังนี้

• มหาราช คือ อาคารเรียนวิทยาศาสตร์ และ อาคารวิชาการ
• จักรพงษ์ คือ อาคารเรียนที่ 1 ตึกอำนวยการ เป็นที่ตั้งของห้องประชาสัมพันธ์ ห้องผู้ช่วยผู้อำนวยการ ห้องคอมพิวเตอร์ และห้องเรียนวิชาวิทยาศาสตร์
• ภูวนารถ คือ อาคารเรียนที่ 2 เป็นที่ตั้งของกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทย ห้องพยาบาล
• ปิยะ คือ อาคารเรียนที่ 3 เป็นที่ตั้งของกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาต่างประเทศ
• ประชานารถ คือ อาคารเรียนที่ 4 เป็นที่ตั้งของกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
• สิรินธร คือ อาคารเรียนที่ 5 เป็นที่ตั้งของกลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
• เฉลิมพระเกียรติ คือ อาคารเรียนที่ 8 เป็นที่ตั้งของกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม 2

 

อาคารเรียนสิรินธร ในวันทำพิธีเปิด

ต่อมาเมื่อมีนักเรียนจำนวนนักเรียนมากขึ้นใกล้จำนวน 5,000 คน ทำให้เกิดปัญหาความแออัดในการจัดการเรียนการสอนเป็นอย่างมาก เนื่องจากจำนวนนักเรียนต่อห้องโดยเฉลี่ยอยู่ที่ 50 คนโดยประมาณ แต่จำนวนห้องเรียนมีไม่เพียงพอกับจำนวนนักเรียนที่นับวันมีแต่จะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ทางโรงเรียนจึงดำเนินการของบประมาณจากทางรัฐบาลเพื่อสร้างอาคารเรียนเพิ่มเติม เป็นอาคารเรียนแบบ 324 ล.41 (หลังคาทรงไทย) 4 ชั้น 24 ห้องเรียน ชั้นล่างใต้ถุนโล่ง ชั้นที่ 2, 3 และ 4 แบ่งเป็นห้องเรียน 20 ห้อง ห้องสำนักงาน 2 ห้อง และห้องปฏิบัติการพิเศษ 2 ห้อง โดยได้รับงบประมาณในปี พ.ศ. 2543 จำนวน 19,837,000 บาท สร้างแล้วเสร็จและใช้งานในภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2544

 

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีเสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเปิดป้ายอาคารสิรินธร โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช

ทางโรงเรียนได้ขอพระราชทานพระราชานุญาตจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีใช้ชื่ออาคารว่า สิรินธร พร้อมอัญเชิญพระนามาภิไธย ส.ธ. ประดิษฐานที่ป้ายชื่ออาคาร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชานุญาตตามที่กราบบังคมทูล เมื่อวันที่ 17 พฤษภาคม พ.ศ. 2545 และเสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเปิดป้ายอาคารสิรินธร โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช ในวันอังคารที่ 17 ธันวาคมพ.ศ. 2545

นอกจากนี้ยังมีอาคารเรียนอื่น ๆ ได้แก่

• อาคารเรียนชั่วคราว เป็นอาคารเรียนก่ออิฐโครงไม้ชั้นเดียว สร้างเป็นห้องแถวยาวติดกัน 7 ห้อง ตั้งอยู่ด้านหลังอาคารเรียนที่ 4 ติดกับแนวรั้วหลังโรงเรียน ที่นี่สร้างขึ้นเพื่อใช้เป็นห้องเรียนรวมชั่วคราวก่อนจะมีการสร้างอาคารสิรินธร ปัจจุบัน มีการรื้อถอนและได้ทำการสร้างตึกเรียนหลังใหม่ขึ้น
• อาคารเรียนคหกรรม
• อาคารเรียนศิลปศึกษา
• อาคารเรียนวิชาช่างต่างๆ
• อาคารเรียนวิชาเกษตรกรรม
• อาคารเรียนวิชาพื้นฐานธุรกิจ
• อาคารเกียรติสุรนนท์
• อาคารเรียนโครงการโรงเรียนสองภาษา (English Program)
• อาคารเรียนโครงการส่งเสริมความเป็นเลิศทางวิชาการ (EEP)
• หอประชุมสุนีย์ ตริยางค์กูลศรี
• หอประชุมเบญจาณุสรณ์
• ห้องสมุดกาญจนาภิเษก

เกียรติประวัติ

พ.ศ. 2527

• ได้รับรางวัลโรงเรียนพระราชทานดีเด่นขนาดใหญ่ ระดับมัธยมศึกษา เขตการศึกษา 10 (ครั้งที่ 1)

พ.ศ. 2528

• ได้รับเลือกเป็นศูนย์พัฒนาการเรียนการสอนวิชาภาษาอังกฤษ (ERIC) และศูนย์ประสานงาน AFS

พ.ศ. 2533

• ได้รับเกียรติบัตรห้องสมุดดีเด่น จาก สมาคมห้องสมุด แห่งประเทศไทย

พ.ศ. 2536

• นักเรียนได้รับรางวัลรองชนะเลิศ ในการโต้คารมมัธยมศึกษา รุ่นที่ 4

พ.ศ. 2537

• ได้รับเลือกเป็นศูนย์พัฒนาวิชาการระดับจังหวัด 5 ศูนย์วิชา

พ.ศ. 2538

• ได้รับเลือกเป็นศูนย์นวัตกรรมและนิเทศทางไกล กรมสามัญศึกษา เขตการศึกษา 10
• ได้รับรางวัลโรงเรียนจัดสิ่งแวดล้อมดีเด่น มาตรฐานเหรียญทอง
• ได้รับรางวัลโรงเรียนพระราชทานดีเด่นขนาดใหญ่ ระดับมัธยมศึกษา เขตการศึกษา 10 (ครั้งที่ 2)

พ.ศ. 2539

• ได้รับคัดเลือกจาก กรมสามัญศึกษา ให้ห้องสมุดเป็น "ห้องสมุดเฉลิมพระเกียรติกาญจนาภิเษก"
• พ.ศ. 2540
• ได้รับเกียรติบัตร การเข้าร่วมแสดงผลงานสารสนเทศโรงเรียน โรงเรียนขนาดใหญ่ ในงานทางวิชาการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีและสิ่งแวดล้อมเฉลิมพระเกียรติปีกาญจนาภิเษก และนิทรรศการการแสดงผลงานการปฏิรูปการศึกษา โรงเรียนสังกัดกรมสามัญศึกษา ระดับประเทศ

พ.ศ. 2542

• ได้รับการคัดเลือกเป็นโรงเรียนนำร่องการพัฒนาหลักสูตรของโรงเรียนในโครงการเงินกู้ธนาคารโลก
• ได้รับการคัดเลือกเป็นโรงเรียนนำร่องโครงการรุ่งอรุณ
• ได้รับการคัดเลือกเป็นโรงเรียนนำร่องการพัฒนาหลักสูตรวิชาคณิตศาสตร์ร่วมกับ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.)

พ.ศ. 2544

• ได้รับการคัดเลือกเป็นโรงเรียนแกนนำคุณภาพปฏิรูปการศึกษา ของกรมสามัญศึกษา
• ได้รับคัดเลือกจากกรมสามัญศึกษาให้ "ห้องสมุดเฉลิมพระเกียรติกาญจนาภิเษก" เป็น "ห้องสมุดโรงเรียนดีเด่น กรมสามัญศึกษา ประจำปี 2544"
• ได้รับเกียรติบัตรกรมสามัญศึกษา เป็นโรงเรียนจัดระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนดีเด่น

พ.ศ. 2545

• ได้รับการคัดเลือกเป็นโรงเรียนปฏิรูปการศึกษาดีเด่น กรมสามัญศึกษา

พ.ศ. 2546

• ได้รับรางวัล เว็บไซต์ชนะเลิศประเภททั่วไป ของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.)

พ.ศ. 2549

• ได้รับรางวัลโรงเรียนพระราชทานดีเด่นขนาดใหญ่พิเศษ ระดับมัธยมศึกษา (ครั้งที่ 3)

การแข่งขันโอลิมปิกทางวิชาการระหว่างประเทศ

การแข่งขันโอลิมปิกทางวิชาการระหว่างประเทศ เป็นการแข่งขันความสามารถพิเศษในด้านคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และคอมพิวเตอร์ของเยาวชนที่มีอายุไม่เกิน 20 ปี จากทั่วโลก ประเทศไทยได้ส่งเยาวชนเข้าร่วมแข่งขันเป็นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2532 ในสาขาวิชาคณิตศาสตร์เพียงวิชาเดียวและได้เพิ่มวิชาอื่นๆ ในปีต่อมาจนครบ 5 วิชา คือ คณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ เคมี ชีววิทยาและสาขาคอมพิวเตอร์

สำหรับนักเรียนโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช ที่ได้รับการคัดเลือกเป็นเยาวชนตัวแทนเข้าแข่งขัน นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2532 จนถึงปัจจุบัน มีทั้งหมด 6 คน โดยเป็นสาขาวิชาคณิตศาสตร์ 2 คน สาขา วิชาฟิสิกส์ 3 คน และสาขาวิชาชีววิทยา 1 คน ดังนี้

• คณิตศาสตร์โอลิมปิกที่ ประเทศสาธารณรัฐเยอรมัน พ.ศ. 2532
• ฟิสิกส์โอลิมปิกที่ ประเทศสาธารณรัฐคิวบา พ.ศ. 2534
• ฟิสิกส์โอลิมปิก ที่ ประเทศออสเตรเลีย พ.ศ. 2538
• ชีววิทยาโอลิมปิก ที่ ประเทศยูเครน พ.ศ. 2539 ได้รับรางวัล เหรียญทองแดง
• ฟิสิกส์โอลิมปิก ที่ ประเทศไอซ์แลนด์ พ.ศ. 2540
• คณิตศาสตร์โอลิมปิก ที่ ประเทศเกาหลีใต้ พ.ศ. 2543

ทีมเชียร์ลีดเดอร์ BMC โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช

ได้รางวัลชนะเลิศระดับประเทศไทย ในการแข่งขันรายการ ซีคอนสแควร์เชียร์ลีดดิ้ง ในปี 2003 และในปี 2008-2010 สามสมัยซ้อน ได้ถ้วยพระราชทานจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ;ในปี2010 เป็นตัวแทนประเทศไทย ไปแข่งขันเชียร์ลีดดิ้งชิงแชมป์โลก ณ สวนสนุกดิสนีย์เวิร์ล รัฐฟลอริด้า สหรัฐอเมริกา ในรายการ International Cheer Union 2010 และรายการ The Cheerleading World 2010 ได้รับรางวัลคะแนนรวมสูงสุดอันดับที่2ของโลก

ปี2011

เป็นตัวแทนประเทศไทยไปแข่งขันเชียร์ลีดดิ้งชิงแชมป์โลก ณ เมืองโกลโคส ประเทศออสเตรเลีย ได้รับรางวัลชนะเลิศ

และในปี 2013

ได้รับรางวัลชนะเลิศ ในรายการซีคอนสแควร์เชียร์ลีดดิ้ง ชิงแชมป์ประเทศไทย

ศิษย์เก่าที่มีชื่อเสียง

• แก้วสรร อติโพธิ เลขานุการ คตส. และอดีต ส.ว.กรุงเทพมหานคร
• ขวัญสรวง อติโพธิ อดีต ส.ว.กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2549
• พล.ต.ท. ชิดชัย วรรณสถิตย์ อดีตรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม
• ทองอินทร์ ภูริพัฒน์ อดีตครูใหญ่โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช และอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม
• บำเพ็ญ ณ อุบล ครูภูมิปัญญาไทยรุ่นที่ 2 ด้านปรัชญาศาสนา และประเพณี ประจำปีพุทธศักราช 2545
• อาจารย์เผ่า สุวรรณศักดิ์ศรี ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ พ.ศ. ๒๕๕๓
• นายแพทย์ไพจิตร ปวะบุตร อดีตปลัดกระทรวงยุติธรรม
• สิทธิชัย โควสุรัตน์ อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย
• สุทัศน์ เงินหมื่น กรรมการสภาที่ปรึกษาพรรคประชาธิปัตย์ และอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม
• เลียง ไชยกาล อดีต ส.ส.อุบลราชธานี
• ศ. ประกอบ วิโรจนกูฏ อดีต อธิการบดีมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
• ศิลปชัย ชาญเฉลิม นักเขียนสารคดี เจ้าของนามปากกา "นายหนหวย"
• รชต กิตติโกสินท์ คุณครูโรงเรียนสอนภาษาเอ็นคอนเส็ปท์ (Enconcept E Academy)
• สมพงษ์ พละสูรย์ (คำหมาน คนไค)
• ตุ้มทอง โชคชนะ (นักร้องและนักแต่งเพลงรุ่นเก่าชื่อดังฉายา " ราชาเพลงรำวง" รู้จักกันทั่วไปในชื่อ "เบญจมินทร์")
• ธรรมรัตน์ สุเมธศุภโชค ผู้ตัดต่อและลำดับภาพยนตร์ ค่ายภาพยนตร์จีเอ็มเอ็ม ไท หับ (GTH)
• ธีระวัฒน์ ธนิตศิระวิทย์ (นัท เดอะคอมเมเดี้ยน)รองอันดับสองรายการเดอะคอมเมเดี้ยนไทยแลนด์ ซีซั่น 2
• เอกชัย เจียรกุล คนไทยคนแรกที่สามารถคว้ารางวัลชนะเลิศการแข่งขันกีตาร์คลาสสิคระดับโลก
• ธีวรา ภาวะพรหม (ปาล์ม เดอะสตาร์ 2)
• ปวีณ์สุดา จันทร์เกษ (เม เดอะสตาร์ 4)
• พิมพ์วลัญช์ ศรีเมือง (ใบหม่อน AF9) - นักล่าฝันจากรายการ ทรู อะคาเดมี่ แฟนเทเชีย ซีซั่นที่ 9
• หรรษลักษณ์ จันทร์พันธ์ (เวย์ AF11) - นักล่าฝันจากรายการ ทรู อะคาเดมี่ แฟนเทเชีย ซีซั่นที่ 11
• พีรฉัตร จิตรมาส (เอี๊ยบ - นักร้องนำวง Subtention)
• จุฑามาศ วิชัย หรือ จอย ราเนีย นักร้องสมาชิกวงราเนีย Rania เกิร์ลกรุ๊ปเกาหลีใต้
• กิตติศักดิ์ โคตรคำ (ใหญ่ - มือกลองวง LOSO )
• วทัญญู มุ่งหมาย นักแสดง นักร้อง
• ธฤศวรรณ กาหาวงษ์ นักแสดง
• เด่นคุณ งามเนตร นักแสดง
• ป่านแก้ว ลวดทอง นักกีฬายิงปืน
• สุธิรักษ์ ดาเหลา นักกีฬายิงปืน
• นราพันธ์ เครือบุตรดา นักกีฬายิงปืน
• ศิรินภา ศิริมา นักกีฬายิงปืน
• บดินทร์ ผาลา นักกีฬาฟุตบอลทีมชาติไทย
• ศ.นพ.ฝน แสงสิงแก้ว อดีตปลัดกระทรวงสาธารณสุข และอดีตอธิบดีกรมการแพทย์
• เมธาวี ธีรลีกุล นางงามและนักแสดง
• วรุศ ชวลิตรุจิวงษ์ นักแสดง
• ภูศิลป์ วารินรักษ์ นักร้อง , นักแสดง
• มนชนิตว์ ช่วยบุญ รองนางสาวไทย ปี2562

อ้างอิง

1. "ปฐมการศึกษาของเมืองอุบลราชธานี". สืบค้นเมื่อ 2007-09-24.
2. "การสถาปนาโรงเรียน". สืบค้นเมื่อ 2007-09-24.
3. "อาคารเรียนหลังที่สอง". สืบค้นเมื่อ 2007-09-24.
4. "ที่มาของไทรงามและธงสีเขียวแดง". สืบค้นเมื่อ 2007-09-24.
5. "โรงเรียนหลังที่ 3 ณ ที่ตั้งปัจจุบัน". สืบค้นเมื่อ 2007-09-24.
6. "สารสนเทศครูและนักเรียนโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช". สืบค้นเมื่อ 2007-09-24.
7. อุบลฯ ฮือเผาศาลากลาง ถูกยิงเจ็บ 6 ราย. ไทยรัฐออนไลน์ (19 พฤษภาคม 2553). สืบค้นวันที่ 12 เมษายน 2554.
8. เล็งชงครม.ของบ1.3พันล้านสร้างศาลากลางถูกเผา. คมชัดลึก (24 พฤษภาคม 2553). สืบค้นวันที่ 12 เมษายน 2554.
9. "ความคืบหน้าของศูนย์ราชการจังหวัดอุบลราชธานี". สืบค้นเมื่อ 2010-04-12.
10. guideubon.com (2011-02-09). "อาคารเรียน ร.ร.เบ็ญจะมะมหาราช ได้รับรางวัลอนุรักษ์ศิลปะสถาปัตยกรรมดีเด่น". สืบค้นเมื่อ 2011-04-12.
11. OSK Network
12. ศิษย์เก่าดีเด่นเบ็ญจะมะมหาราช (ข้อมูลจากเบ็ญจะมะมหาราชสมาคม)
13. โครงการแผนที่วัฒนธรรมกลุ่มชาติพันธ์ชายแดนไทย-กัมพูชา
14. เมืองอุบลฯ กับวงการแพทย์ (Guideubon.com)
15. รชต กิตติโกสินท์

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์ของโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช
• ภาพถ่ายทางอากาศของ โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช
  • ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
  • แผนที่จากมัลติแมป หรือโกลบอลไกด์
  • ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์

พิกัดภูมิศาสตร์: 15°14′20″N 104°50′26″E / 15.23886°N 104.840534°E / 15.23886; 104.840534