วิกิพีเดีย
ยุครณรัฐ
สำหรับยุครณรัฐในญีปุ่น ดู ยุคเซ็งโงะกุ
รณรัฐ (จีนตัวย่อ: 战国; จีนตัวเต็ม: 戰國; พินอิน: Zhànguó; อังกฤษ: Warring States) หรือเรียกอีกชื่อว่า "ยุคจ้านกว๋อ" เป็นยุคหนึ่งในประวัติศาสตร์จีนโบราณ ถัดจากยุควสันตสารท และสิ้นสุดลงเมื่อฉินฉื่อหฺวังตี้รวมแผ่นดินในปีที่ 221 ก่อนคริสตกาล เป็นผลให้รัฐต่าง ๆ ที่รบรากันได้รวมเป็นหนึ่งคือ จักรวรรดิฉิน
ประวัติศาสตร์จีน | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ยุคโบราณ | |||||||
สามราชาห้าจักรพรรดิ | |||||||
ราชวงศ์เซี่ย 2100–1600 BCE | |||||||
ราชวงศ์ชาง 1600–1046 BCE | |||||||
ราชวงศ์โจว 1045–256 BCE | |||||||
ราชวงศ์โจวตะวันตก 1046–771 BCE | |||||||
ราชวงศ์โจวตะวันออก 771–256 BCE ยุควสันตสารท ยุครณรัฐ | |||||||
ยุคจักรวรรดิ | |||||||
ราชวงศ์ฉิน 221 BCE–206 BCE | |||||||
ราชวงศ์ฮั่น 206 BCE–220 CE | |||||||
ราชวงศ์ฮั่นตะวันตก | |||||||
ราชวงศ์ซิน | |||||||
ราชวงศ์ฮั่นตะวันออก | |||||||
ยุคสามก๊ก 220–280 | |||||||
เว่ย สู่ และ หวู | |||||||
ราชวงศ์จิ้น 265–420 | |||||||
จิ้นตะวันตก | ยุคห้าเผ่าคนเถื่อนสิบหกแคว้น 304–439 | ||||||
จิ้นตะวันออก | |||||||
ราชวงศ์เหนือ-ใต้ 420–589 | |||||||
ราชวงศ์สุย 581–618 | |||||||
ราชวงศ์ถัง 618–690, 705–907 | |||||||
ราชวงศ์อู่โจว 690–705 | |||||||
ยุคห้าวงศ์สิบรัฐ 907–960 | ราชวงศ์เหลียว 907–1125 | ||||||
ราชวงศ์ซ่ง 960–1279 | |||||||
ราชวงศ์ซ่งเหนือ | เซี่ยตะวันตก | ||||||
ราชวงศ์ซ่งใต้ | จิน | ||||||
ราชวงศ์หยวน 1271–1368 | |||||||
ราชวงศ์หมิง 1368–1644 | |||||||
ราชวงศ์จินยุคหลัง 1616–1636 | |||||||
ราชวงศ์ชิง 1636–1912 | |||||||
ยุคใหม่ | |||||||
สาธารณรัฐจีน (บนแผ่นดินใหญ่) 1912–1949 | |||||||
สาธารณรัฐประชาชนจีน (จีนแผ่นดินใหญ่) 1949–ปัจจุบัน | สาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน) 1949–ปัจจุบัน | ||||||
บทความที่เกี่ยวข้อง | |||||||
ยุครณรัฐเริ่มขึ้นเมื่อใดนั้น นักวิชาการว่าไว้ต่างกัน ซึ่งมักตกในระหว่างปีที่ 481 ถึงปีที่ 403 ก่อนคริสตกาล แต่ซือหม่า เชียน นักประวัติศาสตร์ในราชวงศ์ฮั่น ว่า เริ่มเมื่อปีที่ 475 ก่อนคริสตกาล และข้อเขียนของซือหม่า เชียนนี้เป็นที่อ้างอิงกันมาก ส่วนชื่อ "รณรัฐ" นั้นเรียกตามชื่อหนังสือ "พิชัยสงครามรณรัฐ" (戰國策 Zhàn Guó Cè ?; Strategies of the Warring States)
ลักษณะทางภูมิศาสตร์
ภูมิศาสตร์ทางการเมืองในยุคนั้นถูกครอบงำโดยรัฐสงครามทั้งเจ็ด ได้แก่
- รัฐฉิน ตั้งอยู่ในภาคตะวันตกของประเทศจีนมีแถบศูนย์กลางอยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำเว่ยและกวนจง ด้วยลักษณะทางภูมิศาสตร์เช่นนี้ทำให้ รัฐฉิน สามารถใช้ในการป้องกันตัวเองจากรัฐอื่นรอบข้างหากแต่ก็จะเป็นจุดที่กำจัดการขยายอำนาจออกไป
- รัฐจิ้นทั้งสาม ตั้งอยู่บริเวณตอนกลางของภูมิภาคชานซี ประกอบไปด้วยรัฐที่สืบทอดอำนาจจากรัฐจิ้น โดยประกอบไปด้วยสามรัฐ ได้แก่
- รัฐหาน ตั้งอยู่ทางตอนใต้บริเวณลุ่มน้ำหวง เป็นรัฐที่ใช้เป็นเส้นทางคมนาคมก่อนเข้าถึ่งรัฐฉิน
- รัฐเว่ย ตั้งอยู่ตรงกลาง คือเหอหนานตอนตะวันออกของปัจจุบัน
- รัฐจ้าว อยู่ทางตอนเหนือสุดของรัฐทั้งสาม ปัจจุบันอยู่ในมณฑลเหอเป่ย์ และมณฑลชานซี
- รัฐฉี ตั้งอยู่ทางตะวันออก มีศูนย์กลางอยู่ที่คาบสมุทรซานตง
- รัฐฉู่ ตั้งอยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำฮั่นและแม่น้ำแยงซี
- รัฐเยี่ยน ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือโดยมีศูนย์กลางอยู่ที่ปักกิ่งในปัจจุบัน ในช่วงปลายยุคนั้นได้รุกไปทางตะวันออกเฉียงเหนือและเริ่มเข้ายึดครองคาบสมุทรเหลียวตง
อ้างอิง
- Cotterell, Arthur (2010), Asia, a Concise History, Singapore: John Wiley & Sons, ISBN 978-0-470-82959-2.
- Ebrey, Patricia Buckley; Walthall, Anne; Palais, James B. (2006), Pre-Modern East Asia: A Cultural, Social, and Political History, Boston: Houghton-Mifflin Company, ISBN 0-618-13386-0.
- Lewis, Mark Edward (1999), "Warring States Political History", ใน Loewe, Michael; Shaughnessy, Edward L. (บ.ก.), The Cambridge history of ancient China: from the origins of civilization to 221 B.C., Cambridge University Press, pp. 587–649, ISBN 978-0-521-47030-8.
- Lu, Liqing; Ke, Jinhua (2012), "A Concise History of Chinese Psychology of Religion", Pastoral Psychology, 61 (5–6): 623–639, doi:10.1007/s11089-011-0395-y.
- Tzu, Sun; Griffith, Samuel B. (1963), The Art of War, New York: Oxford University Press