ใบไม้ (อังกฤษ : leaf ) เป็นส่วนที่สร้างอาหารโดยกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสง ใบไม้มีขนาดและรูปร่างแตกต่างกันหลายแบบแบ่งเป็น 2 แบบใหญ่ๆ ตามลักษณะที่แตกต่างกัน
รูปพหูพจน์ของ leaf คือ leaves ส่วน foliage เป็นกลุ่มคำนามที่ใช้อธิบายว่าใบเป็นส่วนประกอบหนึ่งของพืช
กายวิภาคของใบ ลักษณะของใบพืชดอกที่สมบูรณ์นั้นประกอบไปด้วย ก้านใบ , แผ่นใบ , และ หูใบ ก้านใบนั้นจะเป็นส่วนต่อมาจากลำต้นใบบริเวณที่เรียกว่า "ง่ามกิ่งหรือซอกใบ" แต่ก็ใช่ว่าพืชทุกชนิดจะมีใบตามลักษณะที่กล่าวมาข้างต้น ในพืชบางชนิดคู่หูใบจะไม่ปรากฏเด่นชัดหรือไม่มีเลย ก้านใบอาจไม่มีหรือแผ่นใบอาจไม่เป็นแผ่นแบน ความหลากหลายที่มีมากมายนี้ถูกแสดงในกายวิภาคของใบจากชนิดหนึ่งถึงอีกชนิดหนึ่งที่ถูกเสนอในรายละเอียดภายใต้รูปร่างลักษณะของใบ
ใบนั้นถือว่าเป็นอวัยวะหนึ่งซึ่งทั่วไปประกอบไปด้วย:
เนื้อเยื่อชั้นผิว ที่จะปกคลุมผิวด้านบน (2) และด้านล่าง (5)พาเรงคิมา ภายในที่เรียกว่ามีโซฟิลล์ (3:แพลิเซด มีโซฟิลล์) (4:สปองจี มีโซฟิลล์)ข้อของเส้นใบ (10:ท่อลำเลียง) (8:ไซเล็ม) (9:โฟลเอ็ม) ปากใบ (6)เซลล์คุม (7)ผิวเคลือบคิวทิน (1) ที่ปกคลุมเนื้อเยื่อชั้นผิวอีกที
ประเภทของใบไม้ ใบเดี่ยว ใบเดี่ยว (simple leaf) หมายถึงใบที่มีเพียงใบเดียวติดกับก้านที่แตกออกจากกิ่งหรือลำต้น เช่น มะม่วง กล้วย แต่ยังมีใบเดี่ยวบางชนิดที่ขอบใบเว้าเข้าไปมากทำให้ดูคล้ายใบประกอบ เช่น มะละกอ มันสำปะหลัง
ใบประกอบแบบขนนก (pinnately compound leaves) ใบย่อยแต่ละใบแยกออกจากก้าน 2 ข้างของแกนกลาง คล้ายขนนก ถ้าปลายสุดของใบจะเป็นใบย่อยเพียงใบเดียวเรียก แบบขนนกคี่ (odd pinnate) เช่น กุหลาบ อัญชัน ก้ามปู ถ้าสุดปลายใบมี 2 ใบ เรียกแบบขนนกคู่ (even pinnate) เช่น มะขาม ขี้เหล็ก แคบ้าน ใบประกอบแบบขนนกอาจแบ่งย่อยได้อีก คือ ใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียว (unipinnate) เป็นใบประกอบที่มีใบย่อยแยกออกจากแกนกลางเพียงครั้งเดียว เช่น กุหลาบ มะขาม ขี้เหล็ก ใบประกอบแบบขนนกสองชั้น (bipinnate) เป็นใบประกอบแบบขนนกที่แยกออกจากก้านเป็นครั้งที่ 2 จึงมีใบย่อย เช่น ก้ามปู หางนกยูง ใบประกอบแบบขนนกสามชั้น (tripinnate) เป็นใบประกอบแบบขนนกที่แตกแขนงออกจากก้านเป็นครั้งที่ 3 จึงมีใบย่อย เช่น ปีบ มะรุม
ศัพท์บัญญัติที่เกี่ยวข้องกับใบ รูปใบ (leaf shape) รูปวาดรูปใบ คลิกเพื่อแสดงรายละเอียด
ในพฤกษศาสตร์ ใช้ศัพท์เพื่อพรรณนาถึงรูปใบดังนี้:
ใบรูปเข็ม : Acicular (acicularis ) ใบรูปลิ่มแคบ : Subulate (subulata ) Acuminate (acuminata ) : เรียวแหลม Aristate (aristata ) : แหลมเข็ม, มีรยางค์แข็ง Cordate (cordata ) : รูปหัวใจ Cuneate (cuneata ) : รูปลิ่ม Deltoid (deltoidea ) : สามเหลี่ยม Digitate (digitata ) : รูปนิ้วมือ Elliptic (elliptica ) : รีรูปไข่ Falcate (falcata ) : รูปเคียว Flabellate (flabellata ) : พัด Hastate (hastata ) : เงี่ยงใบหอก Lance-shaped, lanceolate (lanceolata ) : ใบหอก Linear (linearis ) : แถบ Lobed (lobata ) : เป็นแฉก, เป็นพู, เป็นหยัก Obcordate (obcordata ) : หัวใจกลับ Oblanceolate (oblanceolata ) : ใบหอกกลับ Oblong (oblongus ) : ขอบขนาน Obovate (obovata ) : ไข่กลับ Obtuse (obtusus ) : ป้าน, มน Orbicular (orbicularis ) : กลม Ovate (ovata ) : Oval, รีกว้าง รูปไข่ Palmate (palmata ) : รูปฝ่ามือ,แบบนิ้วมือ Pedate (pedata ) : แบบตีนเป็ด Peltate (peltata ) : แบบก้นปิด (ลำต้นอยู่ใต้ใบ ณ จุดต่อ) Perfoliate (perfoliata ) : รอบข้อ (แผ่นใบล้อมรอบลำต้น) Pinnate (pinnata ) : แบบขนนก odd-pinnate, imparipinnate: แบบขนนกปลายคี่ paripinnate, even-pinnate: แบบขนนกปลายคู่ pinnatifid and pinnatipartite: หยักแบบขนนก และหยักลึกแบบขนนก bipinnate, twice-pinnate: แบบขนนกสองชั้น tripinnate, thrice-pinnate: แบบขนนกสามชั้น Pinnatisect (pinnatifida ) : หยักลึกสุดแบบขนนก Reniform (reniformis ) : ไต
Rhomboid (rhomboidalis ) : สี่เหลี่ยมข้าวหลามตัด Round (rotundifolia ) : กลม Sagittate (sagittata ) : หัวลูกศร Spatulate, spathulate (spathulata ) : ช้อน Subulate (subulata ) : รูปลิ่มแคบ Sword-shaped (ensiformis ) : รูปดาบ Trifoliate, ternate (trifoliata ) : มีสามใบย่อย Truncate (truncata ) : ปลายตัด Unifoliate (unifoliata ) : มีหนึ่งใบ
ใบขอบ (margins, edge) angulate: เป็นมุม entire: เรียบ ciliate: เป็นขนครุย crenate: หยักมน dentate: หยักซี่ฟัน bidentate: หยักซี่ฟัน 2 ชั้น denticulate: หยักซี่ฟันถี่
fimbriate: เป็นชายครุย incised: จักลึก lacerate: แหว่ง laciniate: จักเป็นครุย lobate: เป็นแฉก, เป็นพู, เป็นหยัก pectinate: จักซี่หวี repand: เป็นคลื่นเล็กน้อย
serrate: จักฟันเลื่อย biserrate: จักฟันเลื่อย 2 ชั้น serrulate: จักฟันเลื่อยถี่ sinuate: เว้าเป็นคลื่น spinose: มีหนาม spinose-lacerate: แหว่งมีหนาม spinose-serrate: จักมีหนาม undulate: เป็นคลื่น
ปลายใบ หมุนตามเข็มนาฬิกาจากบนซ้าย: สามแฉกลึกสุด, ขอบใบเป็นจักฟันเลื่อยถี่รูปรี, การเรียงเส้นใบรูปฝ่ามือแบบก้นปิด, แบบขนนกปลายคี่เรียวแหลม (กลาง) , หยักลึกสุดแบบขนนก, เป็นหยัก, ขอบใบรูปรี
acuminate: เรียวแหลม acute: แหลม cuspidate: เป็นติ่งแหลม emarginate: เว้าตื้น mucronate: เป็นติ่งหนาม mucronulate: เป็นติ่งหนามสั้น obcordate: รูปหัวใจกลับ obtuse: ป้าน, มน truncate: ปลายตัด โคนใบ acuminate: เรียวแหลม acute: แหลม auriculate: รูปติ่งหู, รูปติ่งใบ cordate: รูปหัวใจ cuneate: รูปลิ่ม hastate: รูปเงี่ยงใบหอก oblique: เบี้ยว reniform: รูปไต rounded: กลม sagittate: รูปเงี่ยงลูกศร truncate: ปลายตัด ผิวใบ farinose: มีนวลแป้ง glabrous: เกลี้ยง glaucous: มีนวล glutinous: เหนียว
papillate, papillose: มีปุ่มเล็ก pubescent: ขนสั้นนุ่ม punctate: จุดโปร่งแสง rugose: รอยย่น
scurfy: เป็นขุย, มีขุย tuberculate: มีปุ่ม verrucose: เป็นตุ่ม viscid, viscous: เหนียว
ขน (Hairiness (trichomes)) ใบที่ปกคลุมด้วยขนสั้นหนานุ่มรูปดาวอย่างหนาแน่น
ภาพขนสั้นหนานุ่มบนพื้นที่ส่วนล่างใบของ
Coleus blumei จากการส่องกล้องจุลทรรศน์อิเล็กทรอน
glabrous: เกลี้ยง arachnoid, arachnose: ขนคล้ายใยแมงมุม barbellate: มีขนบางรูปตะขอ, มีหนามบางรูปตะขอ bearded: มีขนเครา bristly: มีขนแข็ง canescent, hoary: ขนสั้นสีเทา ciliate: เป็นขนครุย ciliolate: เป็นขนครุยสั้น floccose: มีขนปุย (ร่วงง่าย) glandular: มีต่อม hirsute: ขนหยาบแข็ง hispid, scabrous, scabrid: ขนสาก hispidulous: ขนคาย lanate, lanose, woolly: แบบขนแกะ pilose: มีขนยาวห่าง puberulent, puberulous: ขนละเอียด pubescent: ขนสั้นนุ่ม sericeous: คล้ายไหม silky: เหมือนไหม stellate, stelliform: รูปดาว strigose: ขนแข็งเอน tomentose: มีขนสั้นหนานุ่ม villous: มีขนอุย
อ้างอิง Haupt, Arthur Wing, Plant morphology. Publisher: McGraw-Hill 1953. Downloable from http://www.archive.org/details/plantmorphology00haup a b Mauseth, James D. Botany: An Introduction to Plant Biology. Publisher: Jones & Bartlett, 2008 ISBN 978-0763753450 Willert, Dieter J. von; Eller, Benno M.; Werger, Marinus J. A.; Brinckmann, Enno; Ihlenfeldt, Hans-Dieter: Life Strategies of Succulents in Deserts. Publisher: Cambridge University Press 1992. ISBN 978-0521244688 Bayer, M. B. (1982). The New Haworthia Handbook. Kirstenbosch: National Botanic Gardens of South Africa. ISBN 0620056320 . Marloth, Rudolf. “The Flora of South Africa” 1932 Pub. Capetown: Darter Bros. London: Wheldon & Wesley. James, Shelley A., Bell, David T. ; Influence of light availability on leaf structure and growth of two Eucalyptus globulus ssp. globulus provenances; Tree Physiology, Volume20, Issue15, Pp. 1007-1018. Thomas F. Döring; Marco Archetti; Jim Hardie (2009), "Autumn leaves seen through herbivore eyes" ([1] 2015-05-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน – Scholar search), Proceedings of the Royal Society B Biological Sciences 276 (1654): 121–127, doi:10.1098/rspb.2008.0858, PMC 2614250, PMID 18782744 Published by Thames and Hudson (London) with an ISBN 0 500 54104 3
แหล่งข้อมูลอื่น 108 พรรณไม้ไทย นิเวชวิทยาสำหรับมือใหม่ 2009-05-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (อังกฤษ)
ใบไม, งกฤษ, leaf, เป, นส, วนท, สร, างอาหารโดยกระบวนการส, งเคราะห, วยแสง, ขนาดและร, ปร, างแตกต, างก, นหลายแบบแบ, งเป, แบบใหญ, ตามล, กษณะท, แตกต, างก, โครงเส, นใบของ, ปพห, พจน, ของ, leaf, leaves, วน, foliage, เป, นกล, มคำนามท, ใช, อธ, บายว, าใบเป, นส, วนประกอบหน. ibim xngkvs leaf epnswnthisrangxaharodykrabwnkarsngekhraahdwyaesng ibimmikhnadaelaruprangaetktangknhlayaebbaebngepn 2 aebbihy tamlksnathiaetktangknibim okhrngesnibkhxngibim rupphhuphcnkhxng leaf khux leaves swn foliage epnklumkhanamthiichxthibaywaibepnswnprakxbhnungkhxngphuch enuxha 1 kaywiphakhkhxngib 2 praephthkhxngibim 2 1 ibediyw 3 sphthbyytithiekiywkhxngkbib 3 1 rupib leaf shape 3 2 ibkhxb margins edge 3 3 playib 3 4 okhnib 3 5 phiwib 3 6 khn Hairiness trichomes 4 xangxing 5 aehlngkhxmulxunkaywiphakhkhxngib aekikhlksnakhxngibphuchdxkthismburnnnprakxbipdwy kanib aephnib aela huib kanibnncaepnswntxmacaklatnibbriewnthieriykwa ngamkinghruxsxkib aetkichwaphuchthukchnidcamiibtamlksnathiklawmakhangtn inphuchbangchnidkhuhuibcaimpraktednchdhruximmiely kanibxacimmihruxaephnibxacimepnaephnaebn khwamhlakhlaythimimakmaynithukaesdnginkaywiphakhkhxngibcakchnidhnungthungxikchnidhnungthithukesnxinraylaexiydphayitrupranglksnakhxngibibnnthuxwaepnxwywahnungsungthwipprakxbipdwy enuxeyuxchnphiw thicapkkhlumphiwdanbn 2 aeladanlang 5 phaerngkhima phayinthieriykwamiosfill 3 aephliesd miosfill 4 spxngci miosfill khxkhxngesnib 10 thxlaeliyng 8 iselm 9 oflexm pakib 6 esllkhum 7 phiwekhluxbkhiwthin 1 thipkkhlumenuxeyuxchnphiwxikthi praephthkhxngibim aekikhibediyw aekikh ibediyw simple leaf hmaythungibthimiephiyngibediywtidkbkanthiaetkxxkcakkinghruxlatn echn mamwng klwy aetyngmiibediywbangchnidthikhxbibewaekhaipmakthaihdukhlayibprakxb echn malakx mnsapahlng ibprakxbaebbkhnnk pinnately compound leaves ibyxyaetlaibaeykxxkcakkan 2 khangkhxngaeknklang khlaykhnnk thaplaysudkhxngibcaepnibyxyephiyngibediyweriyk aebbkhnnkkhi odd pinnate echn kuhlab xychn kampu thasudplayibmi 2 ib eriykaebbkhnnkkhu even pinnate echn makham khiehlk aekhban ibprakxbaebbkhnnkxacaebngyxyidxik khux ibprakxbaebbkhnnkchnediyw unipinnate epnibprakxbthimiibyxyaeykxxkcakaeknklangephiyngkhrngediyw echn kuhlab makham khiehlk ibprakxbaebbkhnnksxngchn bipinnate epnibprakxbaebbkhnnkthiaeykxxkcakkanepnkhrngthi 2 cungmiibyxy echn kampu hangnkyung ibprakxbaebbkhnnksamchn tripinnate epnibprakxbaebbkhnnkthiaetkaekhnngxxkcakkanepnkhrngthi 3 cungmiibyxy echn pib marumsphthbyytithiekiywkhxngkbib aekikhrupib leaf shape aekikh rupwadrupib khlikephuxaesdngraylaexiyd ibaebbrxbkhx Perfoliate inphvkssastrichsphthephuxphrrnnathungrupibdngni ibrupekhm Acicular acicularis ibruplimaekhb Subulate subulata Acuminate acuminata eriywaehlm Aristate aristata aehlmekhm miryangkhaekhng Cordate cordata ruphwic Cuneate cuneata ruplim Deltoid deltoidea samehliym Digitate digitata rupniwmux Elliptic elliptica rirupikh Falcate falcata rupekhiyw Flabellate flabellata phd Hastate hastata engiyngibhxk Lance shaped lanceolate lanceolata ibhxk Linear linearis aethb Lobed lobata epnaechk epnphu epnhyk Obcordate obcordata hwicklb Oblanceolate oblanceolata ibhxkklb Oblong oblongus khxbkhnan Obovate obovata ikhklb Obtuse obtusus pan mn Orbicular orbicularis klm Ovate ovata Oval rikwang rupikh Palmate palmata rupfamux aebbniwmux Pedate pedata aebbtinepdPeltate peltata aebbknpid latnxyuitib n cudtx Perfoliate perfoliata rxbkhx aephniblxmrxblatn Pinnate pinnata aebbkhnnk odd pinnate imparipinnate aebbkhnnkplaykhi paripinnate even pinnate aebbkhnnkplaykhu pinnatifid and pinnatipartite hykaebbkhnnk aelahyklukaebbkhnnk bipinnate twice pinnate aebbkhnnksxngchn tripinnate thrice pinnate aebbkhnnksamchn Pinnatisect pinnatifida hykluksudaebbkhnnk Reniform reniformis it Rhomboid rhomboidalis siehliymkhawhlamtd Round rotundifolia klm Sagittate sagittata hwluksr Spatulate spathulate spathulata chxn Subulate subulata ruplimaekhb Sword shaped ensiformis rupdab Trifoliate ternate trifoliata misamibyxy Truncate truncata playtd Unifoliate unifoliata mihnungib ibkhxb margins edge aekikh angulate epnmum entire eriyb ciliate epnkhnkhruy crenate hykmn crenulate hykmnthi dentate hyksifn bidentate hyksifn 2 chn denticulate hyksifnthi fimbriate epnchaykhruy incised ckluk lacerate aehwng laciniate ckepnkhruy lobate epnaechk epnphu epnhyk pectinate cksihwi repand epnkhlunelknxy serrate ckfneluxy biserrate ckfneluxy 2 chn serrulate ckfneluxythi sinuate ewaepnkhlun spinose mihnam spinose lacerate aehwngmihnam spinose serrate ckmihnam undulate epnkhlun playib aekikh hmuntamekhmnalikacakbnsay samaechkluksud khxbibepnckfneluxythirupri kareriyngesnibrupfamuxaebbknpid aebbkhnnkplaykhieriywaehlm klang hykluksudaebbkhnnk epnhyk khxbibrupri acuminate eriywaehlm acute aehlm cuspidate epntingaehlm emarginate ewatun mucronate epntinghnam mucronulate epntinghnamsn obcordate ruphwicklb obtuse pan mn truncate playtdokhnib aekikh acuminate eriywaehlm acute aehlm auriculate ruptinghu ruptingib cordate ruphwic cuneate ruplim hastate rupengiyngibhxk oblique ebiyw reniform rupit rounded klm sagittate rupengiyngluksr truncate playtdphiwib aekikh farinose minwlaepng glabrous ekliyng glaucous minwl glutinous ehniyw papillate papillose mipumelk pubescent khnsnnum punctate cudoprngaesng rugose rxyyn scurfy epnkhuy mikhuy tuberculate mipum verrucose epntum viscid viscous ehniyw khn Hairiness trichomes aekikh ibthipkkhlumdwykhnsnhnanumrupdawxyanghnaaenn phaphkhnsnhnanumbnphunthiswnlangibkhxng Coleus blumei cakkarsxngklxngculthrrsnxielkthrxn glabrous ekliyng arachnoid arachnose khnkhlayiyaemngmum barbellate mikhnbangruptakhx mihnambangruptakhx bearded mikhnekhra bristly mikhnaekhng canescent hoary khnsnsietha ciliate epnkhnkhruy ciliolate epnkhnkhruysn floccose mikhnpuy rwngngay glandular mitxm hirsute khnhyabaekhng hispid scabrous scabrid khnsak hispidulous khnkhay lanate lanose woolly aebbkhnaeka pilose mikhnyawhang puberulent puberulous khnlaexiyd pubescent khnsnnum sericeous khlayihm silky ehmuxnihm stellate stelliform rupdaw strigose khnaekhngexn tomentose mikhnsnhnanum villous mikhnxuyxangxing aekikhHaupt Arthur Wing Plant morphology Publisher McGraw Hill 1953 Downloable from http www archive org details plantmorphology00haup a b Mauseth James D Botany An Introduction to Plant Biology Publisher Jones amp Bartlett 2008 ISBN 978 0763753450 Willert Dieter J von Eller Benno M Werger Marinus J A Brinckmann Enno Ihlenfeldt Hans Dieter Life Strategies of Succulents in Deserts Publisher Cambridge University Press 1992 ISBN 978 0521244688 Bayer M B 1982 The New Haworthia Handbook Kirstenbosch National Botanic Gardens of South Africa ISBN 0620056320 Marloth Rudolf The Flora of South Africa 1932 Pub Capetown Darter Bros London Wheldon amp Wesley James Shelley A Bell David T Influence of light availability on leaf structure and growth of two Eucalyptus globulus ssp globulus provenances Tree Physiology Volume20 Issue15 Pp 1007 1018 Thomas F Doring Marco Archetti Jim Hardie 2009 Autumn leaves seen through herbivore eyes 1 Archived 2015 05 31 thi ewyaebkaemchchin Scholar search Proceedings of the Royal Society B Biological Sciences 276 1654 121 127 doi 10 1098 rspb 2008 0858 PMC 2614250 PMID 18782744 Published by Thames and Hudson London with an ISBN 0 500 54104 3aehlngkhxmulxun aekikh108 phrrnimithy niewchwithyasahrbmuxihm Archived 2009 05 25 thi ewyaebkaemchchin xngkvs ekhathungcak https th wikipedia org w index php title ibim amp oldid 9691341, wikipedia, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด,
บทความ , อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม
