อเล็กซานเดอร์ที่ 1 แห่งรัสเซีย
จักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 1 หรือพระนามเต็มคือ อะเลคซันดร์ ปัฟโลวิช (รัสเซีย: Александр Павлович, อักษรโรมัน: Aleksándr Pávlovich, สัทอักษรสากล: [ɐlʲɪkˈsandr ˈpavɫəvʲɪt͡ɕ]; 23 ธันวาคม [ตามปฎิทินเก่า: 12 ธันวาคม] ค.ศ. 1777 – 1 ธันวาคม [ตามปฎิทินเก่า: 19 พฤศจิกายน] ค.ศ. 1825) ทรงเป็นจักรพรรดิแห่งรัสเซียระหว่าง ค.ศ. 1801 ถึง ค.ศ. 1825 และทรงเป็นกษัตริย์แห่งโปแลนด์พระองค์แรกที่เป็นชาวรัสเซีย ระหว่างค.ศ. 1815 ถึง 1825 และยังทรงเป็นแกรนด์ดยุกแห่งฟินแลนด์ชาวรัสเซียพระองค์แรกเช่นกัน นอกจากนี้ พระองค์ยังเป็นบิดาอุปถัมภ์ของเจ้าหญิงอเล็กซันดรินา วิกตอเรียแห่งเคนต์ (ภายหลังคือสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย)
จักรพรรดิอเล็กซานเดอร์ที่ 1 | |||||
---|---|---|---|---|---|
พระบรมสาทิสลักษณ์โดย จอร์จ ดอว์ ป. 1825–26 | |||||
จักรพรรดิแห่งรัสเซีย | |||||
ครองราชย์ | 23 มีนาคม 1801 – 19 พฤศจิกายน 1825 | ||||
ราชาภิเษก | 27 กันยายน 1801 | ||||
ก่อนหน้า | จักรพรรดิพอลที่ 1 | ||||
ถัดไป | จักรพรรดินีโคลัสที่ 1 | ||||
คู่อภิเษก | เยลีซาเวตา อะเลคเซยีฟนา (ลูอีเซอแห่งบาเดิน) (สมรส ค.ศ. 1793) | ||||
พระราชบุตร | นีโคไล ลูกาซ (นอกกฎหมาย) | ||||
| |||||
ราชวงศ์ | ฮ็อลชไตน์-ก็อทตาร์ฟ-โรมานอฟ | ||||
พระราชบิดา | จักรพรรดิพอลที่ 1 แห่งรัสเซีย | ||||
พระราชมารดา | มารีเยีย เฟโอโดรอฟนา (โซฟี โดโรเทอาแห่งเวือร์ทเทิมแบร์ค) | ||||
พระราชสมภพ | 23 ธันวาคม ค.ศ. 1777 เซนต์ปีเตอส์เบิร์ก, จักรวรรดิรัสเซีย | ||||
สวรรคต | 19 พฤศจิกายน ค.ศ. 1825 ตาเกนรอค, จักรวรรดิรัสเซีย | (47 ปี)||||
ฝังพระศพ | 13 มีนาคม 1826 มหาวิหารปีเตอร์และพอล | ||||
ศาสนา | รัสเซียออร์ทอดอกซ์ | ||||
ลายพระอภิไธย |
เสด็จพระราชสมภพในเซนต์ปีเตอส์เบิร์ก เป็นโอรสของแกรนด์ดยุกพอล เปโตรวิช (ภายหลังคือ จักรพรรดิพอลที่ 1) และขึ้นครองราชบังลังก์รัสเซียภายหลังที่พระบิดาถูกปลงพระชนม์ พระองค์ปกครองรัสเซียในช่วงที่ยุโรปเกิดสงครามใหญ่ คือสงครามนโปเลียน แม้พระองค์เป็นคนหัวเสรีแต่ก็ทรงใช้นโยบายการปกครองแบบรวมศูนย์ ในปีแรกของรัชสมัย พระองค์ทรงริเริ่มการปฏิรูปเล็ก ๆ ในสังคม และไม่กี่ปีต่อมาก็มีการปฏิรูปสังคมขนานใหญ่ มีการปฏิรูปการศึกษาให้มีความเป็นเสรี และแม้ว่าจะทรงให้คำมั่นที่จะปฏิรูปรัฐธรรมนูญและการปฏิรูประบอบทาสอย่างเด็ดขาดแต่ประเด็นนี้ก็ไม่มีอะไรที่เป็นรูปธรรมขึ้นมา ในช่วงครึ่งหลังของรัชสมัย พระองค์ก็ใช้อำนาจอย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาดมากขึ้นจนเกิดเป็นฝ่ายต่อต้านพระองค์ขึ้นมากมาย การปฏิรูปที่ค้างคาต่าง ๆ ถูกทำให้แล้วเสร็จในช่วงนี้ พระองค์ทรงกำจัดโรงเรียนที่มีครูเป็นต่างชาติ และเปลี่ยนระบบการศึกษาให้อิงศาสนามากยิ่งขึ้นและยังปลูกฝังค่านิยมทางการเมืองแบบอนุรักษนิยม
พระองค์เข้าร่วมกับพันธมิตรต่อต้านนโปเลียนที่มีสหราชอาณาจักรเป็นแกนนำ โดยในปี 1805 ได้เข้าร่วมกับสหราชอาณาจักรในสงครามประสานมิตรครั้งที่สาม จนกระทั่งความพ่ายแพ้อย่างใหญ่หลวงในยุทธการที่เอาสเทอร์ลิทซ์ ก็ทำให้พระองค์หันมาเป็นพันธมิตรกับฝ่ายนโปเลียน และรัสเซียหันไปทำการต่อสู้ย่อย ๆ ทางทะเลกับสหราชอาณาจักรระหว่างปี 1807 ถึง 1812 อย่างไรก็ตาม พระองค์กับนโปเลียนก็มีความขัดแย้งกันเสมอในเรื่องเกี่ยวกับโปแลนด์ ความขัดแย้งนี้ทำให้พันธมิตรรัสเซีย-ฝรั่งเศสพังทลายลงในปี 1810 และนโปเลียนก็กรีฑาทัพเข้ารุกรานรัสเซียในปี 1812 ซึ่งนำความพินาศย่อยยับมาสู่กองทัพของนโปเลียน จากการมีส่วนร่วมในการโค่นล้มนโปเลียน ทำให้รัสเซียได้ดินแดนในฟินแลนด์และโปแลนด์บางส่วนมา และพระองค์ยังได้จัดตั้งพันธมิตรอันศักดิ์สิทธิ์เพื่อหยุดยั้งกระแสการปฏิวัติในทวีปยุโรปซึ่งพระองค์มองว่าเป็นภัยคุกคามที่ชั่วร้ายต่อระบอบกษัตริย์ชาวคริสต์อันชอบธรรม
ในรัชสมัยของพระองค์ยังทรงยึดครองดินแดนได้อีกมายมาย อาทิ บางส่วนของจอร์เจีย, ดาจีสถานในปัจจุบัน และยังแย่งชิงอาเซอร์ไบจานมาจากเปอร์เซีย อย่างไรก็ตาม ทายาทของพระองค์ล้วนสิ้นพระชนม์ไปหมดซะก่อน ทำให้พระองค์สวรรคตโดยไม่มีรัชทายาท ทำให้บัลลังก์รัสเซียตกเป็นของพระอนุชาของพระองค์แทน ซึ่งก็คือแกรนด์ดยุกนีโคลัส
หมายเหตุ
- [ตามปฎิทินเก่า: 15 กันยายน]
อ้างอิง
- Avery, Peter; Fisher, William Bayne; Hambly, Gavin; Melville, Charles (1991). The Cambridge history of Iran: From Nadir Shah to the Islamic Republic. Cambridge University Press. p. 332. ISBN 978-0-521-20095-0.
{{cite book}}
:|ref=harv
ไม่ถูกต้อง (help) - Baddeley, John F. (1908). The Russian Conquest of the Caucasus. London: Longmans, Green and Company. p. 67.
{{cite book}}
:|ref=harv
ไม่ถูกต้อง (help) - Chapman, Tim (2001). Imperial Russia, 1801–1905 (illustrated, reprint ed.). Routledge. p. 29. ISBN 978-0-415-23110-7.
{{cite book}}
:|ref=harv
ไม่ถูกต้อง (help) - Dowling, Timothy C. (2014). Russia at War: From the Mongol Conquest to Afghanistan, Chechnya, and Beyond [2 volumes]. ABC-CLIO. p. 728. ISBN 978-1-59884-948-6.
{{cite book}}
:|ref=harv
ไม่ถูกต้อง (help) - Esdaile, Charles (2009). Napoleon's Wars: An International History. Penguin. pp. 192–193.
{{cite book}}
:|ref=harv
ไม่ถูกต้อง (help) - Flynn, James T. (1988). University Reform of Tsar Alexander I, 1802–1835.
{{cite book}}
:|ref=harv
ไม่ถูกต้อง (help) - "Jefferson to Priestley, Washington, 29 November 1802". The Thomas Jefferson Papers Series 1. General Correspondence. 1651-1827. Library of Congress.
{{cite book}}
: ไม่รู้จักพารามิเตอร์|chapterurl=
ถูกละเว้น แนะนำ (|chapter-url=
) (help) - Аммон Ф. Г. В фаворе у кесаря: Александр I и Аракчеев
ก่อนหน้า | อเล็กซานเดอร์ที่ 1 แห่งรัสเซีย | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
จักรพรรดิพอลที่ 1 | จักรพรรดิแห่งรัสเซีย (24 มีนาคม ค.ศ. 1801 – 1 ธันวาคม ค.ศ. 1825) | แกรนด์ดยุกคอนสตันติน (โต้แย้ง) |
บทความเกี่ยวกับชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
บทความเกี่ยวกับพระมหากษัตริย์ ราชวงศ์ และพระบรมวงศานุวงศ์นี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |