อันดับปลาแมงป่อง

อันดับปลาแมงป่อง
ปลาสิงโตธรรมดา (Pterois miles)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Actinopterygii
อันดับ:	Scorpaeniformes
อันดับย่อย
Anoplopomatoidei Cottoidei Dactylopteroidei Hexagrammoidei Normanichthyiodei Platycephaloidei Scorpaenoidei
ชื่อพ้อง
Dactylopteriformes

อันดับปลาแมงป่อง หรือ อันดับปลาสิงโต (อังกฤษ: Mail-cheeked fish, Scorpion fish, Sculpin, Stonefish) เป็นอันดับของปลาทะเลกระดูกแข็งอันดับหนึ่ง ใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Scorpaeniformes

ทั้งหมดเป็นปลากินเนื้อเป็นอาหาร มีลักษณะเด่น คือ ปากกว้าง มีลำตัวป้อม สามารถที่จะพรางตัวกลมกลืนไปกับสภาพแวดล้อมต่าง ๆ ได้ ขณะที่หลายชนิดมีสีสันฉูดฉายลายตา มีครีบต่าง ๆ แผ่กางใหญ่ ครีบอกและครีบหางกลม บริเวณส่วนหัวมักมีหนามหรือติ่ง บางชนิดมีพัฒนาการของผิวหนังให้เป็นเส้นหรือแผ่นยื่นยาวออกมา มีทั้งว่ายน้ำได้ ซึ่งชนิดที่ว่ายน้ำนั้นมักจะว่ายช้า ๆ และนอนนิ่ง ๆ บนพื้นทราย เพื่อรอปลาเล็ก ๆ หลงเข้ามา โดยมีเงี่ยงพิษร้ายแรงที่บริเวณปลายครีบไว้เป็นอาวุธป้องกันตัวจากศัตรูผู้ล่า มิได้มีไว้เพื่อล่าอาหารแต่อย่างใด ซึ่งสามารถทำอันตรายต่อมนุษย์ได้ด้วย

โดยพิษนั้นจะอยู่ที่ก้านครีบโดยเฉพาะครีบแหลมที่บนหลัง ครีบข้างลำตัว ครีบพิษเหล่านี้ไม่ได้มีไว้สำหรับการทิ่มแทงเหยื่อ เมื่อตกใจจะสะบัดครีบทิ่มแทงผู้รุกราน เมื่อครีบทิ่มแทงเข้าไปในเนื้อ หนังหุ้มครีบจะลอกออก ต่อมพิษก็จะทำการฉีดพิษเข้าไปในบาดแผลผู้รุกราน ซึ่งเป็นสารประกอบโปรตีน พิษร้ายแรงนี้จะสร้างความเจ็บปวดให้กับผู้ที่โดนแทง จะมีอาการเจ็บปวดและอาจทำให้ระบบต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น ระบบประสาท, ระบบการเต้นของหัวใจล้มเหลวซึ่งจะเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ ในส่วนของผู้บาดเจ็บทั่วไปอาจจะมีอาการเจ็บปวดนานราว 24 ชั่วโมงแล้วอาการก็จะทุเลาลง ในขณะที่บางรายอาจจะมีอาการเจ็บปวดไปอีกหลายวัน

ปลาในอันดับนี้ ที่เป็นที่รู้จักดี คือ ปลาหิน, ปลาแมงป่อง, ปลาสิงโต ซึ่งสามารถจำแนกออกได้อีก 26 วงศ์ ใน 7 อันดับย่อย

การจำแนก

• อันดับย่อย Anoplopomatoidei
  • วงศ์ Anoplopomatidae
• อันดับย่อย Cottoidei
  • วงศ์ใหญ่ Cottoidea
    • วงศ์ Abyssocottidae
    • วงศ์ Agonidae
    • วงศ์ Bathylutichthyidae
    • วงศ์ Comephoridae
    • วงศ์ Cottidae
    • วงศ์ Ereuniidae
    • วงศ์ Hemitripteridae
    • วงศ์ Psychrolutidae
    • วงศ์ Rhamphocottidae
  • วงศ์ใหญ่ Cyclopteroidea
    • วงศ์ Cyclopteridae
    • วงศ์ Liparidae
• อันดับย่อย Dactylopteroidei
  • วงศ์ Dactylopteridae
• อันดับย่อย Hexagrammoidei
  • วงศ์ Hexagrammidae
• อันดับย่อย Normanichthyoidei
  • วงศ์ Normanichthyidae
• อันดับย่อย Platycephaloidei
  • วงศ์ Bembridae
  • วงศ์ Hoplichthyidae
  • วงศ์ Platycephalidae
• อันดับย่อย Scorpaenoidei
  • วงศ์ Aploactinidae
  • วงศ์ Caracanthidae
  • วงศ์ Congiopodidae
  • วงศ์ Eschmeyeridae
  • วงศ์ Gnathanacanthidae
  • วงศ์ Pataecidae
  • วงศ์ Scorpaenidae
  • วงศ์ Triglidae

อ้างอิง

1. จาก itis.gov (อังกฤษ)
2. จาก fishbase.org (อังกฤษ)
3. ปลาสิงโต ปลากะรังหัวโขน ปลาหิน Lionfishes และ Scorpionfishes (วงศ์ Scorpaenidae)
4. ปลาแมงป่อง (Scorpionfish)/วินิจ รังผึ้ง จาก ผู้จัดการออนไลน์

แหล่งข้อมูลอื่น